Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο επονομαζόμενος μαθηματικός, είναι ένας από τους πιο γνωστούς μαθηματικούς και αστρονόμους της αρχαιότητας. Έζησε μεταξύ 310-230 π.Χ. και υπήρξε μαθητής του Στράτωνα του Λαμψακηνού. Σύμφωνα με πολλές αρχαίες μαρτυρίες, θεωρείται ο εισηγητής της ηλιοκεντρικής θεωρίας, αν και η θεωρία του ξεχάστηκε για πολλούς αιώνες, λόγω κυρίως της γενικής προκατάληψης και της σπουδαίας επιστημονικής προσωπικότητας του Ίππαρχου από τη Νίκαια (2ος αιώνας π.Χ.) ο οποίος επέστρεψε στη γεωκεντρική θεωρία. Υπάρχουν, μάλιστα, σοβαρές ενδείξεις ότι ο Κοπέρνικος στηρίχτηκε σε παλαιότερες αναφορές στη θεωρία του Αρίσταρχου και έτσι οδηγήθηκε στην εκ νέου διατύπωση της ηλιοκεντρικής θεωρίας. Στη μόνη σωζόμενη πραγματεία του με τίτλο `Περί μεγεθών και αποστημάτων ηλίου και σελήνης` ο Αρίσταρχος ακολουθεί το γεωκεντρικό μοντέλο, πιθανώς επειδή τον σκοπό της πραγματείας εξυπηρετούσε καλύτερα η επιλογή αυτή.
Για τον Κλεομήδη, στωικό φιλόσοφο και αστρονόμο της ύστερης αρχαιότητας, δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Έζησε κάπου μεταξύ 50 π.Χ. - 250 μ.Χ. και, όπως φαίνεται από το σωζόμενο σύγγραμμά του, ανέπτυξε διδακτική δραστηριότητα μέσα στα πλαίσια του στωικισμού. Το έργο του `Κυκλική θεωρία μετεώρων` (Εισαγωγική μελέτη των ουράνιων φαινομένων) αποτέλεσε για πολλούς αιώνες το βασικό εγχειρίδιο εκλαϊκευμένης αστρονομίας, μέσα στο οποίο με ευσύνοπτο τρόπο αναπτύσσονται οι σημαντικότερες αστρονομικές θεωρίες της αρχαιότητας.

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]