Δασικό Δίκαιο & Εθνικό Κτηματολόγιο
Συστηματική ερμηνεία του Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου με βάση τη νομολογία και τη θεωρία. Σύμφωνα με το ΝΔ 86/1969 και τους Ν. 1650/1986, 998/1979, 2308/1995, 2664/1998, 4164/2013, 4280/2014, 4389/2016 και ΠΔ 32/2016
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-568-534-8
Ελληνική, Νέα
€ 125.00 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Σκληρόδετο
1609 σελ.
Σύντομη περιγραφή
το Δασικό Δίκαιο από το 1836 μέχρι σήμερα
Περιγραφή

Το «Δασικό δίκαιο και Εθνικό Κτηματολόγιο» συνιστά μια σοβαρή επιστημονική προσπάθεια συνθέσεως τεσσάρων κλάδων του Δικαίου: Εμπράγματου, Κτηματολογικού, Δασικού και Περιβαλλοντικού Δικαίου. Το δασικό φαινόμενο ρυθμίζεται στην ουσιαστική και λειτουργική σύνθεση των παραπάνω κλάδων του Δικαίου.

Βάση εκκινήσεως αποτελεί το Δασικό Δίκαιο από το 1836 μέχρι σήμερα. Από τις θεμελιώδεις έννοιες και αρχές των παραπάνω κλάδων του Δικαίου (λ.χ. το δάσος ως ακίνητο και ως γεωτεμάχιο, αρχές της αειφορίας και της βιώσιμης αναπτύξεως) μέχρι τις λεπτομερέστατες ρυθμίσεις (λ.χ. τις εγκρίσεις επεμβάσεων σε δάση και δασικές εκτάσεις για τουριστικές εγκαταστάσεις, αλλά και τη ρύθμιση για τα καστανολίβαδα) παρακολουθείται μια ολόκληρη διαδρομή στο χρόνο (λ.χ. ν. 998/1979, αλλά και άρθρα 153-155 ν. 4389/2016) και στον τόπο (λ.χ. δάση υπό κτηματογράφηση και δάση λειτουργούντος Κτηματολογίου).

Τα ποικίλα όργανα (δασικά και κτηματολογικά), οι εναλλασσόμενες αρμοδιότητές τους, οι αποφάσεις τους (λ.χ. των ΕΠ. Ε.Α.), τα θιγόμενα συμφέροντα (Δημοσίου ή ιδιωτών), η εναλλαγή αμάχητων και μαχητών τεκμηρίων, σε συνδυασμό με την εξαιρετικά σημαντική συμβολή της νομολογίας συνθέτουν ένα πεδίο που ενδιαφέρει άμεσα κάθε νομικό της πράξης ή της θεωρίας.

Δεσπόζουσα είναι η προσφυγή σε δικαστικές αποφάσεις τόσο του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, όσο και του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και γενικότερα των λοιπών δικαστηρίων. Είναι χαρακτηριστικό του Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου το ότι έχει στην κυριολεξία διαμορφωθεί υπό το καθεστώς της παλαιότερης και της νεότατης νομολογίας.

Τα όλο έργο ακολουθεί τη συνεχώς μεταβαλλόμενη νομοθεσία (ενδεικτικά: άρθρα 17, 24 και 117 Συντ, ν. 1650/1986,  2308/1995, 2664/1998, 998/1979, 3203/2003, 3827/2010, 3889/2010, 4389/20010, 4280/2014, 3937/2011, καθώς και  ν.δ. 86/1969, πρ.δ. 32/2016). Η ανάπτυξη του συστηματικού αυτού πονήματος περιλαμβάνει Εισαγωγή και τρία Μέρη. Περιέχει εκτός από  ένα εκτενή Πίνακα Περιεχομένων, δύο λεπτομερέστατα Ευρετήρια (διατάξεων και λημμάτων) προς υποβοήθηση των ενδιαφερόμενων νομικών, τοπογράφων και δασολόγων.

Πρόκειται για μια πρωτότυπη συμβολή, που συνθέτει το Δάσος με το Εθνικό Κτηματολόγιο.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ............................................................................................................................................................................................................. VII

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ............................................................................................................................................................... LIII

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

§ 1. Αρχικέςπροσεγγίσεις............................................................................................................... 1

I..... Εισαγωγικά.............................................................................................................................. 1

II.... Θεμελιώδεις αρχές.................................................................................................................. 9

1... Αρχή της δημόσιας οικολογικής τάξης (Αρχή προστασίας του περιβάλλοντος).................. 10

2... Αρχή της αειφορίας και αρχή της βιωσιμότητας............................................................... 12

3... Αρχή της φέρουσας ικανότητας........................................................................................ 14

4... Αρχή της υποχρεωτικής αποκαταστάσεως διαταραχθέντων οικοσυστημάτων................... 15

5... Αρχή της βιοποικιλότητας................................................................................................ 15

6... Αρχή της κοινής «φυσικής κληρονομιάς».......................................................................... 16

7... Αρχή της ήπιας αναπτύξεως των ευπαθών οικοσυστημάτων............................................ 16

8... Αρχή της χωρονομίας...................................................................................................... 17

9... Αρχή της πολιτιστικής κληρονομιάς.................................................................................. 18

10. Αρχή του βιώσιμου αστικού περιβάλλοντος..................................................................... 19

11. Αρχή προστασίας του φυσικού κάλλους........................................................................... 20

12. Αρχή της οικολογικής συνειδήσεως................................................................................. 21

III... Πρώτες παρατηρήσεις στο κτηματολογικό δασικό φαινόμενο................................................. 21

§ 2. Συνοπτικήιστορικήδιαδρομή.............................................................................................. 27

Ι..... Εισαγωγικά............................................................................................................................ 27

ΙΙ.... Δημόσια και ιδιωτικά δάση κατά την ανεξαρτησία της Ελλάδος.............................................. 30

Α... Γενικά............................................................................................................................. 30

Β... Πρώτη κατηγορία: Δήμευση «πολεμικώ δικαιώματι»........................................................ 30

Γ.... Δεύτερη κατηγορία: Τα παραχωρηθέντα βάσει της συνθήκης της Κωνσταντινου­πόλεως           31

Δ... Τρίτη κατηγορία: Τα κατεχόμενα από Έλληνες ιδιώτες...................................................... 31

Ε.... Τέταρτη κατηγορία: Τα ακίνητα της Αττικής...................................................................... 32

Στ.. Οθωμανικό δίκαιο δημόσιων γαιών................................................................................ 32

ΙΙΙ... Οι ρυθμίσεις του β.δ. της 17/29-11-1836: Νόμιμο τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου................... 35

IV... Κτήση κυριότητας σε δάση κατά το προϊσχύσαν δίκαιο.......................................................... 36

V.... Η σημασία του ισχύοντος δικαίου κατά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους........................... 37

 

ΜΕΡΟΣΠΡΩΤΟ

Δασικό Δίκαιο και Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο

§ 3. ΔασικόΔίκαιοΚτηματολογικόΔίκαιοΚτηματολογικόΔασικόΔίκαιοΔίκαιο (προστασίας) Περιβάλλοντος            .............................................................................................................................................. 41

Ι..... Έννοια και στοιχεία Δασικού Δικαίου.................................................................................... 41

Α... Εννοιολογική προσέγγιση Δασικού Δικαίου..................................................................... 41

Β... Τα επί μέρους στοιχεία.................................................................................................... 42

ΙΙ.... Δασικές (έννομες) σχέσεις...................................................................................................... 43

Α... Εννοιολογικές προσεγγίσεις............................................................................................. 43

Β... Υποκείμενα της δασικής σχέσης....................................................................................... 43

Γ.... Αντικείμενα της δασικής σχέσης....................................................................................... 44

Δ... Ο χρόνος στη δασική σχέση............................................................................................ 47

ΙΙΙ... Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο............................................................................................... 47

IV... Κτηματολογικές δασικές σχέσεις............................................................................................ 48

V.... Εθνικό Κτηματολόγιο............................................................................................................. 49

VI... Συνοπτική παρουσίαση βασικών νομοθετημάτων Δασικού Δικαίου....................................... 53

Α... Γενικά............................................................................................................................. 53

Β... Άρθρα 17, 24 και 117 Συντ............................................................................................. 54

Γ.... Ν.δ. 86/1969 «Δασικός Κώδικας»..................................................................................... 54

Δ... Ν. 998/1979.................................................................................................................. 57

Ε.... Τα άρθρα 27, 27Α, 27Β και 28 ν. 2664/1998................................................................... 60

Στ.. Ν. 3208/2003................................................................................................................. 61

Ζ... Ν. 3889/2010................................................................................................................. 61

Η... Ν. 4164/2013................................................................................................................ 63

Θ... Ν. 4280/2014................................................................................................................ 63

Ι.... Ν. 4389/2016................................................................................................................ 65

VII.. Δίκαιο (προστασίας) Περιβάλλοντος....................................................................................... 69

Α... Γενικά............................................................................................................................. 69

Β... Χαρακτηρισμοί................................................................................................................ 69

Γ.... Θέσεις της νομολογίας..................................................................................................... 71

Δ... Ο νόμος 1650/1986........................................................................................................ 72

§ 4. Χαρακτηριστικά, πηγέςκαιαρχέςτουΚτηματολογικούΔασικούΔικαίου...................... 75

Ι..... Εισαγωγικά............................................................................................................................ 75

ΙΙ.... Πηγές Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου............................................................................... 78

Α... Ενδεικτικά οι πηγές.......................................................................................................... 78

Β... Κωδικοποιήσεις Δασικού Δικαίου.................................................................................... 83

Γ.... Εικόνα με βάση τους τίτλους νομοθετημάτων................................................................... 84

Δ... ΥΑ 452//2013 (ΥΑ 45246 ΦΕΚ Β΄ 2203/6.9.2013)........................................................... 85

ΙΙΙ... Αρχές Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου............................................................................... 88

Α... Γενικά............................................................................................................................. 88

Β... Αρχή αειφορίας (ή της βιωσιμότητας;)............................................................................. 89

Γ.... Αρχή βιωσιμότητας (βιώσιμης αναπτύξεως)..................................................................... 99

Δ... Αρχές Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου....................................................................... 106

Ε.... Συνοπτικές παρατηρήσεις.............................................................................................. 112

§ 5. ΌργαναΚτηματολογικούΔασικούΔικαίου....................................................................... 114

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 114

ΙΙ.... Γενικές παρατηρήσεις για τα κατ’ ιδίαν όργανα.................................................................... 115

ΙΙΙ... Όργανα του Δασικού Δικαίου.............................................................................................. 116

Α... Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών...................................................................................... 116

Β... Τέσσερα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών........................................................................ 118

Γ.... Προσφυγή στα πολιτικά δικαστήρια............................................................................... 131

Δ... Τεχνικό Συμβούλιο Δασών............................................................................................ 132

Ε.... Περιφερειακά Συμβούλια και Επιτροπές........................................................................ 133

Στ.. Επιτροπές Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων – Τεχνικές Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων                  133

Ζ... Επιτροπή Αντιμετωπίσεως Δασοπυρκαγιών................................................................... 141

Η... Επιτροπή Αποτερματισμού και Οροθέτησης Δημοσίων Δασών και Δασικών Εκτά­σεων            141

Θ... Ποικίλες άλλες επιτροπές............................................................................................... 141

Ι.... Αντιρρήσεις ενώπιον Επιτροπής Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων........................... 144

ΙΑ.. Δασάρχης...................................................................................................................... 144

ΙΒ.. Αναθεωρητικό Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών............................................................... 145

IΓ... Αναγκαστικοί Δασικοί Συνεταιρισμοί Προστασίας.......................................................... 150

IV... Όργανα του Κτηματολογικού Δικαίου.................................................................................. 151

A... Επιτροπή Eνστάσεων..................................................................................................... 152

B... ΕΚΧΑ ΑΕ........................................................................................................................ 152

Γ.... Γραφείο Κτηματογραφήσεως......................................................................................... 153

Δ... Κτηματολογικό Γραφείο................................................................................................. 153

Ε.... Προϊστάμενος Κτηματολογικού Γραφείου...................................................................... 154

Στ.. Κτηματολογικός Δικαστής.............................................................................................. 155

V.... Συντονιστής (οικείας) Αποκεντρωμένης Διοίκησης................................................................ 155

§ 6. Τοδασικόφαινόμενοκατάτηνκτηματογράφηση.......................................................... 156

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 156

ΙΙ.... Η δασική (έννομη) σχέση ως κτηματολογική σχέση.............................................................. 157

ΙΙΙ... Δήλωση εγγραπτέου δικαιώματος και δάση......................................................................... 157

ΙV... Διορθώσεις (κτηματολογικών) στοιχείων............................................................................. 161

V.... Εγγραφές (αρχικές, πρώτες και μεταγενέστερες)................................................................... 162

VI... Εκπρόθεσμη δήλωση........................................................................................................... 163

VII.. Εμπρόθεσμη δήλωση.......................................................................................................... 164

VIII. Κτηματολόγιο σε δάση και δασικές εκτάσεις........................................................................ 164

IX... Χαρακτηρισμός περιοχής ως δάσους ή δασικής εκτάσεως.................................................... 165

X.... Κτηματογραφούμενο ακίνητο.............................................................................................. 165

XI... Κτηματογραφούμενη περιοχή.............................................................................................. 165

XII.. Κτηματογράφηση (δάσους και δασικής εκτάσεως)................................................................ 166

XIII. Εντοπισμός ακινήτου........................................................................................................... 166

XIV. Το σύστημα διορθώσεως ανακριβειών κατά την κτηματογράφηση....................................... 167

XV.. Αιτήσεις διορθώσεως και ενστάσεις..................................................................................... 168

Α... Προλεγόμενα................................................................................................................ 168

Β... Αιτήσεις διορθώσεως.................................................................................................... 168

Γ.... Υποβολή ενστάσεων..................................................................................................... 169

§ 7. ΤοδασικόφαινόμενοκατάτηλειτουργίατουΚτηματολογίου...................................... 171

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 171

ΙΙ.... Εγγραπτέα δικαιώματα........................................................................................................ 171

IΙΙ... Κτηματολογική εγγραφή...................................................................................................... 172

ΙV... Κτηματολογική ανακρίβεια.................................................................................................. 174

V.... Κτηματολογική διαφορά...................................................................................................... 175

VI... Κτηματολογικές πράξεις....................................................................................................... 175

VII.. Εμβαδόν ακινήτου............................................................................................................... 176

VIIΙ. Διόρθωση σφαλμάτων........................................................................................................ 176

§ 8. Επιλεγμένοινομικοίόροι.................................................................................................... 179

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 183

ΙΙ.... Συνοπτική παρουσίαση των επιλεγμένων νομικών όρων..................................................... 186

«Άγνωστου ιδιοκτήτη».......................................................................................................... 186

Αγροτική περιοχή................................................................................................................ 187

Αγωγή ανατροπής μαχητού τεκμηρίου................................................................................. 189

Αγωγή άρθρου 6, παρ. 2, ν. 2664/1998.............................................................................. 189

Αγωγή για διόρθωση (άρθρου 17 ν. 2664/1998)................................................................. 190

Αγωγοί προσαγωγής νερού εργοστασίων εμφιαλώσεως...................................................... 190

Αγωγοί υδρεύσεως - αποχετεύσεως..................................................................................... 191

Αεροδρόμιο........................................................................................................................ 191

Αιγιαλός.............................................................................................................................. 192

Αισθητικά δάση................................................................................................................... 193

Αιτήσεις............................................................................................................................... 194

Αιτήσεις διορθώσεως κτηματολογικών εγγραφών................................................................ 196

Αιτία κτήσης........................................................................................................................ 196

Ακάλυπτη έκταση................................................................................................................. 198

Ακίνητα περιερχόμενα στο Δημόσιο.................................................................................... 199

Ακίνητο............................................................................................................................... 199

Ακυρότητα........................................................................................................................... 200

Άλλος κοινόχρηστος χώρος.................................................................................................. 200

Αλπικές ζώνες...................................................................................................................... 201

Άλση................................................................................................................................... 201

Αμάχητο τεκμήριο............................................................................................................... 202

Άμυνα................................................................................................................................. 202

Αναγκαστική απαλλοτρίωση δασών..................................................................................... 203

Αναγκαστικοί Δασικοί Συνεταιρισμοί Προστασίας................................................................ 204

Αναγνώριση μη δημόσιων δασών........................................................................................ 204

Αναδάσωση......................................................................................................................... 204

Αναθεωρητικό Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών..................................................................... 207

Ανακρίβεια.......................................................................................................................... 207

Ανανέωση φυσικών πόρων.................................................................................................. 208

Ανάρτηση............................................................................................................................ 208

Αντικειμενική καλή πίστη..................................................................................................... 214

Αντιρρήσεις......................................................................................................................... 215

Αντιρρήσεις ενώπιον Επιτροπής Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων.................................. 222

Αντλιοστάσια....................................................................................................................... 223

Αξία δάσους........................................................................................................................ 224

Απαγόρευση επεμβάσεων στα δάση.................................................................................... 225

Απόβλητα............................................................................................................................ 225

Αποθηκευτικοί χώροι.......................................................................................................... 226

Αποτερματισμός (και οροθέτηση)......................................................................................... 226

Αποτύπωση......................................................................................................................... 227

Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)............................................................. 230

Αποψίλωση δάσους............................................................................................................. 230

Αρχαιολογικός χώρος.......................................................................................................... 231

Αρχές Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου.............................................................................. 233

Αρχές Κτηματολογίου.......................................................................................................... 234

Αρχή αειφορίας................................................................................................................... 235

Αρχή βιώσιμης αναπτύξεως (βλ. Αρχή αειφορίας)................................................................ 236

Αρχή προφυλάξεως και αρχή προλήψεως............................................................................ 236

Αρχή υπέρτερης ανάγκης..................................................................................................... 237

Αρχή υψηλού επιπέδου προστασίας περιβάλλοντος............................................................. 238

Αρχή φειδούς...................................................................................................................... 238

Ασκεπείς εκτάσεις................................................................................................................ 239

Ασκεπείς κορυφές................................................................................................................ 239

Αστική Ευθύνη στο Περιβάλλον........................................................................................... 240

Ατμόσφαιρα (ποιότητα)........................................................................................................ 240

Αυθαίρετα (σε δάση)........................................................................................................... 241

Αχελώος (υπόθεση εκτροπής Αχελώου)............................................................................... 241

Βάρος αποδείξεως............................................................................................................... 242

Βιομηχανίες (βιομηχανικές εγκαταστάσεις)........................................................................... 242

Βιοποικιλότητα.................................................................................................................... 243

Βοσκή εντός δασών............................................................................................................. 244

Βοτανικοί κήποι................................................................................................................... 244

Βραχώδεις ή πετρώδεις εκτάσεις.......................................................................................... 245

Γενικές υποχρεώσεις (Δασικού Δικαίου)............................................................................... 245

Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος..................... 246

Γεωτεμάχιο.......................................................................................................................... 247

Γεωτεμάχιο και Οδηγία Inspire............................................................................................ 248

Γραφείο Κτηματογραφήσεως............................................................................................... 248

Γραφείο Κτηματολογίου (βλ. Κτηματολογικό Γραφείο).......................................................... 249

Δασάρχης............................................................................................................................ 249

Δασικά έργα........................................................................................................................ 252

Δασικά κτίρια...................................................................................................................... 252

Δασικά οικοσυστήματα........................................................................................................ 253

Δασικά φυτώρια.................................................................................................................. 253

Δασικές οδοί....................................................................................................................... 254

Δασικές συνεταιριστικές οργανώσεις.................................................................................... 255

Δασική έκταση (ή περιοχή).................................................................................................. 255

Δασική (έννομη) σχέση........................................................................................................ 257

Δασική ιδιοκτησία............................................................................................................... 257

Δασική νομοθεσία............................................................................................................... 257

Δασική πολιτική................................................................................................................... 259

Δασικό Κτηματολόγιο.......................................................................................................... 259

Δασικό οικοσύστημα........................................................................................................... 260

Δασικό περιβάλλον.............................................................................................................. 260

Δασικός πλούτος.................................................................................................................. 260

Δασικός χαρακτήρας............................................................................................................ 261

Δασικός χάρτης.................................................................................................................... 263

Δασοκομία.......................................................................................................................... 264

Δασολόγιο........................................................................................................................... 264

Δασοπυρόσβεση................................................................................................................. 266

Δάσος.................................................................................................................................. 266

Δασοτεχνικά έργα (ειδικά)................................................................................................... 268

Δασώσεις (και αναδασώσεις)............................................................................................... 269

Δασωτέες και αναδασωτέες εκτάσεις.................................................................................... 269

Δεξαμενές αποθηκεύσεως πετρελαιοειδών.......................................................................... 270

Δήλωση εγγραπτέου δικαιώματος (γενικά)........................................................................... 271

Δήλωση ν. 2308/1995 (ειδικότερα)...................................................................................... 272

Δημόσια δάση..................................................................................................................... 273

Δημόσια πίστη..................................................................................................................... 274

Δημόσια ωφέλεια................................................................................................................ 275

Δημόσιο.............................................................................................................................. 275

Δημόσιο συμφέρον............................................................................................................. 278

Διακατεχόμενα δάση........................................................................................................... 278

Διαλειτουργικό Κτηματολόγιο.............................................................................................. 279

Διασταύρωση...................................................................................................................... 279

Διατηρητέα μνημεία της φύσης............................................................................................ 280

Διαφύλαξη δάσους.............................................................................................................. 280

Διαχείριση αποβλήτων........................................................................................................ 281

Διαχείριση δασών............................................................................................................... 281

Διεκδικητική αγωγή (δικόγραφο)......................................................................................... 282

Διεύθυνση Δασικών Έργων και Υποδομών.......................................................................... 282

Διεύθυνση Δασών Αποκεντρωμένης Διοίκησης.................................................................... 283

Δικαίωμα προτιμήσεως........................................................................................................ 287

Δικαιώματα σε δάση............................................................................................................ 287

Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ενώσεως........................................................................................ 287

Δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.......................................................... 288

Δίκτυα μεταφοράς και διανομής πετρελαϊκών προϊόντων................................................. ... 288

Δίκτυα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου................................................................. 288

Διοίκηση γης (και δασικής γης)............................................................................................. 288

Διοικητικές κυρώσεις στο Περιβαλλοντικό Δίκαιο................................................................. 289

Διοικητικές πράξεις.............................................................................................................. 289

Διορθώσεις στοιχείων (κτηματολογικών).............................................................................. 290

Διόρθωση σφαλμάτων......................................................................................................... 290

Εγγραπτέα δικαιώματα......................................................................................................... 291

Εγγραφές (αρχικές, πρώτες και μεταγενέστερες)................................................................... 292

Εγκαταστάσεις αντλήσεως για αποθήκευση ενέργειας........................................................... 292

Εγκαταστάσεις αντλήσεως υδρογονανθράκων...................................................................... 293

Εγκαταστάσεις έργων αποχετεύσεως.................................................................................... 293

Εγκαταστάσεις έργων υδρεύσεως......................................................................................... 294

Εγκαταστάσεις Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας και Πρόνοιας (Πε.Σ.Υ.Π.)....................... 295

Εγκαταστάσεις Σωμάτων Ασφαλείας..................................................................................... 295

Εθνικό Κτηματολόγιο........................................................................................................... 296

Εθνικό πάρκο....................................................................................................................... 297

Εθνικοί δρυμοί.................................................................................................................... 298

Είδη δασών και δασικών εκτάσεων...................................................................................... 298

Ειδικοί νόμοι για την ιδιοκτησία κατ’ άρθρο 18 Συντ............................................................ 299

Ειδικός Φορέας Δασών........................................................................................................ 299

Εκπαιδευτικά κτίρια............................................................................................................. 300

Εκπρόθεσμη δήλωση........................................................................................................... 300

Έκτακτη χρησικτησία σε ακίνητα Δημοσίου (δάση, δασικές εκτάσεις).................................... 302

ΕΚΧΑ ΑΕ.............................................................................................................................. 303

Εκχέρσωση.......................................................................................................................... 308

Ελαιοτριβεία........................................................................................................................ 309

Έλος.................................................................................................................................... 310

Εμβαδόν ακινήτου............................................................................................................... 310

Εμπράγματα δικαιώματα 1 (σε δάση)................................................................................... 311

Εμπράγματα δικαιώματα 2................................................................................................... 312

Εμπρόθεσμη δήλωση........................................................................................................... 312

Ενδικοφανής διαδικασία...................................................................................................... 313

Ενδικοφανής προσφυγή....................................................................................................... 313

Ενιαίος Φορέας Περιβάλλοντος............................................................................................ 314

Ενστάσεις............................................................................................................................. 315

Εντοπισμός ακινήτου............................................................................................................ 315

Εξαγορά ιδιωτικών εκτάσεων............................................................................................... 317

Εξόρυξη.............................................................................................................................. 317

Επαγγελματική στέγη........................................................................................................... 318

Επαχθείς περιορισμοί και απαγορεύσεις.............................................................................. 318

Επενδύσεις στρατηγικού χαρακτήρα..................................................................................... 319

Επιδράσεις δένδρων (και πρασίνου) στην πόλη.................................................................... 319

Επικίνδυνες ουσίες ή παρασκευάσματα................................................................................ 319

Επιτήρηση δασών................................................................................................................ 320

Επιτρεπτές επεμβάσεις σε δάση........................................................................................... 320

Επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων (τριμελείς) – [ΕΠ.Ε.Α.]....................................................... 321

Επιτροπές Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων – Τεχνικές Επιτροπές Εξέτασης Αντιρ­ρήσεων        321

Επιτροπή Αποτερματισμού και Οροθέτησης Δημόσιων Δασών και Δασικών Εκτά­σεων......... 322

Επιτροπή Δασολογίου Περιφερειακής Ενότητας.................................................................... 322

Επιτροπή Ενστάσεων............................................................................................................ 322

Επιχειρηματικό πάρκο.......................................................................................................... 323

Έργα κοινής ωφέλειας ή γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας........................ 324

Έργα συλλογής υδάτων........................................................................................................ 324

Έργα υποδομής................................................................................................................... 324

Ζώνες ειδικών περιβαλλοντικών ενισχύσεων....................................................................... 324

Ζώνη κανονισμού ορίων...................................................................................................... 325

Ζωοτροφία.......................................................................................................................... 325

Θεραπευτήρια..................................................................................................................... 326

Θέση ακινήτου.................................................................................................................... 326

Θήρα................................................................................................................................... 326

Ιαματικά ύδατα.................................................................................................................... 326

Ιδιοκτησία........................................................................................................................... 327

Ιδιωτικά γραφεία εκπονήσεως δασικών μελετών.................................................................. 327

Ιδιωτικά δάση...................................................................................................................... 328

Ιεροί ναοί και μονές............................................................................................................. 330

Ισόρροπη ανάπτυξη εθνικού χώρου.................................................................................... 330

Ιστορική διαδρομή κτηματολογικού φαινομένου.................................................................. 330

Καλλιέργεια......................................................................................................................... 331

Κανάλι................................................................................................................................. 331

Καστανοτεμάχια – Καστανόδενδρα...................................................................................... 331

Κατάρτιση δασικών χαρτών................................................................................................. 332

α. Προηγούμενο νομικό καθεστώς..................................................................................... 332

β. Νομικό καθεστώς των άρθρων 153-155 ν. 4389/2016.................................................. 332

Κατασκηνώσεις.................................................................................................................... 336

Καταστροφή δάσους από πυρκαγιά (άρθρο 117, παρ. 3, Συντ)............................................. 337

Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων.................................................................................. 337

Κατάτμηση δασικής ιδιοκτησίας........................................................................................... 338

Καταφύγια άγριας ζωής........................................................................................................ 338

Καταχωριζόμενες πράξεις.................................................................................................... 339

Καταχώριση διοικητικών πράξεων....................................................................................... 339

Κατηγορίες δασών και δασικών εκτάσεων............................................................................ 340

Κατοικία.............................................................................................................................. 340

Κέντρα επεξεργασίας λυμάτων............................................................................................. 341

Κήρυξη εκτάσεως ως αναδασωτέας...................................................................................... 341

Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος......................................................................... 342

Κτηματική Υπηρεσία Δημοσίου (της υπό κτηματογράφηση περιοχής)................................... 342

Κτηματογραφημένη περιοχή................................................................................................ 342

Κτηματογράφηση................................................................................................................. 343

Κτηματογραφούμενη περιοχή.............................................................................................. 343

Κτηματογραφούμενο ακίνητο............................................................................................... 344

Κτηματολογικά Γραφεία....................................................................................................... 344

Κτηματολογικά διαγράμματα................................................................................................ 345

Κτηματολογικά όργανα........................................................................................................ 345

Κτηματολογικά στοιχεία....................................................................................................... 346

Κτηματολογικές δασικές σχέσεις........................................................................................... 346

Κτηματολογική διαφορά...................................................................................................... 346

Κτηματολογική εγγραφή...................................................................................................... 346

Κτηματολογική ορθότητα..................................................................................................... 347

Κτηματολογικό απόσπασμα.................................................................................................. 347

Κτηματολογικό βιβλίο.......................................................................................................... 347

Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο.............................................................................................. 348

Κτηματολογικό Δασολόγιο................................................................................................... 348

Κτηματολογικό φύλλο.......................................................................................................... 348

Κτηματολογικοί πίνακες....................................................................................................... 348

Κτηματολογικός δικαστής..................................................................................................... 349

Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου.......................................................................... 349

Κτηματολόγιο...................................................................................................................... 350

Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.............................................................................................. 351

Κτηνοτροφική εκμετάλλευση................................................................................................ 352

Κυριότητα Δημοσίου σε δάσος............................................................................................ 352

Κυριότητα σε δάσος............................................................................................................. 353

Κύρωση δασικών χαρτών.................................................................................................... 353

Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ)................................................................. 354

Λατομευτικές εργασίες......................................................................................................... 354

Λιβάδια (ή βοσκότοποι)....................................................................................................... 355

Λιμένες (χερσαίες εγκαταστάσεις)......................................................................................... 356

Λίμνη.................................................................................................................................. 357

Λοιπά έργα υποδομής......................................................................................................... 357

Μαχητό τεκμήριο................................................................................................................. 358

Μεγάλα δημόσια έργα (μεγάλα έργα υποδομής, άρθρο 53, παρ. 1, ν. 998/1979)................. 358

Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων................................................................................. 358

Μεταγενέστερες εγγραφές.................................................................................................... 359

Μεταλλευτικές εργασίες – Μεταλλεία.................................................................................... 359

Μέτρα προστασίας (δασών και δασικών εκτάσεων).............................................................. 360

Μόλυνση............................................................................................................................. 360

Μονάδες μεταποιήσεως γεωργικών προϊόντων.................................................................... 361

Μονές.................................................................................................................................. 362

Natura 2000........................................................................................................................ 362

Νεκροταφεία – Κοιμητήρια.................................................................................................. 363

Νερά (ποιότητα, δίκτυο παρακολουθήσεως και μέτρα προστασίας)...................................... 364

Νομαρχιακό Συμβούλιο Δασών........................................................................................... 364

Νομή................................................................................................................................... 364

Νομική κατάσταση ακινήτου................................................................................................ 365

Νομική πληροφορία............................................................................................................ 366

Νομοθεσία.......................................................................................................................... 367

Νοσοκομεία........................................................................................................................ 367

Οδηγίες για συμπλήρωση δηλώσεως ν. 2308/1995 (Δ.2) νομικών προσώπων..................... 368

Οδικό δίκτυο – Οδοί........................................................................................................... 370

Οθωμανικό Δίκαιο στη Δωδεκάνησο................................................................................... 371

Οικολογία – Δασική οικολογία............................................................................................. 372

Οικολογική ισορροπία......................................................................................................... 372

Οικοσύστημα....................................................................................................................... 372

Οικοσύστημα (εδαφικό)....................................................................................................... 372

Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (ΟΚΧΕ)...................................... 373

Οριστικοποίηση εγγραφών.................................................................................................. 373

Ορυχεία.............................................................................................................................. 373

Ουσίες................................................................................................................................. 374

Πανίδα................................................................................................................................ 375

Παράλειψη Διοικήσεως προς λήψη μέτρων προστασίας δασών........................................... 375

Παρασκευάσματα................................................................................................................ 376

Παραχώρηση δασικών εκτάσεων..................................................................................... ... 376

Πάρκα................................................................................................................................. 376

Περιαστικό πράσινο............................................................................................................. 377

Περιβάλλον......................................................................................................................... 378

Περιβάλλον (και συμμετοχή πολιτών)................................................................................... 379

Περιβαλλοντικό Δίκαιο........................................................................................................ 379

Περιβαλλοντικοί όροι έργου (πράξεις εγκρίσεως)................................................................. 379

Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης........................................................................... 380

Περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων....................................... 380

Περιοχές προστασίας οικοτόπων και ειδών.......................................................................... 381

Περιοχές προστασίας της φύσης........................................................................................... 381

Πίνακας χρήσεων................................................................................................................. 381

Ποινικές κυρώσεις στο Δασικό Δίκαιο.................................................................................. 384

Ποινικές κυρώσεις στο περιβάλλον...................................................................................... 384

Πολιτισμός........................................................................................................................... 384

Πολιτιστικό περιβάλλον....................................................................................................... 385

Ποταμός.............................................................................................................................. 385

Πράξη δασάρχη χαρακτηρίζουσα δάσος ή δασική έκταση.................................................... 386

Πράξη Δασικής Αρχής πληροφοριακού χαρακτήρα.............................................................. 387

Πράσινο Ταμείο (άρθρο 4 ν. 3889/2010)............................................................................. 387

Πράσινοι πόροι................................................................................................................... 388

Πρόδηλα σφάλματα............................................................................................................. 388

Προϊστάμενος Διεύθυνσης Δασών....................................................................................... 389

Προϊστάμενος Διεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών........................................ 390

Πρόσθετη πληροφορία........................................................................................................ 390

Προστασία ακτών, οχθών, νησίδων..................................................................................... 390

Προστασία από θόρυβο....................................................................................................... 391

Προστασία από ραδιενέργεια.............................................................................................. 391

Προστασία ατμόσφαιρας...................................................................................................... 391

Προστασία βιοποικιλότητας................................................................................................. 391

Προστασία δάσους.............................................................................................................. 392

Προστασία εδάφους............................................................................................................ 392

Προστασία νερών................................................................................................................ 393

Προστασία πάρκων, αλσών και δενδροστοιχιών.................................................................. 393

Προστασία περιβάλλοντος................................................................................................... 393

Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς................................................................................... 395

Προστασία πολιτιστικού περιβάλλοντος............................................................................... 395

Προστασία τοπίου και βιοποικιλότητας................................................................................ 396

Προστασία φύσης και τοπίου............................................................................................... 397

Προστασία φυσικού περιβάλλοντος..................................................................................... 397

Προστατευόμενα τοπία........................................................................................................ 398

Προστατευόμενη περιοχή.................................................................................................... 398

Προσωρινά κτηματολογικά διαγράμματα............................................................................. 398

Προσωρινή επίλυση αμφισβητήσεων (διαδικασία)............................................................... 399

Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις................................................................................ 399

Πρωτόκολλο αποτερματισμού και οροθετήσεως.................................................................. 400

Πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής...................................................................................... 400

Πυρκαγιά............................................................................................................................. 400

Ρέμα.................................................................................................................................... 401

Ρέοντα ύδατα...................................................................................................................... 402

Ρητινευόμενα δάση – Ρητίνευση.......................................................................................... 402

Ρύπανση.............................................................................................................................. 402

Σημείο Υποστήριξης της Ανάρτησης Δασικού Χάρτη............................................................ 403

Σιδηρόδρομος..................................................................................................................... 404

Σπήλαια............................................................................................................................... 404

Σταθμός χερσαίων μεταφορικών μέσων............................................................................... 404

Στερεά απόβλητα................................................................................................................. 405

Στρατιωτικά έργα................................................................................................................. 406

Συγκυριότητα Δημοσίου...................................................................................................... 406

Συμβατή τιμή εμβαδού........................................................................................................ 406

Συμβούλια ιδιοκτησίας δασών............................................................................................. 407

Συμβούλια και Επιτροπές..................................................................................................... 407

Συμβούλιο Δασικής Πολιτικής.............................................................................................. 407

Συμπληρωματικές δηλώσεις εγγραπτέων δικαιωμάτων........................................................ 407

Συνιδιοκτησία σε δημόσια δάση.......................................................................................... 408

Συνταγματική προστασία δασών.......................................................................................... 408

Συντονιστής (οικείας) Αποκεντρωμένης Διοίκησης................................................................ 408

Συσχέτιση διαδικασιών (προσωρινής επιλύσεως αμφισβητήσεων και κηρύξεως εκτά­σεως ως αναδασωτέας)                 412

Σχέδια πόλεως..................................................................................................................... 413

Σχολικά κτίρια και εγκαταστάσεις......................................................................................... 413

Ταμιευτήρες......................................................................................................................... 414

«Τασαρρούφ»....................................................................................................................... 414

Ταυτότητα ακινήτου............................................................................................................. 415

Τεκμήριο αμάχητο............................................................................................................... 415

Τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου σε δάση............................................................... 416

Τεκμήριο μαχητό................................................................................................................. 417

Τεχνητές λίμνες.................................................................................................................... 417

Τεχνικές Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων........................................................................... 418

Τεχνικές προδιαγραφές........................................................................................................ 418

Τεχνική πληροφορία............................................................................................................ 418

Τεχνικό Συμβούλιο Δασών................................................................................................... 418

Τηλεπικοινωνιακά δίκτυα..................................................................................................... 419

Τίτλος.................................................................................................................................. 419

Τμήμα Δασικών Χαρτών Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας...................................... 420

Τοπίο................................................................................................................................... 420

Τουριστικές εγκαταστάσεις................................................................................................... 421

Τράπεζα Πληροφοριών Δασικής Γης..................................................................................... 422

Τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου.................................................................................... 422

Υγεία................................................................................................................................... 423

Υδροηλεκτρικοί σταθμοί...................................................................................................... 423

Υδροτριβεία παραδοσιακού τύπου...................................................................................... 424

Υλοτομίες............................................................................................................................ 424

Υπαγωγή στο ν. 998/1979 και υπαγωγή στη δασική νομοθεσία........................................... 424

Υπεύθυνοι δασολόγοι......................................................................................................... 425

Υπηρεσία............................................................................................................................ 426

Υποβάθμιση........................................................................................................................ 426

Υπόγεια ύδατα.................................................................................................................... 426

Υπόγειες σήραγγες.............................................................................................................. 427

Υπόγειος πλούτος................................................................................................................ 427

Υποκειμενική καλή πίστη..................................................................................................... 427

Φορείς διαχειρίσεως............................................................................................................ 428

Φράγματα............................................................................................................................ 428

Φυσικά πάρκα..................................................................................................................... 429

Φυσικό περιβάλλον............................................................................................................. 429

Φυσικοί πόροι..................................................................................................................... 430

Φυσικός αποδέκτης.............................................................................................................. 430

Φωτοβολταϊκοί σταθμοί....................................................................................................... 431

Φωτογράφηση (δασών)....................................................................................................... 431

Χαρακτηρισμός περιοχής ως δάσους ή δασικής εκτάσεως..................................................... 432

Χαρτογράφηση (δασών)....................................................................................................... 432

Χερσαίες εγκαταστάσεις λιμένων.......................................................................................... 433

Χλωρίδα.............................................................................................................................. 433

Χορτολιβαδικές εκτάσεις...................................................................................................... 433

Χρήση γης – Κάλυψη γης..................................................................................................... 435

Χωρική πληροφορία............................................................................................................ 435

Χώροι αποθηκεύσεως και επεξεργασίας στερεών και υγρών αποβλήτων............................. 436

Χώρος σταθμεύσεως οχημάτων........................................................................................... 436

Χωροταξικός σχεδιασμός................................................................................................. ... 437

Ψευδής δήλωση.................................................................................................................. 437

§ 9. ΣχέσειςτουΑστικούΔικαίουπροςτοΚτηματολογικόΔασικόΔίκαιο........................... 438

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 438

Α... Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο....................................................................................... 438

Β... Σχέσεις Αστικού Δικαίου προς Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο........................................ 439

Γ.... Η καταχώριση έννομων σχέσεων................................................................................... 440

Δ... «Επεμβάσεις» Κτηματολογικού Δικαίου.......................................................................... 442

Ε.... Ενδεικτική αναφορά ζητημάτων Δασικού Δικαίου.......................................................... 442

ΙΙ. .. Ζητήματα ερμηνείας και εφαρμογής.................................................................................... 447

ΙΙΙ... Διορθωτική επέμβαση......................................................................................................... 448

IV... Συνοπτικές παρατηρήσεις.................................................................................................... 449

ΜΕΡΟΣΔΕΥΤΕΡΟ

Θεμελιώδεις ρυθμίσεις για το δάσος

§ 10. Έννοιατουδάσους............................................................................................................. 451

Ι..... Εισαγωγικά – Ιστορικά......................................................................................................... 451

ΙΙ.... Εννοιολογικές προσεγγίσεις................................................................................................. 453

Α... Το δάσος ως λογικό προηγούμενο διενέξεων................................................................ 453

Β... Το Σύνταγμα. Συνταγματική προστασία του δάσους....................................................... 453

Γ.... Η δασοβιοκοινότητα και το δασογενές περιβάλλον........................................................ 454

Δ... Δασικό σύστημα ως οικότοπος...................................................................................... 455

1.. Προλεγόμενα........................................................................................................... 455

2.. Δασικά οικοσυστήματα............................................................................................. 456

E.... Η διατήρηση του δάσους ως σκοπός.............................................................................. 459

Στ.. Ορισμοί δάσους κατά το ΔΕΚ......................................................................................... 461

Ζ... Η ΑΕΔ 27/1999 για την έννοια του δάσους.................................................................... 462

Η... Η οργανική ενότητα ειδικότερα ως στοιχείο του δάσους................................................ 466

Θ... Η παλαιότερη έννοια του δάσους.................................................................................. 468

Ι.... Η αρνητική προσέγγιση: Τι δεν είναι δάσος................................................................... 468

ΙΑ.. Τεκμαιρόμενη θεμελιώδης λειτουργία: η ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος........... 469

ΙΒ.. Καρποφόρα δένδρα σε δάσος....................................................................................... 470

ΙΓ... Εκτάσεις που απώλεσαν το δασικό χαρακτήρα............................................................... 470

III... Συγγενείς όροι.................................................................................................................... 472

A... Ακάλυπτοι χώροι σε δάσος. Ασκεπείς εκτάσεις. Ασκεπείς κορυφές................................. 472

1.. Ακάλυπτοι χώροι...................................................................................................... 472

2.. Ασκεπείς κορυφές................................................................................................ ... 473

3.. Ασκεπείς εκτάσεις..................................................................................................... 473

B... Δάσος, δασική έκταση, δασική περιοχή, δασική βλάστηση............................................ 474

1.. Προλεγόμενα........................................................................................................... 474

2.. Δασικές περιοχές...................................................................................................... 474

α.. Καθορισμός δασικών περιοχών........................................................................... 474

β.. Περιοχές μη υπαγόμενες στο ν. 998/1979............................................................ 476

γ.. Ειδικές ρυθμίσεις................................................................................................. 478

3.. Απεικόνιση δασικών περιοχών................................................................................. 478

4.. Αεροφωτογραφία..................................................................................................... 480

IV... Ειδικό προστατευτικό καθεστώς δασών............................................................................... 482

V.... Σημαντικά ζητήματα σχετιζόμενα με τα δάση....................................................................... 483

Α... Ενδεικτική απαρίθμηση................................................................................................. 483

Β... Το δάσος ως προϋπόθεση εκδόσεως του πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής............... 486

Γ.... Πανίδα, χλωρίδα και δάσος........................................................................................... 487

Δ... Οικιστική περιοχή και δάσος......................................................................................... 489

Ε.... Πάρκα και άλση – Εκτάσεις που κηρύχθηκαν δασωτέες ή αναδασωτέες......................... 491

Στ.. Εποικιστικές εκτάσεις και δάσος..................................................................................... 492

VI... Το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου στα δάση................................................................. 494

VII.. Είδος χρησικτησίας σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου σε αστικά ακίνητα............................ 495

VIII. Χωροταξικός σχεδιασμός και δάσος..................................................................................... 497

IX... Συνοπτικές παρατηρήσεις για την έννοια του δάσους........................................................... 498

Χ.... Το π.δ. 32/2016.................................................................................................................. 503

Α... Προλεγόμενα................................................................................................................ 503

Β... Το νομικό θεμέλιο......................................................................................................... 503

Γ.... Εκτάσεις οριζόμενες στο άρθρο 3, παρ. 1, 2 και 5 ν. 998/1979...................................... 504

Δ... Οι εισαγόμενες ρυθμίσεις.............................................................................................. 505

Ε.... Ερμηνευτικές προσεγγίσεις............................................................................................ 506

1.. Στο άρθρο 1 π.δ. 32/2016........................................................................................ 506

2.. Στο άρθρο 2 π.δ. 32/2016........................................................................................ 507

α.. Σε σχέση με το πρώτο κριτήριο (άρθρο 2, υπό 1, εδ. α΄ και β΄, π.δ. 32/2016)...... 507

β.. Σε σχέση με το ενδεικτικό παράδειγμα του πρώτου κριτηρίου............................. 508

3.. Σε σχέση με το δεύτερο κριτήριο (άρθρο 2, υπό 2, π.δ. 32/2016)............................ 509

α.. Τα οκτώ στοιχεία της δασικής οικολογίας............................................................. 510

α.1. Άγρια ξυλώδης βλάστηση............................................................................ 510

α.2. Ύπαρξη άγριας ζωής ως στοιχείο της δασοβιοκοινότητας............................. 510

α.7. Κλιματολογικές συνθήκες............................................................................. 511

α.8. Σχέση με την ευρύτερη περιοχή καθώς και αν η έκταση ευρίσκεται εντός αλπικής ζώνης ή επί άβατων κλιτύων ορέων          ............................................................................................................... 511

4.. Η σημασία του Περιβαλλοντικού δικαίου.................................................................. 511

§ 11 (A). Είδηδασών.................................................................................................................... 513

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 513

ΙΙ.... Κατηγορίες δασών και δασικών εκτάσεων........................................................................... 515

Α... Γενικά........................................................................................................................... 515

Β... Κριτήριο η ωφελιμότητα και οι εξυπηρετούμενες λειτουργίες........................................ 515

1.. Κατηγορία πρώτη: Εθνικοί δρυμοί κ.ά...................................................................... 516

2.. Κατηγορία δεύτερη: Προστατευτικά δάση και δασικές εκτάσεις................................. 517

3.. Κατηγορία τρίτη: Παραγωγικά (ή εκμεταλλεύσιμα) δάση........................................... 519

4.. Κατηγορία τέταρτη: Δάση αναψυχής......................................................................... 519

5.. Κατηγορία πέμπτη: Υπόλοιπα δάση.......................................................................... 519

Γ.... Κριτήριο η ανθρώπινη εγκατάσταση και δραστηριότητα................................................ 520

1.. Προλεγόμενα........................................................................................................... 520

2.. Ποικίλες κατηγορίες.................................................................................................. 520

ΙΙΙ... Δημόσια, ιδιωτικά και διακατεχόμενα δάση......................................................................... 521

Α... Προλεγόμενα................................................................................................................ 521

Β... Δημόσια δάση............................................................................................................... 522

1.. Έννοια και ρυθμίσεις στο Σύνταγμα.......................................................................... 522

2.. Ρυθμίσεις στο ν. 998/1979 με γενική αναφορά......................................................... 523

3.. Ρυθμίσεις με ειδική αναφορά στα δημόσια δάση...................................................... 524

4.. Ρυθμίσεις για τα ιδιωτικά και διακατεχόμενα δάση................................................... 524

5.. Ειδικές περιπτώσεις παραχωρήσεως νομής σε δημόσια δάση................................... 525

Γ.... Ιδιωτικά δάση............................................................................................................... 526

Δ... Διακατεχόμενα δάση (Διακάτοχος)................................................................................. 529

ΙV... Επιλεγμένα είδη δασών....................................................................................................... 530

Α... Βοσκήσιμες γαίες, Εθνικοί δρυμοί, αισθητικά δάση και διατηρητέα μνημεία της φύσης           530

1.. Εθνικοί βοσκήσιμοι τόποι......................................................................................... 531

2.. Εθνικοί δρυμοί......................................................................................................... 531

α.. Νομικό καθεστώς................................................................................................ 531

β.. Σύνθεση, έκταση και κανονισμός λειτουργίας των εθνικών δρυμών..................... 532

3.. Αισθητικά δάση........................................................................................................ 533

4.. Διατηρητέα μνημεία της φύσης................................................................................. 534

5.. Μεταχαρακτηρισμοί.................................................................................................. 534

6.. Απαγόρευση (παραχωρήσεων) εντός του πυρήνος εθνικών δρυμών και των διατηρητέων μνημείων της φύσης. Οργάνωση της περιφερειακής ζώνης εθνικών δρυμών και των αισθητικών δασών........................... 535

α... Η γενική απαγόρευση......................................................................................... 535

β... Οι ειδικές απαγορεύσεις..................................................................................... 535

γ... Λήψη απαιτούμενων μέτρων.............................................................................. 536

δ... Προστασία, οργάνωση και βελτίωση των περιφερειακών ζωνών........................ 536

ε... Ειδικές διατάξεις................................................................................................. 537

στ.. Εκτέλεση δασικών έργων.................................................................................... 538

Β... Ευρωπαϊκή και διεθνής διάσταση.................................................................................. 538

V.... Εθνικός Κήπος..................................................................................................................... 539

VI... Αισθητικά δάση (άρθρο 4 § 1α ν. 998/1979)....................................................................... 540

VII.. Συνεταιρικά δάση................................................................................................................ 542

VIII. Δάση κοινωφελών προσώπων, δήμων, κοινοτήτων, ανταλλάξιμης περιουσίας κ.λπ............. 543

IX... Πάρκα................................................................................................................................. 544

X.... Αναδασωτέα ή δασωτέα εδάφη........................................................................................... 545

XI... Παραμεθόρια δάση............................................................................................................. 545

XII.. Ειδικά ζητήματα................................................................................................................... 546

A... Εξομοίωση προστασίας δημόσιων και ιδιωτικών δασών................................................ 546

B... Αξία δάσους και δασικών εκτάσεων.............................................................................. 546

Γ.... Αντάλλαγμα χρήσης και αναδάσωση.............................................................................. 547

Δ... Δασικό Προσωπικό....................................................................................................... 548

Ε.... Προσωπικό Ιδιωτικών Δασών........................................................................................ 548

Στ.. Πινακίδες...................................................................................................................... 549

§ 11(Β). Ενδικοφανήςδιαδικασίαγιαχαρακτηρισμόδάσους. Ενδικοφανήςπροσφυγή...... 550

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 550

ΙΙ.... Το (νέο) άρθρο 14 ν. 998/1979 (Διαδικασία χαρακτηρισμού)............................................... 551

Α... Κείμενο του νόμου........................................................................................................ 551

Β... Εισαγόμενη διαδικασία.................................................................................................. 555

Γ.... Ειδική ενδικοφανής διαδικασία...................................................................................... 556

Δ... Πράξη δασάρχη............................................................................................................ 558

Ε.... Κίνηση διαδικασίας....................................................................................................... 559

Στ.. Αίτηση χαρακτηρισμού.................................................................................................. 560

Ζ... Αιτιολογημένη απόφαση............................................................................................... 560

Η... Εισήγηση αρμόδιου δασολόγου.................................................................................... 561

Θ... Πράξεις δημοσιότητας................................................................................................... 561

1.. Επίδοση πράξης χαρακτηρισμού – Προθεσμία επιδόσεως – Κοινοποιήσεις............... 561

2.. Ανακοίνωση συντάξεως πράξης – Δημοσίευσή της στον τύπο................................... 562

3.. Ανάρτηση της πράξης και του τοπογραφικού διαγράμματος – Τεκμήριο γνώσης....... 562

Ι.... Πράξη χαρακτηρισμού και Κτηματολογικό Δίκαιο.......................................................... 564

ΙΑ.. Ειδικότερα το στοιχείο της ταυτότητας του ακινήτου κατά τη διαδικασία χαρα­κτηρισμού         564

ΙΒ.. Μη ανάκληση ή τροποποίηση αποφάσεως από δασάρχη............................................... 565

ΙΓ... Απώλεια δασικού χαρακτήρα ή αναδάσωση.................................................................. 565

ΙΔ.. Εκτάσεις που δεν αποτελούν δάσος ή δασική έκταση..................................................... 566

ΙΕ... Μη τήρηση όρων δημοσιότητας – Έννομες συνέπειες.................................................... 567

ΙΙΙ... Αντιρρήσεις ενώπιον Επιτροπών Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων................................ 568

Α... Αντιρρήσεις κατά της πράξης ενώπιον Επιτροπής – Παράβολο – Προθεσμία.................. 568

Β... Άσκηση αντιρρήσεων χωρίς διατυπώσεις δημοσιότητας................................................ 569

Γ.... Ακύρωση ή μεταρρύθμιση από τις αρμόδιες Επιτροπές.................................................. 570

IV... Επιτροπή Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων (άρθρου 10 ν. 998/ 1979)........................... 570

Α... Το (προηγούμενο) νέο όργανο....................................................................................... 570

Β... Αίτηση ακυρώσεως από διοικητικό όργανο................................................................... 573

Γ.... Αρμοδιότητες................................................................................................................ 574

Δ... Απόφαση Επιτροπής...................................................................................................... 574

Ε.... Βεβαίωση σιωπηρής απορρίψεως αντιρρήσεων – Τεκμήριο σιωπηρής απορρί­ψεως...... 575

ΣΤ.. Επίδοση αποφάσεως Επιτροπής, κοινοποίηση και ανάρτηση – Τεκμαιρόμενη γνώση...... 575

Ζ... Αίτηση από το Γενικό Γραμματέα................................................................................... 576

V.... Οριστικός και αμετάκλητος χαρακτηρισμός εκτάσεως (δασικός ή μη χαρακτήρας) – Σχετικό πιστοποιητικό                     576

VΙ... Αναστολή εκτελέσεως πράξης χαρακτηρισμού..................................................................... 576

VΙΙ.. Περίπτωση προηγούμενου χαρακτηρισμού εκτάσεως ως αναδασωτέας –Υποχρέω­ση αποχής δασάρχη                         577

VΙΙΙ. Περιπτώσεις εξεταζόμενες κατά απόλυτη προτεραιότητα..................................................... 579

ΙΧ... Πράξεις υποχρεωτικά εκτιμώμενες κατά την κατάρτιση δασικού χάρτη και κατά τη σύνταξη δασολογίου                       580

Χ.... Ειδική διάταξη: Χαρακτηρισμός με έγγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα............................. 581

ΧΙ... Χαρακτηρισμός εκτάσεως ως μη έχουσα δασικό χαρακτήρα................................................. 582

ΧΙΙ.. Αρμοδιότητα Διοικητικού Εφετείου..................................................................................... 582

ΧΙΙΙ. Αίτηση ακυρώσεως............................................................................................................. 582

ΧΙV. Διατήρηση δασικού χαρακτήρα........................................................................................... 583

XV.. Τεχνικές Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων........................................................................... 584

Α... Το κείμενο της νέας ρυθμίσεως...................................................................................... 584

Β... Παλαιότερες ρυθμίσεις.................................................................................................. 586

1.. Προδιάθεση............................................................................................................. 586

2.. Ρύθμιση υπό προηγούμενα νομικά καθεστώτα......................................................... 586

α... Πρωτοβάθμιες επιτροπές.................................................................................... 586

β... Δευτεροβάθμιες επιτροπές................................................................................. 586

γ... Ρύθμιση υπό το καθεστώς του ν. 4280/2014...................................................... 587

Γ.... Πρώτες παρατηρήσεις στο νέο άρθρο 10 ν. 998/1979................................................... 588

Δ... Επίμετρο....................................................................................................................... 592

§ 11(Γ). Ον. 1650/1986 «Γιατηνπροστασίατουπεριβάλλοντος»........................................... 593

I..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 594

ΙΙ.... Πρώτη προσέγγιση του ν. 1650/1986.................................................................................. 595

ΙΙΙ... Σε σχέση με το σκοπό του ν. 1650/1986............................................................................. 596

ΙV... Εννοιολογικές προσεγγίσεις κατά το ν. 1650/1986............................................................... 600

V.... Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων.................................................................................. 602

Α... Γενικά........................................................................................................................... 602

Β... Κατηγορία Α: Σημαντικές επιπτώσεις και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων............. 603

Γ.... Κατηγορία Β: Τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις....................................................... 604

VI... Εξαιρέσεις από την εφαρμογή του ν. 1650/1986................................................................. 604

VII.. Περιπτώσεις ειδικών ρυθμίσεων......................................................................................... 605

Α... Διενέργεια κατατάξεως δημόσιων ή ιδιωτικών έργων.................................................... 605

Β... Επιμέρους έργα ή δραστηριότητες................................................................................. 605

Γ.... Έργα ή δραστηριότητες που δεν έχουν καταταγεί: Πλησιέστερο συναφές έργο.............. 605

VΙΙΙ. Έγκριση περιβαλλοντικών όρων (ΜΠΕ και ΑΕΠΟ)................................................................. 606

Α... Γενικά........................................................................................................................... 606

Β... Το νέο νομικό καθεστώς................................................................................................ 607

1.. Προλεγόμενα........................................................................................................... 607

2.. Χάρτης ν. 4014/2011................................................................................................ 607

3.. ΜΠΕ και ΑΕΠΟ – Περιβαλλοντική αδειοδότηση......................................................... 609

4.. ΜΠΕ και ΑΕΠΟ στο Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο..................................................... 610

ΙΧ... Περιπτώσεις Προστασίας Περιβάλλοντος............................................................................. 611

Α... Προστασία περιβάλλοντος από τη ρύπανση................................................................... 611

Β... Μέτρα για την προστασία του κλίματος και της ατμόσφαιρας (άρθρο 8 ν. 1650/1986).... 612

Γ.... Ποιότητα νερών και δίκτυο παρακολουθήσεως (άρθρο 9 ν. 1650/1986)........................ 613

Δ... Μέτρα για την προστασία των νερών (άρθρο 10 ν. 1650/1986)..................................... 614

Ε.... Μέτρα για την προστασία του εδάφους (άρθρο 11 ν. 1650/1986).................................. 614

Στ.. Στερεά απόβλητα (άρθρο 12 ν. 1650/1986) – Συσκευασία προϊόντων – Επιβά­ρυνση προϊόντων – Απόβλητα από μέσα μεταφοράς (άρθρο 13 ν. 1650/1986).......................................................................................................... 615

Ζ... Προστασία από θόρυβο (άρθρο 14 ν. 1650/1986)......................................................... 615

Η... Επικίνδυνες ουσίες και παρασκευάσματα (άρθρο 15 ν. 1650/1986)............................... 616

Θ... Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων (άρθρο 16 ν. 1650/1986)                             617

I.... Μέτρα προστασίας από τη ραδιενέργεια (άρθρο 17 ν. 1650/1986)................................ 617

Χ.... Προστασία της φύσης και του τοπίου................................................................................... 618

Α... Γενικά........................................................................................................................... 618

Β... Οι εισαγόμενες ρυθμίσεις για προστασία φύσης και τοπίου........................................... 618

1.. Αντικείμενα προστασίας........................................................................................... 618

2.. Χαρακτηρισμός περιοχών..................................................................................... ... 619

3.. Επέκταση σε γειτονικές εκτάσεις............................................................................... 620

4.. Κατάρτιση σχεδίων διαχειρίσεως και έγκρισή τους................................................... 620

XΙ... Κριτήρια χαρακτηρισμού περιοχών και αρχές προστασίας................................................... 621

Α... Προλεγόμενα................................................................................................................ 621

Β... Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης..................................................................... 622

Γ.... Περιοχές προστασίας της φύσης.................................................................................... 623

Δ... Φυσικά πάρκα – Εθνικοί δρυμοί.................................................................................... 624

Ε.... Εθνικά και περιφερειακά πάρκα..................................................................................... 627

Στ.. Περιοχές προστασίας οικοτόπων και ειδών.................................................................... 628

1.. Ειδικές Ζώνες Διατήρησης........................................................................................ 628

2.. Ζώνες Ειδικής Προστασίας........................................................................................ 629

3.. Καταφύγια Άγριας Ζωής........................................................................................... 630

4.. Προστατευόμενα τοπία............................................................................................. 631

5.. Προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί.................................................................... 631

6.. Ειδικές διατάξεις....................................................................................................... 632

XΙΙ.. Προστασία και διατήρηση των ειδών της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πα­νίδας........ 632

ΧIΙΙ. Χαρακτηρισμός περιοχών, στοιχείων ή συνόλων της φύσης και του τοπίου.......................... 633

Α... Γενικά........................................................................................................................... 633

Β... Προεδρικό διάταγμα χαρακτηρισμού προστατευόμενων περιοχών – Ειδική περιβαλλοντική μελέτη                        634

Γ.... Προεδρικό διάταγμα χαρακτηρισμού περιφερειακού πάρκου........................................ 634

Δ... Ειδικά χαρακτηρισμός περιοχών σε ζώνη οικιστικού ελέγχου......................................... 635

Ε.... Χαρακτηρισμός και αποχαρακτηρισμός περιοχής ως καταφυγίου άγριας ζωής................ 635

Στ.. Χαρακτηρισμός περιοχής ως προστατευόμενου τοπίου ή ως προστατευόμενου φυσικού σχηματισμού                    635

Ζ... Ειδικές διατάξεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Τοπίου..................................... 636

Η... Χαρακτηρισμός από αναρμόδιο όργανο.................................................................... ... 636

Θ... Διαδικασία συντάξεως και εγκρίσεως............................................................................ 637

Ι.... Σχέδια προεδρικών διαταγμάτων των πράξεων χαρακτηρισμού.................................... 637

ΙΑ.. Περιοχές ενδιαφέροντος Υπουργείου Εθνικής Άμυνας................................................... 637

ΙΒ.. Ρύθμιση ζητημάτων μέχρι έκδοση πράξεων χαρακτηρισμού.......................................... 637

XIV.. Οικονομικές ρυθμίσεις (άρθρο 22 ν. 1650/1986)................................................................ 638

XV... Κυρώσεις και αστική ευθύνη.............................................................................................. 639

XVΙ.. Κλιμάκια ελέγχου ποιότητας περιβάλλοντος........................................................................ 639

XVΙΙ. Αναμόρφωση του ν. 1650/1986......................................................................................... 640

§ 12. Λειτουργίαδάσους............................................................................................................. 641

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 641

ΙΙ.... Αποτερματισμός (και οροθέτηση)........................................................................................ 642

Α... Γενικά....................................................................................................................... ... 642

Β... Διενέργεια αποτερματισμού.......................................................................................... 644

Γ.... Έννοια και είδη............................................................................................................. 644

1.. Εξωτερικός αποτερματισμός και οροθέτηση.............................................................. 644

2.. Εσωτερικός αποτερματισμός και οροθέτηση............................................................. 645

Δ... Διενέργεια εξωτερικού αποτερματισμού....................................................................... 645

Ε.... Επιτροπή αποτερματισμού............................................................................................. 646

Στ.. Κοινοποίηση προγράμματος εργασιών Επιτροπής.......................................................... 646

Ζ... Εκτέλεση αποτερματισμού............................................................................................. 646

Η... Πρωτόκολλο αποτερματισμού και οροθετήσεως............................................................ 647

Θ... Ενστάσεις κατά του πρωτοκόλλου. Επιτροπή επιλύσεως δασικών αμφισβητή­σεων – Τεχνικές Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων              ................................................................................................................................. 648

1.. Καθεστώς των Επιτροπών Επιλύσεως Δασικών Αμφισβητήσεων................................ 648

2.. Καθεστώς των Τεχνικών Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων...................................... 648

Ι.... Διενέργεια εσωτερικού αποτερματισμού....................................................................... 650

ΙΑ.. Πρωτόκολλο προσωρινής οροθετήσεως........................................................................ 650

ΙΒ.. Δαπάνες αποτερματισμού και οροθετήσεως.................................................................. 650

ΙΓ... Αγωγή ενώπιον Μονομελούς Πρωτοδικείου.................................................................. 651

ΙΔ.. Έφεση και όχι αναίρεση................................................................................................ 653

ΙΕ... Παραχώρηση σε κοινότητες........................................................................................... 654

ΙΣτ. Παραχώρηση κυριότητας σε κατόχους........................................................................... 654

ΙΖ.. Συνοριακό καθεστώς..................................................................................................... 654

ΙΗ.. Οροθεσία...................................................................................................................... 655

ΙΘ.. Αποτύπωση των αποτερματιζόμενων δασών και δασικών εκτάσεων.............................. 655

ΙΙΙ... Προσωρινή οροθέτηση....................................................................................................... 656

Α... Γενικά........................................................................................................................... 656

Β... Διενέργεια προσωρινής οροθετήσεως........................................................................... 656

Γ.... Διαδικασία προσωρινής οροθετήσεως – Πρωτόκολλο................................................... 657

Δ... Υποβολή πρωτοκόλλων προσωρινής οροθετήσεως....................................................... 658

Ε.... Προσωρινά ορόσημα στα δημόσια δάση....................................................................... 658

Στ.. Δαπάνες προσωρινής οροθετήσεως............................................................................... 658

Z... Η νομοθετική επιλογή των «προσωρινών ρυθμίσεων»................................................... 658

IV... Πρωτόκολλο αποτερματισμού και οροθετήσεως.................................................................. 659

Α... Σύνταξη Πρωτοκόλλου.................................................................................................. 659

Β... Πρωτόκολλο προσωρινής οροθετήσεως........................................................................ 659

Γ.... Κοινοποίηση πρωτοκόλλου........................................................................................... 659

Δ... Ενστάσεις κατά του Πρωτοκόλλου.................................................................................. 659

Ε.... Αγωγή ενώπιον Μονομελούς Πρωτοδικείου.................................................................. 660

V.... Αναγνώριση μη δημόσιων δασών – Ιδιοκτησία ολότητας κατοίκων...................................... 661

VI... Διαδικασία προσωρινής επιλύσεως αμφισβητήσεων............................................................ 662

VII.. Διαδικασία κηρύξεως εκτάσεως ως αναδασωτέας................................................................ 662

VIII. Δικαιώματα επί δασών........................................................................................................ 663

§ 13. Έννοιατηςδασικήςεκτάσεως........................................................................................... 664

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 664

ΙΙ.... Σχέσεις δασικής εκτάσεως και δάσους................................................................................. 665

ΙΙΙ... Αρμοδιότητα δασάρχη........................................................................................................ 666

IV... Ειδικά ζητήματα................................................................................................................... 666

V.... Εννοιολογική προσέγγιση δασικής εκτάσεως........................................................................ 667

VΙ... Κατηγοριοποίηση................................................................................................................ 668

VIΙ.. Αρμοδιότητες...................................................................................................................... 668

VIΙI. Προσδιορισμός αξίας.......................................................................................................... 669

ΙΧ... Παραχώρηση δασικών εκτάσεων για γεωργικούς και κοινωφελείς σκοπούς......................... 669

Χ.... Πράξη δασάρχη χαρακτηρίζουσα δασική έκταση................................................................. 670

Α... Γενικά........................................................................................................................... 670

B... Δημοσιότητα πράξης χαρακτηρισμού............................................................................ 671

Γ.... Αντιρρήσεις................................................................................................................... 671

§ 14. Έννοιαδασικούπλούτουκαιάλλεςσυναφείςέννοιες.................................................... 675

Ι..... Eισαγωγικά.......................................................................................................................... 675

ΙΙ.... Δασικός πλούτος................................................................................................................. 675

Α... Δασικός πλούτος και ειδικός φορέας δασών (άρθρο 8 ν. 3208/2003)............................. 677

Β... Αρχή φειδούς και δασικός πλούτος................................................................................ 677

ΙΙΙ... Άλλες συναφείς έννοιες....................................................................................................... 678

Α... Αλπικές ζώνες................................................................................................................ 678

B... Άλση............................................................................................................................. 679

Γ.... Γεωτεμάχιο................................................................................................................... 680

Δ... Χορτολιβαδικά εδάφη (εκτάσεις).................................................................................... 681

Ε.... Γεωλογικός πλούτος...................................................................................................... 682

§ 15. Επεμβάσειςσεδάση........................................................................................................... 683

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 683

II.... Απαγόρευση επεμβάσεων στα δάση.................................................................................... 684

A... Γενικά........................................................................................................................... 684

B... Ζητήματα από τις ρυθμίσεις του άρθρου 45 ν. 998/1979............................................... 689

Γ.... Ο κανόνας της απαγορεύσεως (άρθρο 45 § 1 ν. 998/1979)............................................ 690

1.. Προλεγόμενα........................................................................................................... 690

2.. Νομοτυπική μορφή και έννομη συνέπεια................................................................. 691

α... Νομοτυπική μορφή............................................................................................ 691

α.1. Προορισμός των δασών και δασικών εκτάσεων........................................... 691

α.2. Μεταβολή προορισμού δασών και δασικών εκτάσεων................................. 693

α.3. Επέμβαση που συνεπάγεται μεταβολή......................................................... 694

β.1. Έννομες συνέπειες...................................................................................... 694

β.2. Απαγόρευση και αποκλίσεις........................................................................ 694

3.. Ανέγερση κτιρίων και κτισμάτων.............................................................................. 696

Δ... Σύνθεση ειδικών ρυθμίσεων......................................................................................... 697

1.. Εξαιρέσεις από τον κανόνα (άρθρο 45 § 2, εδ. α΄, ν. 998/1979)................................ 697

2.. Έγκριση επεμβάσεως (άρθρο 45 § 2, εδ. β΄, ν. 998/1979)........................................ 697

α... Σε σχέση με την έγκριση επεμβάσεων σε δάσος................................................. 697

β... Προσδιορισμός των εκτάσεων............................................................................ 702

γ... Χαρτογράφηση και διάθεση των εκτάσεων......................................................... 703

δ... Σκοποί του Κεφαλαίου Στ ν. 998/1979............................................................... 703

3.. Χορήγηση εγκρίσεως – Εισήγηση δασικής αρχής (άρθρο 45 § 2, εδ. γ΄, ν. 998/1979)         704

4.. Συναίνεση ιδιοκτήτη (άρθρο 45 § 2, εδ. δ΄, ν. 998/1979)......................................... 704

5.. Όροι για έκδοση εγκρίσεως. Αρχή ειδικότητας στην έγκριση επεμβάσεως (άρθρο 45 § 3, εδ. α΄, ν. 998/1979)                  705

6.. Άρνηση εγκρίσεως (άρθρο 45 § 3, εδ. γ΄, ν. 998/1979)............................................ 706

7.. Περιπτώσεις άρσης απαγορεύσεως (άρθρο 45 § 3, εδ. δ΄, ν. 998/1979)................... 707

8.. Έγκριση σε ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ (άρθρο 45 § 4 ν. 998/1979).............................................. 708

9.. Γνωμοδότηση για συμβατότητα έργου (άρθρο 45 § 5, εδ. α΄, ν. 998/1979).............. 708

10. Ενέργειες μετά την ολοκλήρωση των οριστικών μελετών – Υποβολή σχετικού φακέλου    709

11. Πράξη εξειδικεύσεως όρων της επεμβάσεως (άρθρο 45 § 6, υπό α, ν. 998/ 1979)           709

12. Πράξη για συγκεκριμένη χρήση (άρθρο 45 § 6, υπό β, εδ. α΄ και β΄, ν. 998/ 1979)           710

13. Άδεια δομήσεως (άρθρο 45 § 6, υπό β. εδ. γ΄. ν. 998/1979)................................... 710

14. Εγκατάσταση δικαιούχου δομήσεως (άρθρο 45 § 7 ν. 998/1979)............................ 711

15. Αντάλλαγμα χρήσης και υποχρεωτική αναδάσωση (άρθρο 45 § 8, εδ. α΄, ν. 998/1979)    711

16. Πιστοποίηση εγκαταστάσεως δασικής βλαστήσεως (άρθρο 45 § 8, εδ. δ΄, ν. 998/1979)    711

17. Καταβολή ποσού λόγω μη αναδασώσεως (άρθρο 45 § 8, εδ. ε΄ και στ΄ ν. 998/1979)        712

18. Υπολογισμός ανταλλάγματος χρήσης (άρθρο 45 § 8, εδ. ζ΄, ν. 998/1979)................ 712

19. Εξαιρέσεις από υποχρέωση αναδασώσεως και καταβολής ανταλλάγματος (άρθρο 45 §§ 10 και 11 ν. 998/1979)              .......................................................................................................................... 713

20. Επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς (άρθρο 45 § 12, εδ. α΄, ν. 998/1979)........ 713

21. Συνέπειες μη συμμορφώσεως (άρθρο 45 § 12, εδ. β΄, ν. 998/1979)........................ 714

22. Αναγκαστική απαλλοτρίωση ιδιωτικών εκτάσεων (άρθρο 45 § 13, ν. 998/1979)...... 714

23. Απαγόρευση παραχωρήσεως κατά κυριότητα (άρθρο 45 § 14, εδ. α΄. ν. 998/1979)          714

24. Αντί του τίτλου κυριότητας (άρθρο 45 § 14, εδ. β΄, ν. 998/1979)............................. 714

25. Επεμβάσεις σε περιοχές υπό ειδικό καθεστώς προστασίας (άρθρο 45 § 15, εδ. α΄, ν. 998/1979)                       715

26. Περιπτώσεις μη ευθύνης Δημοσίου (άρθρο 45 § 16 ν. 998/1979)........................... 716

27. Ειδική ρύθμιση για επενδύσεις στρατηγικού χαρακτήρα (άρθρο 45 § 17, εδ. α΄, ν. 998/1979)                          716

28. Η εμπράγματη σχέση μερικής κατοχής..................................................................... 717

ΙΙΙ... Άδεια κτήσης γης από οικοδομικό συνεταιρισμό.................................................................. 718

ΙV... Αναδάσωση/Αναδασωτέες εκτάσεις/Αναδασωτέα εδάφη..................................................... 720

Α... Γενικά........................................................................................................................... 720

Β... Εννοιολογική προσέγγιση αναδασώσεως....................................................................... 720

Γ.... Δάσωση........................................................................................................................ 722

Δ... Η συνταγματική ρύθμιση της αναδασώσεως.................................................................. 722

1.. Προσέγγιση του άρθρου 117 § 3 Συντ σε σχέση με την αναδάσωση........................ 722

2.. Νομοτυπική μορφή και έννομες συνέπειες............................................................... 723

3.. Προστατευτικό καθεστώς.......................................................................................... 724

4.. Απαγόρευση επεμβάσεων........................................................................................ 724

5.. Σημαντική απόκλιση................................................................................................. 725

Ε1.. Ο ν. 998/1979 σε σχέση με την αναδάσωση.................................................................. 725

1.. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις......................................................................................... 725

2.. Ο κανόνας της υποχρεωτικής αναδασώσεως: Δύο περιπτώσεις................................. 726

α... Πρώτη περίπτωση υποχρεωτικής αναδασώσεως................................................. 726

β... Το στοιχείο της καταστροφής ειδικότερα............................................................. 728

γ... Έννομη συνέπεια................................................................................................ 728

δ... Δεύτερη περίπτωση υποχρεωτικής αναδασώσεως.............................................. 729

3.. Η απόφαση για κήρυξη αναδασώσεως..................................................................... 730

4.. Υποχρεωτικές και δυνητικές αναδασώσεις (άρθρο 38 ν. 998/1979).......................... 733

5... Ενδεικτική η (τρίμηνη) προθεσμία αναδασώσεως.................................................... 733

6... Απόφαση μετά από εισήγηση της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας. Πρόγραμμα αναδασώσεως                             733

7... Δυνητική αναδάσωση............................................................................................. 735

8... Αρμοδιότητα για κήρυξη εκτάσεως ως αναδασωτέας............................................... 736

9... Κλήση ενδιαφερομένου σε ακρόαση....................................................................... 736

10. Ειδικές διατάξεις για δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις.......................................... 737

11. Πραγματοποίηση αναδασώσεως............................................................................. 739

12. Αναγκαστική απαλλοτρίωση αναδασωτέων εκτάσεων.............................................. 740

13. Ανάκληση αποφάσεως αναδασώσεως..................................................................... 740

14. Άρση αναδασώσεως............................................................................................... 740

α.. Άρση αναδασώσεως ιδιωτικής εκτάσεως............................................................ 740

β.. Άρση αναδασώσεως λόγω ανεφίκτου αναδασώσεως δημόσιας εκτάσεως........... 741

γ.. Άρση αποφάσεως αναδασώσεως μετά την αναδάσωση...................................... 741

15. Διαδικασία προσωρινής επιλύσεως αμφισβητήσεων και διαδικασία κηρύ­ξεως αναδασώσεως                          741

16. Αναδάσωση και Κτηματολογικό Δίκαιο.................................................................... 742

Ε2.. Εκμίσθωση δημόσιων εκτάσεων προς αναδάσωση (άρθρο 39 ν. 998/1979)................... 743

1... Προλεγόμενα.......................................................................................................... 743

2... Η ρύθμιση της εκμισθώσεως για δασικές φυτείες.................................................... 743

3... Η προβλεπόμενη δημοπρασία. Η σύμβαση εκμισθώσεως........................................ 744

4... Η κήρυξη αναδασώσεως των παραχωρουμένων εκτάσεων – Καταγγελία και έκπτωση      744

5... Ζητήματα από τη λύση της συμβάσεως.................................................................... 745

6... Εκμίσθωση δημοτικών ή κοινοτικών δασικών εκτάσεων ή χορτολιβαδικών εδαφών         745

7... Παραχώρηση κατά κυριότητα εδαφών σε δήμους ή κοινότητες............................... 745

8... Εκμίσθωση και Κτηματολογικό Δίκαιο..................................................................... 746

Ε3.. Διάθεση εκτάσεων Ν.Π.Δ.Δ. προς αναδάσωση (άρθρο 40 ν. 998/1979)........................ 746

Ε4.. Εμπράγματη σχέση της μερικής κατοχής......................................................................... 746

Στ.. Αντισυνταγματικότητα (παλαιότερων) διατάξεων άρθρου 3 ν. 998/1979........................ 747

1... Οι επίμαχες αντισυνταγματικές διατάξεις................................................................. 747

2... Οι κρίσεις για την αντισυνταγματικότητα................................................................. 748

3... Το νέο καθεστώς..................................................................................................... 749

Ζ... Εγκατάσταση αιολικών σταθμών σε αναδασωτέες εκτάσεις............................................ 749

1... Προλεγόμενα.......................................................................................................... 749

2... Η ΟλΣτΕ 2499/2012................................................................................................ 750

(1) .. Οδηγία 2001/77/ΕΚ......................................................................................... 750

(2) .. Άλλες σχετικές ρυθμίσεις................................................................................. 750

(3) .. Εγκατάσταση και λειτουργία σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέρ­γειας σε δάση και δασικές εκτάσεις                      750

(4) .. Απαραίτητη η χορήγηση άδειας...................................................................... 751

(5) .. Η κατασκευή υποσταθμών ως επιτρεπόμενη επέμβαση................................... 751

(6)... Προστασία πολύτιμων θυλάκων δασικών οικοσυστημάτων από οικοπε­δο­ποίηση     751

(7) .. Περιοχές με έντονες οικιστικές πιέσεις............................................................. 752

(8) .. Οι υπέρτεροι δημόσιοι σκοποί........................................................................ 752

(9)... Επιτρεπόμενη επέμβαση σε έκταση που έχει κηρυχθεί αναδασωτέα για λόγους ιδιαίτερης (κοινωνικής, εθνικής ή οικονομικής) σημασίας........................................................................................................ 752

(10). Διατάξεις συνταγματικά ανεκτές...................................................................... 753

(11). Ανάγκη ειδικής αιτιολογίας λόγω του εξαιρετικού χαρακτήρα της επεμ­βάσεως σε αναδασωτέα έκταση                     753

V.... Παράκαμψη: Το άρθρο 45 του εκτελεστικού νόμου 998/1979............................................. 756

A... Προηγούμενο νομικό καθεστώς..................................................................................... 756

B... Ισχύον νομικό καθεστώς................................................................................................ 759

1... Προλεγόμενα.......................................................................................................... 759

2... Τα νέα άρθρα 45 επ. ν. 998/1979........................................................................... 759

VI... Ανανέωση και βελτίωση δασών (Παράτιτλος άρθρου 17 ν. 998/ 1979)................................ 760

Α... Γενικά........................................................................................................................... 760

Β... Η πρόνοια ανανεώσεως και βελτιώσεως των δασών (άρθρο 17, παρ. 1, ν. 998/1979) και των δασικών εκτάσεων (άρθρο 17, παρ. 2, ν. 998/1979)..................................................................................................................... 762

1... Η υποχρέωση πρόνοιας για τα δάση....................................................................... 763

2... Η υποχρέωση πρόνοιας για τις δασικές εκτάσεις...................................................... 764

3... Βαρυνόμενα πρόσωπα............................................................................................ 764

4... Ειδική υποχρέωση ιδιοκτητών ιδιωτικών δασών και δασικών εκτάσεων καθώς και διακατεχόμενων δασών και δασικών εκτάσεων  .......................................................................................................................... 764

5... Συνέπειες μη συμμορφώσεως των ιδιοκτητών ιδιωτικών δασών............................. 764

6... Παροχή πιστώσεων προς εκτέλεση δασικών έργων................................................. 765

VIΙ.. Επιτήρηση δασών και δασικών εκτάσεων............................................................................ 765

VIIΙ. Αντιμετώπιση πυρκαγιών (Τίτλος Τέταρτου Κεφαλαίου ν. 998/ 1979, άρθρα 23 επ.)............ 766

Α... Εισαγωγικά.................................................................................................................... 766

Β... Το νομικό καθεστώς...................................................................................................... 767

Γ.... Εισαγόμενες απαγορεύσεις για την αντιμετώπιση πυρκαγιών σε δάση........................... 768

1... Οι εισαγόμενες απαγορεύσεις................................................................................. 768

2... Δασικοί κανονισμοί για πυρκαγιές........................................................................... 769

3... Τα ΕισΝΑΚ 105 και 106........................................................................................... 770

4... Ειδικότερα ο αιτιώδης σύνδεσμος........................................................................... 771

5... Το ΑΚ 932: Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης........................................ 773

6... Ζημία από περισσοτέρους....................................................................................... 776

Δ... Υποχρεώσεις οργανισμών κοινής ωφελείας και ιδιωτικών επιχειρήσεων....................... 776

1... Υποχρεώσεις των σιδηροδρομικών υπηρεσιών....................................................... 776

2... Υποχρεώσεις διοικήσεων άλλων επιχειρήσεων....................................................... 778

Ε.... Επικίνδυνες περιοχές κατά το Δασικό Δίκαιο.................................................................. 778

Στ.. Μονάδες κατασβέσεως δασοπυρκαγιών......................................................................... 779

Ζ... Μονάδες κατασβέσεως δασοπυρκαγιών από αέρος........................................................ 779

Η... Αρμοδιότητες για την καταστολή πυρκαγιών.................................................................. 780

1... Προλεγόμενα.......................................................................................................... 780

2... Σημείο εκκινήσεως: το άρθρο 28 ν. 998/1979......................................................... 780

3... Η ΥΑ 120//1999...................................................................................................... 781

4... Ποικίλες άλλες διατάξεις..................................................................................... ... 789

Θ... Υποχρεώσεις όσων αντιλαμβάνονται πυρκαγιά.............................................................. 791

Ι.... Ενέργειες προς κατάσβεση πυρκαγιάς............................................................................ 791

ΙΑ.. Επίταξη μέσων και προσωπικών υπηρεσιών.................................................................. 792

ΙΒ.. Αμοιβές......................................................................................................................... 794

ΙΓ... Επίπτωση δαπανών....................................................................................................... 794

ΙΔ.. Ενέργειες μετά την καταστολή........................................................................................ 794

1... Φύλαξη................................................................................................................... 795

2... Σύνταξη εκθέσεως.................................................................................................. 795

3... Ανακριτικές πράξεις................................................................................................ 795

4... Αεροφωτογράφηση, χαρτογράφηση, κήρυξη αναδασώσεως................................... 795

ΙΕ... Μεταβιβάσεις καέντων δασών....................................................................................... 796

1... Προλεγόμενα.......................................................................................................... 796

2... Απαγόρευση μεταβιβάσεως.................................................................................... 797

3... Βεβαίωση ακαΐας δάσους........................................................................................ 797

ΙΣτ. Δασικοί κανονισμοί για την αντιμετώπιση πυρκαγιών.................................................... 798

ΙΧ... Γενικές παρατηρήσεις.......................................................................................................... 799

§ 16. Εγκαταστάσειςσεδάση..................................................................................................... 800

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 802

II.... Αεροδρόμια........................................................................................................................ 804

Α... Νέο καθεστώς............................................................................................................... 804

Β... Προηγούμενο νομικό καθεστώς..................................................................................... 804

IIΙ... Αθλητικοί χώροι και εγκαταστάσεις..................................................................................... 805

Α... Η ρύθμιση: Επεμβάσεις για κατασκευή.......................................................................... 805

Β... Προσδιορισμός εκτάσεων για επιτρεπόμενες επεμβάσεις............................................... 805

1... Ως προς τις δημόσιες εκτάσεις (όπου επιτρέπονται αθλητικές εγκαταστάσεις)........... 806

2... Ως προς τις δασικές εκτάσεις (όπου επιτρέπονται αθλητικές εγκαταστάσεις)............. 807

Γ.... Δικαιούχοι.................................................................................................................... 808

Δ... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου............................................................................... 808

ΙV... Λοιπές επεμβάσεις για κατασκευή....................................................................................... 809

V.... Βιομηχανίες (Βιομηχανικές εγκαταστάσεις)........................................................................... 809

Α... Γενικά........................................................................................................................... 809

Β... Πρώτη ενότητα βιομηχανιών και συναφών δραστηριοτήτων.......................................... 810

1... Ρυθμίσεις Δασικού Δικαίου..................................................................................... 810

α.. Επιτρεπόμενες βιομηχανίες................................................................................ 810

β.. Προσδιορισμός εκτάσεων.................................................................................. 810

2... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου......................................................................... 811

Γ.... Δεύτερη ενότητα βιομηχανιών και συναφών δραστηριοτήτων: Μεταποίηση γεωργικών προϊόντων κ.ά.                  813

1... Ρυθμίσεις Δασικού Δικαίου..................................................................................... 813

2... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου......................................................................... 814

Δ... Τρίτη ενότητα βιομηχανιών και συναφών δραστηριοτήτων: Μετεγκατάσταση ελαιοτριβείων – Επέκταση νομίμως λειτουργουσών μονάδων μεταποιήσεως γεωρ­γικών προϊόντων............................................................................ 814

1... Ρυθμίσεις Δασικού Δικαίου..................................................................................... 814

2... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου......................................................................... 815

Ε.... Τέταρτη ενότητα βιομηχανιών και συναφών δραστηριοτήτων: Επιχειρηματικό πάρκο.... 815

1... Ρυθμίσεις Δασικού Δικαίου..................................................................................... 815

2... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου......................................................................... 816

Στ.. Πέμπτη ενότητα βιομηχανιών και συναφών δραστηριοτήτων: Δεξαμενές πετρε­λαιοειδών       816

1... Ρυθμίσεις Δασικού Δικαίου..................................................................................... 816

2... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου......................................................................... 817

VI... Βοτανικοί κήποι................................................................................................................... 818

VII.. Γεωργική εκμετάλλευση και δάση – Εκχερσώσεις (νέο άρθρο 47 ν. 998/1979).................... 818

Α... Γενικά........................................................................................................................... 818

Β... Προκαταρκτικά για την εκχέρσωση................................................................................ 818

Γ.... Απαγόρευση εκχερσώσεως δασών................................................................................ 819

Δ... Επιτρεπόμενες εκχερσώσεις........................................................................................... 820

Ε.... Έγκριση γεωργικής εκμεταλλεύσεως σε δάσος – Οικονομοτεχνική μελέτη...................... 821

Στ.. Δενδροκομική ή γεωργική καλλιέργεια και εκμετάλλευση............................................ 822

Ζ... Προϋποθέσεις εγκρίσεως............................................................................................. 822

Η... Εκχερσωθείσες εκτάσεις πριν από το Συντ 1975........................................................... 823

Θ... Αίτημα εξαγοράς – Τίμημα – Χρηματικό αντάλλαγμα.................................................... 824

1... Αίτημα εξαγοράς από τον κάτοχο........................................................................... 824

2... Τίμημα και αντάλλαγμα εξαγοράς........................................................................... 825

Ι.... Έκδοση τίτλου κυριότητας............................................................................................ 825

ΙΑ.. Περιπτώσεις ειδικού καθεστώτος προστασίας............................................................... 826

VIII.. Δασοτεχνικά έργα.............................................................................................................. 827

Α... Γενικές διατάξεις (Τίτλος Α΄ Κεφαλαίου, Πέμπτου Βιβλίου ν.δ. 86/1969)....................... 827

Β... Ειδικές διατάξεις.......................................................................................................... 828

IX.... Δασοτεχνικά έργα (ειδικά).................................................................................................. 828

Α... Γενικά.......................................................................................................................... 828

Β... Υπηρεσίες δασοτεχνικών έργων................................................................................... 828

Γ.... Προγραμματισμός, μελέτη και εκτέλεση....................................................................... 828

Δ... Κατάρτιση πενταετούς προγράμματος κατά νομό (άρθρο 16, παρ. 2, ν. 998/ 1979)...... 830

Ε.... Εκτέλεση έργων με αυτεπιστασία ή με εργολαβία (άρθρο 16, παρ. 3, ν. 998/ 1979)..... 831

Στ.. Αναγκαία προστατευτικά έργα (άρθρο 16, παρ. 4, ν. 998/1979)................................... 831

Ζ... Εφαρμογή διατάξεων Κτηματολογικού Δικαίου............................................................ 832

X..... Διάνοιξη οδών (νέο άρθρο 48 ν. 998/1979)....................................................................... 832

Α... Γενικά.......................................................................................................................... 832

Β... Μέτρα κατά τη χάραξη και κατασκευή δασικών οδών................................................... 833

Γ.... Απολύτως αναγκαία τεχνικά έργα................................................................................. 833

Δ... Ειδική ρύθμιση (νέο άρθρο 48, παρ. 3, ν. 998/1979) με ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ.......................... 834

Ε.... Έκταση εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 48 ν. 998/1979................................... 834

XI.... Εγκαταστάσεις Σωμάτων Ασφαλείας.................................................................................... 835

XII... Εγκαταστάσεις τουριστικού χαρακτήρα (νέο άρθρο 49 ν. 998/ 1979).................................. 835

Α... Γενικά.......................................................................................................................... 835

Β... Επιτρεπόμενες επεμβάσεις για τουριστικές εγκαταστάσεις............................................. 836

Γ.... Προϋποθέσεις εγκρίσεως............................................................................................. 837

Δ... Έκθεση τουριστικής αξιοποιήσεως............................................................................... 837

Ε.... Μη επιτρεπόμενες επεμβάσεις...................................................................................... 838

Στ.. Χρησιμοποίηση ιδιωτικών δασών και δασικών εκτάσεων............................................. 839

Ζ... Ποσοστό καλύψεως εκτάσεων...................................................................................... 840

Η... Προεδρικό διάταγμα χαρακτηρισμού και οριοθέτησης σύνθετου τουριστικού κα­ταλύματος   840

Θ... Ειδικές τεχνικές προδιαγραφές..................................................................................... 841

Ι.... Γήπεδα εκμεταλλεύσεως των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστη­ριο­τήτων άρθρου 1 ν. 4179/2013                    841

XIII.. Εκπαιδευτικά κτίρια και σύνοδες εγκαταστάσεις.................................................................. 843

XIV.. Εν τοις πράγμασι οικοδομική δραστηριότητα...................................................................... 843

XV... Έργα πολιτιστικού χαρακτήρα (νέο άρθρο 54 ν. 998/1979)................................................. 845

Α... Γενικά.......................................................................................................................... 845

Β... Σε σχέση με τις αρχαιολογικές έρευνες και ανασκαφές................................................. 845

Γ.... Σε σχέση με τις εγκαταστάσεις πολιτιστικού χαρακτήρα................................................ 846

Δ... Σε σχέση με τη λειτουργία χώρων πολιτιστικών εκδηλώσεων ή αθλητικών εγκα­ταστάσεων   847

XVI.. Έργα υποδομής (νέο άρθρο 53 ν. 998/1979) – Γενική προσέγγιση..................................... 847

XVII.. Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (άρθρο 29 ν. 1337/1983).......................................................... 848

XVIII. Ιεροί ναοί και παντός είδους μονές, μετόχια αυτών ή ησυχαστήρια................................... 849

XIX... Κατασκηνώσεις (νέο άρθρο 50 ν. 998/1979)...................................................................... 850

Α... Γενικά......................................................................................................................... 850

Β... Απόφαση ΥΠΕΚΑ για εγκατάσταση και λειτουργία κατασκηνώσεων............................. 850

1... Προλεγόμενα........................................................................................................ 850

2... Δασικό Δίκαιο....................................................................................................... 851

α.. Εγκατάσταση σε δάση, δασικές εκτάσεις και δημόσιες εκτάσεις........................ 851

β.. Όρος για την εγκατάσταση............................................................................... 852

γ.. Δικαιούχοι επεμβάσεως.................................................................................. 852

δ.. Εγκατάσταση επιτρεπόμενων κατασκευών....................................................... 852

i.... Μόνιμες και μη μόνιμες κατασκευές........................................................... 852

ii... Σε σχέση με τη διαθέσιμη έκταση.............................................................. 852

iii.. Σε σχέση με τα προβλεπόμενα κτίσματα.................................................... 852

Γ.... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δικαίου............................................................................. 853

XX.... Κτηνοτροφική εκμετάλλευση (νέα άρθρα 47Α και 47Β ν. 998/1979).................................. 853

Α... Προλεγόμενα.............................................................................................................. 853

Β... Εξυπηρέτηση λειτουργίας συγκεκριμένων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων.................. 854

Γ.... Απαγόρευση εγκαταστάσεως συγκεκριμένων μονάδων............................................... 855

Δ... Χορήγηση εγκρίσεως προς επέμβαση.......................................................................... 855

Ε.... Αντάλλαγμα χρήσης – Αναδάσωση ή δάσωση εκτάσεως.............................................. 856

Στ.. Συνέπειες ανακλήσεως άδειας..................................................................................... 856

Ζ... Υποχρεώσεις κατά το Κτηματολογικό Δίκαιο............................................................... 856

Η... Ειδικές ρυθμίσεις κατά το νέο άρθρο 47Β ν. 998/1979................................................ 857

XXI... Κτήση γης από οικοδομικό συνεταιρισμό (νέο άρθρο 61 ν. 998/ 1979).............................. 857

ΧΧΙΙ.. Κτήση κυριότητας σε δασικά προϊόντα............................................................................... 857

XXIIΙ. Έργα υποδομής (άρθρο 53 ν. 998/1979) – Ειδική προσέγγιση........................................... 858

Α... Μεγάλα έργα υποδομής.............................................................................................. 858

1... Προδιάθεση.......................................................................................................... 858

2... Περιπτώσεις μεγάλων έργων υποδομής................................................................ 858

3... Περιοχές για εκτέλεση μεγάλων έργων υποδομής................................................. 859

4... Έγκριση (περιεχόμενη σε ειδικό νόμο ή παρεχόμενη από τον αρμόδιο Υπουργό)           860

Β... Λοιπά έργα υποδομής................................................................................................. 862

1... Προλεγόμενα........................................................................................................ 862

2... Οι ρυθμίσεις του άρθρου 53, παρ. 2, ν. 998/1979 (πρώτη κατηγορία έργων)........ 863

α.. Προδιάθεση..................................................................................................... 863

β.. Προσδιορισμός λοιπών έργων.......................................................................... 863

γ.. Καθορισμός των εκτάσεων................................................................................ 864

δ.. Παροχή εγκρίσεως............................................................................................ 865

3... Οι ρυθμίσεις του άρθρου 53, παρ. 3, ν. 998/1979 (δεύτερη κατηγορία έργων)..... 866

α.. Προδιάθεση..................................................................................................... 866

β.. Καθορισμός έργων........................................................................................... 866

γ.. Καθορισμός των εκτάσεων................................................................................ 867

δ.. Εισαγόμενες απαγορεύσεις............................................................................... 867

ε.. Παροχή εγκρίσεως............................................................................................ 867

4... Οι ρυθμίσεις του άρθρου 53, παρ. 4, ν. 998/1979 (τρίτη κατηγορία έργων).......... 868

α.. Προδιάθεση..................................................................................................... 868

β.. Καθορισμός έργων........................................................................................... 868

γ.. Καθορισμός των εκτάσεων................................................................................ 868

δ.. Αντάλλαγμα χρήσης.......................................................................................... 869

5... Οι ρυθμίσεις του άρθρου 53, παρ. 5, ν. 998/1979 (τέταρτη κατηγορία έρ­γων)...... 869

XXIV... Μεταλλεία – Λατομεία (νέο άρθρο 52 ν. 998/1979) – Μεταλλευτικές εργασίες (παλαιό άρθρο 57 ν. 998/1979) – Μεταλλευτική δραστηριότητα....................................................................................................................................... 870

Α... Γενικά....................................................................................................................... 870

Β... Διενέργεια ερευνών με γεωτρήσεις – Έγκριση επεμβάσεως...................................... 870

Γ.... Πρόσθετοι όροι με την έγκριση επεμβάσεως............................................................. 871

Δ... Εκμετάλλευση μεταλλείων και λατομείων.................................................................. 872

1... Προδιάθεση....................................................................................................... 872

2... Ειδικότερα έκδοση και περιεχόμενο της πράξης πληροφοριακού χαρα­κτήρα....... 872

3... Πρόσθετο περιεχόμενο της πράξης πληροφοριακού χαρακτήρα (άρθρο 45, παρ. 6, υπό β, ν. 998/1979)                     873

Ε.... Αποκατάσταση φυσικού τοπίου και δασικής βλαστήσεως.......................................... 873

Στ.. Συστήματα εναλλακτικής διαχειρίσεως στερεών αποβλήτων...................................... 874

Ζ... Νομολογιακές εφαρμογές......................................................................................... 875

1... Υπό όρους επιτρεπτή η μεταλλευτική δραστηριότητα.......................................... 875

2... Εκμετάλλευση και χωροθέτηση........................................................................... 875

XXV.... Νεκροταφεία (παλαιό άρθρο 55 ν. 998/1979)................................................................. 877

XXVI... Νοσοκομεία, θεραπευτήρια και εγκαταστάσεις των Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας και Πρόνοιας (Πε.Σ.Υ.Π.) (παλαιό άρθρο 54 ν. 998/1979)....................................................................................................................... 879

XXVII.. Οδοί – Οδικό δίκτυο....................................................................................................... 879

Α... Γενικά....................................................................................................................... 879

Β... Έννοια δασικών οδών............................................................................................... 880

Γ.... Υποχρέωση ιδιοκτητών ιδιωτικών δασών για διάνοιξη δασικών οδών...................... 880

Δ... Διάνοιξη προσωρινής δασικής οδού......................................................................... 881

Ε.... Κατασκευή και συντήρηση δασικών οδών................................................................. 881

Στ.. Διάνοιξη δασικών οδών μέσω αρχαιολογικών χώρων............................................... 882

Ζ... Διέλευση τροχοφόρων στο δασικό οδικό άξονα........................................................ 882

XXVIΙI. Ορειβατικά καταφύγια (νέο άρθρο 56 ν. 998/1979)......................................................... 883

Α... Γενικά....................................................................................................................... 883

Β... Ρυθμίσεις Δασικού Δικαίου....................................................................................... 883

1... Έννοια ορειβατικού καταφυγίου......................................................................... 883

2... Ειδικό σήμα λειτουργίας των ορειβατικών καταφυγίων....................................... 884

3... Πρόσβαση στα ορειβατικά καταφύγια................................................................. 884

4... Εγκατάσταση ορειβατικού καταφυγίου από σωματεία ορειβατών........................ 884

5... Εκμίσθωση ορειβατικού καταφυγίου................................................................... 884

6... Καταφύγιο ανάγκης............................................................................................. 885

7... Ορειβατικά μονοπάτια........................................................................................ 885

Γ.... Ρυθμίσεις Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου............................................................. 885

XXΙX... Παιδικές εξοχές (άρθρο 54 ν. 998/1979)......................................................................... 886

XXX.... Πάρκα και άλση............................................................................................................... 886

Α... Γενικά....................................................................................................................... 886

Β... Απαγόρευση μεταβολής κύριου προορισμού............................................................ 886

1... Προλεγόμενα...................................................................................................... 886

2... Ως προς τις επιφυλάξεις...................................................................................... 887

3... Ως προς τους τεχνικούς νομικούς όρους.............................................................. 888

4... Οι εισαγόμενες απαγορεύσεις............................................................................. 888

Γ.... Έγκριση μελετών διαχειρίσεως πάρκων και αλσών................................................. 889

Δ... Κτίρια και υποδομές εντός πάρκων και αλσών........................................................ 889

Ε.... Αποφάσεις κήρυξης εκτάσεων ως δασωτέων ή αναδασωτέων................................ 890

Στ.. Έργα απαραίτητα για λειτουργία πάρκων και αλσών............................................... 890

Ζ... Επιτρεπτές επεμβάσεις στα πάρκα και άλση............................................................ 890

1... Σε σχέση με τις επιτρεπόμενες κατασκευές έργων............................................ 890

α.. Επεμβάσεις που επιτρέπονται: Α΄ Κατηγορία................................................ 890

β.. Επεμβάσεις που επιτρέπονται: Β΄ Κατηγορία................................................ 891

2... Σε σχέση με την παραχώρηση χρήσης.............................................................. 891

3... Σε σχέση με τα περιαστικά δάση...................................................................... 892

XXXI...... Άδεια κτήσης γης από οικοδομικό συνεταιρισμό (Παράτιτλος νέου άρθρου 61 ν. 998/1979)                  893

XXXII..... Στρατιωτικά έργα (παλαιό άρθρο 59 ν. 998/1979) (νέο άρθρο 55 ν. 998/1979)............ 894

Α... Γενικά.................................................................................................................... 894

Β... Κατασκευή οχυρωματικών έργων........................................................................... 895

Γ.... Κατασκευή στρατιωτικών εγκαταστάσεων............................................................... 896

Δ... Εγκατάσταση στρατώνων, στρατοπέδων, σχολών και κέντρων εκπαίδευσης............ 897

XXXIII.... Σχέδια πόλης (νέο άρθρο 60 ν. 998/1979).................................................................... 898

XXXIV.... Εκπαιδευτικά κτίρια και σύνοδες εγκαταστάσεις (νέο άρθρο 57, παρ. 1, υπό β, ν. 998/1979)                 900

XXXV..... Σωφρονιστικά καταστήματα.......................................................................................... 901

XXXVI.... Υδροτριβεία παραδοσιακού τύπου............................................................................... 901

XXXVII... Χώροι αποθηκεύσεως και επεξεργασίας στερεών και υγρών αποβλήτων...................... 901

XXXVIII.. Λοιπές επεμβάσεις για κατασκευή................................................................................ 902

Α... Γενικά.................................................................................................................... 902

Β... Επεμβάσεις για κατασκευές βάσει του άρθρου 57, παρ. 1, εδ. α΄, ν. 998/1979....... 902

1... Προλεγόμενα................................................................................................... 902

2... Οι κατ’ ιδίαν ρυθμιζόμενες περιπτώσεις........................................................... 903

Γ.... Επεμβάσεις για κατασκευές βάσει του άρθρου 57, παρ. 2-7, ν. 998/1979............... 903

1... Διεξαγωγή αγώνων μηχανοκίνητου αθλητισμού (τύπου motocross) και ποδηλάτου (mountainbike)                           903

2... Ανεύρεση θησαυρού....................................................................................... 904

3... Προσωρινή εγκατάσταση και διαμονή πληγέντων από φυσικές κατα­στροφές.... 905

4... Εγκατάσταση δομικών ή μηχανικών κατασκευών για κεραίες............................ 906

5... Εγκατάσταση πάρκων κεραιών......................................................................... 907

6... Κατασκευή χερσαίων εγκαταστάσεων υδατοδρομείων..................................... 908

§ 17. Δραστηριότητεςσεδάση................................................................................................... 909

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 909

II.... Βοσκή εντός δασών (Τίτλος Κεφαλαίου Θ΄, Τμήμα Α΄, Δεύτερου Βιβλίου, ν.δ. 86/1969, άρθρα 103-116)                       910

IΙΙ... Δασικά έργα (Τίτλος Πέμπτου Βιβλίου ν.δ. 86/1969, άρθρα 222-250).................................. 911

Α... Γενικά........................................................................................................................... 911

Β.... Γενικές διατάξεις δασοτεχνικών έργων......................................................................... 912

1.. Μελέτη και εκτέλεση............................................................................................... 912

Γ.... Έργα διευθετήσεως χειμάρρων.................................................................................... 913

Δ.... Δασικές μεταφορικές εγκαταστάσεις – Δασικά κτίρια.................................................... 915

Ε.... Δασικές οδοί................................................................................................................ 916

ΙV... Δασοπυρόσβεση................................................................................................................. 917

V.... Έργα υποδομής (παλαιό άρθρο 58 ν. 998/1979, νέο άρθρο 53 του ίδιου νόμου)................ 917

Α.... Γενικά.......................................................................................................................... 917

Β.... Μεγάλα έργα υποδομής................................................................................................ 917

Γ.... Λοιπά έργα υποδομής.................................................................................................. 919

Δ.... Ρυθμίσεις για ειδικές περιπτώσεις έργων...................................................................... 919

1.. Πρώτη κατηγορία.................................................................................................... 920

2.. Δεύτερη κατηγορία................................................................................................. 921

3.. Τρίτη κατηγορία...................................................................................................... 921

VI... Θήρα (Τίτλος Έκτου Βιβλίου ν.δ. 86/1969, άρθρα 251 επ.). Θηράματα. Μέσα ασκή­σεως θήρας. Κυνηγετικαί περιοχαί                  922

VII.. Κυνηγετικές οργανώσεις. Κυνηγετικές περιφέρειες – Χρόνος – Άδειες θήρας. Οι­κονομική εξυπηρέτηση                        922

VIIΙ. Μεταφορά δασικών προϊόντων (ν.δ. 86/1969, Βιβλίο Δεύτερο, Τμήμα Β΄, Κεφ. Ζ΄, άρθρα 100-101)                              923

ΙΧ... Ρητινευόμενα δάση – Ρητίνευση (άρθρο 64 ν. 998/1979).................................................... 923

Χ.... Υλοτομίες (Τίτλος Κεφαλαίου Στ΄, Τμήματος Β΄, Δεύτερου Βιβλίου, ν.δ. 86/1969, άρθρα 84 επ.)    924

§ 18. ΧαρακτηρισμόςΔάσουςΑνανέωση, διατήρηση......................................................... 936

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 936

ΙΙ.... Ενδικοφανής διαδικασία για χαρακτηρισμό δάσους. Ενδικοφανής προσφυγή....................... 937

ΙΙΙ... Επιτροπή (άρθρου 10 ν. 998/1979)..................................................................................... 937

ΙV... Διατήρηση δασικού χαρακτήρα........................................................................................... 938

V.... Χαρτογράφηση και φωτογράφηση δασών........................................................................... 938

Α.... Χάρτης των νομικών καθεστώτων................................................................................. 938

Β.... Ισχύον νομικό καθεστώς............................................................................................... 940

Γ.... Παρατηρήσεις.............................................................................................................. 941

VΙ... Ανανέωση και βελτίωση δασών........................................................................................... 942

VIΙ.. Επιτήρηση δασών και δασικών εκτάσεων............................................................................ 942

§ 19. Περιβάλλον, δάσοςκαιΑστικόΔίκαιο............................................................................. 943

Ι..... Εισαγωγικά.......................................................................................................................... 944

ΙΙ.... Σε σχέση με το φυσικό και το πολιτιστικό περιβάλλον......................................................... 951

Α.... Γενικά.......................................................................................................................... 951

Β.... Μερικές πρώτες παρατηρήσεις...................................................................................... 952

Γ.... Ειδικά για το ατμοσφαιρικό περιβάλλον........................................................................ 956

Δ.... Σε σχέση με τη δασοβιοκοινότητα................................................................................ 958

Ε.... Δασογενές φυσικό περιβάλλον..................................................................................... 959

Στ... Πολιτιστικό περιβάλλον................................................................................................ 960

Ζ.... Δικαίωμα στο περιβάλλον............................................................................................ 963

Η.... Η τριτενέργεια του δικαιώματος στο περιβάλλον.......................................................... 964

Θ... Αστικοποίηση............................................................................................................... 965

Ι..... Περιβάλλον και Αστικό Δίκαιο...................................................................................... 966

ΙΑ... Συναφή σημαντικά θέματα........................................................................................... 967

ΙΙΙ... Εννοιολογικοί προσδιορισμοί.............................................................................................. 968

IV... Ανθρωποκεντρική και οικολογική προσέγγιση..................................................................... 969

V.... Το φυσικό περιβάλλον κατά τη νομολογία........................................................................... 969

VI... Προστασία περιβάλλοντος................................................................................................... 973

VII.. Το φυσικό περιβάλλον ως προστατευόμενο αγαθό.............................................................. 974

VIII. Μέτρα διαφυλάξεως φυσικού περιβάλλοντος....................................................................... 975

IX... Χωροταξικός σχεδιασμός..................................................................................................... 977

X.... Φυσικό περιβάλλον και υδατικοί πόροι............................................................................... 980

XI... Φυσικό περιβάλλον και μέτρα προστασίας του εδάφους...................................................... 981

XIΙ..... Αναδάσωση..................................................................................................................... 981

XΙΙΙ.... Χωροταξικός σχεδιασμός, ολοκληρωμένα χωροταξικά σχέδια και βιώσιμη ανά­πτυξη....... 982

Α.... Η συνταγματική ρύθμιση........................................................................................... 982

Β.... Ο ν. 1650/1986......................................................................................................... 983

Γ.... Ο κανόνας της ελεύθερης χρήσης γης......................................................................... 983

Δ.... Ολοκληρωμένα χωροταξικά σχέδια........................................................................... 984

Ε.... Διαδικασία προεγκρίσεως χωροθετήσεως.................................................................. 986

Στ... Χρήση γης, προστασία περιβάλλοντος και χωροταξικός σχεδιασμός........................... 986

XIV.... Το δικαίωμα στην προσωπικότητα κατά το ΑΚ 57............................................................. 989

Α.... Δικαίωμα στην προσωπικότητα.................................................................................. 989

B.... Εννοιολογική προσέγγιση.......................................................................................... 991

Γ.... Αέναη προσαρμογή................................................................................................... 994

Δ.... Η σημασία της αειφορίας........................................................................................... 995

Ε.... Βιώσιμη ανάπτυξη και ευαίσθητα οικοσυστήματα...................................................... 996

Στ... Νομική φύση δικαιώματος στην προσωπικότητα και παραίτηση................................. 997

Ζ.... Περιβάλλον και Προσωπικότητα................................................................................ 998

Η.... Προσβολή της προσωπικότητας............................................................................... 1003

1.. Προϋποθέσεις προσβολής..................................................................................... 1003

2.. Πράξη προσβολής προσωπικότητας...................................................................... 1004

3.. Το παράνομο της προσβολής................................................................................. 1005

4.. Οι αναδυόμενες αξιώσεις...................................................................................... 1006

α. Άρση της προσβολής και παράλειψη στο μέλλον............................................... 1006

β. Αξίωση αποζημιώσεως...................................................................................... 1007

γ. Ικανοποίηση ηθικής βλάβης............................................................................... 1007

5.. Ειδικές έννομες συνέπειες..................................................................................... 1008

6.. Προσωρινή προστασία.......................................................................................... 1009

XV..... Προστασία δάσους και ΑΚ 57......................................................................................... 1010

XVI.... Προστασία περιβάλλοντος και αδικοπραξία.................................................................... 1011

XVII... Περιβάλλον, δάσος και πράγματα κοινά σε όλους και κοινής χρήσης............................... 1012

Α.... Γενικά...................................................................................................................... 1012

Β.... Περιεχόμενο κοινοχρησίας...................................................................................... 1014

Γ.... Ιδιωτικά δάση και κοινοχρησία: Sui generis δικαίωμα.............................................. 1015

Δ.... Προσωρινή δικαστική προστασία............................................................................. 1016

ΧVIII.. Νομικά πρόσωπα και προστασία ΑΚ 57.......................................................................... 1017

ΧIX.... Ευθύνη Δημοσίου προς αποζημίωση.............................................................................. 1018

Α.... Ευθύνη Δημοσίου.................................................................................................... 1018

Β.... Υποχρέωση αποζημιώσεως..................................................................................... 1019

Γ.... Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης........................................................... 1020

ΧX..... Δικαίωμα απολαύσεως δάσους ως περιβαλλοντικού αγαθού.......................................... 1020

XXI.... Χωροταξία και περιορισμοί κυριότητας.......................................................................... 1021

XXIΙ... Περιορισμοί της κυριότητας και δημοσιοποίηση του ιδιωτικού δικαίου.......................... 1022

XXIΙΙ.. Γειτονικό δίκαιο, κυριότητα, δημόσιο δίκαιο, προστασία περιβάλλοντος, προ­στα­σία δασών      1025

§ 20. ΕμπράγματεςσχέσειςσεδάσοςΚτήσηεμπράγματωνδικαιωμάτωνσεδάσοςΝομήΔιακατοχή                             1028

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1028

II.... Εμπράγματη σχέση, κυριότητα, δουλείες, υποθήκη, νομή, κατοχή και διακατοχή............... 1031

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1031

Β.... Η εμπράγματη σχέση της κυριότητας.......................................................................... 1033

1. Προδιάθεση.......................................................................................................... 1033

2. Είδη κυριότητας..................................................................................................... 1034

α.... Προδιάθεση................................................................................................... 1034

β.... Η (πλήρης) κυριότητα σε δάση........................................................................ 1034

γ.... Η συγκυριότητα σε δάση................................................................................ 1035

δ.... Η ψιλή κυριότητα σε δάση. Επικαρπία σε δάση............................................... 1036

ε.... Η περιορισμένη λόγω πραγματικών δουλειών κυριότητα σε δάση.................. 1037

στ... Εμφύτευση και επιφάνεια σε δάσος υπό το προϊσχύσαν νομικό καθε­στώς....... 1039

1. Εμφύτευση σε δάσος.................................................................................. 1039

2. Επιφάνεια σε δάσος................................................................................... 1040

ζ..... Ειδική επαναφορά του θεσμού της επιφάνειας................................................ 1040

η.... Η οριζόντια ιδιοκτησία σε δάση...................................................................... 1041

θ.... Η κάθετη ιδιοκτησία σε δάση.......................................................................... 1041

ι..... Ιδιοκτησία ολότητας κατοίκων......................................................................... 1042

Γ.... Κτήση, άσκηση και απώλεια κυριότητας σε δάση........................................................ 1042

1. Προδιάθεση.......................................................................................................... 1042

2. Κτήση κυριότητας.................................................................................................. 1042

3. Άσκηση κυριότητας................................................................................................ 1043

4. Ειδικότερα η προστασία κυριότητας σε δάση......................................................... 1044

5. Απώλεια εμπράγματου δικαιώματος σε δάση......................................................... 1045

Δ.... Οι εμπράγματες σχέσεις των περιορισμένων εμπράγματων δικαιωμάτων................... 1045

Ε.... Η εμπράγματη σχέση της νομής.................................................................................. 1046

1. Προδιάθεση.......................................................................................................... 1046

2. Η νομή στη χρησικτησία........................................................................................ 1046

α.... Η νομή στο προϊσχύσαν δίκαιο....................................................................... 1046

β.... Η νομή στο ισχύον δίκαιο............................................................................... 1047

3. Το Δημόσιο ως νομέας........................................................................................... 1047

4. Πράξεις μη χαρακτηριζόμενες ως πράξεις νομής.................................................... 1048

5. Διακατοχικές πράξεις............................................................................................. 1048

6. Τεκμήριο μη απώλειας νομής................................................................................. 1049

7. Παραχώρηση νομής σε δήμους και κοινότητες και στο ΑΠΘ................................... 1049

Στ... Εξαγορά, ανταλλαγή και απαλλοτρίωση ιδιωτικών εκτάσεων...................................... 1049

Ζ.... Η εμπράγματη σχέση της κατοχής............................................................................... 1050

Η.... Η εμπράγματη σχέση της διακατοχής.......................................................................... 1051

Θ... Διατήρηση υφιστάμενων (ενοχικών) δικαιωμάτων...................................................... 1052

ΙΙΙ... Φορείς εμπράγματων σχέσεων σε δάση και δασικές εκτάσεις............................................ 1052

IV... Δημόσιο ως φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων στο Δασικό Δίκαιο........................... 1052

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1052

Β.... Το Δασικό Δίκαιο....................................................................................................... 1053

Γ.... Ειδικότερα η νομή...................................................................................................... 1053

Δ.... Το Κτηματολογικό Δίκαιο............................................................................................ 1056

V.... Δικαίωμα προτιμήσεως..................................................................................................... 1056

VI... Εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών ή νομικών προσώπων δημόσιου ή ιδιωτικού δι­καίου σε δάση ή δασικές εκτάσεις                     1058

VΙΙ.. Κτήση κυριότητας με τακτική χρησικτησία.......................................................................... 1059

VIII. Κτήση κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία......................................................................... 1060

§ 21.Διαχείρισηδασών............................................................................................................. 1065

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1065

ΙΙ.... Διαχείριση δασών, ν. 998/1979 και Κτηματολογικό Δίκαιο................................................ 1067

ΙΙΙ... Ο καθορισμός μέτρων προστασίας των δασών ως σκοπός................................................. 1073

Α.... Γενικά: Άρθρο 1 ν. 998/1979 – Σκοπός...................................................................... 1073

Β.... Ως προς το πρώτο σκέλος του σκοπού: Προστατευτέες εκτάσεις.................................. 1074

Γ.... Ως προς το δεύτερο σκέλος του σκοπού: Μεταβολή της κατά προορισμό χρή­σης των προστατευτέων εκτάσεων                     1075

Δ.... Το ενιαίο του σκοπού του άρθρου 1 ν. 998/1979....................................................... 1077

IV..... Η προστασία δασών ως υποχρέωση................................................................................ 1078

V...... Έκταση εφαρμογής (άρθρο 3 ν. 998/1979)...................................................................... 1080

VI..... Κατηγορίες δασών και δασικών εκτάσεων (άρθρο 4 ν. 998/1979).................................... 1081

VIΙ.... Αρμοδιότητες για την προστασία δασών (άρθρο 5 ν. 998/1979)...................................... 1081

VIIΙ... Υπολογισμός αξίας δασών (άρθρο 6 ν. 998/1979)........................................................... 1081

ΙΧ..... Συμβούλια και Επιτροπές................................................................................................. 1082

X...... Μέτρα προστασίας........................................................................................................... 1083

XΙ..... Αντιμετώπιση πυρκαγιών................................................................................................ 1084

XIΙ.... Δασώσεις και αναδασώσεις............................................................................................. 1084

XIIΙ... Επιτρεπτές επεμβάσεις σε δάση, δασικές εκτάσεις και στις δημόσιες εκτάσεις των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 ν. 998/1979.................................................................................................................... 1086

XIV... (Ποικίλες ρυθμίσεις)........................................................................................................ 1092

XV.... Ποινικές κυρώσεις........................................................................................................... 1093

XVΙ... Ειδικές τελικές και μεταβατικές διατάξεις.......................................................................... 1093

XVΙΙ.. Αρμοδιότητες άλλων δημόσιων υπηρεσιών..................................................................... 1094

XVΙΙΙ. Δημόσιες μη εποικιστικές εκτάσεις................................................................................... 1094

XIX... Παρατηρήσεις στο ν. 998/1979....................................................................................... 1094

XX.... Διαχείριση δασών κατά το ν.δ. 86/1969.......................................................................... 1095

ΧΧΙ... Διαχείριση δασών κατά το ν. 1650/1986......................................................................... 1098

§ 22.Προστασίαπεριβάλλοντοςκαιδάσος........................................................................... 1114

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1114

Α.... Βάσεις ρυθμίσεων...................................................................................................... 1114

Β.... Περιβαλλοντικοί όροι και διατυπώσεις....................................................................... 1115

Γ.... Νομοθετικές δεσμεύσεις............................................................................................ 1116

ΙΙ.... Συνταγματική προστασία περιβάλλοντος............................................................................ 1116

Α.... Περιβαλλοντικά αγαθά............................................................................................... 1116

Β.... Συνταγματική υποχρέωση και δικαίωμα στο περιβάλλον............................................ 1117

Γ.... Συνταγματικό δικαίωμα στο δασικό περιβάλλον......................................................... 1118

ΙΙΙ... Ζωτικός χώρος, περιβάλλον, δάσος................................................................................... 1121

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1121

Β.... Τριτενέργεια δικαιώματος στο περιβάλλον.................................................................. 1121

Γ.... Περιπτώσεις προσβολής ζωτικού χώρου..................................................................... 1123

Δ.... Η συμβολή της κοινοχρησίας...................................................................................... 1125

Ε.... Προστασία ιδιώτη από προσβολές του (δασικού) περιβάλλοντος προκαλούμε­νες από άλλους ιδιώτες                    1126

ΙV... Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς................................................................................. 1126

V.... Προστασία πολιτιστικού περιβάλλοντος............................................................................. 1127

VΙ... Προστασία τοπίου και βιοποικιλότητας.............................................................................. 1127

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1127

Β.... Το τοπίο και η προστασία του..................................................................................... 1127

1... Προλεγόμενα........................................................................................................ 1127

2... Νομικό καθεστώς και εννοιολογική προσέγγιση.................................................... 1128

3... Συμβολή νομολογίας............................................................................................. 1129

Γ.... Βιοποικιλότητα και προστασία της.............................................................................. 1131

1... Προλεγόμενα........................................................................................................ 1131

2... Έννοια.................................................................................................................. 1131

3... Προστασία και διασφάλιση βιοποικιλότητας.......................................................... 1132

4... Βιοποικιλότητα, τοπίο και διαχείριση δασών......................................................... 1132

5... Προγραμματικές συμβάσεις για αγροβιότοπους..................................................... 1132

6... Νομολογία............................................................................................................ 1133

VI... Προστασία φυσικού περιβάλλοντος................................................................................... 1134

§ 23.Ζητήματααπότηνπροστασίαδάσους (έναντιποικίλωνεπεμβάσεων)..................... 1135

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1135

ΙΙ.... Σε σχέση με τις συνταγματικές διατάξεις για την προστασία δασών.................................... 1136

Α.... Συνταγματική προστασία δασών................................................................................. 1136

Β.... Διαρκής έλεγχος συνταγματικότητας των διατάξεων του Δασικού Δικαίου.................. 1138

Γ.... Συνταγματικότητα ν. 2308/1995................................................................................. 1139

ΙΙΙ... Οι εισαγόμενες απαγορεύσεις του Δασικού Δικαίου ως ενότητα........................................ 1139

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1139

Β.... Απαγορεύσεις (για πρόληψη) πυρκαγιών.................................................................... 1140

Γ.... Απαγόρευση επεμβάσεων στα δάση........................................................................... 1140

Δ.... Απαγόρευση Θήρας................................................................................................... 1143

Ε.... Αποψίλωση δάσους – Έννομες συνέπειες................................................................... 1143

Στ... Εκχέρσωση – Έννομες συνέπειες................................................................................ 1144

Ζ.... Εκχερσωθείσες δασικές εκτάσεις................................................................................. 1146

Η.... Εκχέρσωση δασών και δασικών εκτάσεων.................................................................. 1146

Θ... Εκχέρσωση ιδιωτικών δασών και δασικών εκτάσεων.................................................. 1146

Θ1. Απαγόρευση μεταβολής δάσους, εκτελέσεως έργων κ.ά.: Ο κανόνας και οι εξαιρέσεις κατά το προηγούμενο νομικό καθεστώς              ................................................................................................................................ 1146

1... Γενικά................................................................................................................... 1146

2... Όρος της απαγορεύσεως....................................................................................... 1147

3... Κρίση αρμόδιου δικαστηρίου................................................................................ 1147

4... Αόριστες νομικές έννοιες....................................................................................... 1147

5... Εξαιρέσεις από τη γενική απαγόρευση.................................................................. 1147

Θ2. Ισχύον νομικό καθεστώς (νέο άρθρο 45 ν. 998/1979)................................................. 1148

ΙV... Ειδικές εκφάνσεις της προστασίας δασών........................................................................... 1149

Α.... Επιτήρηση δασών....................................................................................................... 1149

Β.... Επιτρεπτές επεμβάσεις στα δάση και τις δασικές εκτάσεις............................................ 1150

Γ.... Μέσα προστασίας (δασών).......................................................................................... 1150

V.... Μεταβολή προορισμού δημόσιου δάσους......................................................................... 1151

VI... Πυρκαγιά.......................................................................................................................... 1153

VI... Σε σχέση με το ζήτημα των ποινικών κυρώσεων................................................................ 1154

VIII. Ειδικά ζητήματα του Κτηματολογικού Δασικού Δικαίου...................................................... 1154

Α.... Αγωγή κατά Δημοσίου............................................................................................... 1154

Β.... Αίτηση ακυρώσεως κατά πράξης χαρακτηρισμού δάσους........................................... 1155

Γ.... Αρμοδιότητα δασικής υπηρεσίας................................................................................ 1156

Δ.... Αρμοδιότητα ΟΤΑ...................................................................................................... 1156

Ε.... Προσωρινή επίλυση αμφισβητήσεων......................................................................... 1156

Στ... Πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής............................................................................. 1157

1... Σε σχέση με το Πρωτόκολλο................................................................................. 1157

2... Σε σχέση με την ανακοπή κατά του Πρωτοκόλλου................................................. 1157

3... Περιπτώσεις εκδόσεως Πρωτοκόλλων................................................................... 1158

4... Πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής....................................................................... 1158

5... Πρωτόκολλο αποκαταστάσεως ζημίας.................................................................... 1158

6... Πρωτόκολλο καθορισμού αποζημιώσεως.............................................................. 1158

7... Προηγούμενη ρύθμιση......................................................................................... 1159

8... Δεν επιτρέπεται άσκηση ένδικου μέσου................................................................ 1159

9... Αρμοδιότητα Δικαστηρίου.................................................................................... 1160

10. Ανέκκλητη η απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου......................................... 1162

11. Επί μέρους ζητήματα............................................................................................. 1162

Ζ.... Διαδικασία προσωρινής επιλύσεως αμφισβητήσεων και διαδικασία κηρύξεως εκτάσεως ως αναδασωτέας                             1163

1... Γενικά................................................................................................................... 1163

2... Διαπίστωση της υπάρξεως δάσους ή δασικής εκτάσεως......................................... 1163

Η.... Ζητήματα ιδιοκτησίας δασών...................................................................................... 1164

1... Προλεγόμενα........................................................................................................ 1164

2... Ελληνικό Βασίλειο................................................................................................. 1165

3... Ιόνια νησιά........................................................................................................... 1165

4... Θεσσαλία.............................................................................................................. 1166

5... Στις λεγόμενες Νέες Χώρες και στην Κρήτη............................................................ 1167

α. Προδιάθεση..................................................................................................... 1167

β. Σε σχέση με τη Μακεδονία................................................................................ 1167

γ.. Σε σχέση με την Κρήτη..................................................................................... 1167

6... Στη Θράκη............................................................................................................ 1168

7... Στα Δωδεκάνησα.................................................................................................. 1169

8... Στις Κυκλάδες και τις Σποράδες............................................................................. 1170

Θ... Μεταβίβαση δημόσιων δασών στο ΤΑΙΠΕΔ και Εθνικό Κτηματολόγιο.......................... 1170

1... Σημείο εκκινήσεως................................................................................................ 1170

2... Δημόσια και ιδιωτική περιουσία........................................................................... 1171

3... Θέσεις της νομολογίας.......................................................................................... 1172

α. Η νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων.......................................................... 1172

β. Οι κατευθύνσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας............................................. 1173

i..... Μερικά από τα πρώτα βήματα.................................................................... 1173

ii.... Τα κοινόχρηστα πράγματα ως δημόσια περιουσία...................................... 1175

iii... Τα δάση ως ιδιωτική περιουσία του Κράτους.............................................. 1176

iv... Οι προκύπτουσες κατευθύνσεις.................................................................. 1178

v.... Οι ασφαλιστικές δικλείδες των αποφάσεων του ΣτΕ.................................... 1179

vi... Η προκρινόμενη συνδυαστική ερμηνεία..................................................... 1179

vii.. Σύγκριση νομολογίας Άρειου Πάγου και Συμβουλίου της Επικρατείας........ 1180

viii. Αναγκαιότητα προσφυγής στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο......................... 1180

ix... Τελικές παρατηρήσεις................................................................................. 1180

§ 24.ΣύνθεσηθεμελιωδώναρχώνΔασικού, ΚτηματολογικούκαιΠεριβαλλοντικούΔικαίου     1182

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1182

ΙΙ.... Αρχή της αειφορίας........................................................................................................... 1182

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1182

Β.... Η συνταγματική θεώρηση........................................................................................... 1183

Γ.... Παράβαση της αρχής της αειφορίας............................................................................ 1184

Δ.... Αρχή αειφορίας και δάσος.......................................................................................... 1184

Ε.... Συνοπτική επισκόπηση νομολογίας............................................................................. 1185

1... Xωροταξική ανάπτυξη και πολεοδομική διαμόρφωση της χώρας........................... 1185

2... Προστασία πολιτιστικού περιβάλλοντος................................................................. 1187

3... Προστασία δασικών οικοσυστημάτων................................................................... 1187

ΙΙΙ...... Αρχή βιώσιμης αναπτύξεως............................................................................................ 1189

IV...... Αρχή υπέρτερης ανάγκης................................................................................................ 1190

V....... Η αρχή του όλως εξαιρετικού χαρακτήρα των διενεργούμενων σε δάση και δασι­κές εκτάσεις επεμβάσεων                                1191

VΙ...... Αρχή προλήψεως και αρχή προφυλάξεως....................................................................... 1191

VΙΙ..... Συνδυαστική ερμηνεία.................................................................................................... 1192

§ 25.ΗκυριότηταστοδάσοςΠροστασία............................................................................ 1193

Ι........ Εισαγωγικά..................................................................................................................... 1193

II....... Το Δάσος ως αντικείμενο κυριότητας............................................................................... 1194

Α.... Γενικά...................................................................................................................... 1194

Β.... Εμπράγματο Δίκαιο, κυριότητα και δάσος................................................................. 1195

Γ.... Κυριότητα σε δάση με έκτακτη χρησικτησία: Καθεστώς πριν από τις 11.9.1915........ 1198

Δ.... Μεταγενέστερες διατάξεις δασικών κωδίκων δεν έχουν εφαρμογή........................... 1201

Ε.... Μαχητό τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου.................................................... 1203

Στ... Διακατεχόμενα δάση – Διακάτοχοι........................................................................... 1204

Ζ.... Ακίνητα Μονών μετά τις 11.9.1915.......................................................................... 1204

Η.... Ειδικότερα σε σχέση με το καθεστώς της Ιεράς Μονής Πεντέλης................................ 1205

Θ... Αδέσποτα ακίνητα.................................................................................................... 1206

III...... Ο όρος «Δασική ιδιοκτησία»............................................................................................ 1206

IV...... Ιδιοκτησία (στέρηση χρήσης ιδιοκτησίας)...................................................................... . 1207

V....... Κυριότητα Δημοσίου σε δάσος κατά τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους........................ 1207

VI...... Συγκυριότητα Δημοσίου................................................................................................. 1208

Α.... Γενικά...................................................................................................................... 1208

Β.... Οι βασικές ρυθμίσεις............................................................................................... 1208

Γ.... Παραχώρηση........................................................................................................... 1208

1.. Η παραχώρηση ιδανικού μεριδίου του Δημοσίου έναντι τιμήματος..................... 1208

α... Η ρύθμιση της δυνητικής παραχωρήσεως...................................................... 1208

β... Έκδοση αποφάσεως - μεταγραφή ή καταχώριση (κατά το Εθνικό Κτη­ματολόγιο) – Τίμημα                          1209

Δ.... Απαλλοτρίωση......................................................................................................... 1209

Ε.... Διανομή................................................................................................................... 1209

Στ... Μεταβίβαση ιδανικού μεριδίου λόγω πωλήσεως...................................................... 1210

Ζ.... Ζητήματα καθοριζόμενα με προεδρικό διάταγμα...................................................... 1210

VII..... Συνιδιοκτησία σε δημόσια δάση..................................................................................... 1210

VIII.... Τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου σε όλα τα δάση............................................... 1211

IX...... Ακίνητα (και δάση) περιερχόμενα στο Δημόσιο............................................................... 1211

X....... Αμάχητο τεκμήριο (;)...................................................................................................... 1214

XI...... Αναγκαστική απαλλοτρίωση δασών................................................................................ 1215

XΙΙ..... Προστασία κυριότητας σε δάση – Αγωγή διεκδικητική.................................................... 1216

XIII.... Βάρος αποδείξεως.......................................................................................................... 1219

Α.... Γενικά...................................................................................................................... 1219

Β.... Νομοτυπική μορφή και έννομη συνέπεια................................................................. 1220

Γ.... Περίπτωση έκτακτης χρησικτησίας............................................................................ 1222

Δ.... Κανόνες τοπικού δικαίου.......................................................................................... 1222

XIV.... Αποτερματισμός (και οροθέτηση)................................................................................. . 1223

XV..... Χρησικτησία................................................................................................................... 1223

XVI.... Χρησικτησία σε βάρος του Δημοσίου.............................................................................. 1224

XVII... Έκτακτη χρησικτησία σε ακίνητα Δημοσίου (δάση, δασικές εκτάσεις)............................... 1226

XVIΙI.. Το δάσος στην ιδιωτική ή δημόσια περιουσία του Κράτους............................................. 1228

§ 26 (Α).Δασικοίχάρτες, δασολόγιοκαικτηματολόγιο(Νομικόκαθεστώςπροτουν.4389/2016)                             1229

Ι..... Δασικός χάρτης................................................................................................................. 1230

Α.... Εισαγωγικά................................................................................................................. 1230

Β.... Θεματογραφία........................................................................................................... 1231

Γ.... Τα κατ’ ιδίαν ζητήματα................................................................................................ 1232

1.... Προλεγόμενα...................................................................................................... 1232

2.... Έννοια................................................................................................................. 1232

3.... Βάση για τον προσδιορισμό των δασικών περιοχών η (παλαιότερη) αερο­φω­τογραφία    1233

4.... Εκτάσεις που απώλεσαν το δασικό τους χαρακτήρα............................................. 1234

5.... Αρμοδιότητες ΕΚΧΑ ΑΕ........................................................................................ 1235

6.... Κατάρτιση δασικών χαρτών – Ιδιωτικά γραφεία εκπονήσεως μελετών................. 1236

7.... Πρότυπα τεύχη δημοπρατήσεως.......................................................................... 1237

8.... Θεώρηση δασικού χάρτη.................................................................................... 1237

9.... Διόρθωση και συμπλήρωση δασικού χάρτη........................................................ 1237

10.. Ανάρτηση δασικού χάρτη.................................................................................... 1238

11.. Ηλεκτρονική ανάρτηση δασικού χάρτη – Γραφείο αναρτήσεως δασικού χάρτη.... 1241

12.. Ανακοίνωση για την ανάρτηση του δασικού χάρτη. Πρόσκληση για υποβο­λή αντιρρήσεων                             1242

13.. Δημοσιοποίηση μέσω διαδικτύου – Αποστολή ψηφιακού αντιγράφου................ 1242

14.. Δικαίωμα ασκήσεως αντιρρήσεων – Προθεσμία.................................................. 1243

15.. Ενεργητική νομιμοποίηση αντιρρήσεων............................................................... 1244

16.. Περιεχόμενο αντιρρήσεων.................................................................................. 1245

17.. Υποβολή αντιρρήσεων........................................................................................ 1246

18.. Επεξεργασία αντιρρήσεων................................................................................... 1247

19.. Κύρωση – Δημοσίευση – Οριστικοποίηση δασικών χαρτών................................ 1247

20.. Προσωρινή ισχύς τμημάτων δασικού χάρτη......................................................... 1248

21.. Εσφαλμένος δασικός χάρτης................................................................................ 1248

22.. Εξέταση αντιρρήσεων από ΕΠ.Ε.Α. (άρθρο 18 ν. 3889/201054)........................... 1249

23.. Γνωμοδότηση από Νομικό Συμβούλιο του Κράτους............................................. 1251

24.. Υποστήριξη έργου κυρώσεως δασικού χάρτη – Διευκόλυνση συγκροτή­σεως ΕΠ.Ε.Α.      1252

25.. Υποστήριξη ελέγχου του υπό κατάρτιση δασικού χάρτη από αρμόδιες Διευ­θύνσεις Δασών                            1252

26.. Αποζημιώσεις...................................................................................................... 1253

27.. Ζητήματα ιδιοκτησίας κατά τη διαδικασία αντιρρήσεων....................................... 1253

28.. Στοιχεία για τη διαμόρφωση της κρίσης των ΕΠ.Ε.Α............................................. 1253

29.. Απόφαση των ΕΠ.Ε.Α........................................................................................... 1254

30.. Συνοπτικός κατάλογος αποφάσεων ΕΠ.Ε.Α........................................................... 1254

31.. Συμπλήρωση και διόρθωση δασικού χάρτη βάσει αποφάσεων ΕΠ.Ε.Α................. 1254

32.. Υποβολή δασικού χάρτη στο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοική­σεως – Κύρωση – Δημοσίευση στην ΕτΚ           ......................................................................................................................... 1255

33.. Οριστικός δασικός χάρτης. Αποδεικτική ισχύς...................................................... 1255

34.. Αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ των πράξεων κυρώσεως δασικών χαρτών................ 1256

35.. Αναμόρφωση κυρωμένου δασικού χάρτη......................................................... . 1256

36.. Άρση αναδασώσεως εκτάσεων............................................................................ 1257

37.. Πιστοποιητικό χαρακτήρα της εκτάσεως ως όρος για σύνταξη συμβολαίων.......... 1258

38.. Κατάρτιση και τήρηση δασολογίου...................................................................... 1259

39.. Τεχνικές προδιαγραφές (παλαιό άρθρο 21 ν. 3889/2010).................................... 1259

40.. Τέλη (παλαιό άρθρο 22 ν. 3889/2010)................................................................. 1261

41.. Ενέργειες της ΕΚΧΑ ΑΕ κατά την κατάρτιση δασικών χαρτών................................ 1262

ΙΙ.... Δασολόγιο........................................................................................................................ 1264

A.... Γενικά........................................................................................................................ 1264

B.... Μερίδα του Δασολογίου............................................................................................. 1265

§ 26 (Β).Δασικοίχάρτες, δασολόγιοκαικτηματολόγιο(Νομικόκαθεστώςσύμφωναμετον.4389/2016)                1268

Ι..... Δασικός χάρτης................................................................................................................. 1269

Α.... Εισαγωγικά................................................................................................................. 1269

Β.... Θεματογραφία........................................................................................................... 1270

Γ.... Τα κατ’ ιδίαν ζητήματα................................................................................................ 1273

1...... Προλεγόμενα..................................................................................................... 1273

2...... Έννοια............................................................................................................... 1273

           Ειδικές ρυθμίσεις............................................................................................. 1275

3...... Βάση για τον προσδιορισμό των δασικών περιοχών η (παλαιότερη) αερο­φωτογραφία                  1275

4...... Εκτάσεις που απώλεσαν το δασικό τους χαρακτήρα............................................ 1276

5...... Αρμοδιότητες ΕΚΧΑ ΑΕ κατά τους ν. 4164/2013 και 4389/2016.......................... 1280

6...... Κατάρτιση δασικών χαρτών – Ιδιωτικά γραφεία εκπονήσεως μελετών................ 1280

7...... Πρότυπα τεύχη δημοπρατήσεως........................................................................ 1290

8...... Σύνταξη και θεώρηση δασικού χάρτη................................................................ 1290

α.... Σύνταξη...................................................................................................... 1290

β.... Θεώρηση.................................................................................................... 1290

9...... Διόρθωση και συμπλήρωση δασικού χάρτη....................................................... 1291

10.... Θεώρηση δασικού χάρτη................................................................................... 1291

11.... Ανάρτηση δασικού χάρτη................................................................................... 1292

11α.. Ανάρτηση στο Κτηματολογικό Δίκαιο................................................................ 1293

12.... Ηλεκτρονική ανάρτηση δασικού χάρτη – Γραφείο αναρτήσεως δασικού χάρτη... 1295

13.... Ανακοίνωση για ανάρτηση δασικού χάρτη. Πρόσκληση για υποβολή αντιρ­ρή­σεων        1296

α.... Υποχρεωτική δημοσίευση........................................................................... 1297

β.... Δυνητική δημοσίευση................................................................................. 1297

14.... Δημοσιοποίηση μέσω διαδικτύου – Αποστολή ψηφιακού αντιγράφου............... 1298

14α.. Τεκμαιρόμενη πλήρης γνώση............................................................................. 1299

15.... Δικαίωμα ασκήσεως αντιρρήσεων – Προθεσμία................................................. 1299

16.... Ενεργητική νομιμοποίηση αντιρρήσεων............................................................. 1301

17.... Περιεχόμενο αντιρρήσεων................................................................................. 1303

18.... Υποβολή αντιρρήσεων....................................................................................... 1304

19.... Επεξεργασία αντιρρήσεων................................................................................. 1306

19α.. Θεώρηση δασικού χάρτη................................................................................... 1306

20.... Κύρωση δασικού χάρτη – Δημοσίευση – Οριστικοποίηση δασικών χαρτών....... 1307

21.... Προσωρινή ισχύς τμημάτων δασικού χάρτη....................................................... 1308

22.... Εσφαλμένος δασικός χάρτης............................................................................... 1309

23.... Εξέταση αντιρρήσεων από ΕΠ.Ε.Α. (άρθρο 18 ν. 3889/2010).............................. 1310

α.... Προκαταρκτικά............................................................................................ 1310

β.... Συγκρότηση ΕΠ.Ε.Α. – Αντικατάσταση μέλους.............................................. 1311

γ.... Εισαγωγή αντιρρήσεων στις ΕΠ.Ε.Α. – Συνοδευτικό υπόμνημα..................... 1312

δ.... Αιτιολογημένη απόφαση των ΕΠ.Ε.Α. – Ζητήματα προδικασίας.................... 1312

ε.... Πρόσθετες αρμοδιότητες ΕΠ.Ε.Α.................................................................. 1313

στ.. Κλήση ενδιαφερομένων.............................................................................. 1313

ζ.... Προθεσμία για έκδοση αποφάσεως............................................................. 1313

η.... Ζητήματα Τεχνικού Συμβούλου................................................................... 1313

θ.... Παράλειψη απεικονίσεως διοικητικών πράξεων.......................................... 1314

24.... Αίτημα προς γνωμοδότηση................................................................................ 1314

25.... Υποστήριξη ελέγχου του υπό κατάρτιση δασικού χάρτη από αρμόδιες Διευθύνσεις Δασών                           1315

26.... Υποστήριξη έργου κυρώσεως δασικού χάρτη – Διευκόλυνση συγκροτή­σεως ΕΠ.Ε.Α.    1316

27.... Αποζημιώσεις (άρθρο 18, παρ. 4, ν. 3889/2010)................................................ 1316

28.... Ζητήματα ιδιοκτησίας κατά τη διαδικασία των αντιρρήσεων............................... 1316

29.... Στοιχεία για τη διαμόρφωση της κρίσης των ΕΠ.Ε.Α......................................... . 1317

30.... Απόφαση των ΕΠ.Ε.Α......................................................................................... 1317

30α.. Σε σχέση με τη θεώρηση του δασικού χάρτη..................................................... 1319

31.... Συνοπτικός κατάλογος αποφάσεων ΕΠ.Ε.Α.......................................................... 1319

32.... Συμπλήρωση και διόρθωση δασικού χάρτη βάσει αποφάσεων ΕΠ.Ε.Α............... 1320

33.... Υποβολή δασικού χάρτη στο Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Κύρωση – Δημοσίευση στην ΕτΚ                      1320

34.... Οριστικός δασικός χάρτης – Αποδεικτική ισχύς................................................... 1321

35.... Αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ των πράξεων κυρώσεως δασικών χαρτών............... 1322

36.... Αναμόρφωση κυρωμένου δασικού χάρτη.......................................................... 1322

37.... Άρση αναδασώσεως εκτάσεων........................................................................... 1324

38.... Πιστοποιητικό χαρακτήρα της εκτάσεως ως όρος για σύνταξη συμβολαίων......... 1324

38α.. Αναμόρφωση κυρωμένου δασικού χάρτη.......................................................... 1325

39.... Κατάρτιση και τήρηση δασολογίου..................................................................... 1326

40.... Τεχνικές προδιαγραφές...................................................................................... 1326

41.... Τέλη (νέο άρθρο 22 ν. 3889/2010)..................................................................... 1329

42.... Ενέργειες της ΕΚΧΑ ΑΕ κατά την κατάρτιση δασικών χαρτών............................... 1330

43.... Ζητήματα σε σχέση με τα όρια οικισμών (Οικισμοί στερούμενοι νόμιμης έγκρισης)       1332

Δ.... Παρατηρήσεις............................................................................................................ 1333

ΙΙ.... Δασολόγιο........................................................................................................................ 1334

A.... Γενικά........................................................................................................................ 1335

Β.... Έννοια δασολογίου.................................................................................................... 1338

Γ.... Βιβλίο Δασολογίου και μερίδες.................................................................................. 1338

Δ.... Επιτροπή Δασολογίου Περιφερειακής Ενότητας.......................................................... 1340

Ε.... Ορισμός δασών και δασικών εκτάσεων και δασολόγιο............................................... 1342

Στ... Σημασία της ΟλΣτΕ 32/2013....................................................................................... 1342

Ζ.... Προσδιοριστικά στοιχεία – Κωδικός αριθμός δάσους – Ειδικός φάκελος αντιγράφων.. 1345

Η.... Άλλα προσδιοριστικά στοιχεία.................................................................................... 1345

Θ... Σημειώσεις στο περιθώριο της μερίδας...................................................................... 1346

Ι..... Νέο άρθρο 3 §§ 1, 3 και 4, ν. 3208/2003.................................................................. 1346

1α.... Έναρξη συντάξεως δασολογίου.......................................................................... 1346

1β.... Μορφή βιβλίου.................................................................................................. 1347

1γ.... Δυνατότητα αναθέσεως σε ιδιωτικά γραφεία...................................................... 1347

1δ.... Επιτελική αρμοδιότητα σε σχέση με δασολόγιο.................................................. 1347

2α.... Περιεχόμενο δασολογίου για δάσος που βρίσκεται υπό δασοπονική εκ­μετάλλευση       1347

2β.... Περιεχόμενο δασολογίου για εκτάσεις χωρίς δασοπονική εκμετάλλευση............ 1348

2γ.... Σημείωση στο περιθώριο δασολογίου. Χωριστός φάκελος................................. 1348

3...... Αποστολή αντιγράφου δασολογίου – Τράπεζα Πληροφοριών Δασικής Γης......... 1348

ΙΑ... Συνοπτικές παρατηρήσεις για το δασολόγιο και ειδικότερα για το δασικό κτη­ματολόγιο         1349

1...... Σχέσεις δασικού κτηματολογίου προς κτηματολογικό δασολόγιο........................ 1349

2...... Η βραδυπορία του δασολογίου.......................................................................... 1350

3...... Παράλειψη της Διοικήσεως................................................................................ 1351

ΙΙΙ... Δασικοί χάρτες, δασολόγιο και κτηματογράφηση............................................................... 1351

Α.... Η ΣτΕ 2818/1997........................................................................................................ 1351

Β.... Το βασικό ερώτημα για την κτηματογράφηση............................................................. 1353

Γ.... Από την παράλειψη (της διοικήσεως) στην πλημμέλεια (της κτηματογρα­φή­σεως)........ 1354

Δ.... Θέσεις της ΣτΕ 805/2016............................................................................................ 1355

Ε.... Διαπιστώσεις, σκέψεις και προτάσεις.......................................................................... 1359

§ 27.ΕιδικάθέματαΔασικούΔικαίου....................................................................................... 1362

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1362

ΙΙ.... Αγροί που άλλαξαν μορφή – Ρύθμιση αγρών σε δασικές εκτάσεις..................................... 1363

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1363

Β.... Εκτάσεις με αγροτική μορφή που δασώθηκαν – Αναγνώρισή τους ως ιδιωτικών με ύπαρξη τίτλου (άρθρο 67, παρ. 1, ν. 998/1997, υπό α, όπως ισχύει)........................................................................................................... 1364

1.... Η ρύθμιση........................................................................................................... 1364

2.... Στοιχεία νομοτυπικής μορφής.............................................................................. 1364

α.... Εκτάσεις με παλαιά αγροτική μορφή (παλαιοαγροτικές εκτάσεις).................. 1364

β.... Μεταγενέστερη δάσωση.............................................................................. 1365

γ.... Έλλειψη δικαιώματος κυριότητας Δημοσίου βάσει τίτλου. Το ζήτημα του τίτλου      1365

3.... Έννομη συνέπεια: Αναγνώριση εκτάσεων ως ιδιωτικών....................................... 1365

α.... Αίτηση........................................................................................................ 1366

β.... Προσκόμιση τίτλων ιδιοκτησίας................................................................... 1366

γ.... Εισήγηση..................................................................................................... 1366

δ.... Απόφαση Γενικού Γραμματέα...................................................................... 1367

4.... Ύπαρξη πρωτοκόλλου διοικητικής αποβολής....................................................... 1367

Γ.... Εκτάσεις με αγροτική μορφή – Σημερινή μορφή δασικής εκτάσεως – Ανυπαρξία τίτλου ιδιώτη – Γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση (άρθρο 67, παρ. 1, υπό β, ν. 998/1979)..................................................................... 1367

1.... Η ρύθμιση........................................................................................................... 1367

2.... Στοιχεία νομοτυπικής μορφής.............................................................................. 1368

3.... Έννομη συνέπεια................................................................................................. 1368

4.... Ανάκληση πράξης αναδασώσεως......................................................................... 1369

5.... Ανάκληση άδειας Γενικού Γραμματέα.................................................................. 1369

Δ.... Εκτάσεις με αγροτική μορφή – Διαχείριση κατά τη δασική νομοθεσία (άρθρο 67, παρ. 2, ν. 998/1979, όπως ισχύει)             ................................................................................................................................ 1369

1.... Οι ρυθμίσεις....................................................................................................... 1369

α.... Ρύθμιση πρώτη........................................................................................... 1369

β.... Ρύθμιση δεύτερη........................................................................................ 1370

2.... Διαχείριση κατά τη δασική νομοθεσία................................................................. 1370

α.... «Δασική νομοθεσία».................................................................................... 1370

β.... «Διαχείριση» των εκτάσεων......................................................................... 1370

Ε.... Εκτάσεις με αγροτική μορφή – Χαρακτηρισμός ως δάσους ή δασικής εκτάσεως (άρθρο 67, παρ. 3, ν. 998/1979)                   1371

Στ.. Εκτάσεις με αγροτική μορφή – Ρύθμιση ειδικών περιπτώσεων (άρθρο 67, παρ. 4, ν. 998/1979)                          1372

1.... Οι εισαγόμενες ρυθμίσεις................................................................................. 1372

2.... Η παραπομπή στο άρθρο 10 ν. 2308/2003....................................................... 1372

ΙΙΙ..... Αντιδικία με το Δημόσιο – Περιπτώσεις........................................................................... 1373

Α... Γενικά...................................................................................................................... 1373

Β.... Αμφισβήτηση δικαιώματος του Δημοσίου στην περίπτωση των δασικών εκτάσεων.. 1374

Γ.... Χρησικτησία έναντι του Δημοσίου............................................................................ 1375

IV..... Αντιμετώπιση πυρκαγιών................................................................................................ 1377

V...... Αρμοδιότητα Υπουργείου Πολιτισμού............................................................................. 1378

VI..... Αρχαιολογικός χώρος...................................................................................................... 1378

Α... Γενικά...................................................................................................................... 1378

Β.... Έννοια...................................................................................................................... 1381

Γ.... Ρυθμίσεις για την προστασία των αρχαιολογικών χώρων εντάσσονται στο άρ­θρο 3 ν. 3028/2002                       1381

Δ... Κήρυξη χώρου ως αρχαιολογικού............................................................................ 1382

Ε.... Ειδικές ρυθμίσεις για προστασία αρχαιολογικών χώρων........................................... 1383

1.... Αρχαιολογικοί χώροι ως περιοχή ειδικού νομικού καθεστώτος......................... 1383

2.... Αρχαιολογικοί χώροι ως εκτάσεις ανεπίδεκτες οικιστικών σκοπών.................... 1383

3.... Ενημέρωση δασικής αρχής για αρχαιολογικές έρευνες και ανασκαφές............... 1383

Στ.. Ανάδειξη και διασύνδεση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων................................ 1384

Ζ.... Παραχώρηση απλής χρήσης σε αιγιαλό και παραλία................................................. 1384

Η... Δεσμευμένα ακίνητα λόγω αρχαιολογικών ερευνών................................................. 1385

Θ... Χορήγηση αδειών από Υπουργό Πολιτισμού............................................................ 1385

Ι..... Αρχαιολογικοί χώροι και Κτηματολογικό Δίκαιο....................................................... 1386

VII.... Διοικητική διαδικασία προληπτικής εκτιμήσεως συνεπειών στο περιβάλλον..................... 1387

Α.... Γενικά για τη διοικητική διαδικασία.......................................................................... 1387

Β.... Θεμελίωση της διοικητικής διαδικασίας.................................................................... 1388

Γ.... Αντικείμενο της διοικητικής διαδικασίας................................................................... 1388

Δ.... Εκτιμητέοι παράγοντες............................................................................................. 1388

VIII... Δασικές οδοί (άρθρο 15 ν. 998/1979)............................................................................. 1389

ΙX..... Δασικοί Συνεταιρισμοί προστασίας.................................................................................. 1389

X...... Δασοπονικές μελέτες....................................................................................................... 1389

XI..... Διάθεση καρπώσεων....................................................................................................... 1390

XII.... Ειδική αναγνώριση κατατμήσεων..................................................................................... 1391

XIΙΙ... Εκμετάλλευση (πρότυπη) δημόσιων δασών με αυτεπιστασία............................................ 1392

XΙV... Εξαγορά, ανταλλαγή και απαλλοτρίωση ιδιωτικών εκτάσεων........................................... 1392

XV.... Καταστροφή δάσους από πυρκαγιά................................................................................. 1393

XVI... Μονές.............................................................................................................................. 1393

XVII.. Παραχώρηση καστανοπερίβολων – Δενδροκομική εκμετάλλευση καστανοτεμα­χίων........ 1396

XVIII. Πράσινο Ταμείο............................................................................................................... 1396

XΙX... Ρέματα............................................................................................................................ 1398

ΜΕΡΟΣΤΡΙΤΟ

Το Δάσος στο Εθνικό Κτηματολόγιο

§ 28.ΕΚΧΑκαιΔασικόΔίκαιο................................................................................................... 1405

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1405

ΙΙ.... Οι προηγούμενες ρυθμίσεις για τη διαδικασία κυρώσεως δασικών χαρτών....................... 1405

Α.... Η Εισηγητική Έκθεση του ν. 4164/2013...................................................................... 1405

Β.... Το νέο νομικό καθεστώς για τους δασικούς χάρτες βάσει των άρθρων 153-155 ν. 4389/2016 και οι αρμοδιότητες της ΕΚΧΑ ΑΕ.            ................................................................................................................................ 1410

§ 29.ΤοΔάσοςκατάτηνΚτηματογράφηση........................................................................... 1411

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1411

ΙΙ.... Το άρθρο 28 ν. 2664/1998 υπό το προηγούμενο νομικό καθεστώς................................... 1412

ΙΙΙ... Το άρθρο 28 ν. 2664/1998 υπό το ισχύον νομικό καθεστώς.............................................. 1416

IV... Θεματογραφία.................................................................................................................. 1420

V.... Τα κατ’ ιδίαν ζητήματα....................................................................................................... 1420

Α.... Δήλωση ιδιωτικού δικαιώματος σε δάση κατά την κτηματογράφηση........................... 1420

Β.... Προϋποθέσεις καταχωρίσεως – Βεβαίωση (αρχικής) εγγραφής................................... 1422

Γ.... Επιτροπές Ενστάσεων................................................................................................. 1424

Δ.... Αρμοδιότητα πολιτικών δικαστηρίων.......................................................................... 1424

Ε.... Περιοχές με κύρωση δασικού χάρτη πριν από Εθνικό Κτηματολόγιο........................... 1426

Στ... Περιοχές χωρίς κατάρτιση δασικού χάρτη................................................................... 1427

Ζ.... Αμφισβήτηση ορίων μη δημόσιων εκτάσεων.............................................................. 1427

Η.... Μετονομασία σε Διεύθυνση Δασικών Χαρτών............................................................ 1428

Θ... Ειδικό τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων – Έκδοση προεδρικού διατάγματος............. 1428

Ι..... Παύση ισχύος διατάξεων άρθρου 8 ν. 998/1979........................................................ 1428

ΙΑ... Κατάργηση διατάξεων................................................................................................ 1429

ΙΒ... Οι κτηματικοί χάρτες ν. 248/1976............................................................................... 1429

ΙΓ... Αναρμοδιότητα Επιτροπών Εξέτασης αντιρρήσεων..................................................... 1430

ΙΔ... Ειδική ρύθμιση για επιδίωξη αναγνωρίσεως δικαιωμάτων.......................................... 1430

ΙΕ... Αναρμοδιότητα Επιτροπών Εξέτασης αντιρρήσεων..................................................... 1431

ΙΣτ.. Στοιχεία που λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη......................................................... 1431

ΙΖ... Σε σχέση με το προσωπικό συνεργείων κτηματογραφήσεως....................................... 1431

ΙΗ... Ανταλλαγές δυνάμει συμβολαίων............................................................................... 1432

ΙΘ.. Σε σχέση με τον όρο «δασικές εν γένει εκτάσεις»........................................................ 1432

VI... Συνοπτικές παρατηρήσεις.................................................................................................. 1433

§ 30.ΤοΔάσοςλειτουργούντοςΚτηματολογίου.................................................................... 1440

Ι..... Εισαγωγικά........................................................................................................................ 1440

ΙΙ.... Κυριότητα Δημοσίου σε δάση........................................................................................... 1442

ΙΙΙ... Δάσος «Άγνωστου ιδιοκτήτη»............................................................................................. 1443

IV... Αιτιάσεις διορθώσεως κτηματολογικών εγγραφών............................................................. 1444

Α.... Γενικά για τη διόρθωση σφαλμάτων........................................................................... 1444

1... Προλεγόμενα στη διόρθωση σφαλμάτων.............................................................. 1444

2... Διόρθωση σφαλμάτων στο Κτηματολογικό Δίκαιο................................................. 1445

3... Αντικείμενο ποικίλων διορθώσεων στο Κτηματολογικό Δίκαιο.............................. 1447

V.... Κτηματολογικές διορθωτικές αγωγές ν. 2664/1998............................................................ 1447

VΙ... Αγωγή αναγνωριστική ή διεκδικητική................................................................................ 1448

VIΙ.. Οριστικοποίηση, αμάχητο τεκμήριο και δάση.................................................................... 1451

VIΙΙ. Αγωγή ανατροπής μαχητού τεκμηρίου (άρθρο 13, παρ. 2, εδ. α΄, ν. 2664/1998)............... 1452

ΙΧ... Αγωγή για διόρθωση (άρθρου 17 ν. 2664/1998)............................................................... 1452

Χ.... Περιπτώσεις υποβολής δηλώσεων και καταχωρίσεων με αντικείμενο τα δάση και τις δασικές εκτάσεις                          1453

Α.... Γενικά........................................................................................................................ 1453

Β.... Οι κατ’ ιδίαν περιπτώσεις........................................................................................... 1453

Γ.... Παρατηρήσεις............................................................................................................ 1455

Δ.... Τελικές σκέψεις.......................................................................................................... 1455

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ.............................................................................................................................. 1457

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ................................................................................................................................ 1461

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ................................................................................................................... 1471

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΛΗΜΜΑΤΩΝ.................................................................................................................. 1501