Το λυκαυγές της ελληνικής ιστορίας ανάγεται στα «γεωμετρικά χρόνια» -που ονομάστηκαν έτσι από τις μορφές της τέχνης της περιόδου- με τη χρήση της αλφαβητικής γραφής και κύρια πηγή τα ομηρικά έπη. Αυτή την περίοδο συντελείται ο αποικισμός των παραλίων της Μικράς Ασίας όπου αναπτύχθηκαν οι πρώτες φιλοσοφικές θεωρίες.
Ακολουθούν τα «αρχαϊκά χρόνια» ή «αρχαϊκή εποχή», που χαρακτηρίζονται από τον μεγάλο αποικισμό, με αποτέλεσμα ο ελληνικός πολιτισμός να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της μεσογειακής λεκάνης και του Εύξεινου Πόντου. Την περίοδο αυτή συντελούνται κοινωνικοπολιτικές μεταβολές με την ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων-κρατών, με κορυφαίες τη Σπάρτη και την Αθήνα.
