Ασφαλώς ο ελληνισμός των μέσων χρόνων δεν είναι ο κλασικός ή ο ελληνιστικός. Είναι μία άλλη έκδοσίς του, κατά τα μέτρα της εποχής. Δεν παύει να είναι όμως ελληνισμός -ο διαρκώς μεταμορφωνόμενος εξωτερικώς, αφού διατηρεί τα θεμελιώδη στοιχεία του: όμαιμον, ομόγλωσσον, ομόθρησκον, ομότροπον. Πάνω σ` αυτά τα δομικά υλικά οικοδομείται ο ελληνισμός σ` όλες τις εποχές: προκατακλυσμιαίος, αρχέγονος, προκλασικός, κλασικός, ελληνιστικός, "ρωμαϊκός", "βυζαντινός", νεώτερος.
