(...) Και στα πιο απλά κεφάλαια των Απομνημονευμάτων, που αρχίζουν με τα παιδικά και σχολικά χρόνια στην ιδιαίτερη μικρή πατρίδα και με την αγαπημένη μεγάλη οικογένεια (γι` αυτήν, σ` όλες τις φάσεις της μακράς ζωής του και ως το τέλος, συγκινητική η αμεσότητα της αναφοράς, η αναγνώριση της οφειλής στον σκληρό αγώνα για τη μόρφωση και την άνοδο, και υποδειγματική η αφοσίωση), θα πρέπει να σταθούμε σε κρίσεις ουσιαστικές, με διαχρονική και καθολική σημασία, και στον έντονο προϊδεασμό για την ασίγαστη αναζήτηση της ουσίας των πραγμάτων και για την ηθική ευθύνη του ολοκληρωμένου -του `καλύτερου`, όπως λέει ό ίδιος- ανθρώπου. Υποδειγματική έπειτα η διαπλοκή των προσωπικών βιωμάτων με τα πλούσια ιστορικά γεγονότα κρίσιμων περιστάσεων του εθνικού βίου: η ιστορία εδώ πραγματικά διδάσκει και φρονηματίζει! Παράδειγμα υψηλού φρονήματος και τα κεφάλαια της ώριμης δράσης και της πνευματικής παραγωγής, με καθυπόταξη της οποίας δικαιολογημένης προσωπικής απογοήτευσης και πικρίας και με έξαρση στη σφαίρα των αργιών και των ιδεών, που όχι μόνο ερευνητικά και επιστημονικά τόσο γόνιμα υπηρέτησε ο Τατάκης, αλλά και βιωματικά ενστερνίσθηκε και εμπνευστικά δίδαξε σε όλες τις βαθμίδες της ελληνικής εκπαίδευσης, στον ευρύτερο μάλιστα ελληνόφωνο χώρο. Αποκαλυπτικά ακόμη και πολύτιμα είναι για όλους μας τα στοιχεία εκείνα και τα περιστατικά που σημαδεύουν και ερμηνεύουν κρίσιμα γεγονότα της εκπαιδευτικής, της επιστημονικής και της πνευματικής ζωής και δράσης του κορυφαίου μας στοχαστή και ιστορικού της ελληνικής Φιλοσοφίας (στα κεφάλαια ΚΑ` και εξής) και μεταφέρουν στο έργο του τη σκληρή πείρα των δεκαετιών του 1940 και του 1950 ιδιαίτερα, τη δραματική αγωνία του για τα μεγάλα ενεργήματα του πνευματικού ανθρώπου, από τα οποία ο γνήσιος φιλόσοφος ξεχώριζε πάντα τη σκέψη και την ελευθερία. (...)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]