Πρόλογος.............................................................................................         3

Συντομογραφίες...................................................................................         5

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

ΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΕΝΟΧΗ - ΠΑΡΟΧΗ

§ 1. Ενοχή και παροχή...........................................................................         61

Α. Έννοια ενοχής.........................................................................       61

1. Γενικά..................................................................................       61

2. Πηγές ενοχών........................................................................       62

Β. Σχετικότητα της ενοχής ..........................................................       62

1. Γενικά..................................................................................       62

2. Ζημία τρίτου..........................................................................       63

3. Περιπτώσεις..........................................................................       66

Γ. Κληρονομητές και προσωποπαγείς ενοχές ...............................       67

Δ. Εξαναγκασμός σε συμμόρφωση...............................................       68

1. Γενικά..................................................................................       68

2. Ατελείς ενοχές.......................................................................       68

Ι. Παίγνιο - Στοίχημα .............................................................       68

ΙΙ. Λοιπές ατελείς ενοχές........................................................       69

Ε. Δικαιοπρακτική σύσταση ενοχής.............................................       70

ΣΤ. Συρροή και σύγκρουση ενοχών (αξιώσεων)............................       70

1. Συρροή ενοχών......................................................................       70

2. Σύγκρουση ενοχών.................................................................       74

Ζ. Ενοχή και δημόσιο δίκαιο .......................................................       74

§ 2. Έννοια και είδη παροχής..................................................................         75

Α. Έννοια παροχής......................................................................       75

Β. Παράλειψη ή ανοχή πράξης.....................................................       75

1. Παράλειψη πράξης.................................................................       75

2. Ανοχή πράξης........................................................................       75

3. Εκτέλεση...............................................................................       76

Γ. Παροχή διαιρετή και αδιαίρετη...............................................       77

Δ. Παροχή ορισμένη και αόριστη.................................................       78

Ε. Παροχή είδους και γένους........................................................       78

1. Παροχή κατά είδος.................................................................       78

2. Παροχή κατά γένος.................................................................       78

3. Συγκέντρωση από το γένος......................................................       79

ΣΤ. Παροχή κύρια και παρεπόμενη .............................................       80

1. Γενικά..................................................................................       80

2. Περιπτώσεις..........................................................................       80

§ 3. Καλόπιστη εκπλήρωση παροχής (288 ΑΚ).........................................         84

Α. Έννοια καλόπιστης εκπλήρωσης .............................................       84

1. Γενικά..................................................................................       84

2. Λειτουργία καλόπιστης εκπλήρωσης..........................................       84

3. Διαπλαστικό δικαίωμα............................................................       85

4. Έκταση εφαρμογής άρθ. 288 ΑΚ..............................................       86

5. Σχέση με κατάχρηση δικαιώματος............................................       86

6. Παραίτηση.............................................................................       87

7. Κατάργηση ενοχής..................................................................       87

Β. Περιπτώσεις εφαρμογής άρθ. 288 ΑΚ......................................       88

1. Αδικοπραξία..........................................................................       88

2. Δημόσια έργα.........................................................................       89

3. Εργατικά θέματα....................................................................       90

4. Επιταγή.................................................................................       92

5. Κληρονομία...........................................................................       92

6. Μίσθωση πράγματος...............................................................       93

7. Οροφοκτησία.........................................................................       96

8. Προίκας απόδοση...................................................................       98

9. Σπουδαίος λόγος για καταγγελία σύμβασης................................       98

10. Σύμβαση αποκλειστικής διανομής...........................................     100

11. Σύμβαση έργου.....................................................................     100

12. Τροποποίηση σύμβασης.........................................................     101

13. Συνήθεια.............................................................................     101

14. Τράπεζα..............................................................................     101

15. Χρόνος παροχής...................................................................     103

Γ. Αγωγή αναπροσαρμογής της παροχής με βάση το άρθ. 288 ΑΚ     103

Δ. Άμυνα εναγομένου ..................................................................     105

Ε. Δικονομικά θέματα .................................................................     106

§ 4. Χρηματική παροχή .........................................................................      107

Α. Έννοια και συνέπειες χρηματικής παροχής..............................     107

Β. Αντικατάσταση της δραχμής από το ευρώ................................     107

Γ. Παροχή σε ξένο νόμισμα..........................................................     107

1. Συμβατική ενοχή....................................................................     107

2. Ενοχή από αδικοπραξία..........................................................     110

3. Ενοχή εκ του νόμου................................................................     112

Δ. Αποκατάσταση ζημίας (297 ΑΚ)..............................................     112

1. Αποκατάσταση ζημίας σε χρήμα...............................................     112

2. Αυτούσια αποκατάσταση ζημίας................................................     114

Ε. Νομιναλιστική αρχή................................................................     116

ΣΤ. Άυλο χρήμα..........................................................................     117

1. Γενικά..................................................................................     117

2. Το Bitcoin.............................................................................     118

§ 5. Παροχή τόκου - Αγωγή ανατοκισμού ..............................................      119

Α. Έννοια και είδη τόκων.............................................................     119

1. Νομοθετικά κείμενα................................................................     119

2. Φύση και μέτρο τόκου.............................................................     119

3. Είδη τόκων...........................................................................     120

4. Τραπεζικός και εξωτραπεζικός τόκος.......................................     121

Β. Υπολογισμός τόκου .................................................................     126

Γ. Τόκος ανώτερος του επιτρεπομένου..........................................     127

Δ. Χρόνος έναρξης τοκοδοσίας.....................................................     128

1. Γενικά..................................................................................     128

2. Δημόσιο - ΝΠΔΔ....................................................................     129

3. Υποχρέωση τόκων λόγω δαπανών............................................     129

4. Επί εντολής...........................................................................     130

5. Επί αδικαιολόγητου πλουτισμού................................................     130

6. Επί επαναφοράς πραγμάτων....................................................     130

Ε. Παραγραφή και ασφάλεια τόκων.............................................     131

1. Παραγραφή τόκων..................................................................     131

2. Ασφάλεια τόκων.....................................................................     131

ΣΤ. Τόκος επί εμπόρων................................................................     133

1. Τόκος μεταξύ εμπόρων...........................................................     133

2. Αλληλόχρεος λογαριασμός.......................................................     134

Ζ. Επιτόκιο Δημοσίου και ΝΠΔΔ..................................................     137

Η. Τόκος τόκου............................................................................     138

1. Γενικά..................................................................................     138

2. Πάροδος έτους.......................................................................     140

3. Εξόφληση τόκων....................................................................     140

4. Ανατοκισμός μεταξύ εμπόρων..................................................     140

5. Τραπεζικός ανατοκισμός.........................................................     141

Θ. Περιεχόμενο αγωγής ανατοκισμού...........................................     145

1. Γενικά..................................................................................     145

2. Καταψήφιση τόκων.................................................................     146

3. Απόρριψη αγωγής για τυπικούς λόγους.....................................     147

4. Επιδίκαση κύριας οφειλής.......................................................     147

5. Υποβολή αιτήματος με τις προτάσεις.........................................     147

6. Στοιχεία δικογράφου αγωγής κατ’ άρθ. 118-119 ΚΠολΔ.............     148

Ι. Άμυνα εναγομένου....................................................................     150

ΙΑ. Δικονομικά θέματα.................................................................     151

§ 6. Εκπλήρωση παροχής ......................................................................      152

Α. Υποχρέωση οφειλέτη (316 ΑΚ)................................................     152

1. Γενικά..................................................................................     152

2. Οφειλή τόκων........................................................................     152

3. Μη εφαρμογή άρθ. 316 ΑΚ.....................................................     152

Β. Εκπλήρωση της παροχής από τρίτον (317-318 ΑΚ)..................     153

1. Εκπλήρωση από τρίτον (317 ΑΚ).............................................     153

2. Αντίθεση οφειλέτη (318 ΑΚ)....................................................     154

Γ. Προσφορά και υποκατάσταση τρίτου (319 ΑΚ) .......................     154

1. Γενικά..................................................................................     154

2. Επίσπευση/απειλή εκτέλεσης....................................................     155

3. Δικαίωμα τρίτου.....................................................................     155

4. Υποκατάσταση του τρίτου.........................................................     155

5. Εκπλήρωση από συνοφειλέτη...................................................     157

6. Εκπλήρωση από εγγυητή.........................................................     157

7. Περιεχόμενο αγωγής του τρίτου κατά του οφειλέτη.....................     157

8. Άμυνα εναγομένου..................................................................     157

9. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     158

Δ. Τόπος εκπλήρωσης παροχής....................................................     158

1. Γενικά..................................................................................     158

2. Καθορισμός τόπου παροχής.....................................................     158

3. Δωσιδικία δικαιοπραξίας........................................................     160

4. Επιταγή - Συναλλαγματική.......................................................     161

Ε. Χρόνος παροχής......................................................................     161

1. Παροχή ληξιπρόθεσμη και απαιτητή..........................................     161

2. Πρόωρη εκπλήρωση...............................................................     162

ΣΤ. Ευθύνη οφειλέτη από πταίσμα...............................................     163

1. Ευθύνη λόγω πταίσματος.........................................................     163

2. Έννοια δόλου.........................................................................     163

3. Έννοια αμέλειας.....................................................................     164

Ι. Αμέλεια.............................................................................     164

ΙΙ. Βαριά αμέλεια...................................................................     165

4. Τυχηρά - Ανώτερη βία............................................................     165

5. Περιορισμός της ευθύνης (331 ΑΚ)..........................................     168

6. Συμφωνία για μη ευθύνη από πταίσμα (332 ΑΚ).........................     168

7. Ευθύνη για πταίσμα νόμιμου αντιπροσώπου...............................     170

8. Ευθύνη από πταίσμα προστηθέντος (334 ΑΚ).............................     170

§ 7. Υπερημερία οφειλέτη .....................................................................      173

Α. Επέλευση υπερημερίας οφειλέτη..............................................     173

1. Γενικά..................................................................................     173

2. Εξώδικη όχληση....................................................................     173

3. Δικαστική όχληση (αγωγή)......................................................     175

4. Δήλη ημέρα...........................................................................     177

5. Υπερημερία χωρίς όχληση.......................................................     179

6. Ενοχή εις ολόκληρον..............................................................     179

Β. Άρση υπερημερίας οφειλέτη....................................................     179

1. Ένσταση άρθ. 342 ΑΚ.............................................................     179

2. Ανυπαίτιο γεγονός..................................................................     181

3. Εκκαθαρισμένο απαίτησης.......................................................     183

4. Αμφιβολία.............................................................................     183

5. Πλάνη...................................................................................     184

6. Υπερημερία δανειστή..............................................................     184

7. Άφεση χρέους........................................................................     185

Γ. Περιπτώσεις υπερημερίας οφειλέτη.........................................     185

1. Ποινική ρήτρα.......................................................................     185

2. Υπερημερία μισθωτή...............................................................     185

3. Υπερημερία εργολάβου............................................................     186

4. Αμφοτεροβαρής σύμβαση........................................................     187

Δ. Συνέπειες υπερημερίας οφειλέτη (343-344 ΑΚ).........................     188

1. Ευθύνη σε αποζημίωση (343 ΑΚ).............................................     188

2. Έκσταση εφαρμογής...............................................................     188

3. Έννοια ζημίας - Αποζημίωση...................................................     188

4. Προϋποθέσεις ευθύνης κατ’ άρθ. 343 § 2 ΑΚ............................     189

5. Επίταση ευθύνης οφειλέτη (344 ΑΚ).........................................     190

6. Ζημία μη περιουσιακή (299 ΑΚ)...............................................     191

Ε. Συνέπειες υπερημερίας επί χρηματικής οφειλής (345 ΑΚ)........     191

1. Τόκος υπερημερίας.................................................................     191

2. Επί διαφυγόντων κερδών........................................................     192

3. Αναγωγή ασφαλιστή................................................................     192

4. Παραγραφή τόκων..................................................................     192

5. Πτώχευση..............................................................................     193

6. Οφειλή σε ξένο νόμισμα..........................................................     193

7. Πότε δεν οφείλονται τόκοι.......................................................     193

8. Περαιτέρω ζημία....................................................................     194

ΣΤ. Οφειλή τόκων λόγω επίδοσης αγωγής (346 ΑΚ).....................     194

1. Γενικά..................................................................................     194

2. Είδος αγωγής........................................................................     198

3. Περιορισμός αιτήματος αγωγής................................................     198

4. Απόρριψη αγωγής..................................................................     198

5. Απαίτηση μη ληξιπρόθεσμη......................................................     199

6. Διαφορά διαιτησίας................................................................     199

7. Επί Δημοσίου και ΝΠΔΔ.........................................................     199

Ζ. Υπερημερία οφειλέτη σε αμφοτεροβαρή σύμβαση (383-385 ΑΚ)           201

1. Αποζημίωση ή υπαναχώρηση...................................................     201

2. Μερική εκπλήρωση................................................................     208

3. Σύμβαση κατά διαδοχικές τμηματικές παροχές (386 ΑΚ).............     209

4. Δικαίωμα αποζημίωσης μαζί με την υπαναχώρηση (387 ΑΚ).......     210

Η. Επίταση της ευθύνης του οφειλέτη πράγματος (347-348 ΑΚ)....     211

Θ. Περιεχόμενο αγωγών αποζημίωσης λόγω υπερημερίας του οφειλέτη και άμυνα του εναγομένου            .......................................................................................... 214

1. Επί αγωγής με βάση το άρθ. 343 ΑΚ........................................     214

2. Επί αγωγής με βάση τα άρθ. 383 και 387 ΑΚ............................     214

Ι. Συνοπτικά................................................................................     215

§ 8. Υπερημερία δανειστή ......................................................................      217

Α. Πότε γίνεται υπερήμερος ο δανειστής (349-350 ΑΚ).................     217

Β. Άρνηση δανειστή σε σύμπραξη (351 ΑΚ).................................     218

Γ. Υπερημερία δανειστή στις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις (353 ΑΚ)           220

Δ. Χρόνος παροχής μη ορισμένος (354 ΑΚ)..................................     220

Ε. Άρση υπερημερίας δανειστή (352 ΑΚ).....................................     221

ΣΤ. Συνέπειες υπερημερίας του δανειστή......................................     221

1. Έκταση ευθύνης οφειλέτη........................................................     221

2. Άρση υπερημερίας οφειλέτη.....................................................     222

3. Ευθύνη για ωφελήματα............................................................     223

4. Δικαίωμα οφειλέτη σε δημόσια κατάθεση..................................     224

5. Επίσχεση εργασίας.................................................................     224

Ζ. Ζημία οφειλέτη (358 ΑΚ) ........................................................     224

1. Γενικά..................................................................................     224

2. Δαπάνες οφειλέτη...................................................................     224

3. Πταίσμα δανειστή; .................................................................     225

4. Δικαστική προστασία..............................................................     225

5. Περιεχόμενο αγωγής οφειλέτη.................................................     225

6. Άμυνα εναγόμενου δανειστή.....................................................     225

Η. Συνέπειες στην περίπτωση υποχρέωσης για απόδοση ακινήτου (359-360 ΑΚ)               226

1. Γενικά..................................................................................     226

2. Ειδοποίηση δανειστή..............................................................     226

3. Μεσεγγύηση - Εκούσια διαδικασία...........................................     227

4. Περιεχόμενο αίτησης οφειλέτη.................................................     228

§ 9. Αποζημίωση λόγω αδυναμίας παροχής............................................      229

Α. Αδυναμία παροχής γενικά........................................................     229

Β. Αρχική αδυναμία παροχής.......................................................     230

1. Υπαίτια αρχική αδυναμία.........................................................     230

2. Ανυπαίτια αρχική αδυναμία......................................................     231

3. Ευθύνη δανειστή....................................................................     232

Γ. Επιγενόμενη αδυναμία παροχής...............................................     232

1. Ευθύνη οφειλέτη....................................................................     232

2. Απαλλαγή οφειλέτη.................................................................     234

Δ. Αδυναμία παροχής σε περίπτωση διαζευκτικής ενοχής (305-315 ΑΚ)    236

1. Διαζευκτική ενοχή και διαζευκτική ευχέρεια..............................     236

2. Περιπτώσεις εφαρμογής άρθ. 306 ΑΚ.......................................     237

3. Απλοποίηση...........................................................................     240

4. Αδυναμία της μιας παροχής.....................................................     240

Ε. Αδυναμία παροχής στις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις..................     241

1. Γενικά..................................................................................     241

2. Ανυπαίτια αδυναμία παροχής του ενός (380 ΑΚ).........................     241

3. Αδυναμία παροχής από υπαιτιότητα του άλλου (381 ΑΚ)..............     244

4. Αδυναμία παροχής από υπαιτιότητα του ίδιου (382 ΑΚ)...............     247

ΣΤ. Μερική αδυναμία παροχής....................................................     254

Ζ. Οικονομική αδυναμία παροχής................................................     256

Η. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης λόγω αδυναμίας παροχής - Άμυνα εναγομένου                    256

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     256

2. Άμυνα του εναγομένου.............................................................     257

§ 10. Αξίωση για το περιελθόν (338 ΑΚ)..................................................      258

Α. Γενικά.....................................................................................     258

Β. Υποχρέωση απόδοσης του περιελθόντος...................................     258

Γ. Περιεχόμενο αγωγής................................................................     259

Δ. Άμυνα εναγομένου...................................................................     259

§ 11.
Αποζημίωση για μη εκπλήρωση επιδικασθείσας μη χρηματικής παροχής (339 ΑΚ)                                260

Α. Μη εκπλήρωση επιδικασθείσας παροχής.................................     260

Β. Μετατροπή της αξίωσης σε χρηματική....................................     260

Γ. Παραγραφή αξίωσης αποζημίωσης..........................................     261

Δ. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     261

Ε. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης για μη εκπλήρωση επιδικασθείσας παροχής - Άμυνα εναγομένου    .......................................................................................... 262

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     262

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     262

§ 12. Αγωγή για παροχή λογοδοσίας......................................................      263

Α. Έννοια λογοδοσίας..................................................................     263

1. Γενικά..................................................................................     263

2. Προϋποθέσεις υποχρέωσης λογοδοσίας.....................................     263

3. Δικαιολογητικά......................................................................     265

4. Περιεχόμενο λογοδοσίας.........................................................     265

Β. Περιπτώσεις λογοδοσίας..........................................................     266

Γ. Νομιμοποίηση.........................................................................     268

1. Ενεργητική νομιμοποίηση........................................................     268

2. Παθητική νομιμοποίηση..........................................................     269

Δ. Αρμόδιο δικαστήριο - Διαδικασία............................................     269

Ε. Περιεχόμενο αγωγής λογοδοσίας..............................................     270

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     271

Ζ. Συνέπειες δικαστικής λογοδοσίας.............................................     272

Η. Μη κατάθεση λογοδοσίας........................................................     273

Θ. Παραγραφή αξίωσης..............................................................     277

Ι. Λογοδοσία διαχειριστή οροφοκτησίας.......................................     277

ΙΑ. Έφεση...................................................................................     279

ΙΒ. Υποχρέωση σε απόδοση ομάδας αντικειμένων.........................     281

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΕΝΟΧΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΗ

§ 13. Αγωγή για εκπλήρωση σύμβασης..................................................      282

Α. Γενικά.....................................................................................     282

Β. Ελευθερία των συμβάσεων ......................................................     282

Γ. Κυριότερες διακρίσεις συμβάσεων...........................................     285

1. Διοικητική και ιδιωτικού δικαίου σύμβαση................................     285

2. Αμφοτεροβαρείς και ετεροβαρείς συμβάσεις..............................     286

3. Ενοχικές και εμπράγματες συμβάσεις........................................     286

4. Υποσχετικές και εκποιητικές συμβάσεις....................................     286

5. Διαρκείς και στιγμιαίες συμβάσεις............................................     286

6. Αιτιώδεις και αναιτιώδεις συμβάσεις........................................     287

7. Πραγματοπαγείς και προσωποπαγείς συμβάσεις.........................     288

Δ. Σύναψη σύμβασης και μεταβολές της.......................................     289

1. Γενικά..................................................................................     289

2. Τροποποίηση της σύμβασης.....................................................     289

3. Μεταβίβαση της σύμβασης.......................................................     290

4. Επέμβαση του νομοθέτη στη σύμβαση.......................................     291

5. Επέμβαση δικαστή στη σύμβαση...............................................     293

Ε. Περιεχόμενο αγωγής για εκπλήρωση σύμβασης.......................     293

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     295

§ 14. Σύμβαση για απαγορευμένη παροχή (365 ΑΚ).................................      297

Α. Παροχή νόμω απαγορευμένη...................................................     297

1. Γενικά..................................................................................     297

2. Σχέση άρθ. 365 ΑΚ και 174 ΑΚ...............................................     298

3. Περιπτώσεις..........................................................................     298

Β. Συνέπειες.................................................................................     300

1. Γενικά..................................................................................     300

2. Άγνοια νόμου.........................................................................     300

Γ. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................     301

1. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης για αδύνατη παροχή..............     301

2. Άμυνα του εναγομένου.............................................................     301

§ 15. Συμβάσεις μεταβίβασης περιουσίας...............................................      302

Α. Σύμβαση για μεταβίβαση κάθε μέλλουσας περιουσίας (366 ΑΚ)           302

1. Γενικά..................................................................................     302

2. Προϋποθέσεις........................................................................     302

3. Συνέπειες..............................................................................     302

Β. Σύμβαση για μεταβίβαση της υφιστάμενης περιουσίας (367 ΑΚ)           303

1. Γενικά..................................................................................     303

2. Συνέπειες..............................................................................     303

3. Νέμηση ανιόντος....................................................................     304

Γ. Σύμβαση περί της κληρονομίας ζώντος (368 ΑΚ).....................     305

1. Κληρονομικές συμβάσεις.........................................................     305

2. Σύμφωνο συμβίωσης...............................................................     306

3. Τραπεζική κατάθεση σε κοινό λογαριασμό.................................     307

Δ. Εμπράγματες συμβάσεις για ακίνητο (369 ΑΚ).........................     309

1. Γενικά..................................................................................     309

2. Ενοχική και εμπράγματη σύμβαση............................................     310

3. Προσύμφωνο.........................................................................     311

4. Τροποποιήσεις.......................................................................     313

5. Δικαστικός και εξώδικος συμβιβασμός......................................     314

6. Εντολή..................................................................................     314

7. Μεταβίβαση νομής ακινήτου....................................................     314

8. Επικαρπία.............................................................................     315

9. Παραρτήματα.........................................................................     315

Ε. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο............................................................     315

ΣΤ. Αγωγή αναγνώρισης ακυρότητας δικαιοπραξίας λόγω μη τήρησης του νόμιμου τύπου            ......................................................................................... 316

1. Νομιμοποίηση........................................................................     316

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     316

3. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     316

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................     317

§ 16. Μεταβίβαση περιουσίας ή επιχείρησης (479 ΑΚ).............................      318

Α. Γενικά.....................................................................................     318

Β. Έννοια περιουσίας - επιχείρησης .............................................     318

1. Έννοια περιουσίας..................................................................     318

2. Έννοια επιχείρησης................................................................     318

Γ. Ευθύνη αποκτώντος περιουσία/επιχείρηση...............................     321

1. Γενικά..................................................................................     321

2. Τρόπος μεταβίβασης...............................................................     322

3. Γνώση αποκτώντος.................................................................     324

4. Χρέη περιουσίας....................................................................     326

5. Ενοχή εις ολόκληρον..............................................................     328

6. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο..........................................................     329

7. Δικονομική μεταχείριση..........................................................     330

8. Περιορισμός ευθύνης αποκτώντος............................................     330

Δ. Νομιμοποίηση.........................................................................     331

Ε. Περιεχόμενο αγωγής κατά αποκτήσαντος περιουσία.................     331

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     332

§ 17. Αγωγή για προσδιορισμό της παροχής (371 ΑΚ)..............................      333

Α. Αοριστία παροχής...................................................................     333

1. Γενικά..................................................................................     333

2. Εφαρμογή επί συμβατικής ενοχής.............................................     334

3. Μονομερείς δικαιοπραξίες......................................................     335

4. Προσδιορισμός από συμβαλλόμενο/τρίτο...................................     335

5. Διαιτησία...............................................................................     335

6. Ενοχή από τον νόμο................................................................     336

7. Ενδοτικό δίκαιο.....................................................................     336

Β. Αοριστία αντιπαροχής (379 ΑΚ)..............................................     337

1. Γενικά..................................................................................     337

2. Εφαρμογή στη μίσθωση πράγματος...........................................     338

Γ. Δίκαιη κρίση...........................................................................     338

Δ. Φύση δικαιώματος..................................................................     341

1. Αντίθετες απόψεις..................................................................     341

2. Αναδρομικότητα προσδιορισμού παροχής..................................     341

3. Παραγραφή...........................................................................     342

Ε. Περιεχόμενο αγωγής για καθορισμό παροχής...........................     342

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     343

Ζ. Δικονομικά θέματα..................................................................     343

1. Νομιμοποίηση........................................................................     343

2. Αρμοδιότητα..........................................................................     343

3. Διαδικασία............................................................................     344

§ 18. Αγωγή επί απρόοπτης μεταβολής συνθηκών (388 ΑΚ).....................      345

Α. Απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών..........................................     345

Β. Προϋποθέσεις εφαρμογής άρθ. 388 AK....................................     345

1. Αμφοτεροβαρής σύμβαση........................................................     345

2. Δικαιοπρακτικό θεμέλιο..........................................................     346

3. Απρόβλεπτη μεταβολή συνθηκών..............................................     347

4. Διατάραξη συμβατικής ισορροπίας............................................     348

5. Μη εκτέλεση της σύμβασης......................................................     348

6. Υπερημερία οφειλέτη..............................................................     348

Γ. Φύση δικαιώματος - Τρόπος άσκησης.....................................     353

Δ. Αναπροσαρμογή - Λύση της σύμβασης....................................     353

1. Αναπροσαρμογή σύμβασης.......................................................     353

2. Λύση της σύμβασης.................................................................     355

Ε. Περιεχόμενο αγωγής αναπροσαρμογής/λύσης σύμβασης λόγω απρόοπτης μεταβολής συνθηκών           ......................................................................................... 355

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     356

§ 19. Συμβατική υπαναχώρηση (άρθ. 389 επ. ΑΚ)....................................      357

Α. Δικαίωμα συμβατικής υπαναχώρησης......................................     357

Β. Φύση δικαιώματος - Τρόπος άσκησης.....................................     357

1. Φύση δικαιώματος.................................................................     357

2. Τρόπος άσκησης....................................................................     357

3. Ανάκληση - Αίρεση.................................................................     357

4. Προθεσμία - Όχληση..............................................................     358

5. Απαράγραπτο.........................................................................     358

6. Περισσότεροι συμβαλλόμενοι...................................................     358

Γ. Τύπος......................................................................................     359

Δ. Αποκλεισμός (391-393 ΑΚ) - Ματαίωση υπαναχώρησης (394 ΑΚ)        359

1. Αποκλεισμός..........................................................................     359

2. Ματαίωση.............................................................................     360

Ε. Συνέπειες υπαναχώρησης (389 § 2 ΑΚ)....................................     360

1. Λύση σύμβασης......................................................................     360

2. Ποινική ρήτρα.......................................................................     361

3. Μερική υπαναχώρηση.............................................................     362

4. Εύλογη αποζημίωση;..............................................................     362

ΣΤ. Σχέση με καταγγελία.............................................................     362

1. Διαφορά υπαναχώρησης και καταγγελίας...................................     362

2. Φύση καταγγελίας..................................................................     362

3. Απαγόρευση αίρεσης...............................................................     364

4. Ανάκληση καταγγελίας - Άρση συνεπειών..................................     365

Ζ. Απόσβεση δικαιώματος............................................................     366

1. Γενικά..................................................................................     366

2. Προθεσμία............................................................................     366

3. Παραίτηση.............................................................................     366

Η. Ειδικές ρυθμίσεις για υπαναχώρηση........................................     367

1. Υπαναχώρηση στην περίπτωση μη εκτέλεσης της σύμβασης (397 ΑΚ).      367

2. Επιτίμιο μεταμέλειας: Υπαναχώρηση έναντι καταβολής ποινής (398 ΑΚ).              367

3. Ρήτρα έκπτωσης σε περίπτωση μη εκπλήρωσης (399 ΑΚ)...........     368

4. Ρήτρα κράτησης της παροχής (400 ΑΚ)....................................     370

Θ. Σύμβαση ακριβόχρονης εκτέλεσης (401 ΑΚ)............................     371

1. Ανυπαίτια καθυστέρηση εκπλήρωσης........................................     371

2. Γνήσια και μη γνήσια σύμβαση ακριβόχρονης εκτέλεσης.............     372

3. Ευθύνη - Υπερημερία δανειστή.................................................     373

4. Υπαίτια καθυστέρηση εκπλήρωσης............................................     373

Ι. Περιεχόμενο αγωγής αναζήτησης των δοθέντων........................     374

ΙΑ. Άμυνα εναγομένου..................................................................     376

§ 20. Αρραβώνας και Ποινική ρήτρα.......................................................      377

Α. Αρραβώνας.............................................................................     377

1. Έννοια αρραβώνα..................................................................     377

2. Τύπος...................................................................................     377

3. Τύχη αρραβώνα......................................................................     377

4. Ελευθερία συμβάσεων.............................................................     377

5. Αρραβώνας και προκαταβολή..................................................     380

6. Εγγυοδοσία στη μίσθωση........................................................     380

7. Υπέρμετρο αρραβώνα.............................................................     380

Β. Ποινική ρήτρα.........................................................................     380

1. Έννοια ποινικής ρήτρας..........................................................     380

2. Διαφορά ποινικής ρήτρας - αρραβώνα......................................     381

3. Ποινική ρήτρα και επιτίμιο μεταμέλειας....................................     381

Γ. Κατάπτωση ποινικής ρήτρας...................................................     382

1. Υπαίτια αδυναμία παροχής ή υπερημερία...................................     382

2. Μη προσήκουσα εκπλήρωση παροχής.......................................     383

3. Άκυρη παροχή........................................................................     384

Δ. Νομιμοποίηση.........................................................................     385

Ε. Περιεχόμενο αγωγής για κατάπτωση ποινικής ρήτρας..............     385

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     386

Ζ. Υπέρμετρη ποινή (409 ΑΚ)......................................................     387

1. Γενικά..................................................................................     387

2. Κριτήρια μείωσης...................................................................     388

3. Ποινική ρήτρα για χρηματική οφειλή........................................     390

4. Χρόνος προβολής της ένστασης................................................     391

5. Διοικητική σύμβαση................................................................     392

§ 21. Σύμβαση υπέρ τρίτου....................................................................      393

Α. Γενικά.....................................................................................     393

Β. Έννοια και είδη σύμβασης υπέρ τρίτου - Νομιμοποίηση............     394

1. Γνήσια σύμβαση υπέρ τρίτου....................................................     394

2. Μη γνήσια σύμβαση υπέρ τρίτου...............................................     395

Γ. Τύπος......................................................................................     395

Δ. Σχέσεις μερών - Συνέπειες.......................................................     396

Ε. Περιπτώσεις............................................................................     397

1. Σύμβαση ασφάλισης................................................................     397

2. Σύμβαση μεταφοράς πραγμάτων...............................................     398

3. Δωρεά υπό τρόπο...................................................................     398

4. Τραπεζική κατάθεση...............................................................     398

5. Δημόσια κατάθεση..................................................................     402

6. Χρηματοδοτική μίσθωση.........................................................     403

7. Μίσθωση πράγματος...............................................................     403

8. Εργολαβία με αντιπαροχή........................................................     403

ΣΤ. Νομιμοποίηση.......................................................................     407

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής................................................................     407

Η. Άμυνα εναγομένου...................................................................     407

§ 22. Σύμβαση για παροχή (σε βάρος) τρίτου (415 ΑΚ).............................      409

Α. Γενικά.....................................................................................     409

Β. Ευθύνη υποσχεθέντος...............................................................     409

Γ. Νομιμοποίηση.........................................................................     411

Δ. Περιεχόμενο αγωγής................................................................     411

Ε. Άμυνα εναγομένου...................................................................     411

§ 23. Εκχώρηση.....................................................................................      412

Α. Έννοια - Φύση........................................................................     412

1. Σύμβαση εκχώρησης...............................................................     412

2. Φύση εκχώρησης...................................................................     412

3. Περιπτώσεις εκχώρησης.........................................................     413

Ι. Μεταβίβαση ενοχικής σχέσης...............................................     413

ΙΙ. Συναλλαγματική.................................................................     414

ΙΙΙ. Μετοχές...........................................................................     414

IV. Διαπλαστικό δικαίωμα......................................................     415

V. Αντικείμενο δίκης..............................................................     415

VI. Επιχειρηματικές απαιτήσεις...............................................     415

VII. Χρηματοδοτική μίσθωση.................................................     416

4. Εκχώρηση με νόμο.................................................................     417

Β. Άτυπο εκχώρησης...................................................................     418

Γ. Μελλοντική απαίτηση..............................................................     418

Δ. Καταπιστευτική εκχώρηση......................................................     419

Ε. Αναγγελία...............................................................................     424

1. Γενικά..................................................................................     424

2. Άτυπο αναγγελίας...................................................................     425

3. Πότε δεν απαιτείται αναγγελία.................................................     425

ΣΤ. Πτώχευση.............................................................................     425

Ζ. Συνέπειες εκχώρησης..............................................................     426

1. Μεταβίβαση της απαίτησης......................................................     426

2. Δικαιώματα και υποχρεώσεις οφειλέτη......................................     427

3. Εκχώρηση και συμψηφισμός....................................................     428

4. Μη αλλοίωση της ενοχής.........................................................     430

5. Μεταβίβαση παρεπομένων.......................................................     431

6. Προσύμφωνο εκχώρησης........................................................     433

Η. Ανεκχώρητες απαιτήσεις.........................................................     433

1. Ανεκχώρητες από τον νόμο......................................................     433

2. Ανεκχώρητες από σύμβαση......................................................     434

Θ. Υποχρεώσεις και ευθύνη του εκχωρητή...................................     435

1. Υποχρεώσεις εκχωρητή...........................................................     435

2. Ευθύνη εκχωρητή...................................................................     436

3. Νόμιμη εκχώρηση..................................................................     439

Ι. Νομιμοποίηση..........................................................................     439

1. Ενεργητική νομιμοποίηση........................................................     439

2. Παθητική νομιμοποίηση..........................................................     440

ΙΑ. Περιεχόμενο αγωγής του εκδοχέα κατά του οφειλέτη..............     440

ΙΒ. Άμυνα εναγομένου..................................................................     441

ΙΓ. Εκχώρηση απαιτήσεων κατά Δημοσίου/ΝΠΔΔ........................     441

ΙΔ. Σχέση με έκταξη....................................................................     443

1. Έννοια έκταξης......................................................................     443

2. Αποδοχή έκταξης και συνέπειες...............................................     444

3. Διαφορές έκταξης και εκχώρησης............................................     444

4. Ανάκληση - Απόσβεση έκταξης................................................     445

5. Μεταβίβαση έκταξης...............................................................     445

6. Περιεχόμενο αγωγής από έκταξη - Νομιμοποίηση - Αρμοδιότητα - Διαδικασία.                  445

7. Άμυνα εκτασσομένου...............................................................     446

§ 24. Αναδοχή χρέους............................................................................      447

Α. Στερητική αναδοχή χρέους......................................................     447

Β. Τύπος - Φύση..........................................................................     447

Γ. Υποχρεώσεις και ενστάσεις του αναδοχέα................................     448

1. Υποχρεώσεις αναδοχέα...........................................................     448

2. Δικαιώματα παρεπόμενα στην απαίτηση.....................................     448

3. Ενστάσεις αναδοχέα...............................................................     448

Δ. Εκποίηση ενυποθήκου και αναδοχή..........................................     450

Ε. Σωρευτική αναδοχή χρέους......................................................     451

ΣΤ. Υπόσχεση τρίτου προς τον οφειλέτη (478 ΑΚ)........................     453

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής δανειστή κατά αναδοχέα - Άμυνα εναγομένου       455

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     455

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     456

§ 25. Ενοχή εις ολόκληρον.....................................................................      457

Α. Κανόνας η διαιρετή ενοχή........................................................     457

1. Γενικά..................................................................................     457

2. Ενεργητική διαιρετή ενοχή......................................................     457

3. Παθητική διαιρετή ενοχή.........................................................     458

Β. Παθητική ενοχή εις ολόκληρον................................................     459

1. Έννοια..................................................................................     459

2. Δικαίωμα δανειστή.................................................................     461

3. Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά.......................................     461

4. Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά........................................     462

5. Αναγωγή και υποκατάσταση μεταξύ των συνοφειλετών................     463

Γ. Ενεργητική ενοχή εις ολόκληρον..............................................     467

1. Γενικά..................................................................................     467

2. Γεγονότα που ενεργούν αντικειμενικά.......................................     467

3. Γεγονότα που ενεργούν υποκειμενικά........................................     468

4. Αναγωγή μεταξύ των δανειστών...............................................     468

Δ. Αδιαίρετη παροχή...................................................................     469

1. Γενικά..................................................................................     469

2. Μίσθωση..............................................................................     471

Ε. Περιεχόμενο αγωγής κατά περισσοτέρων εις ολόκληρον συνοφειλετών - Άμυνα εναγομένων      .......................................................................................... 472

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     472

2. Άμυνα εναγομένων.................................................................     473

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

ΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΔΩΡΕΑ - ΠΩΛΗΣΗ

§ 26. Ανάκληση δωρεάς.........................................................................      475

Α. Έννοια και σύσταση δωρεάς....................................................     475

1. Έννοια δωρεάς......................................................................     475

2. Δωρεά αιτία θανάτου..............................................................     476

3. Δωρεά υπό τρόπο...................................................................     477

4. Σύσταση δωρεάς....................................................................     478

5. Ευθύνη δωρητή......................................................................     479

6. Εικονικότητα δωρεάς.............................................................     480

Β. Ανάκληση δωρεάς...................................................................     481

1. Γενικά..................................................................................     481

2. Γονική παροχή.......................................................................     481

3. Αχαριστία..............................................................................     482

4. Περιπτώσεις αχαριστίας..........................................................     483

5. Άλλες περιπτώσεις ανάκλησης.................................................     484

Ι. Ανάκληση από κληρονόμους δωρητή.....................................     484

ΙΙ. Ανάκληση για μη εκτέλεση τρόπου......................................     485

ΙΙΙ. Ανάκληση λόγω επιγόνων..................................................     485

Γ. Τρόπος και συνέπειες ανάκλησης.............................................     487

1. Τρόπος ανάκλησης.................................................................     487

2. Τύπος ανάκλησης...................................................................     488

3. Περιεχόμενο δήλωσης ανάκλησης............................................     489

4. Ανάκληση δωρεάς αιτία θανάτου..............................................     489

5. Συνέπειες ανάκλησης..............................................................     490

Δ. Αποκλεισμός ανάκλησης..........................................................     493

1. Συγγνώμη..............................................................................     493

2. Ετήσια αποσβεστική προθεσμία................................................     493

3. Θάνατος δωρεοδόχου.............................................................     494

4. Παραίτηση από δικαίωμα ανάκλησης........................................     494

5. Δωρεά από ιδιαίτερο ηθικό καθήκον και από λόγους ευπρέπειας..     494

Ε. Νομιμοποίηση - Αρμοδιότητα .................................................     496

1. Νομιμοποίηση........................................................................     496

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     497

ΣΤ. Αγωγή αναγνώρισης της ανάκλησης της δωρεάς και αναζήτησης του δωρηθέντος                  498

1. Γενικά..................................................................................     498

2. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     498

3. Καταδίκη σε δήλωση βούλησης................................................     499

4. Σώρευση αιτήματος αναζήτησης του δωρηθέντος........................     501

Ζ. Άμυνα εναγομένου...................................................................     504

§ 27. Πώληση - Γενικά............................................................................      506

Α. Έννοια πώλησης......................................................................     506

1. Στοιχεία πώλησης - Μεταβίβαση πράγματος..............................     506

2. Στοιχεία πώλησης - Τίμημα.....................................................     507

3. Πώληση ξένου πράγματος........................................................     509

4. Πώληση και σύμβαση έργου.....................................................     512

5. Καταπιστευτική πώληση..........................................................     513

Β. Τύπος......................................................................................     514

1. Γενικά..................................................................................     514

2. Σύμβαση για ακίνητο...............................................................     515

Γ. Σχετική εικονικότητα πώλησης................................................     516

Δ. Νομικά ελαττώματα στην πώληση...........................................     518

1. Έννοια νομικού ελαττώματος...................................................     518

2. Παρεπόμενες υποχρεώσεις πωλητή...........................................     519

3. Έλλειψη ευθύνης για νομικό ελάττωμα......................................     520

4. Νομικά ελαττώματα επί αναγκαστικού πλειστηριασμού................     521

5. Ευθύνη επί άλλων εκποιήσεων.................................................     525

Ε. Μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων των μερών..........................     525

1. Γενικά..................................................................................     525

2. Αδυναμία παροχής..................................................................     526

3. Υπερημερία πωλητή................................................................     528

4. Υπερημερία αγοραστή.............................................................     530

5. Αρμοδιότητα..........................................................................     531

ΣΤ. Ο κίνδυνος στην πώληση (522 επ. ΑΚ)...................................     531

1. Μεταφορά κινδύνου................................................................     531

2. Επί πώλησης υπό αίρεση.........................................................     532

3. Επί αποστολής πράγματος σε άλλον τόπο...................................     533

4. Ωφελήματα επί κινδύνου..........................................................     535

5. Δαπάνες πριν από την παράδοση του πωληθέντος.......................     536

6. Έξοδα πώλησης.....................................................................     536

7. Χρηματοδοτική μίσθωση.........................................................     538

Ζ. Πίστωση και τόκος του τιμήματος (531, 529 ΑΚ).....................     539

1. Πίστωση του τιμήματος...........................................................     539

2. Τόκος του τιμήματος...............................................................     540

Η. Πώληση με παρακράτηση κυριότητας.....................................     541

1. Διαλυτική αίρεση....................................................................     541

2. Όρος διατήρησης της κυριότητας (532 ΑΚ)...............................     543

3. Δικαιώματα πωλητή σε περίπτωση μη πληρωμής του τιμήματος....     544

4. Περιεχόμενο αγωγής πωλητή...................................................     548

5. Άμυνα εναγόμενου αγοραστή....................................................     550

6. Βλάβη πωληθέντος.................................................................     551

Θ. Πώληση με δοκιμή (563-564 ΑΚ)............................................     551

Ι. Σύμφωνο εξώνησης (565-572 ΑΚ).............................................     553

1. Έννοια - Τίμημα - Προθεσμία..................................................     553

2. Δήλωση για την εξώνηση - Τύπος.............................................     553

3. Ενέργεια εξώνησης................................................................     553

ΙΑ. Παραγραφή αξιώσεων...........................................................     553

ΙΒ. Μεταπρασία...........................................................................     554

ΙΓ. Ανταλλαγή.............................................................................     554

§ 28. Πώληση - Πραγματικά ελαττώματα................................................      558

Α. Τροποποιήσεις με τον ν. 3043/2002...........................................     558

1. Διαχρονικό δίκαιο..................................................................     558

2. Εισηγητική έκθεση ν. 3043/2002..............................................     558

Β. Πραγματικό ελάττωμα και συνομολογημένη ιδιότητα...............     560

1. Υποχρέωση πωλητή................................................................     560

2. Έννοια πραγματικού ελαττώματος.............................................     565

3. Έννοια συνομολογημένης ιδιότητας..........................................     567

4. Πλημμελής εγκατάσταση (536 ΑΚ)...........................................     567

Γ. Ευθύνη πωλητή.......................................................................     568

1. Ευθύνη από τον νόμο..............................................................     568

2. Ευθύνη από συμβατικό διακανονισμό........................................     570

3. Ευθύνη παραγωγού.................................................................     570

4. Ευθύνη από αδικοπραξία.........................................................     572

Δ. Δικαιώματα του αγοραστή σε περίπτωση ελαττωμάτων κ.λπ....     574

1. Διόρθωση, αντικατάσταση, μείωση τιμήματος, υπαναχώρηση γενικά (540-541 ΑΚ).                        574

2. Αποζημίωση (543-544 ΑΚ).....................................................     579

Ε. Διόρθωση ή αντικατάσταση του πράγματος.............................     579

1. Γενικά..................................................................................     579

2. Πώληση περισσότερων πραγμάτων...........................................     579

3. Περισσότεροι συμβαλλόμενοι...................................................     580

4. Υποχρέωση αγοραστή επί αντικατάστασης.................................     581

5. Αντικατάσταση επί πώλησης γένους ή είδους.............................     581

6. Επιλογή δικαιώματος από αγοραστή.........................................     582

7. Μείωση αντί για αντικατάσταση...............................................     583

ΣΤ. Μείωση τιμήματος................................................................     583

1. Γενικά..................................................................................     583

2. Βλάβη πράγματος...................................................................     583

3. Περισσότεροι συμβαλλόμενοι...................................................     584

4. Τρόπος και υπολογισμός μείωσης.............................................     584

Ζ. Νόμιμη υπαναχώρηση.............................................................     586

1. Γενικά..................................................................................     586

2. Συμφωνία υπαναχώρησης........................................................     586

3. Φύση υπαναχώρησης..............................................................     587

4. Μείωση τιμήματος αντί για υπαναχώρηση..................................     588

5. Βλάβη πράγματος...................................................................     589

6. Πώληση περισσότερων πραγμάτων...........................................     589

7. Συνέπειες υπαναχώρησης........................................................     589

8. Προσύμφωνο.........................................................................     590

Η. Αποζημίωση (543-544 ΑΚ)......................................................     591

1. Αξίωση αποζημίωσης.............................................................     591

2. Συρροή αξιώσεων..................................................................     593

Θ. Πώληση ορισμένης έκτασης (550 ΑΚ).....................................     594

Ι. Παραγραφή αξιώσεων του αγοραστή........................................     595

1. Γενικά..................................................................................     595

2. Έναρξη παραγραφής...............................................................     601

3. Δόλια απόκρυψη ελαττώματος..................................................     601

4. Εγγυητική προθεσμία..............................................................     603

5. Διαδοχικές πωλήσεις..............................................................     604

ΙΑ. Άσκηση δικαιωμάτων αγοραστή με ένσταση..........................     605

ΙΒ. Περιεχόμενο αγωγής αγοραστή λόγω ελαττωμάτων κ.λπ.........     607

ΙΓ. Άμυνα εναγόμενου πωλητή.....................................................     610

ΙΔ. Δικαιώματα πωλητή...............................................................     611

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΜΙΣΘΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ

§ 29. Αγωγή για καταβολή μισθώματος..................................................      614

Α. Έννοια μίσθωσης.....................................................................     614

Β. Μίσθωμα και χρόνος καταβολής του........................................     614

Γ. Τόπος καταβολής του μισθώματος............................................     615

Δ. Απόδειξη καταβολής μισθώματος.............................................     615

Ε. Προκαταβολές μισθωμάτων.....................................................     616

ΣΤ. Παραγραφή αξίωσης μισθωμάτων.........................................     616

1. Γενική πενταετής παραγραφή...................................................     616

2. Έναρξη παραγραφής...............................................................     617

3. Πρόταση παραγραφής.............................................................     617

4. Παραγραφή αξιώσεων Δημοσίου/ΝΠΔΔ....................................     618

Ζ. Νομιμοποίηση διαδίκων...........................................................     618

Η. Διαδικασία και αρμοδιότητα...................................................     619

1. Διαδικασία............................................................................     619

2. Καθ’ ύλη αρμοδιότητα.............................................................     619

3. Κατά τόπο αρμοδιότητα...........................................................     620

Θ. Περιεχόμενο αγωγής καταβολής μισθωμάτων..........................     620

Ι. Άμυνα εναγόμενου μισθωτή.......................................................     621

1. Γενικά..................................................................................     621

2. Ένσταση αφαίρεσης ωφελημάτων (άρθ. 596 εδ. β΄ ΑΚ)..............     621

§ 30.
Αγωγή απόδοσης μισθίου για καθυστέρηση μισθώματος και για δυστροπία          622

Α. Καθυστέρηση καταβολής μισθώματος (597 AK)......................     622

1. Καταγγελία της μίσθωσης........................................................     622

2. Υπαίτια καθυστέρηση..............................................................     623

3. Έννοια μισθώματος................................................................     623

4. Άρση ευθύνης μισθωτή............................................................     623

5. Εμπρόθεσμη καταβολή οφειλομένων.........................................     624

6. Συμψηφισμός μισθωμάτων......................................................     624

7. Δημόσια κατάθεση μισθωμάτων...............................................     624

Β. Δυστροπία μισθωτή (66 EισNKΠολΔ)......................................     625

1. Έννοια δυστροπίας.................................................................     625

2. Επανειλημμένη δυστροπία.......................................................     626

3. Καταβολή μισθωμάτων - Κατάργηση δίκης................................     626

Γ. Διαφορά 597 AK & 66 ΕισΝΚΠολΔ - Σώρευση βάσεων...........     627

1. Διαφορά άρθ. 597 ΑΚ & 66 ΕισΝΚΠολΔ..................................     627

2. Σώρευση βάσεων άρθ. 597 AK & 66 EισNKΠολΔ......................     627

Ε. Αξίωση αποζημίωσης για πρόωρη λύση της μίσθωσης.............     627

ΣΤ. Νομιμοποίηση διαδίκων - Διαδικασία - Αρμοδιότητα ............     628

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης μισθίου....................................     628

Η. Άμυνα εναγόμενου μισθωτή.....................................................     629

Θ. Άκυρη μίσθωση......................................................................     630

§ 31. Αγωγή απόδοσης για κακή χρήση μισθίου......................................      631

Α. Καταγγελία για κακή χρήση...................................................     631

1. Γενικά..................................................................................     631

2. Περιπτώσεις κακής χρήσης.....................................................     631

3. Έκταση κακής χρήσης.............................................................     632

Β. Μη επιμελής χρήση.................................................................     632

1. Γενικά..................................................................................     632

2. Φθορές του μισθίου................................................................     632

3. Αντισυμβατική χρήση..............................................................     632

Γ. Συμπεριφορά προς λοιπούς ενοίκους........................................     633

Δ. Διαμαρτυρία εκμισθωτή - Συμμόρφωση μισθωτή.....................     634

1. Διαμαρτυρία εκμισθωτή...........................................................     634

2. Συμμόρφωση μισθωτή.............................................................     634

Ε. Αξίωση αποζημίωσης..............................................................     635

ΣΤ. Κακή χρήση και παράβαση όρου της μίσθωσης.....................     635

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης μισθίου για κακή χρήση..........     636

Η. Άμυνα εναγομένου...................................................................     636

Θ. Δικονομικά θέματα..................................................................     636

§ 32. Αγωγή αποζημίωσης για φθορές του μισθίου.................................      637

Α. Ευθύνη μισθωτή για φθορές.....................................................     637

Β. Έννοια φθορών........................................................................     638

1. Γενικά..................................................................................     638

2. Φθορές συνήθους χρήσης........................................................     638

3. Φθορές πέρα από τη συνήθη χρήση..........................................     638

Γ. Έκταση αποζημίωσης..............................................................     639

Δ. Παραγραφή αξιώσεων για φθορές (602 ΑΚ)............................     640

1. Χρόνος και έναρξη παραγραφής...............................................     640

2. Έκταση εξάμηνης παραγραφής.................................................     640

3. Αναστολή παραγραφής............................................................     640

4. Διακοπή παραγραφής..............................................................     641

Ε. Περιεχόμενο αγωγής εκμισθωτή για αποζημίωση ζημιών από φθορές   642

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     643

Ζ. Δικονομικά θέματα..................................................................     643

§ 33. Αγωγή μισθωτή για δαπάνες στο μίσθιο.........................................      644

Α. Ευθύνη εκμισθωτή για δαπάνες μισθωτή..................................     644

Β. Έννοια και διακρίσεις δαπανών................................................     644

1. Γενικά..................................................................................     644

2. Αναγκαίες δαπάνες.................................................................     644

3. Επωφελείς δαπάνες................................................................     645

4. Πολυτελείς δαπάνες................................................................     645

5. Δαπάνες χρήσης.....................................................................     645

Γ. Παραγραφή αξίωσης για δαπάνες (603 ΑΚ).............................     646

Δ. Αφαίρεση κατασκευάσματος (591 § 2 εδ. β΄ ΑΚ)......................     646

Ε. Περιεχόμενο αγωγής μισθωτή για δαπάνες...............................     649

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................     649

Ζ. Δικονομικά θέματα..................................................................     649

§ 34. Αγωγές απόδοσης λόγω λήξης του χρόνου της μίσθωσης................      650

Α. Έννοια λήξης της μίσθωσης.....................................................     650

Β. Λήξη μίσθωσης λόγω παρόδου του συμφωνημένου χρόνου........     650

Γ. Λήξη μίσθωσης αόριστου χρόνου.............................................     650

Δ. Υποχρέωση απόδοσης του μισθίου...........................................     651

Ε. Νομιμοποίηση διαδίκων...........................................................     652

ΣΤ. Αποζημίωση χρήσης (601 ΑΚ)..............................................     652

1. Οφειλή αποζημίωσης - Τόκος - Χαρτόσημο...............................     652

2. Περαιτέρω ζημία....................................................................     653

3. Απαλλαγή μισθωτή.................................................................     654

4. Παραγραφή...........................................................................     655

Ζ. Δικονομικά θέματα..................................................................     655

Η. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης μισθίου και άμυνα εναγομένου.     655

1. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης μισθίου....................................     655

2. Άμυνα εναγομένου στην αγωγή απόδοσης..................................     655

Θ.
Περιεχόμενο αγωγής για αποζημίωση χρήσης και άμυνα εναγομένου    656

1. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή αποζημίωσης χρήσης............     656

2. Άμυνα εναγομένου στην αγωγής αποζημίωσης χρήσης.................     656

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ

§ 35. Εργατικές διαφορές γενικά.............................................................      657

Α. Έννοια σύμβασης εργασίας......................................................     657

1. Γενικά..................................................................................     657

2. Σχέση εξαρτημένης εργασίας...................................................     658

3. Μεταξύ συγγενών...................................................................     662

Β. Εργοδότης...............................................................................     662

Γ. Σχέση με σύμβαση έργου.........................................................     663

Δ. Διαφορά από εταιρεία..............................................................     665

Ε. Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου.......................................     666

ΣΤ. Ετοιμότητα εργασίας.............................................................     667

Ζ. Σύμβαση μαθητείας.................................................................     668

Η. Ανήλικοι εργαζόμενοι..............................................................     669

Θ. Αλλοδαποί εργαζόμενοι...........................................................     671

Ι. Έννοια υπαλλήλου....................................................................     672

ΙΑ. Πρόσληψη με διαγωνισμό......................................................     672

ΙΒ. Τύπος.....................................................................................     675

ΙΓ. Δανεισμός εργασίας................................................................     677

ΙΔ. Δικαιώματα και υποχρεώσεις εργαζομένου.............................     678

1. Γενικά..................................................................................     678

2. Αποχή εργαζομένου................................................................     679

3. Χρόνος εργασίας....................................................................     679

4. Ευθύνη εργαζομένου σε αποζημίωση........................................     680

5. Κανονική άδεια αναψυχής.......................................................     681

ΙΕ. Διαδικασία περιουσιακών/εργατικών διαφορών......................     682

1. Υπαγόμενες διαφορές.............................................................     682

2. Καθ’ ύλην αρμοδιότητα...........................................................     683

3. Κατά τόπο αρμοδιότητα...........................................................     683

4. Νομιμοποίηση διαδίκων..........................................................     684

5. Ερημοδικία...........................................................................     686

6. Δικαστικό ένσημο...................................................................     687

§ 36. Αγωγή για καταβολή αποδοχών εργαζομένου................................      689

Α. Υποχρέωση εργοδότη για καταβολή αποδοχών........................     689

1. Έννοια αποδοχών...................................................................     689

2. Διευθύνοντες υπάλληλοι...........................................................     691

3. Αποδοχές με ποσοστό από τα κέρδη.........................................     692

4. Οικειοθελείς παροχές - Επιχειρησιακή συνήθεια........................     692

Β. Ίση μεταχείριση......................................................................     694

1. Συνταγματικές ρυθμίσεις.........................................................     694

2. Ισότητα αμοιβών....................................................................     695

3. Ισότητα φύλων.......................................................................     698

Γ. Σύμβαση μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης..................     699

Δ. Μη καταβολή αποδοχών..........................................................     703

Ε. Χρόνος καταβολής αποδοχών...................................................     704

ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγής εργαζομένου.........................................     706

1. Γενικά..................................................................................     706

2. Βιβλιάριο υγείας....................................................................     710

3. Παρακρατήσεις επί των αποδοχών...........................................     710

Ζ. Άμυνα εναγομένου...................................................................     711

1. Γενικά..................................................................................     711

2. Ένσταση εξόφλησης................................................................     712

Η. Απόσβεση αξίωσης εργαζομένου..............................................     713

1. Παραγραφή...........................................................................     713

2. Παραίτηση εργαζομένου από αξιώσεις του.................................     718

3. Συμβιβασμός..........................................................................     720

4. Συμψηφισμός μισθού..............................................................     721

Θ. Άκυρη σύμβαση εργασίας και αδικαιολόγητος πλουτισμός.......     722

1. Αξιώσεις εργαζομένου από άκυρη σύμβαση εργασίας..................     722

2. Εφαρμογή επί Δημοσίου/ΝΠΔΔ................................................     723

3. Περιεχόμενο αγωγής εργαζομένου............................................     724

4. Παραγραφή αξιώσεων............................................................     725

§ 37. Αγωγή για καταβολή μισθών υπερημερίας.....................................      727

Α. Προϋποθέσεις .........................................................................     727

1. Υπερημερία εργοδότη.............................................................     727

2. Πραγματική απασχόληση.........................................................     728

3. Έγκυρη σύμβαση εργασίας.......................................................     729

4. Υπερημερία εργοδότη επί πρόσληψης με διαγωνισμό..................     730

5. Έννοια μισθού υπερημερίας.....................................................     730

6. Άρση υπερημερίας εργοδότη....................................................     731

Β. Επίσχεση εργασίας..................................................................     732

Γ. Αφαίρεση ωφέλειας του εργαζομένου (656 § 2 εδ. β΄ ΑΚ).........     734

Δ. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή μισθών υπερημερίας..........     735

Ε. Άμυνα εναγομένου...................................................................     738

§ 38. Μονομερής βλαπτική μεταβολή της σχέσης εργασίας .....................      740

Α. Έννοια και περιπτώσεις μονομερούς βλαπτικής μεταβολής.......     740

1. Έννοια..................................................................................     740

2. Περιπτώσεις..........................................................................     742

Β. Δικαιώματα εργαζομένου.........................................................     743

1. Γενικά..................................................................................     743

2. Αποδοχή μεταβολής................................................................     744

3. Απόκρουση της μεταβολής.......................................................     744

4. Θεώρηση της μεταβολής ως καταγγελίας της σχέσης εργασίας.....     745

5. Χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη...................................     746

Γ. Περιεχόμενο αγωγής εργαζομένου............................................     746

1. Απόκρουση της μεταβολής.......................................................     746

2. Καταβολή αποζημίωσης απόλυσης............................................     746

Δ. Άμυνα εναγομένου...................................................................     747

§ 39. Καταγγελία σχέσης εργασίας αόριστου χρόνου...............................      748

Α. Φύση και προϋποθέσεις της καταγγελίας.................................     748

1. Γενικά..................................................................................     748

2. Φύση καταγγελίας..................................................................     749

3. Ανάκληση καταγγελίας............................................................     749

4. Εξαναγκασμός εργαζομένου σε παραίτηση.................................     750

5. Τύπος της καταγγελίας............................................................     751

6. Σιωπηρή καταγγελία...............................................................     752

7. Αποζημίωση καταγγελίας........................................................     752

8. Υποβολή μήνυσης κατά του εργαζομένου...................................     757

Β. Άκυρη σύμβαση εργασίας........................................................     760

Γ. Πτώχευση εργοδότη................................................................     762

Δ. Καταγγελία από εργοδότη νομικό πρόσωπο.............................     763

1. Υπογραφή έγγραφης καταγγελίας..............................................     763

2. Δέσμευση ν.π. από πράξεις εκπροσώπου του..............................     763

3. Άκυρη - Ανυπόστατη καταγγελία...............................................     763

4. Προσωρινή διοίκηση ν.π.........................................................     764

Ε. Άκυρη καταγγελία σχέσης εργασίας αόριστου χρόνου..............     765

1. Έλλειψη τύπου.......................................................................     765

2. Μη καταβολή αποζημίωσης.....................................................     766

3. Αλλεπάλληλες συμβάσεις ορισμένου χρόνου...............................     767

4. Ακυρότητα από τον νόμο.........................................................     767

ΣΤ. Καταχρηστική καταγγελία....................................................     768

1. Γενικά..................................................................................     768

2. Περιπτώσεις καταχρηστικής ή μη, καταγγελίας..........................     769

3. Εξαναγκασμένη καταγγελία......................................................     773

Ζ. Θεραπεία της ακυρότητας της καταγγελίας..............................     774

1. Παραίτηση εργαζομένου..........................................................     774

2. Πλάνη ως προς το ύψος της αποζημίωσης.................................     774

3. Καταχρηστική επίκληση από τον εργαζόμενο της ακυρότητας της καταγγελίας.                   774

4. Πάροδος προθεσμίας..............................................................     775

Η. Προθεσμία άσκησης αξιώσεων εργαζομένου από άκυρη καταγγελία (άρθ. 6 § 1 ν. 3198/1955)  .......................................................................................... 775

1. Τρίμηνη προθεσμία.................................................................     775

2. Αναστολή προθεσμίας.............................................................     778

3. Διακοπή προθεσμίας με άσκηση αγωγής....................................     779

Θ. Προθεσμία επιδίωξης καταβολής ή συμπλήρωσης της αποζημίωσης απόλυσης (άρθ. 6 § 2 ν. 3198/1955)...............................................................................................     780

1. Εξάμηνη προθεσμία................................................................     780

2. Αναστολή της προθεσμίας........................................................     781

3. Διακοπή προθεσμίας...............................................................     781

4. Μη εφαρμογή άρθ. 6 § 2 ν. 3198/1955.....................................     781

Ι. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή αποδοχών υπερημερίας λόγω παράνομης καταγγελίας - Άμυνα εναγομένου...............................................................................     782

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     782

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     785

ΙΑ. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή αποζημίωσης απολύσεως - Άμυνα εναγομένου                   785

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     785

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     785

§ 40. Καταγγελία σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου........................      786

Α. Έννοια σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου..........................     786

Β. Καταγγελία σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου για σπουδαίο λόγο              788

1. Γενικά..................................................................................     788

2. Έννοια σπουδαίου λόγου.........................................................     789

3. Άτυπο - Απρόθεσμο καταγγελίας..............................................     791

4. Αναφορά - γνώση λόγου της καταγγελίας...................................     792

5. Αποζημίωση (673 ΑΚ)............................................................     792

6. Εύλογη αποζημίωση (674 ΑΚ).................................................     793

Γ. Ακυρότητα της καταγγελίας....................................................     795

1. Έλλειψη σπουδαίου λόγου - Καταχρηστικότητα...........................     795

2. Συνέπειες ακυρότητας της καταγγελίας......................................     795

3. Σχετικότητα ακυρότητας της καταγγελίας...................................     795

Δ. Περιεχόμενο αγωγής για καταβολή συμφωνημένων μισθών - Άμυνα εναγομένου                        796

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     796

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     797

Ε. Θάνατος συμβαλλομένου (675 ΑΚ)...........................................     797

ΣΤ. Πιστοποιητικό εργασίας (678 ΑΚ).........................................     798

§ 41. Αγωγές από σύμβαση έργου..........................................................      802

Α. Έννοια - Τύπος........................................................................     802

1. Έννοια..................................................................................     802

2. Τύπος...................................................................................     802

3. Περιπτώσεις..........................................................................     803

4. Υποκατάσταση εργολάβου (684 ΑΚ)..........................................     806

Β. Αμοιβή εργολάβου...................................................................     807

1. Συμφωνία αμοιβής..................................................................     807

2. Χρόνος υποχρέωσης πληρωμής................................................     808

3. Οφειλή τόκων........................................................................     810

4. Μεταβολή τιμών του προϋπολογισμού (696-697 ΑΚ)...................     811

5. Άκυρη σύμβαση......................................................................     812

Γ. Σύμβαση έργου και πώληση....................................................     814

Δ. Υπερημερία εργοδότη..............................................................     816

Ε. Δικαίωμα εργοδότη για υπαναχώρηση επί καθυστέρησης του εργολάβου (686 εδ. α΄ ΑΚ)         .......................................................................................... 817

1. Δικαίωμα υπαναχώρησης άρθ. 686 εδ. α΄ ΑΚ............................     817

2. Τύπος υπαναχώρησης..............................................................     818

3. Χρόνος υπαναχώρησης............................................................     818

4. Περιεχόμενο υπαναχώρησης....................................................     819

5. Συνέπειες υπαναχώρησης........................................................     819

6. Αξίωση εύλογης αποζημίωσης.................................................     820

7. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης - Άμυνα εναγομένου..............     821

ΣΤ. Δικαίωμα εργοδότη επί υπερημερίας του εργολάβου (686 εδ. β΄ ΑΚ)  822

1. Γενικά..................................................................................     822

2. Δικαιώματα εργοδότη.............................................................     822

3. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................     823

Ζ. Ελαττώματα του έργου............................................................     824

1. Υποχρέωση εκτέλεσης του έργου χωρίς ελαττώματα....................     824

2. Πρόβλεψη ελαττωματικής κατασκευής (687 ΑΚ)........................     824

3. Ουσιώδη και επουσιώδη ελαττώματα (688-689 § 1 ΑΚ)..............     826

4. Ανάλογη εφαρμογή διατάξεων πώλησης (689 § 2 ΑΚ)................     828

5. Ελλείψεις του έργου από υπαιτιότητα του εργολάβου - Αξίωση αποζημίωσης (690 ΑΚ).                  829

Ι. Γενικά................................................................................     829

ΙΙ. Ελλείψεις του έργου..........................................................     830

ΙΙΙ. Παράδοση του έργου.........................................................     830

IV. Υπαιτιότητα εργολάβου.....................................................     831

V. Ζημία εργοδότη - Αποζημίωση............................................     831

VI. Περιεχόμενο αγωγής εργοδότη...........................................     832

VII. Προβολή κατ’ ένσταση....................................................     832

6. Διαζευκτική άσκηση αξιώσεων.................................................     833

7. Απαλλαγή εργολάβου για ελλείψεις του έργου (691-692 ΑΚ)........     833

Ι. Υπαιτιότητα εργοδότη (691 ΑΚ)...........................................     833

ΙΙ. Έγκριση του έργου (692 ΑΚ)..............................................     834

Η. Κίνδυνος του έργου - Πρόστηση .............................................     836

1. Κίνδυνος του έργου.................................................................     836

2. Εργολαβία και πρόστηση.........................................................     837

Θ. Παραγραφή αξιώσεων............................................................     838

1. Παραγραφή αξιώσεων εργοδότη..............................................     838

2. Παραγραφή αξιώσεων εργολάβου.............................................     840

Ι. Αναιτιώδης καταγγελία του εργοδότη (700 ΑΚ).........................     840

1. Γενικά..................................................................................     840

2. Ενδοτικό δίκαιο.....................................................................     841

3. Συνέπειες καταγγελίας............................................................     842

4. Περιεχόμενο αγωγής εργολάβου...............................................     844

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................     846

6. Δικονομικά θέματα.................................................................     846

ΙΑ. Αγωγή εργολάβου για καταβολή αμοιβής ...............................     846

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     846

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     851

3. Δικονομικά θέματα.................................................................     853

ΙΒ. Εργολαβία με αντιπαροχή.......................................................     853

1. Έννοια..................................................................................     853

2. Σύμβαση υπέρ τρίτου;.............................................................     853

3. Τύπος...................................................................................     853

4. Έκπτωση εργολάβου...............................................................     853

ΙΓ. Παρεπόμενες υποχρεώσεις εργολάβου.....................................     855

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΛΟΙΠΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

§ 42. Αγωγή από μεσιτεία......................................................................      857

Α. Έννοια....................................................................................     857

1. Γενικά..................................................................................     857

2. Προϋποθέσεις εφαρμογής άρθ. 703 ΑΚ.....................................     857

3. Διαφορά από άλλες συμβάσεις..................................................     860

Β. Τύπος......................................................................................     861

Γ. Αμοιβή μεσίτη.........................................................................     862

1. Συμφωνία αμοιβής..................................................................     862

2. Σύναψη σύμβασης...................................................................     863

3. Αιτιώδης συνάφεια.................................................................     866

4. Προξενητικά γάμου.................................................................     867

Δ. Αμοιβή με αίρεση....................................................................     868

Ε. Διάρκεια και λύση σύμβασης...................................................     868

ΣΤ. Υπέρμετρη αμοιβή (707 ΑΚ).................................................     869

1. Έννοια υπέρμετρης αμοιβής.....................................................     869

2. Προβολή ένστασης.................................................................     872

Z. Δικονομικά θέματα..................................................................     873

1. Ενεργητική νομιμοποίηση........................................................     873

2. Παθητική νομιμοποίηση..........................................................     874

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     874

Η. Περιεχόμενο αγωγής μεσίτη - Άμυνα εναγομένου.....................     875

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     875

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     876

§ 43. Αγωγή από προκήρυξη..................................................................      877

Α. Έννοια προκήρυξης.................................................................     877

Β. Προκήρυξη επάθλου με διαγωνισμό.........................................     878

Γ. Τύπος προκήρυξης..................................................................     878

Δ. Περιπτώσεις προκήρυξης........................................................     878

Ε. Ανάκληση και τροποποίηση της προκήρυξης...........................     881

ΣΤ. Εκτέλεση από περισσοτέρους................................................     882

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................     882

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     882

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     883

3. Δικονομικά θέματα.................................................................     883

§ 44. Αγωγές από εντολή.......................................................................      884

Α. Έννοια - Τύπος - Λύση............................................................     884

1. Έννοια - Φύση.......................................................................     884

2. Ειδικές περιπτώσεις εντολής...................................................     884

3. Τύπος...................................................................................     887

4. Ανάκληση και καταγγελία εντολής............................................     887

5. Λύση της εντολής....................................................................     891

6. Διαχείριση περιουσίας συζύγου.................................................     893

Β. Ευθύνη και υποχρεώσεις εντολοδόχου......................................     894

1. Έκταση ευθύνης εντολοδόχου (714 Κ).......................................     894

2. Υποκατάσταση άλλου (715-716 ΑΚ)..........................................     896

3. Παρέκκλιση/Υπέρβαση ορίων εντολής (717 ΑΚ)........................     897

4. Υποχρέωση εντολοδόχου για πληροφορίες και λογοδοσία (718 ΑΚ).         898

5. Υποχρέωση απόδοσης κτηθέντων (719 ΑΚ)...............................     898

6. Υποχρέωση τοκοδοσίας (720 ΑΚ)............................................     900

Γ. Υποχρεώσεις εντολέα...............................................................     900

1. Προκαταβολή δαπανών (721 ΑΚ).............................................     900

2. Απόδοση δαπανών (722 ΑΚ)...................................................     901

3. Αποκατάσταση ζημίας (723 ΑΚ)...............................................     902

4. Ευθύνη εντολέα επί λύσης της εντολής (728 ΑΚ)........................     903

Δ. Αγωγές εντολέα κατά εντολοδόχου και άμυνα εναγομένου.........     904

1. Περιεχόμενο αγωγής εντολέα για απόδοση κτηθέντων................     904

2. Περιεχόμενο αγωγής εντολέα για αποζημίωση...........................     906

3. Περιεχόμενο αγωγής εντολέα κατά υποκαταστάτου.....................     906

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................     907

Ε. Αγωγή εντολοδόχου κατά εντολέα............................................     907

1. Περιεχόμενο αγωγής για δαπάνες ή/και αποζημίωση..................     907

2. Άμυνα εντολέα.......................................................................     908

3. Πλαγιαστική αγωγή τρίτου κατά του εντολέα..............................     908

ΣΤ. Αρμοδιότητα.........................................................................     909

§ 45. Διοίκηση αλλοτρίων......................................................................      910

Α. Έννοια - Διακρίσεις.................................................................     910

1. Έννοια..................................................................................     910

2. Πραγματική και εικαζόμενη βούληση του κυρίου........................     910

3. Διακρίσεις.............................................................................     911

Β. Υποχρεώσεις του διοικητή.......................................................     911

1. Ευθύνη για πταίσμα................................................................     911

2. Ευθύνη ανικάνου....................................................................     912

3. Ενημέρωση κυρίου.................................................................     913

4. Λογοδοσία - Τοκοδοσία..........................................................     913

Γ. Δικαιώματα του διοικητή.........................................................     914

1. Γνήσια θεμιτή διοίκηση...........................................................     914

2. Γνήσια αθέμιτη διοίκηση.........................................................     914

3. Μη γνήσια διοίκηση...............................................................     915

Δ. Αγωγή κυρίου της υπόθεσης και άμυνα εναγομένου..................     916

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     916

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................     917

Ε. Αγωγή διοικητή αλλοτρίων και άμυνα εναγομένου....................     917

1. Περιεχόμενο αγωγής διοικητή αλλοτρίων..................................     917

2. Άμυνα εναγόμενου κυρίου της υπόθεσης....................................     919

3. Αρμοδιότητα..........................................................................     919

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

§ 46. Αγωγές από ενδοεταιρικές σχέσεις.................................................      920

Α. Έννοια εταιρείας.....................................................................     920

Β. Εμπορικές προσωπικές εταιρείες.............................................     921

1. Ομόρρυθμη και ετερόρρυθμη εταιρεία.......................................     921

2. Αφανής εταιρεία.....................................................................     922

Γ. Σύσταση εταιρείας - Εγγραφή στο ΓΕΜΗ................................     924

Δ. Εισφορές εταίρων....................................................................     926

Ε. Ενδοεταιρική ευθύνη εταίρων...................................................     926

1. Γενικά..................................................................................     926

2. Νομιμοποίηση........................................................................     927

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     929

4. Περιεχόμενο αγωγής εταιρείας κατά διαχειριστή........................     929

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................     929

ΣΤ. Υποχρέωση πίστης................................................................     929

1. Γενικά..................................................................................     929

2. Νομιμοποίηση........................................................................     935

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     935

4. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     936

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................     936

Ζ. Δικαίωμα ενημέρωσης εταίρου................................................     936

1. Γενικά..................................................................................     936

2. Άσκηση του δικαιώματος.........................................................     937

3. Νομιμοποίηση........................................................................     938

4. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     938

5. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     938

6. Άμυνα εναγομένου..................................................................     939

§ 47. Ευθύνη εταιρείας και εταίρων έναντι τρίτων...................................      940

Α. Διαχείριση και εκπροσώπηση της εταιρείας.............................     940

1. Διατάξεις ΑΚ.........................................................................     940

2. Διατάξεις για την ΟΕ και την ΕΕ..............................................     941

Β. Ανάκληση - Παραίτηση του διαχειριστή .................................     943

Γ. Ευθύνη εταίρων απέναντι σε τρίτους ........................................     944

1. Ευθύνη ομόρρυθμων εταίρων...................................................     944

2. Ευθύνη ετερόρρυθμων εταίρων................................................     945

3. Ευθύνη εταίρων ΙΚΕ...............................................................     945

Δ. Είσοδος νέου εταίρου...............................................................     948

Ε. Παραγραφή............................................................................     950

§ 48. Έξοδος και αποκλεισμός εταίρου....................................................      952

Α. Εκούσια έξοδος εταίρου στις προσωπικές εμπορικές εταιρείες..     952

1. Γενικά..................................................................................     952

2. Απόδοση συμμετοχής..............................................................     952

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     953

4. Νομιμοποίηση........................................................................     953

5. Περιεχόμενο αίτησης..............................................................     954

Β. Έξοδος εταίρου στις προσωπικές εμπορικές εταιρείες με αίτηση δανειστή του               954

1. Γενικά..................................................................................     954

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     954

3. Νομιμοποίηση........................................................................     954

4. Περιεχόμενο αίτησης..............................................................     955

Γ. Έξοδος εταίρου από ΙΚΕ..........................................................     955

1. Γενικά..................................................................................     955

2. Νομιμοποίηση........................................................................     956

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     956

4. Περιεχόμενο αίτησης..............................................................     957

Δ. Αποκλεισμός εταίρου εταιρείας του ΑΚ (771 ΑΚ).....................     957

1. Γενικά..................................................................................     957

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     958

3. Νομιμοποίηση........................................................................     958

4. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     958

5. Ασφαλιστικά μέτρα.................................................................     959

Ε. Αποκλεισμός εταίρου στις εμπορικές προσωπικές εταιρείες (άρθ. 263 ν. 4072/2012)                  959

1. Γενικά..................................................................................     959

2. Νομιμοποίηση........................................................................     960

3. Περιεχόμενο αίτησης..............................................................     960

4. Προσωρινή δικαστική προστασία.............................................     961

ΣΤ. Αποκλεισμός εταίρου στις ΙΚΕ .............................................     961

1. Γενικά..................................................................................     961

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     962

3. Νομιμοποίηση........................................................................     962

4. Περιεχόμενο αίτησης..............................................................     962

5. Προσωρινή δικαστική προστασία.............................................     962

§ 49. Λύση προσωπικών εταιρειών.........................................................      963

Α. Γενικά.....................................................................................     963

Β. Πάροδος του χρόνου................................................................     964

Γ. Λύση λόγω θανάτου, πτώχευσης κ.λπ.......................................     965

1. Εταιρείες ΑΚ.........................................................................     965

2. Εμπορικές προσωπικές εταιρείες.............................................     966

3. Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες.........................................     968

§ 50. Λύση προσωπικών εταιρειών για σπουδαίο λόγο............................      969

Α. Λύση με καταγγελία................................................................     969

1. Εταιρεία ορισμένου χρόνου......................................................     969

2. Εταιρεία αόριστου χρόνου.......................................................     969

3. Εμπορικές προσωπικές εταιρείες.............................................     969

Β. Φύση, τύπος και συνέπεια καταγγελίας....................................     971

Γ. Αγωγή για αναγνώριση ύπαρξης σπουδαίου λόγου λύσης της εταιρείας             971

1. Έννοια σπουδαίου λόγου.........................................................     971

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     972

3. Νομιμοποίηση........................................................................     972

4. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     972

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................     973

Δ. Λύση εμπορικής προσωπικής εταιρείας για σπουδαίο λόγο (άρθ. 259 § 1 εδ. α΄ περ. δ΄ ν. 4072/2012)    ......................................................................................... 973

1. Γενικά..................................................................................     973

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     974

3. Νομιμοποίηση........................................................................     975

4. Περιεχόμενο αίτησης..............................................................     975

5. Προσωρινή δικαστική προστασία.............................................     976

Ε. Αγωγή αποζημίωσης για άκαιρη λύση της αστικής εταιρείας (άρθ. 767 § 2 ΑΚ)                       976

1. Υποχρέωση αποζημίωσης........................................................     976

2. Νομιμοποίηση........................................................................     978

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     978

4. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     978

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................     978

ΣΤ. Αποζημίωση από τον εταίρο που παρέβη τις υποχρεώσεις του (770 ΑΚ)...     979

1. Γενικά..................................................................................     979

2. Νομιμοποίηση........................................................................     980

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................     981

4. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................     981

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................     981

§ 51. Εκκαθάριση της εταιρείας..............................................................      982

Α. Συνέπειες λύσης της εταιρείας.................................................     982

1. Θέση σε εκκαθάριση...............................................................     982

2. Εξακολούθηση νομικής προσωπικότητας...................................     982

Β. Υποχρεωτικό ή μη εκκαθάρισης..............................................     983

1. Καθεστώς ΑΚ........................................................................     983

2. Εμπορικές προσωπικές εταιρείες.............................................     984

Γ. Εκκαθαριστές..........................................................................     985

1. Γενικά..................................................................................     985

2. Διορισμός/αντικατάσταση από το δικαστήριο..............................     987

Δ. Τρόπος εκκαθάρισης...............................................................     989

1. Γενικά..................................................................................     989

2. Διενέργεια εκκαθάρισης..........................................................     990

3. Εργασίες εκκαθάρισης............................................................     990

Ε. Φύλαξη εγγράφων της εταιρείας (268 § 5 ν. 4072/2012)............     992

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

§ 52. Αγωγή για καρπούς κοινού............................................................      993

Α. Έννοια και φύση κοινωνίας......................................................     993

Β. Καρποί κοινού.........................................................................     994

1. Δικαίωμα κοινωνού στους καρπούς...........................................     994

2. Έννοια καρπών......................................................................     994

3. Αποκλειστική χρήση κοινού από ορισμένους κοινωνούς..............     995

4. Παραγραφή αξίωσης...............................................................     999

Γ. Νομιμοποίηση.........................................................................   1000

Δ. Αρμοδιότητα - Διαδικασία ......................................................   1000

Ε. Περιεχόμενο αγωγής για καρπούς (ωφελήματα).......................   1001

ΣΤ. Άμυνα εναγομένου.................................................................   1005

§ 53. Χρήση και διοίκηση του κοινού.....................................................    1008

Α. Χρήση κοινού..........................................................................   1008

1. Δικαίωμα κοινωνού για χρήση.................................................   1008

2. Προστασία δικαιώματος..........................................................   1008

3. Μίσθωση..............................................................................   1009

Β. Διοίκηση κοινού......................................................................   1010

1. Γενικά..................................................................................   1010

2. Επικείμενος κίνδυνος.............................................................   1011

3. Αποφάσεις με πλειοψηφία.......................................................   1011

4. Δικαιώματα μειοψηφίας..........................................................   1013

Γ. Κανονισμός διοίκησης κοινού από το δικαστήριο .....................   1015

1. Γενικά..................................................................................   1015

2. Διορισμός διαχειριστή.............................................................   1016

3. Δέσμευση διαδόχων................................................................   1017

4. Τροποποίηση της δικαστικής απόφασης....................................   1017

5. Ασφαλιστικά μέτρα.................................................................   1018

Δ. Νομιμοποίηση.........................................................................   1018

1. Ενεργητική νομιμοποίηση........................................................   1018

2. Παθητική νομιμοποίηση..........................................................   1018

Ε. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1019

1. Αρμοδιότητα..........................................................................   1019

2. Διαδικασία............................................................................   1019

ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου..............................   1020

1. Περιεχόμενο αγωγής διοίκησης κοινού.....................................   1020

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1021

Ζ. Απόφαση επί αγωγής διοίκησης κοινού....................................   1021

Η. Ουσιώδεις μεταβολές και προσθήκες ......................................   1023

Θ. Διορισμός διαχειριστή στην οροφοκτησία................................   1024

§ 54. Αγωγή για δαπάνες για το κοινό πράγμα........................................    1025

Α. Έννοια και κατανομή δαπανών................................................   1025

B. Βάσεις αναζήτησης των δαπανών.............................................   1026

Γ. Χρόνος γέννησης της αξίωσης..................................................   1027

Δ. Νομιμοποίηση.........................................................................   1028

1. Ενεργητική νομιμοποίηση........................................................   1028

2. Παθητική νομιμοποίηση..........................................................   1028

Ε. Αρμοδιότητα - Διαδικασία ......................................................   1028

ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγών.............................................................   1029

Ζ. Άμυνα εναγομένου...................................................................   1029

§ 55. Αγωγή διανομής...........................................................................    1030

Α. Διανομή..................................................................................   1030

1. Γενικά..................................................................................   1030

2. Αντικείμενο δικαστικής διανομής.............................................   1030

3. Εξώδικη διανομή...................................................................   1031

Β. Αυτούσια διανομή....................................................................   1032

Γ. Απαγόρευση διανομής.............................................................   1035

1. Αποκλεισμός διανομής............................................................   1035

2. Άλλες περιπτώσεις.................................................................   1036

Δ. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1037

1. Καθ’ ύλην αρμοδιότητα...........................................................   1037

2. Κατά τόπο αρμοδιότητα...........................................................   1037

3. Διαδικασία............................................................................   1037

Ε. Διάδικοι..................................................................................   1038

1. Ενάγων.................................................................................   1038

2. Εναγόμενος...........................................................................   1038

3. Προσεπικαλούμενοι................................................................   1039

4. Κύρια παρέμβαση...................................................................   1041

ΣΤ. Βιβλία διεκδικήσεων - Δικαστικό ένσημο - Δικαστικά έξοδα...   1042

1. Βιβλία διεκδικήσεων..............................................................   1042

2. Δικαστικό ένσημο...................................................................   1042

3. Δικαστικά έξοδα.....................................................................   1042

Ζ. Απαράγραπτο - Κατάχρηση δικαιώματος................................   1044

Η. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου................................   1045

1. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................   1045

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1046

Θ. Εξουσία δικαστηρίου...............................................................   1047

1. Γενικά..................................................................................   1047

2. Κλήρωση...............................................................................   1048

3. Επιδίκαση επιχείρησης...........................................................   1049

Ι. Σύσταση οροφοκτησίας (480Α ΚΠολΔ).....................................   1051

1. Νομοθετικό κείμενο................................................................   1051

2. Προϋποθέσεις σύστασης οροφοκτησίας.....................................   1051

3. Σύσταση κάθετης οροφοκτησίας σε οικόπεδο.............................   1053

4. Υποβολή αιτήματος.................................................................   1054

ΙΑ. Ένδικα μέσα..........................................................................   1055

ΙΒ. Συνέπειες διανομής.................................................................   1056

1. Γενικά..................................................................................   1056

2. Συνέπειες αυτούσιας διανομής..................................................   1057

3. Συνέπειες πώλησης του κοινού με πλειστηριασμό.......................   1057

ΙΓ. Αμοιβαίες αξιώσεις κοινωνών (802 ΑΚ)...................................   1058

ΙΔ. Διανομή κληρονομίας.............................................................   1059

1. Γενικά..................................................................................   1059

2. Ρύθμιση ως προς την οικογενειακή στέγη..................................   1059

3. Νέμηση ανιόντος....................................................................   1060

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

§ 56. Αγωγή από δάνειο.........................................................................    1062

Α. Έννοια - Είδη..........................................................................   1062

1. Έννοια δανείου......................................................................   1062

2. Έντοκο δάνειο.......................................................................   1064

3. Τοκοχρεολυτικό δάνειο...........................................................   1065

4. Τραπεζικό δάνειο...................................................................   1066

5. Προσύμφωνο δανείου.............................................................   1068

Β. Τύπος......................................................................................   1069

Γ. Χρόνος απόδοσης....................................................................   1069

Δ. Υπερημερία οφειλέτη..............................................................   1070

Ε. Παραγραφή............................................................................   1070

ΣΤ. Νομιμοποίηση - Αρμοδιότητα - Διαδικασία............................   1071

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής απόδοσης δανείου....................................   1071

1. Αγωγή..................................................................................   1071

2. Διαταγή πληρωμής..................................................................   1073

Η. Άμυνα εναγομένου...................................................................   1075

§ 57. Αγωγές από χρησιδάνειο...............................................................    1076

Α. Παραχώρηση χρήσης πράγματος χωρίς αντάλλαγμα...............   1076

Β. Τύπος......................................................................................   1077

Γ. Ευθύνη χρήστη........................................................................   1077

Δ. Υποχρεώσεις χρησαμένου (χρησιμοποιούντος).........................   1078

1. Χρήση...................................................................................   1078

2. Δαπάνες................................................................................   1078

3. Φθορές - Περιεχόμενο αγωγής................................................   1079

Ε. Λήξη χρησιδανείου..................................................................   1081

1. Κανονική λήξη.......................................................................   1081

2. Πρόωρη λήξη........................................................................   1081

ΣΤ. Αναζήτηση του πράγματος από τον χρήστη............................   1082

1. Νομιμοποίηση........................................................................   1082

2. Παραγραφή...........................................................................   1083

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1083

4. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................   1083

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1084

Ζ. Αναζήτηση του πράγματος από τον κύριο.................................   1084

Η. Αξίωση αποζημίωσης .............................................................   1085

1. Γενικά..................................................................................   1085

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1086

3. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................   1086

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1087

§ 58. Παρακαταθήκη - Μεσεγγύηση.......................................................    1088

Α. Έννοια παρακαταθήκης...........................................................   1088

Β. Ανώμαλη παρακαταθήκη.........................................................   1089

1. Γενικά..................................................................................   1089

2. Τραπεζική κατάθεση και απόδοσή της.......................................   1090

Γ. Υποχρεώσεις και ευθύνη του θεματοφύλακα.............................   1093

1. Έκταση ευθύνης θεματοφύλακα................................................   1093

2. Απαγόρευση χρήσης του πράγματος..........................................   1096

3. Περαιτέρω κατάθεση του πράγματος.........................................   1096

Δ. Επιστροφή παρακατατεθέντος.................................................   1097

1. Υποχρέωση επιστροφής...........................................................   1097

2. Αδυναμία επιστροφής - Αποζημίωση.........................................   1098

3. Υπερημερία παρακαταθέτη.......................................................   1100

4. Παραγραφή...........................................................................   1100

Ε.
Αγωγή απόδοσης του πράγματος από τη σύμβαση παρακαταθήκης       1101

1. Αγωγές αναζήτησης του πράγματος...........................................   1101

2. Ενεργητική νομιμοποίηση........................................................   1101

3. Παθητική νομιμοποίηση..........................................................   1102

4. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1102

5. Περιεχόμενο αγωγής από τη σύμβαση παρακαταθήκης................   1102

6. Άμυνα εναγόμενου θεματοφύλακα.............................................   1103

ΣΤ. Αγωγή του θεματοφύλακα για αμοιβή και δαπάνες.................   1103

1. Αξιώσεις θεματοφύλακα..........................................................   1103

2. Νομιμοποίηση........................................................................   1104

3. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1104

4. Περιεχόμενο αγωγής θεματοφύλακα.........................................   1104

5. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1104

Ζ. Ζημία τρίτου...........................................................................   1105

Η. Μεσεγγύηση...........................................................................   1106

1. Γενικά..................................................................................   1106

2. Είδη μεσεγγύησης..................................................................   1107

3. Έννοια - Τύπος......................................................................   1107

4. Διαφορά από παρακαταθήκη....................................................   1107

5. Αδυναμία απόδοσης - Αποζημίωση...........................................   1108

§ 59. Ευθύνη ξενοδόχου........................................................................    1109

Α. Έκταση ευθύνης......................................................................   1109

1. Γενικά..................................................................................   1109

2. Έννοια ξενοδόχου και εισκόμισης πραγμάτων............................   1109

Β. Περιορισμός και άρση ευθύνης................................................   1110

1. Χρήματα και τιμαλφή..............................................................   1110

2. Ζημία που δεν γνωστοποιήθηκε................................................   1111

3. Άρση ευθύνης........................................................................   1111

Γ. Δικονομικά θέματα..................................................................   1111

1. Νομιμοποίηση........................................................................   1111

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1112

3. Περιεχόμενο αγωγής πελάτη....................................................   1112

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1112

§ 60. Ισόβια πρόσοδος...........................................................................    1113

Α. Έννοια - Φύση .......................................................................   1113

1. Έννοια..................................................................................   1113

2. Φύση....................................................................................   1113

3. Έλεγχος καταπλεονεκτικότητας της σύμβασης............................   1114

4. Διαφορά από διατροφή............................................................   1115

Β. Αντικείμενο - Τύπος.................................................................   1115

1. Αντικείμενο της σύμβασης.......................................................   1115

2. Σύσταση - Τύπος....................................................................   1116

Γ. Καταβολή της προσόδου..........................................................   1116

Δ. Απόσβεση - Παραγραφή προσόδου..........................................   1117

1. Απόσβεση ισόβιας προσόδου...................................................   1117

2. Παραγραφή...........................................................................   1118

Ε. Δικονομικά θέματα..................................................................   1118

1. Νομιμοποίηση........................................................................   1118

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1118

3. Περιεχόμενο αγωγής..............................................................   1119

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1119

§ 61. Αγωγές από εγγύηση.....................................................................    1120

Α. Έννοια - Φύση εγγύησης.........................................................   1120

1. Γενικά..................................................................................   1120

2. Φύση εγγύησης......................................................................   1120

3. Έγκυρη κύρια οφειλή..............................................................   1121

4. Διαφορά από σύμβαση εγγύησης μεταξύ οφειλέτη και τρίτου........   1121

5. Διαφορά από αναδοχή χρέους..................................................   1121

6. Μετεγγύηση - Αντεγγύηση.......................................................   1122

7. Εν λευκώ εγγύηση..................................................................   1122

Β. Τύπος (849 ΑΚ).......................................................................   1123

Γ. Ευθύνη εγγυητή.......................................................................   1124

1. Έκταση ευθύνης εγγυητή (851 ΑΚ)...........................................   1124

2. Ευθύνη για παρεπόμενες παροχές (852 ΑΚ)...............................   1126

3. Περισσότεροι εγγυητές (854 ΑΚ).............................................   1126

4. Ευθύνη κληρονόμων εγγυητή...................................................   1126

5. Δικαίωμα εγγυητή σε ασφάλεια (861 ΑΚ)..................................   1127

Δ. Ενστάσεις του εγγυητή.............................................................   1127

1. Γενικά..................................................................................   1127

2. Ένσταση παραγραφής.............................................................   1128

3. Ένσταση συμψηφισμού............................................................   1128

4. Ένσταση δίζησης....................................................................   1128

5. Ένσταση μη εκπληρωθέντος συναλλάγματος...............................   1131

Ε. Απόσβεση της εγγύησης..........................................................   1132

1. Μη απόσβεση εγγύησης...........................................................   1132

2. Αδυναμία ικανοποίησης δανειστή από πταίσμα του (862 ΑΚ).......   1132

3. Παραίτηση δανειστή από ασφάλειες (863 ΑΚ)............................   1134

4. Απόσβεση οφειλής (864 ΑΚ)...................................................   1135

5. Εγγύηση υπέρ εργαζομένου ή εργολάβου...................................   1135

ΣΤ. Δεδικασμένο..........................................................................   1136

Ζ. Εγγύηση ορισμένου και αόριστου χρόνου.................................   1136

1. Εγγύηση ορισμένου χρόνου (866 ΑΚ)........................................   1136

2. Εγγύηση αόριστου χρόνου (867 ΑΚ).........................................   1136

Η. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου................................   1137

1. Περιεχόμενο αγωγής δανειστή κατά εγγυητή..............................   1137

2. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1138

Θ. Αναγωγή και υποκατάσταση του εγγυητή................................   1138

1. Αναγωγή κατά πρωτοφειλέτη (858 ΑΚ).....................................   1138

2. Αδυναμία αναγωγής (859 ΑΚ)..................................................   1140

3. Αναγωγή κατά συνεγγυητών (860 ΑΚ).......................................   1140

4. Περιεχόμενο αγωγής εγγυητή - Άμυνα εναγομένου......................   1141

Ι. Εγγυοδοσία - Εγγυητική επιστολή.............................................   1141

1. Εγγυοδοσία...........................................................................   1141

2. Εγγυητική επιστολή................................................................   1144

§ 62. Αγωγές από εξώδικο συμβιβασμό..................................................    1148

Α. Έννοια και στοιχεία εξώδικου συμβιβασμού.............................   1148

Β. Φύση - Τύπος - Αίρεση............................................................   1149

1. Φύση....................................................................................   1149

2. Τύπος...................................................................................   1150

3. Αίρεση..................................................................................   1151

Γ. Ενοχή εις ολόκληρον................................................................   1151

Δ. Συνέπειες εξώδικου συμβιβασμού.............................................   1152

Ε. Απαγόρευση συμβιβασμού.......................................................   1154

1. Οικογενειακές διαφορές.........................................................   1154

2. Εργατικές διαφορές................................................................   1155

3. Συνέπειες απαγορευμένου συμβιβασμού.....................................   1156

ΣΤ. Διάρρηξη εξώδικου συμβιβασμού (872 ΑΚ)............................   1156

1. Γενικά..................................................................................   1156

2. Προϋποθέσεις διάρρηξης κατ’ άρθ. 872 ΑΚ..............................   1156

3. Περιεχόμενο αγωγής διάρρηξης συμβιβασμού............................   1157

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1158

5. Νομιμοποίηση........................................................................   1158

6. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1158

7. Συνέπειες διάρρηξης...............................................................   1159

Ζ. Προσβολή συμβιβασμού ως αισχροκερδούς..............................   1159

Η. Δικαστικός συμβιβασμός.........................................................   1161

1. Τρόπος και χρόνος συμβιβασμού..............................................   1161

2. Συνέπειες..............................................................................   1162

3. Αναγκαστική ομοδικία............................................................   1163

4. Συμβιβασμός στα ασφαλιστικά μέτρα.........................................   1164

§ 63. Αγωγές από αναγνώριση χρέους....................................................    1165

Α. Αναιτιώδης αναγνώριση χρέους...............................................   1165

Β. Τύπος......................................................................................   1166

1. Έγγραφος τύπος.....................................................................   1166

2. Αυστηρότερος τύπος...............................................................   1166

3. Αντιπροσώπευση - Πληρεξουσιότητα.........................................   1166

4. Άτυπο επί αλληλόχρεου λογαριασμού.........................................   1167

Γ. Παραγραφή............................................................................   1169

Δ. Άκυρη επιταγή και συναλλαγματική........................................   1169

1. Επιταγή.................................................................................   1169

2. Συναλλαγματική......................................................................   1170

Ε. Αιτιώδης αναγνώριση χρέους...................................................   1171

ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγών ............................................................   1173

1. Αναιτιώδης αναγνώριση χρέους...............................................   1173

2. Αιτιώδης αναγνώριση χρέους...................................................   1174

3. Διαταγή πληρωμής..................................................................   1174

4. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1175

Ζ. Άμυνα εναγομένου...................................................................   1175

§ 64. Ανώνυμα χρεόγραφα.....................................................................    1177

Α. Στοιχεία ανώνυμου χρεογράφου...............................................   1177

1. Γενικά..................................................................................   1177

2. Εκπλήρωση της παροχής.........................................................   1177

3. Μεταβίβαση τίτλου.................................................................   1177

4. Τοκομερίδια..........................................................................   1178

Β. Ενστάσεις κατά του κομιστή....................................................   1178

Γ. Κήρυξη αξιογράφου ανίσχυρου................................................   1179

1. Φθορά, αλλοίωση, καταστροφή αξιογράφου...............................   1179

2. Τηρούμενη διαδικασία γενικώς................................................   1180

3. Νομιμοποίηση - Αρμοδιότητα - Αίτηση Α΄ σταδίου.....................   1180

4. Β΄ στάδιο διαδικασίας κήρυξης τίτλου ανίσχυρου........................   1182

5. Έκδοση απόφασης..................................................................   1183

6. Τριτανακοπή..........................................................................   1184

§ 65. Αγωγές για επίδειξη πράγματος......................................................    1186

Α. Επίδειξη πράγματος γενικά......................................................   1186

Β. Επίδειξη εγγράφου ειδικά........................................................   1187

1. Γενικά..................................................................................   1187

2. Προϋποθέσεις........................................................................   1188

3. Διοικητικά έγγραφα................................................................   1189

Γ. Διαδικασία επίδειξης...............................................................   1193

1. Τρόπος επίδειξης...................................................................   1193

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία - Ασφαλιστικά μέτρα - Νομιμοποίηση..   1194

3. Περιεχόμενο αγωγών..............................................................   1195

4. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1197

Δ. Επίδειξη εγγράφων επί εκκρεμούς δίκης..................................   1197

1. Γενικά..................................................................................   1197

2. Προϋποθέσεις - Περιεχόμενο αίτησης.......................................   1198

3. Συνέπειες μη προσκόμισης......................................................   1199

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄

ΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΞΩΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΧΕΣ

§ 66. Αγωγές από αδικαιολόγητο πλουτισμό..........................................    1200

Α. Έννοια....................................................................................   1200

1. Γενικά..................................................................................   1200

2. Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο..........................................................   1201

Β. Φύση αξίωσης.........................................................................   1201

Γ. Προϋποθέσεις δημιουργίας αξίωσης.........................................   1202

1. Γενικά..................................................................................   1202

2. Πλουτισμός του λήπτη.............................................................   1202

3. Έλλειψη νόμιμης αιτίας...........................................................   1203

4. Αιτιώδης συνάφεια.................................................................   1203

5. Επιβαλλόμενος πλουτισμός......................................................   1206

Δ. Περιπτώσεις αδικαιολόγητου πλουτισμού.................................   1207

1. Επί Δημοσίου/ΝΠΔΔ...............................................................   1207

2. Προσωρινή διαταγή................................................................   1207

3. Έλλειψη τύπου.......................................................................   1207

4. Παραγραφή...........................................................................   1209

5. Ματαίωση αναβλητικής αίρεσης...............................................   1210

6. Εξαφάνιση δικαστικής απόφασης.............................................   1210

7. Ελάττωμα πλειστηριασθέντος...................................................   1211

8. Ακύρωση πλειστηριασμού........................................................   1211

9. Ανάληψη τραπεζικής κατάθεσης κοινού λογαριασμού..................   1211

10. Παραγγελιοδόχος μεταφοράς.................................................   1212

11. Πώληση..............................................................................   1212

12. Εγγυητική επιστολή...............................................................   1213

13. Άκυρη σύμβαση εργασίας.......................................................   1213

14. Απόσβεση κυριότητας............................................................   1213

15. Λύση μνηστείας....................................................................   1214

16. Ελεύθερη συμβίωση..............................................................   1215

17. Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών.........   1215

18. Επιταγή...............................................................................   1215

19. Ακύρωση εκτέλεσης..............................................................   1217

Ε. Ανυπαρξία πλουτισμού.............................................................   1218

ΣΤ. Απαίτηση αχρεωστήτου.........................................................   1219

1. Έννοια και γνώση του αχρεωστήτου (905 § 1 ΑΚ)......................   1219

2. Μη ληξιπρόθεσμο χρέος..........................................................   1222

3. Παροχή από ηθικό καθήκον (906 ΑΚ)......................................   1222

4. Παροχή για ανήθικη αιτία (907 ΑΚ).........................................   1222

Ζ. Έκταση της ευθύνης του λήπτη................................................   1223

1. Υποχρέωση για απόδοση του πράγματος ή ανταλλάγματος (908 ΑΚ)          1223

2. Απόσβεση της υποχρέωσης του λήπτη για απόδοση (909 ΑΚ).......   1225

3. Ευθύνη πλουτήσαντος από την επίδοση της αγωγής και επίταση ευθύνης του.                     1227

Ι. Γενικά................................................................................   1227

ΙΙ. Ευθύνη άρθ. 911 αριθ. 1 ΑΚ...............................................   1227

ΙΙΙ. Ευθύνη άρθ. 911 αριθ. 2 ΑΚ..............................................   1229

IV. Ευθύνη άρθ. 912 ΑΚ. .......................................................   1230

V. Ευθύνη άρθ. 913 ΑΚ..........................................................   1232

Η. Παραγραφή............................................................................   1233

1. Γενική 20ετής παραγραφή.......................................................   1233

2. Ειδικές παραγραφές...............................................................   1234

3. Παραγραφές κατά Δημοσίου/ΝΠΔΔ...........................................   1237

Θ. Ευθύνη για το περιελθόν (938 ΑΚ)...........................................   1239

1. Γενικά..................................................................................   1239

2. Επικουρικότητα αξίωσης άρθ. 938 ΑΚ......................................   1241

3. Παραγραφή αξίωσης άρθ. 938 ΑΚ............................................   1241

4. Ειδικά θέματα........................................................................   1242

Ι. Δικονομικά θέματα...................................................................   1244

1. Νομιμοποίηση........................................................................   1244

2. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1244

3. Δικαιοδοσία...........................................................................   1244

ΙΑ. Περιεχόμενο αγωγής αδικαιολόγητου πλουτισμού...................   1245

ΙΒ. Αγωγή νομής..........................................................................   1248

ΙΓ. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1250

§ 67. Αδικοπραξία - Βασικές έννοιες........................................................    1251

Α. Έννοια και είδη ζημίας............................................................   1251

1. Γενικά..................................................................................   1251

2. Έννοια ζημίας........................................................................   1251

3. Είδη ζημίας...........................................................................   1251

Β. Θετική και αποθετική ζημία (διαφυγόν κέρδος) (298 ΑΚ).........   1252

1. Γενικά..................................................................................   1252

2. Θετική ζημία.........................................................................   1253

3. Διαφυγόν κέρδος....................................................................   1254

Γ. Παράνομη πράξη ή παράλειψη ...............................................   1257

1. Παράνομη συμπεριφορά..........................................................   1257

2. Συρροή αξιώσεων..................................................................   1258

Δ. Αιτιώδης συνάφεια ή σύνδεσμος...............................................   1260

Ε. Υπαιτιότητα............................................................................   1263

ΣΤ. Αντικειμενική ευθύνη.............................................................   1264

1. Έννοια αντικειμενικής ευθύνης................................................   1264

2. Γνήσια και νόθος αντικειμενική ευθύνη.....................................   1265

3. Ευθύνη Δημοσίου - ΝΠΔΔ.......................................................   1265

Ζ. Αποζημίωση............................................................................   1266

§ 68. Αδικοπραξία - Γενικά......................................................................    1268

Α. Στοιχεία αδικοπραξίας (914 ΑΚ)..............................................   1268

1. Γενικά..................................................................................   1268

2. Παράνομη πράξη....................................................................   1269

3. Παράνομη παράλειψη.............................................................   1270

4. Αιτιώδης συνάφεια.................................................................   1272

5. Υπαιτιότητα...........................................................................   1272

6. Ζημία....................................................................................   1273

Β. Περιπτώσεις αδικοπραξίας......................................................   1274

1. Καταχρηστική καταγγελία........................................................   1274

2. Απάτη...................................................................................   1276

3. Απάτη επί δικαστηρίου............................................................   1276

4. Υπεξαίρεση............................................................................   1277

5. Παραβίαση κανόνων οικοδομικής............................................   1279

6. Πνευματική ιδιοκτησία............................................................   1279

7. Ανταγωνιστική δραστηριότητα..................................................   1280

8. Τράπεζα................................................................................   1281

9. Συναίνεση..............................................................................   1283

10. Χρηματοδοτική μίσθωση.......................................................   1284

11. Ιατρική ευθύνη.....................................................................   1285

12. Ευθύνη υποθηκοφύλακα.........................................................   1289

13. Παράβαση διατάξεων ανταγωνισμού.......................................   1289

14. Φιλοφροσύνη.......................................................................   1290

15. Δικαστικά έξοδα...................................................................   1290

16. Προσβολή νομής..................................................................   1290

17. Προσβολή προσωπικότητας...................................................   1292

18. Ακύρωση εκτέλεσης (940 § 3 ΚΠολΔ).....................................   1293

19. Οροφοκτησία.......................................................................   1296

20. Ευθύνη από διαπραγματεύσεις................................................   1297

21. Επιταγή...............................................................................   1297

22. Κακοδικία...........................................................................   1300

23. Παράβαση ΓΟΚ....................................................................   1300

24. Ευρεσιτεχνία........................................................................   1303

Γ. Προσβολή χρηστών ηθών (919 ΑΚ).........................................   1303

Δ. Αποζημίωση............................................................................   1308

1. Είδος αποζημίωσης................................................................   1308

2. Περιεχόμενο αποζημίωσης......................................................   1309

3. Χρόνος υπολογισμού της ζημίας...............................................   1310

4. Υποθετική ή προλαμβάνουσα αιτιότητα......................................   1313

5. Μη υποχρέωση αποκατάστασης της ζημίας................................   1315

6. Δικαιούχοι αποζημίωσης.........................................................   1315

7. Υπόχρεοι αποζημίωσης...........................................................   1317

8. Αποκατάσταση ζημίας από ακαταλόγιστο (918 ΑΚ).....................   1320

9. Τοκοδοσία.............................................................................   1320

Ε. Ζημία από περισσοτέρους (926-927 ΑΚ)..................................   1321

1. Ενοχή εις ολόκληρον (926 ΑΚ)................................................   1321

2. Αναγωγή κατά συνυπαιτίων (927 ΑΚ).......................................   1325

ΣΤ. Ευθύνη από πρόστηση (922 ΑΚ)............................................   1328

1. Πότε υπάρχει πρόστηση...........................................................   1328

2. Περιπτώσεις πρόστησης..........................................................   1331

3. Υποπροστηθέντες...................................................................   1334

4. Περισσότεροι προστήσαντες....................................................   1334

5. Πότε δεν υπάρχει πρόστηση.....................................................   1334

6. Προϋποθέσεις ευθύνης............................................................   1335

7. Έκταση ευθύνης.....................................................................   1337

8. Περιεχόμενο αγωγής, επί πρόστησης........................................   1337

Ζ. Ευθύνη εποπτεύοντος (923 ΑΚ)................................................   1338

1. Έννοια εποπτείας...................................................................   1338

2. Δικαστική συμπαράσταση.........................................................   1339

3. Εποπτεύοντες.........................................................................   1340

4. Προϋποθέσεις ευθύνης εποπτεύοντος........................................   1340

5. Συνέπειες..............................................................................   1342

6. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................   1343

7. Ευθύνη έναντι του εποπτευομένου.............................................   1343

Η. Δυσφημιστικές διαδόσεις (920 ΑΚ)..........................................   1344

1. Φυσικά πρόσωπα...................................................................   1344

2. Νομικά πρόσωπα....................................................................   1346

3. Διά του τύπου.........................................................................   1348

Θ. Ευθύνη κατόχου ζώου (924 ΑΚ)...............................................   1348

Ι. Πτώση κτίσματος ή άλλου έργου (925 ΑΚ)...............................   1350

ΙA. Διατάξεις ιδιωτικού διεθνούς δικαίου......................................   1354

1. Άρθρο 26 ΑΚ.........................................................................   1354

2. Κανονισμός (ΕΚ) 864/2007.....................................................   1357

§ 69. Αγωγή αποζημίωσης για καταστροφή ή βλάβη πράγματος.............    1359

Α. Καταστροφή ή βλάβη πράγματος............................................   1359

1. Γενικά..................................................................................   1359

2. Δαπάνες αποκατάστασης..........................................................   1359

Β. Ολική καταστροφή..................................................................   1361

1. Γενικά..................................................................................   1361

2. Συνέπειες καταστροφής...........................................................   1361

3. Ασύμφορη επισκευή................................................................   1363

Γ. Ζημία από απώλεια χρήσης του βλαβέντος...............................   1366

Δ. Δικαιούχοι αποζημίωσης..........................................................   1367

Ε. Παράνομη αφαίρεση πράγματος (934-936 ΑΚ)........................   1369

1. Ευθύνη από αφαίρεση πράγματος (934 ΑΚ)...............................   1369

2. Αξίωση για δαπάνες (935 ΑΚ).................................................   1371

3. Ελευθέρωση οφειλέτη (936 ΑΚ)...............................................   1372

4. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................   1372

ΣΤ. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης λόγω αδικοπραξίας..........   1373

Ζ. Ενστάσεις εναγομένου..............................................................   1376

1. Ένσταση υπολογισμού ωφέλειας...............................................   1376

2. Ζημία από ανήλικο.................................................................   1377

3. Ένσταση παραγραφής (937 ΑΚ)...............................................   1377

4. Ένσταση άμυνας (284 ΑΚ).......................................................   1377

5. Ένσταση κατάστασης ανάγκης (285-286)...................................   1377

6. Ένσταση συντρέχοντος πταίσματος (300 ΑΚ).............................   1379

7. Υπαγωγή διαφορών στη διαιτησία............................................   1380

Η. Ένσταση παραγραφής (937 ΑΚ).............................................   1380

1. Γενικά..................................................................................   1380

2. Έναρξη παραγραφής...............................................................   1381

3. Επί παράνομης παράλειψης.....................................................   1383

4. Διαδοχή στην ένσταση παραγραφής...........................................   1384

5. Αδικοπραξία που συνιστά και κολάσιμη πράξη...........................   1384

6. Πρόταση παραγραφής.............................................................   1385

7. Διακοπή παραγραφής..............................................................   1386

§ 70. Αγωγή αποζημίωσης για θανάτωση προσώπου..............................    1388

Α. Γενικά.....................................................................................   1388

Β. Νοσήλια και έξοδα κηδείας......................................................   1388

1. Νοσήλια................................................................................   1388

2. Έξοδα κηδείας.......................................................................   1388

3. Δικαιούχοι των εξόδων...........................................................   1390

4. Συντρέχον πταίσμα..................................................................   1391

Γ. Αποζημίωση για στέρηση διατροφής (928 εδ. β΄ ΑΚ)...............   1391

1. Φύση αξίωσης.......................................................................   1391

2. Δικαιούχοι της αξίωσης...........................................................   1392

3. Προϋποθέσεις αποζημίωσης για στέρηση διατροφής...................   1392

4. Έκταση αποζημίωσης.............................................................   1393

5. Περιεχόμενο αγωγής για στέρηση διατροφής.............................   1399

6. Άμυνα εναγομένου..................................................................   1401

7. Αρμοδιότητα - Διαδικασία.......................................................   1404

Δ. Αποζημίωση για στέρηση υπηρεσιών.......................................   1404

1. Γενικά..................................................................................   1404

2. Θανάτωση τέκνου...................................................................   1405

3. Θανάτωση συζύγου.................................................................   1406

4. Αγωγή - Ενστάσεις.................................................................   1407

Ε. Τρόπος καταβολής αποζημίωσης (930 § 1 ΑΚ).........................   1407

1. Μηνιαίες δόσεις.....................................................................   1407

2. Εφάπαξ ποσό.........................................................................   1408

3. Τοκοδοσία.............................................................................   1409

4. Μεταβολή συνθηκών...............................................................   1409

ΣΤ. Καταλογισμός ωφελειών........................................................   1412

1. Γενική αρχή...........................................................................   1412

2. Η εξαίρεση του άρθ. 930 § 3 ΑΚ..............................................   1414

§ 71. Αγωγή αποζημίωσης για βλάβη του σώματος ή της υγείας..............    1418

Α. Γενικά.....................................................................................   1418

Β. Δικαιούχοι αποζημίωσης..........................................................   1419

1. Δικαιούχος παθών..................................................................   1419

2. Δικαιούχος τρίτος...................................................................   1420

Γ. Νοσήλια..................................................................................   1423

1. Έννοια..................................................................................   1423

2. Αμοιβή γιατρών (φακελάκι).....................................................   1424

3. Έκταση αποζημίωσης.............................................................   1424

4. Δικαιούχος νοσηλίων..............................................................   1426

Δ. Επελθούσα ήδη ζημία..............................................................   1427

1. Γενικά..................................................................................   1427

2. Υπηρεσίες συγγενών...............................................................   1428

Ε. Μελλοντικές στερήσεις............................................................   1430

1. Απώλεια εισοδημάτων............................................................   1430

2. Μελλοντική εργασία...............................................................   1433

3. Παράνομη εργασία.................................................................   1434

4. Χρόνος γέννησης υποχρέωσης αποζημίωσης..............................   1434

5. Τρόπος καταβολής αποζημίωσης..............................................   1435

6. Καταλογισμός ωφελειών.........................................................   1435

ΣΤ. Αρμοδιότητα - Διαδικασία - Νομιμοποίηση............................   1438

1. Αρμοδιότητα..........................................................................   1438

2. Διαδικασία............................................................................   1438

3. Νομιμοποίηση........................................................................   1440

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής αποζημίωσης από ζημία λόγω βλάβης του σώματος                      1440

Η. Άμυνα εναγομένου...................................................................   1446

§ 72. Αδικοπραξία - Αναπηρία (931 ΑΚ)...................................................    1448

Α. Αναπηρία - Φύση αξίωσης......................................................   1448

Β. Έννοια όρων............................................................................   1450

Γ. Προϋποθέσεις..........................................................................   1451

Δ. Περιπτώσεις αποζημίωσης.......................................................   1453

Ε. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................   1460

§ 73.
Αδικοπραξία - Χρηματική ικανοποίηση για μη πε­ριου­σιακή ζημία (932 ΑΚ)           1463

Α. Χρηματική ικανοποίηση γενικά...............................................   1463

1. Νομική φύση..........................................................................   1463

2. Ανεκχώρητο - Ακληρονόμητο (933 ΑΚ)....................................   1464

3. Προϋποθέσεις - Κριτήρια........................................................   1465

4. Αρχή αναλογικότητας..............................................................   1466

5. Περιεχόμενο αγωγής - Άμυνα εναγομένου.................................   1468

Β. Ηθική βλάβη...........................................................................   1468

1. Δικαιούχοι.............................................................................   1468

2. Πότε επιδικάζεται..................................................................   1470

3. Περιεχόμενο αγωγής για ηθική βλάβη.......................................   1471

4. Περαιτέρω χρηματική ικανοποίηση - Δεδικασμένο.....................   1472

Γ. Ψυχική οδύνη..........................................................................   1473

1. Φύση αξίωσης.......................................................................   1473

2. Προϋποθέσεις επιδίκασης.......................................................   1474

3. Οικογένεια θανόντος..............................................................   1475

4. Εξώγαμοι δικαιούχοι..............................................................   1476

5. Ανήλικος δικαιούχος...............................................................   1478

6. Κυοφορούμενο.......................................................................   1478

7. Περιεχόμενο αγωγής για ψυχική οδύνη.....................................   1478

Δ. Ερημοδικία εναγομένου...........................................................   1480

Ε. Επιδίωξη σε ποινικό δικαστήριο...............................................   1481

§ 74. Καταδολίευση δανειστών..............................................................    1483

Α. Παυλιανή αγωγή.....................................................................   1483

1. Γενικά..................................................................................   1483

2. Καταδολίευση και αδικοπραξία................................................   1483

Β. Απαλλοτρίωση περιουσίας.......................................................   1484

1. Γενικά..................................................................................   1484

2. Περιπτώσεις απαλλοτρίωσης...................................................   1485

3. Ενέργειες που δεν συνιστούν απαλλοτρίωση...............................   1486

Γ. Ανεπάρκεια περιουσίας (αφερεγγυότητα οφειλέτη)...................   1487

1. Γενικά..................................................................................   1487

2. Χρόνος αφερεγγυότητας..........................................................   1487

3. Αφανής περιουσία..................................................................   1488

4. Απαλλοτρίωση συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου................   1489

Δ. Πρόθεση βλάβης των δανειστών (δόλος οφειλέτη).....................   1491

Ε. Γνώση του τρίτου....................................................................   1493

1. Γενικά (941 § 1 ΑΚ)...............................................................   1493

2. Τεκμήριο γνώσης (941 § 2 ΑΚ)...............................................   1494

3. Πότε δεν απαιτείται γνώση του τρίτου (942 ΑΚ).........................   1495

ΣΤ. Νομιμοποίηση.......................................................................   1495

1. Ενάγων δανειστής..................................................................   1495

2. Εναγόμενος...........................................................................   1497

Ζ. Περιεχόμενο αγωγής διάρρηξης...............................................   1498

Η. Άμυνα εναγομένων..................................................................   1504

Θ. Παραγραφή............................................................................   1505

Ι. Δικονομικά θέματα...................................................................   1508

1. Φύση αγωγής - Αρμοδιότητα - Διαδικασία.................................   1508

2. Δικαστικό ένσημο - Βιβλία διεκδικήσεων..................................   1509

3. Διαπλαστική απόφαση.............................................................   1509

ΙΑ. Αποτελέσματα της διάρρηξης.................................................   1509

1. Σχέση δανειστή - τρίτου..........................................................   1509

2. Ευθύνη του τρίτου...................................................................   1513

3. Σχέση οφειλέτη και τρίτου.......................................................   1513

ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ

ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I΄

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§ 75. Ένσταση συντρέχοντος πταίσματος (300 ΑΚ)...................................    1515

Α. Ζημία από οικείο πταίσμα.......................................................   1515

1. Γενικά..................................................................................   1515

2. Επιζήμια συμπεριφορά............................................................   1516

3. Υποχρέωση αποζημίωσης........................................................   1516

4. Πταίσμα................................................................................   1518

5. Αιτιώδης συνάφεια.................................................................   1518

Β. Περιπτώσεις εφαρμογής..........................................................   1519

1. Αδικοπραξία..........................................................................   1519

2. Τροχαίο ατύχημα....................................................................   1519

3. Εργατικό ατύχημα...................................................................   1520

4. Πράξη από δόλο.....................................................................   1521

5. Εις ολόκληρον ευθύνη.............................................................   1522

6. Αδυναμία παροχής..................................................................   1522

Γ. Προβολή κατά ακαταλογίστων.................................................   1522

1. Εισαγωγικά...........................................................................   1522

2. Ακαταλόγιστοι........................................................................   1522

Δ. Προβολή ένστασης άρθ. 300 ΑΚ..............................................   1524

1. Γενικά..................................................................................   1524

2. Περιεχόμενο της ένστασης γενικά.............................................   1524

3. Περιεχόμενο ένστασης συντρέχοντος πταίσματος........................   1525

4. Ένσταση και άρνηση αγωγής...................................................   1526

5. Χρόνος και τρόπος πρότασης της ένστασης................................   1527

Ε. Εξουσία δικαστηρίου - Αναιρετικός έλεγχος.............................   1528

1. Εξουσία δικαστηρίου..............................................................   1528

2. Αναιρετικός έλεγχος...............................................................   1529

§ 76. Ένσταση επίσχεσης (325 επ. ΑΚ).....................................................    1531

Α. Έννοια, φύση και προϋποθέσεις δικαιώματος επίσχεσης...........   1531

Β. Συνάφεια αξίωσης...................................................................   1531

Γ. Πότε αποκλείεται η επίσχεση...................................................   1532

Δ. Τρόπος άσκησης.....................................................................   1533

Ε. Συνέπειες επίσχεσης................................................................   1535

ΣΤ. Ειδικά θέματα.......................................................................   1535

1. Διενέργεια δαπανών...............................................................   1535

2. Επίσχεση εργασίας.................................................................   1536

3. Επίσχεση του νομέα (1106 ΑΚ)................................................   1536

4. Επίσχεση από δικηγόρο..........................................................   1537

§ 77. Ένσταση μη εκπληρωθέντος συναλλάγματος (374 επ. ΑΚ)...............    1539

Α. Έννοια - Προϋποθέσεις ...........................................................   1539

Β. Παροχή ασφάλειας..................................................................   1541

Γ. Πότε δεν προβάλλεται..............................................................   1542

Δ. Τρόπος προβολής....................................................................   1544

Ε. Άμυνα ενάγοντος......................................................................   1544

ΣΤ. Συνέπειες..............................................................................   1544

§ 78. Απόσβεση ενοχών - Ένσταση εξόφλησης........................................    1546

Α. Η καταβολή γενικά..................................................................   1546

1. Απόσβεση ενοχής...................................................................   1546

2. Φύση καταβολής....................................................................   1546

3. Προσήκουσα καταβολή............................................................   1546

Β. Τόπος, τρόπος και χρόνος καταβολής.......................................   1546

1. Τόπος καταβολής...................................................................   1546

2. Τρόπος καταβολής..................................................................   1546

3. Χρόνος καταβολής..................................................................   1547

Γ. Βάρος προβολής και απόδειξη καταβολής................................   1547

1. Γενικά..................................................................................   1547

2. Τραπεζική κατάθεση...............................................................   1547

3. Προβολή και περιεχόμενο ένστασης εξόφλησης..........................   1548

Δ. Καταβολή προς άλλον εκτός από τον δανειστή..........................   1550

1. Καταβολή από τρίτον..............................................................   1550

2. Καταβολή σε τρίτον................................................................   1550

3. Καταβολή σε δικαστικό πληρεξούσιο.........................................   1552

4. Καταβολή σε κομιστή εξοφλητικής απόδειξης............................   1553

5. Καταβολή στον δικαστικό επιμελητή.........................................   1554

Ε. Δικαίωμα για εξοφλητική απόδειξη (424-425 ΑΚ)....................   1554

1. Έγγραφη εξοφλητική απόδειξη.................................................   1554

2. Φύση και ισχύς εξοφλητικής απόδειξης.....................................   1555

3. Έξοδα απόδειξης...................................................................   1557

ΣΤ. Καταλογισμός χρεών.............................................................   1558

1. Επί ενός χρέους (423 ΑΚ).......................................................   1558

2. Επί περισσότερων χρεών (422 ΑΚ)..........................................   1558

Ζ. Δόση αντί καταβολής (419-420 ΑΚ).........................................   1560

1. Συμφωνία για δόση άλλης παροχής...........................................   1560

2. Ελαττώματα της δοθείσας άλλης παροχής..................................   1561

Η. Υπόσχεση αντί καταβολής (421 ΑΚ)........................................   1562

Θ. Άφεση χρέους (454 ΑΚ)..........................................................   1565

1. Έννοια - Είδη........................................................................   1565

2. Φύση....................................................................................   1566

3. Τύπος...................................................................................   1566

4. Μελλοντικό χρέος..................................................................   1567

5. Συνέπειες..............................................................................   1567

6. Ενοχή εις ολόκληρον..............................................................   1568

Ι. Παραίτηση...............................................................................   1569

1. Έννοια παραίτησης.................................................................   1569

2. Παραίτηση από πληρεξούσιο δικηγόρο......................................   1569

3. Απαγόρευση παραίτησης..........................................................   1570

ΙΑ. Ανανέωση ενοχής (436-439 ΑΚ)..............................................   1570

1. Έννοια - Προϋποθέσεις...........................................................   1570

2. Αλλαγή προσώπων.................................................................   1572

3. Άκυρη ή ακυρώσιμη ενοχή.......................................................   1572

4. Τύπος ανανέωσης...................................................................   1572

5. Συνέπειες ανανέωσης..............................................................   1572

6. Ασφάλειες της παλαιάς ενοχής.................................................   1573

ΙΒ. Σύγχυση.................................................................................   1574

§ 79. Δημόσια κατάθεση .......................................................................    1575

Α. Προϋποθέσεις δημόσιας κατάθεσης.........................................   1575

1. Γενικά..................................................................................   1575

2. Υπερημερία δανειστή..............................................................   1575

3. Αβεβαιότητα ως προς το πρόσωπο του δανειστή.........................   1576

Β. Πώς γίνεται η κατάθεση..........................................................   1576

1. Γενικά..................................................................................   1576

2. Έξοδα κατάθεσης...................................................................   1577

3. Εξάρτηση από αντιπαροχή.......................................................   1577

4. Ανάκληση κατάθεσης..............................................................   1577

Γ. Πράγμα μη καταθέσιμο...........................................................   1578

Δ. Συνέπειες κατάθεσης...............................................................   1579

Ε. Περιεχόμενο ένστασης.............................................................   1580

§ 80. Ένσταση συμψηφισμού.................................................................    1581

Α. Έννοια - Φύση συμψηφισμού..................................................   1581

Β. Προϋποθέσεις και συνέπειες μονομερούς συμψηφισμού............   1581

1. Προϋποθέσεις συμψηφισμού....................................................   1581

2. Περισσότερα χρέη (452 ΑΚ)....................................................   1583

3. Συνέπειες συμψηφισμού..........................................................   1584

Γ. Πρόταση συμψηφισμού...........................................................   1584

1. Γενικά..................................................................................   1584

2. Αίρεση/Προθεσμία.................................................................   1585

Δ. Ο συμψηφισμός ως ένσταση....................................................   1586

1. Εκκρεμοδικία........................................................................   1586

2. Εξώδικος και δικαστικός συμψηφισμός....................................   1586

3. Περιεχόμενο ένστασης............................................................   1587

4. Χρόνος πρότασης της ένστασης συμψηφισμού............................   1587

5. Χωρισμός συζήτησης..............................................................   1589

6. Διαδικασία εκδίκασης.............................................................   1589

Ε. Συμβατικός συμψηφισμός........................................................   1589

ΣΤ. Συμψηφισμός από απαίτηση άλλου........................................   1591

Ζ. Συμψηφισμός και παραγραφή.................................................   1594

1. Διακοπή παραγραφής..............................................................   1594

2. Ανταπαίτηση που έχει παραγραφεί............................................   1595

Η. Συμψηφισμός και δεδικασμένο................................................   1596

Θ. Απαράδεκτο του συμψηφισμού................................................   1596

1. Αδίκημα με δόλο....................................................................   1596

2. Παραίτηση.............................................................................   1597

3. Απαίτηση ακατάσχετη..............................................................   1597

4. Κατά εκδοχέα........................................................................   1598

5. Επί αναδοχής χρέους..............................................................   1598

6. Συμψηφισμός σε περίπτωση κατάσχεσης (449 ΑΚ).....................   1598

7. Συμψηφισμός μισθού..............................................................   1599

Ι. Αντένσταση συμψηφισμού........................................................   1599

IΑ. Συμψηφισμός και πτώχευση...................................................   1600

ΙΒ. Συμψηφισμός κατά του Δημοσίου...........................................   1600

Βασική βιβλιογραφία............................................................................   1603

Αλφαβητικό ευρετήριο.........................................................................   1605

Ευρετήριο διατάξεων νόμων..................................................................   1651