Η έκδοση νομοθετικών κειμένων δεν αρκεί για να διασφαλίσει την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Προκειμένου να καταστούν αποτελεσματικοί οι ευρωπαϊκοί κανόνες περί προστασίας δεδομένων, είναι απαραίτητο να αξιοποιούνται οι μηχανισμοί που επιτρέπουν στα φυσικά πρόσωπα να προσφεύγουν κατά των παραβιάσεων των δικαιωμάτων τους και να αξιώνουν αποζημίωση για τυχόν προκληθείσα υλική και μη υλική ζημία. Αντιστοίχως, όμως, πρέπει να διασφαλίζεται και η έννομη προστασία των οντοτήτων, που επεξεργάζονται νομίμως προσωπικά δεδομένα.

Στην παρούσα μελέτη αναλύονται εξαντλητικά οι διατάξεις του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ VIII του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) με τίτλο «Προσφυγές, ευθύνη και κυρώσεις». Ειδικότερα, προσεγγίζονται ερμηνευτικά οι προϋποθέσεις και ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος υποβολής καταγγελίας σε εποπτική αρχή επί επεξεργασίας δεδομένων που παραβαίνει τον Κανονισμό, οι ένδικες δυνατότητες άμυνας κατά των αποφάσεων ή της αδράνειας της αρχής ελέγχου, το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής κατά του υπευθύνου επεξεργασίας ή του εκτελούντος την επεξεργασία, καθώς και τα συναφή δικονομικά ζητήματα (π.χ. διεθνής δικαιοδοσία, αρμοδιότητα εποπτικών αρχών και δικαστηρίων, αναστολή των διαδικασιών, μορφές συλλογικής δικαστικής προστασίας).

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε θέματα με εξέχουσα πρακτική σημασία, όπως το δικαίωμα αποζημίωσης του υποκειμένου, η ευθύνη του υπεύθυνου επεξεργασίας και του εκτελούντος την επεξεργασία για τις ζημίες εκ της παραβίασης του ΓΚΠΔ και οι δυνατότητες νόμιμης απαλλαγής από την ευθύνη. Σε όλες τις περιπτώσεις, λαμβάνεται θέση στα αμφισβητούμενα ζητήματα και γίνεται παραπομπή στη νομολογία των δικαστηρίων και των εποπτικών αρχών. Επιπλέον, περιέχονται δικαιοπολιτικές επισημάνσεις σε σχέση με την αληθή στόχευση συγκεκριμένων ρυθμίσεων, ενώ γίνονται εκτενείς αναφορές στο νέο - εφαρμοστικό του Κανονισμού - ν. 4624/2019 και στις συναφείς προϊσχύσασες διατάξεις του ν. 2472/1997 και της Οδηγίας 95/46/ΕΚ.