Τοπογραφία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την καταμέτρηση και την απεικόνιση, σε αναλογική μορφή (χάρτες ή τοπογραφικά διαγράμματα) ή σε ψηφιακή μορφή (ψηφιακά μοντέλα εδάφους), περιορισμένων τμημάτων της επιφάνειας του εδάφους με εμβαδόν τάξης μεγέθους μέχρι λίγες εκατοντάδες km2 (=300 km2), καθώς επίσης και των τεχνικών έργων.
Η Τοπογραφία αποτελεί τον εφαρμοσμένο κλάδο της Γεωδαισίας, μιας επιστήμης που ασχολείται με τον προσδιορισμό του σχήματος, του μεγέθους και του πεδίου βαρύτητας της γης. Αυτές οι επιστήμες έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Αίγυπτο και την Μεσοποταμία, τις μαθηματικές βάσεις τους όμως τις έθεσαν οι Έλληνες. Ο Ερατοσθένης, που θεωρείται ο θεμελιωτής της μαθηματικής Γεωδαισίας, τον 3o αιώνα π.Χ. θεωρώντας τη γη ως σφαίρα μέτρησε την ακτίνα της με μεγάλη ακρίβεια για την εποχή.
Επιπλέον η Τοπογραφία ασχολείται με τον ακριβή προσδιορισμό της θέσης, δηλαδή τη χάραξη στο ύπαιθρο, των τεχνικών έργων όπως είναι π.χ. δρόμοι, γέφυρες, φράγματα, κατασκευές κ.λπ. Σήμερα, με την τεχνολογία και την τεχνογνωσία που διαθέτει, ασχολείται με το γεωμετρικό έλεγχο των δομικών έργων π.χ. προκατασκευών και με την παρακολούθηση της κινηματικής συμπεριφοράς των κατασκευών και του εδάφους. Ιδιαίτερα μετά από σεισμικές δράσεις ή υπόγειες διεργασίες π.χ. διάνοιξη σηράγγων, η Τοπογραφία έχει ενεργό συμμετοχή και συνεργασία με άλλες επιστήμες από την περιοχή της Δομοστατικής, της Γεωτεχνικής Μηχανικής, της Τεχνικής Γεωλογίας, για τον έλεγχο της απόκρισης των κατασκευών και του εδάφους εξαιτίας αυτών των δράσεων.
Η απεικόνιση των τμημάτων της επιφάνειας της γης και των κατασκευών, με την οποία ασχολείται η Τοπογραφία, χρησιμεύει για τον καθορισμό και την καταμέτρηση των ορίων των ιδιοκτησιών ιδιωτικών και δημόσιων. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η κατοχύρωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των εκτάσεων νομικά και τεχνικά. Εκεί βασίζεται ο θεσμός του Κτηματολογίου που εφαρμόζεται στα προηγμένα κράτη.
Εκτός όμως της κατοχύρωσης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των εκτάσεων, η απεικόνιση του εδάφους, είτε στην αναλογική μορφή της είτε ως ψηφιακό μοντέλο, χρησιμοποιείται ως υπόβαθρο για μεγάλο αριθμό αναπτυξιακών μελετών. Έτσι η Τοπογραφία παρέχει την υποδομή (χάρτες διαγράμματα) για την εκπόνηση των Πολεοδομικών Μελετών, των Χωροταξικών Μελετών, των Μελετών Συγκοινωνιακών Έργων, των Υδραυλικών Μελετών και πολλών άλλων. Στη συνέχεια γίνεται η εφαρμογή αυτών των μελετών στο έδαφος, γι` αυτό τον λόγο η ακρίβεια της απεικόνισής του παίζει καθοριστικό ρόλο σε όλες τις παραπάνω μελέτες.
[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]
