Tο «400» ήταν ο τόπος όπου μπορούσες να κάνεις την πιο βαθιά γνωριμία
μ’ αυτό το πλάσμα που λέγεται άνθρωπος. Εδώ η γειτονιά με το θάνατο ξεγύ-
μνωνε τον καθένα, κι αυτούς που στο αριστερό τους μπράτσο φορούσαν μια
κόκκινη ταινία, δηλαδή τους κομμουνιστές, κι αυτούς που ήταν ύποπτοι για συ-
νεργασία με τους κομμουνιστές, κι αυτούς που φρουρούσαν και που κάπου εκεί
σ’ ένα διπλανό δωμάτιο έπαιρναν μέρος στην ανάκριση. Εκεί, στην ανάκριση,
κάθε λέξη μπορούσε να είναι υπεράσπιση ή όπλο. Μα στο «400» δεν μπορού-
σες να κρυφτείς πίσω από λόγια. Εδώ δε ζυγίζονταν όσα είχες πει, μα όσα ήταν
μέσα σου. Κι εκεί μέσα, στο βάθος του εαυτού σου, δεν απέμενε παρά το πιο βα-
σικό. Όλα τα δευτερεύοντα που χρησίμευαν για να εξευγενίζουν, να εξασθε-
νούν ή να ομορφαίνουν τα βασικά γνωρίσματα του χαρακτήρα σου έπεφταν με-
μιάς, λες και τ’ άρπαζε ο σίφουνας που προηγείται από το θάνατο. Δεν έμενε
παρά μόνο το υποκείμενο και το κατηγόρημα: Ο πιστός αντιστέκεται. Ο προ-
δότης προδίνει. Ο μικροαστός απελπίζεται. Ο ήρωας μάχεται. Μέσα στον κάθε
άνθρωπο υπάρχει δύναμη και αδυναμία. Θάρρος και φόβος. Σταθερότητα και
δισταγμός. Καθαρότητα και βρομιά. Κι εδώ δεν απέμενε πια παρά το ένα από
τα δύο. Ή τούτο ή εκείνο.