Επίσημα κείμενα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως
Τα σωζόμενα από την περίοδο 1454-1498
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-7916-99-0
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 29.86 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
29 x 19 εκ, 987 γρ, 292 σελ.
Περιγραφή

Η ανασύσταση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στο πλαίσιο του κράτους των Οθωμανών και η επαναλειτουργία του σε σύντομο χρονικό διάστημα, λίγους μόνο μήνες μετά την Άλωση, του επέτρεψε να μην αποκοπεί από τη μακρά βυζαντινή παράδοση. Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία ενισχύθηκε από το γεγονός πως εκείνοι που πρώτοι επάνδρωσαν το Πατριαρχείο στη νέα, τη μεταβυζαντινή περίοδο, ήταν στελέχη που γνώριζαν καλά τη λειτουργία της πατριαρχικής γραμματείας. (...) Βέβαια οι όροι κάτω από τους οποίους επαναλειτούργησε το Πατριαρχείο στο πλαίσιο ενός αλλόθρησκου πλέον κράτους ήταν διαφορετικοί από εκείνους που ίσχυαν τη βυζαντινή εποχή· ο νέος πατριάρχης όμως, καθώς και ο συνεργάτης του, ο νέος μέγας χαρτοφύλαξ, είχαν ως προγραμματική αρχή τη συνέχιση της βυζαντινής παράδοσης σε όλα τα επίπεδα. Και ένα από αυτά ήταν η τήρηση των κανόνων της βυζαντινής γραφειοκρατικής παράδοσης στην πατριαρχική γραμματεία: άρχισαν, με άλλα λόγια, να τηρούν έναν επίσημο κώδικα στον οποίο κατέγραφαν τις αποφάσεις που έπαιρνε το Πατριαρχείο και σημείωναν ό,τι το αφορούσε (...).


[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Οι Βυζαντινοί ζουν ακόμα
Ο όρος 'επίσημο'
Των επισήμων τα σωζόμενα και η παρούσα συναγωγή
Η έκδοση των επισήμων και η καταγραφή των πράξεων
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΩΝ 1454-1498
ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Κριτικά σημεία
ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Β': 6 Ιανουαρίου 1454 - Απρίλιος 1456 (α' πατριαρχία)
1. Σύντομη έκθεση περί της πίστεως των ορθοδόξων χριστιανών
2. Εγκύκλιο γράμμα του πατριάρχη με το οποίο νουθετεί και προαναγγέλλει την επικείμενη παραίτησή του
3. Ο πατριάρχης απαντά στη σιναϊτική μοναστική κοινότητα και δίνει λύσεις σε κανονικά και λειτουργικά ζητήματα
4. Ο πατριάρχης συμπληρώνει τις απαντήσεις του προς τους Σιναΐτες με υποδείξεις για την υποδοχή των υπόπτων για λατινοφροσύνη
5. Ο πατριάρχης προτρέπει τη σιναϊτική κοινότητα να ειρηνεύσει και να δεχτεί ξανά τους δύο μονάχους πού επιστρέφουν
6. Απαντήσεις προς τον δεσπότη της Σερβίας για λειτουργικά και κανονικά ζητήματα
ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΣΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: 1 Απριλίου 1462 - θέρος 1463
7. Επικύρωση δωρεάς του μητροπολίτη Περιθεωρίου
ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Β': Αύγουστος 1464 - φθινόπωρο 1465 (γ' πατριαρχία)
8. Εγκατάσταση του νέου μητροπολίτη Αδριανουπόλεως
ΜΑΡΚΟΣ Β' ο ΞΥΛΟΚΑΡΑΒΗΣ: αρχές - μέσα 1466
9. Πιττάκιο προς τους χριστιανούς της μητροπόλεως Δέρκων και της επισκοπής Μετρών
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Α': φθινόπωρο 1466 - τέλη 1471 (α' πατριαρχία)
10. Υπαγωγή στη μητρόπολη Εφέσου της Μαγνησίας και της Νέας Φώκαιας
11. Εγκατάσταση του νέου μητροπολίτη Παλαιών Πατρών
12. Αθώωση του μεγάλου οικονόμου Θεόδωρου Αγαλλιανού
ΣΥΜΕΩΝ Α': τέλη 1471 - αρχές 1475 (β' πατριαρχία)
13. Εγκατάσταση του νέου μητροπολίτη Τραπεζούντος
14. Επικύρωση προνομίων μονής Κοσινίτσης του Παγγαίου
15. Αθώος των κατηγοριών ο Συμεών Α'. Αποδοχή καταβολής ετήσιου φόρου στην Πύλη
16. Εγκύκλιος ενόψει αποδημίας του πατριάρχη
17. Καθαίρεση του προέδρου Ηρακλείας και δύο οφφικιαλίων του Πατριαρχείου
ΜΕΣΟΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ: αρχές - άνοιξη 1476
18. Διορισμός προσωρινού επιτρόπου στην πρώην εξαρχία Μουδανιών
19. Διευθέτηση οικονομικών ζητημάτων μεταξύ αρχιερέων
20. Διευθέτηση διενέξεων στη μητρόπολη Μηδείας
ΜΑΞΙΜΟΣ Γ': άνοιξη 1476 - 3 Απριλίου 1482
21. Τα Μουδανιά παραμένουν πατριαρχική εξαρχία
22. Λύση αφορισμού άρχοντος
23. Επικύρωση προνομίων μονής Κοσινίτσης του Παγγαίου
24. Εγκύκλιος προς τους χριστιανούς της αυτοκρατορίας
25. Γράμμα προς τον δόγη της Βενετίας
ΣΥΜΕΩΝ Α': Απρίλιος 1482 - φθινόπωρο 1486 (γ' πατριαρχία)
26. Ανατροπή της Συνόδου της Φλωρεντίας
27. Παραχώρηση στον ιερομόναχο Ιωάσαφ πατριαρχικών εξαρχιών στην Πελοπόννησο
28. Επιβεβαίωση της καταδίκης της σιμωνίας
29. Επικύρωση προσηλώσεως μονυδρίου στη μονή Βατοπεδίου
30. Επικύρωση δικαιωμάτων της μονής Ιβήρων επί της Κομίτισας
31. Εγκατάσταση του νέου μητροπολίτη Σερρών
ΝΗΦΩΝ Β': τέλη 1486 - αρχές 1488 (α' πατριαρχία)
32. Ειρηνική επιστολή προς τον πατριάρχη Αλεξανδρείας
ΜΕΣΟΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ: αρχές - Ιούνιος 1488
33. Επικύρωση συμφωνίας των μονών Ιβήρων και Χιλανταρίου για την τοποθεσία Κομίτισα
34. Αποκατάσταση Διονυσίου Α' στον οικουμενικό θρόνο
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Α': Ιούλιος 1488 - τέλη 1490 (β' πατριαρχία)
35. Επιβεβαίωση ρυθμίσεων σχετικών με τη μονή Προδρόμου στη Σωζόπολη
36. Εγκατάσταση νέου μητροπολίτη Λαρίσης
37. Εγκατάσταση νέου μητροπολίτη Βεροίας
ΜΑΞΙΜΟΣ Δ': αρχές 1491 - αρχές 1497
38. Εγκατάσταση επισκόπου στην επανενωθείσα επισκοπή Διαυλείας και Ταλαντίου
39. Λύσεις σε ερωτήματα της σιναϊτικής κοινότητας
40. Επικύρωση προνομίων Νέας Μονής Χίου
ΝΗΦΩΝ Β': θέρος 1497 - θέρος 1498 (β' πατριαρχία)
41. Νέα καταδίκη της σιμωνίας και ρύθμιση οικονομικών ζητημάτων
ΠΙΝΑΚΕΣ
Ι. Γενικό ευρετήριο
II. Ευρετήριο των incipit των κειμένων
III. Αρχεία και Βιβλιοθήκες όπου βρίσκονται τα επίσημα πατριαρχικά κείμενα