Οι περιορισμοί του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και η ισορροπία συμφερόντων μεταξύ δημιουργών/δικαιούχων και τρίτων/χρηστών ενός έργου αποτελούν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και αμφιλεγόμενο πεδίο του δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας. Το ζήτημα των περιορισμών σήμερα είναι και εξαιρετικά επίκαιρο λόγω των αναταράξεων που υφίσταται η ισορροπία συμφερόντων, εξαιτίας της θαυμαστής ψηφιακής τεχνολογίας. Ο περιορισμός προς όφελος της εκπαίδευσης είναι ένας ειδικότερος περιορισμός, σχεδόν αυτονόητος, που εδράζεται στη θεμελιώδη ελευθερία της διδασκαλίας.

Αφορμή για την παρούσα μελέτη αποτέλεσε η ελάχιστη θεωρητική επεξεργασία του περιορισμού προς όφελος της εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με τον νέο περιορισμό που εισάγεται με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/790 και αφορά αποκλειστικά ψηφιακές χρήσεις για διδακτικούς λόγους. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί να φωτίσει τις διατάξεις του ελληνικού, και του ενωσιακού δικαίου που προβλέπουν περιορισμό του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων προς όφελος της διδασκαλίας και γενικότερα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Παράλληλα, κρίθηκε αναγκαία η αναφορά σε ορισμένα ουσιώδη ζητήματα που ανακύπτουν κατά τη διερεύνηση κάθε περιορισμού ή εξαίρεσης, συμβάλλοντας έτσι στη γενικότερη δικαιοπολιτική προσέγγιση των περιορισμών.