Tο 1943, μέσα στην Κατοχή, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Σ. Νικολοπούλου το διήγημα O θεός Κόνανος και το μοναστήρι του το λεγόμενο καταβύθιση. Ο παραδοσιακός και συνάμα σύγχρονος Φώτης Κόντογλου, σε αυτό το σκληρό κείμενό του καταφεύγει στη γλώσσα της παραβολής για να στείλει, κατά πολλούς, το δικό του αντιφασιστικό μήνυμα στον αναγνώστη και να καταγγείλει με τόλμη τη βαναυσότητα εκείνης της εποχής, αλλά και την ανθρώπινη ματαιοδοξία.
