Η Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης περιλαμβάνει στους κόλπους της τρεις διαφορετικές εθνογλωσσικές ομάδες: Μουσουλμάνους ομιλητές της Τουρκικής, ομιλητές της Ρομανί καθώς και σλαβόφωνους Μουσουλμάνους, οι οποίοι είναι ευρύτερα γνωστοί με τον εθνοτικό όρο Πομάκοι. Τα μέλη της Μειονότητας είναι απόγονοι των Μουσουλμάνων που εξαιρέθηκαν από την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών που επέβαλε η Συνθήκη της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923). Από μια πιο γενική οπτική γωνία είναι κληρονομιά της εθνογλωσσικά πολύμορφης προεθνικής πραγματικότητας του ευρύτερου θρακικού χώρου.
Η εθνοτική φυσιογνωμία των Πομάκων χαρακτηρίζεται από τη σύζευξη της σλαβοφωνίας και του Ισλάμ. Η παρουσία σλαβόφωνων πληθυσμών στην οροσειρά της Ροδόπης έχει μακραίωνη ιστορία. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των βυζαντινών πηγών, οι πρώτοι σλαβόφωνοι πυρήνες στην περιοχή συγκροτήθηκαν με τις εγκαταστάσεις νοτιοσλαβικών φυλών στα εδάφη της Βυζαντινής Ροδόπης κατά τον 9ο αιώνα. Όμως, χωρίς αμφιβολία, εγκαταστάσεις και μετακινήσεις σλαβόφωνων πληθυσμών έλαβαν χώρα και κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο. Από τον 14ο αιώνα αυτοί οι μεσαιωνικοί σλαβόφωνοι χριστιανικοί πληθυσμοί της Ροδόπης συσσωματώθηκαν στις δομές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και σταδιακά, από τον 15ο αιώνα και εξής, το μεγαλύτερο τμήμα τους προσχώρησε στη θρησκεία των Οθωμανών κατακτητών. Απόρροια του τότε εξισλαμισμού είναι η σημερινή ένταξη των απογόνων τους, των Πομάκων, στην ευρύτερη ισλαμική κοινότητα. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]