Το βιβλίο αυτό είναι κατά κύριο λόγο ένα δοκίμιο κριτικής των πολιτιστικών και αισθητικών ζητημάτων της ζωγραφικής του Βυζαντίου, στη σχέση του με τη Δύση και την Ανατολή. Στις μέρες μας, ορισμένοι ιστορικοί του πολιτισμού και βυζαντινολόγοι μιλούν για ένα «βυζαντινό ουμανισμό» γιατί πράγματι δεν έλειψαν ποτέ στο Βυζάντιο οι ώρες της ανάτασης - ιδιαίτερα με τις προσπάθειες των ανθρωπιστών λογίων του Βυζαντίου: προσπάθειες, που τελικά έμειναν ατελέσφορες και απελπισμένες απόπειρες αναζήτησης διεξόδου από την κρίση των τελευταίων αιώνων. Στη διάρκεια αυτής της μελέτης θα γνωρίσουμε τα μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα και ρεύματα: ελληνορωμαϊκή καταγωγή, ιερά παιδεία και θύραθεν παιδεία, μυστικιστικές επιδράσεις από τον Πλωτίνο ως τους ησυχαστές της μυστικιστικής θεολογίας του Γρηγορίου Παλαμά, επιδράσεις και αλληλεπιδράσεις με την Ιταλική Αναγέννηση και το Βαλκανικό χώρο. Όλα αυτά - αίτια και αιτιατά - διαμόρφωσαν αυτό το ρηξικέλευθο φαινόμενο που ονομάζεται «βυζαντινή ζωγραφική».

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]