(. . .) Εδώ συνίσταται όμως η ιστορική σημασία της Μονής, αφού περνώντας μέσα από τόσες συμπληγάδες, επιβίωσε και εξελίχθηκε όχι μόνο σε μια αναχωρητική λαύρα, που συντήρησε την Ορθόδοξη παράδοση στην περιοχή, αλλά και σε μοναδικό πολιτιστικό παράγοντας σε τούτα τα `ληστρικά όρη`, ενώ και συμπαραστεκόταν στα δεινά του φτωχού λαού κατά τη μακραίωνη δουλεία του. Εξάλλου η Μονή λόγω της επίκαιρης θέσης της από τη μία, και από την άλλη λόγω της αέναης προσέλευσης προσκυνητών στην θαυματουργό Προυσιώτισσα, αποτέλεσε αξιολογότατο κοινωνικοοικονομικό παράγοντα για την περιοχή κυρίως σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, ιδίως με τη δημιουργία ικανής περιουσίας, που προήλθε από ευλαβείς αφιερώσεις, δωρεές κ.λ.π., πράγμα που αποτελεί τρανή απόδειξη του ευρύτατου σεβασμού που έχαιρε. Η Μονή διέθετε περιουσιακά στοιχεία ακόμη και στο εξωτερικό και προστατευόταν με τα προνόμια του σταυροπηγίου. Η μεγάλη ετήσια εμποροπανήγυρη, που οργανωνόταν ως σπουδαίος θεσμός, λειτουργεί με λαμπρότητα ως σήμερα στο χώρο του Μοναστηριού και τελείται από 14-24 Αυγούστου, συντελούσε και απαύστως συντελεί, σε μια μοναδικής σημασίας επικοινωνία, κοινωνική και οικονομική των ορεινών κοινοτήτων με όλη την Αιτωλοακαρνανία (και ιδιαίτερα τα αστικά Κέντρα: Βραχώρι, Μεσολόγγι κ.λ.π. ) τη Φωκίδα (Λαμία) μέσω Καρπενησίου κ.λ.π. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]