Ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης υπήρξε μια πληθωρική αλλά και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, που έδρασε στη Μακεδονία από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Γόνος επιφανούς πατριαρχικής οικογένειας των Γιαννιτσών, ασχολήθηκε από νεαρή ηλικία με την πολιτική έχοντας όλα τα εχέγγυα για να αναδειχθεί σε στυλοβάτη των ελληνικών συμφερόντων στο μακεδονικό χώρο. Πολλοί ήταν αυτοί που τον ακολούθησαν στη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας αναγνωρίζοντας στο πρόσωπό του έναν φλογερό πατριώτη και υπερασπιστή των δικαίων της Μακεδονίας. Εξίσου πολλοί ήταν όμως και εκείνοι που αμφισβήτησαν τις προθέσεις του χαρακτηρίζοντάς τον κατά το Μεσοπόλεμο ως αυτονομιστή και στη διάρκεια της Κατοχής ως δοσίλογο. Αυτή ακριβώς η διχογνωμία γύρω από το όνομά του στάθηκε η αφετηρία της παρούσας μελέτης. Βασισμένος κυρίως σε πρωτότυπο αρχειακό υλικό της περιόδου, ο συγγραφέας επιχειρεί να ψηλαφίσει την ιστορική αλήθεια διαχωρίζοντας τα γεγονότα από τις ερμηνείες τους, την πραγματικότητα από το μύθο.