Το αρχαίο θέατρο

Αποφασίσαμε να κατηφορίσουμε προς το αρχαίο θέατρο, που βρισκόταν μπροστά μας στα τριακόσια περίπου μέτρα. Διανύσαμε σύντομα τη μικρή έκταση, που ακόμα δεν είχε ανασκαφεί, και σε λίγο ήμασταν ανεβασμένοι στο ψηλότερο σημείο των φθαρμένων κερκίδων. Μπροστά μας η ημικυκλική ορχήστρα του θεάτρου, με τη ρωμαϊκών παρεμβάσεων σκηνή του, ν’ αγναντεύει μαζί μας τον Παρνασσό. Το κοίλο, με τις κερκίδες λαξευμένες στο μεγαλύτερο μέρος τους στον κροκαλοπαγή βράχο, έχει αρχίσει να φθείρεται αργά, αλλά σταθερά. Είναι το τίμημα της γνώσης. Για αιώνες βρισκόταν θαμμένο και έτσι προφυλαγμένο από τις φθορές. Όταν
η αρχαιολογική σκαπάνη το αποκάλυψε, άρχισε να ξετυλίγεται το μεγαλείο της ιστορίας του τόπου, αλλά αναπόφευκτα και η φθορά του. Κτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. και είχε χωρητικότητα 3.500 θέσεων.
«Για σκέψου», έλεγα στον φίλο μου, «πόσοι να ήταν οι κάτοικοι της Αίγειρας το 300 π.Χ. Μερικές εκατοντάδες και όμως έχτισαν λαμπρό θέατρο για 3.500 θεατές».
«Η πόλη ανήκε στην Αχαϊκή συμπολιτεία, η οποία αριθμούσε καμιά ντουζίνα πόλεις αν δεν κάνω λάθος. Το θέατρο μπορεί να εξυπηρετούσε και τις «γύρω συμμαχικές πόλεις».
«Μπορεί. Έντεκα πόλεις είχε η Αχαϊκή Συμπολιτεία», τον διόρθωσα με έκδηλη ευχαρίστηση και συνέχισα. «Πρέπει να ήταν πολύ όμορφο τότε το μέρος εδώ. Και το στόλισαν με περίτεχνους ναούς, αγάλ-
ματα, βωμούς. Αποτελούσε το ιερό του Διός, όπως αναφέρει ο Παυσανίας. Που αν και αναφέρει αναλυτικά τα πάντα, δε λέει κουβέντα για το θέατρο».
«Όταν φίλε οι αρχαίοι λένε ιερό, εννοούν ναό με λατρευτικό άγαλμα και θέατρο. Γιατί, αυτό τουλάχιστον πρέπει να το ξέρεις, λατρευτικοί χώροι ήταν αρχικά τα θέατρα. Και το δικό σας ήταν, απ’ ό,τι μου λες, από τα πιο παλιά. Πότε μου είπες πως λένε οι
αρχαιολόγοι ότι χτίστηκε;»
«Το 280 με 250 π.Χ. Ήταν η περίοδος της μεγαλύτερης ίσως ανάπτυξης των προγόνων μας. Τον θυμάμαι αυτόν τον χώρο πριν την ανασκαφή. Ένα αμπέλι με σταφίδα ήταν και γύρω-γύρω σκίνα και πουρνάρια. Σαν θαύμα μου φάνηκε η αποκάλυψή του. Βέβαια το θέατρο στην τελική του μορφή έχει υποστεί αρκετές τροποποιήσεις από τους Ρωμαίους, με σημαντικότερη εκείνη της εποχής του Αδριανού.
Τον 3ο αιώνα μ.Χ. δεν ήταν;» τον ρώτησα και αφού απέσπασα το καταφατικό του νεύμα, συνέχισα «Τότε έγιναν σημαντικές επεμβάσεις στη σκηνή...»
«Τη βλέπω», με διέκοψε. «Τούβλα δε χρησιμοποιούσαν ποτέ οι αρχαίοι. Όπου υπάρχει τούβλο σε οικοδόμημα, είναι ρωμαϊκών και μετέπειτα χρόνων».
«Η σκηνή ήταν τριώροφη και σκεπαστή. Μια απλή κατασκευή που στηρίζονταν σε κίονες. Οι πρώτοι ήταν δωρικού ρυθμού, του δεύτερου πατώματος ιωνικού και του τρίτου Κορινθιακού».
«Υπάρχει όμως ένα άλυτο ακόμα αίνιγμα με το ιερό και το άγαλμα του Διός που λέγαμε. Ο Παυσανίας το αναφέρει εντυπωσιασμένος από το μέγεθος και την αισθητική του. Ήταν έργο του ονομαστού
γλύπτη της εποχής Ευκλείδη, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει το κεφάλι και ένα χέρι του αγάλματος που πρέπει να είχε ύψος τρία μέτρα. Αν και τα ανακάλυψαν μέσα στα ερείπια ενός ναού, δεν είναι σίγουροι για την τοποθεσία και τον τρόπο που βρίσκονταν. Ο λόγος είναι ότι δεν μπορούν με σιγουριά να ταυτοποιήσουν χρονολογικά τα ερείπια του ναού με το άγαλμα. Εικάζουν ότι μπορεί να ήταν τοποθετημένο στο ύπαιθρο, με ένα κάποιο στέγαστρο, για να προφυλάσσεται, ίσως να βρισκόταν και σε κτισμένο ναό.
Εδώ ο Παυσανίας δεν τους κατατοπίζει».