Προϋπόθεση για την έρευνα της πολιτικής ιστορίας της μείζονος Μακεδονίας και Θράκης συνιστούσε πάντοτε η βαθιά και εμπεριστατωμένη ενασχόληση με την κοινωνική και οικονομική δομή και λειτουργία των περιοχών εκείνων κατά τη διάρκεια της τελευταίας Τουρκοκρατίας. Αν και στο επίπεδο της βιβλιογραφικής σπουδής είχε πραγματοποιηθεί ένα σπουδαιότατο έργο κυρίως από βουλγαρικής πλευράς, το οποίο εν μέρει μόνο και σχεδόν ελάχιστα αφορούσε τα βιώματα των ελληνικών πληθυσμών, πενιχρότατα στοιχεία υπήρξαν διαθέσιμα από την πλευρά της ελληνικής ιστοριογραφίας. Έτσι λοιπόν πριν από 35 χρόνια, όταν άρχισα να μελετώ τη συγκεκριμένη θεματική μέσα από το υλικό των ευρωπαϊκών πρωτογενών πηγών, βρέθηκα μπροστά σ` ένα ανεκτίμητο πλούτο πληροφοριών, ειδήσεων και καταγραφών, που συνέθεταν τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό των σπουδαιότερων από κάθε άποψη γεωγραφικών περιφερειών της Ευρωπαϊκής Τουρκίας. Από τη μακροχρόνια εκείνη πάλη πάνω στο περιεχόμενο των αρχειακών στοιχείων προέκυψαν όχι μόνο πολλές μελέτες και άρθρα αλλά, κυρίως, πολυτιμότατα συμπεράσματα και αναφορές σε καίρια θέματα της νεότερης βαλκανικής ιστορίας. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]