Κυπριακό και Ελληνικό Κτηματολόγιο
Δικαιοσυγκριτική επισκόπηση. 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΚΕΚΤΗΜΕ, Λευκωσία, 2020
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-648-132-1
Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε., Θεσσαλονίκη, 5/2020
Ελληνική, Νέα
€ 45.00 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 494 σελ.
Περιγραφή

Δύο πρόσφατες αποφάσεις του Εφετείου Αθηνών επαληθεύουν το ενδεχόμενο  εφαρμογής από έλληνα δικαστή διατάξεων τόσο του κυπριακού, όσο και του ελληνικού κτηματολογικού δικαίου. Συγκεκριμένα, με την ΤρΕφΑθ 1128/2019 αποδεικνύεται πως νομοθετική απαγόρευση διαθέσεως ακίνητης περιουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας επηρεάζει έγγειο ιδιοκτησία στην Ελλάδα, ενώ η ΤρΕφΑθ 247/2019 προσφέρει δείγμα κληρονομικής διαφοράς, στην οποία καλούνται να εφαρμοστούν κανόνες κυπριακού και ελληνικού δικαίου.

Στην παρούσα έκδοση δεκαέξι εκλεκτοί εισηγητές (δικαστές, καθηγητές πανεπιστημίου και νομικοί της πράξης) ξεδιπλώνουν τις συνιστώσες του κτηματολογίου ως συστήματος ουσιαστικής δημοσιότητας σε Κύπρο και Ελλάδα, την ένδικη προστασία των ακινήτων σε καθεστώς λειτουργούντος κτηματολογίου στις δύο Χώρες, όπως επίσης προσεγγίζουν ζητήματα χρησικτησίας, αλλά και λοιπά ειδικά ζητήματα του ελληνικού και του κυπριακού κτηματολογίου.

Τον γενικό συντονισμό και την επιμέλεια του έργου (στο οποίο περιέχονται οι εισηγήσεις του 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου του Κέντρου Κτηματολογικών Μελετών) είχε ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. Γεώργιος Διαμαντόπουλος, από τον οποίο προέρχονται και τα πορίσματα του τόμου, σε ό,τι αφορά, δηλαδή, τη δικαιοσυγκριτική επισκόπηση κυπριακού και ελληνικού δικαίου κτηματολογίου.

Πρόλογος ..........................................................................................................................         V

Κυριότερες Συντομογραφίες ......................................................................................       VII 

Προσφώνηση Προέδρου και Επιστημονικού Διευθυντή Κέντρου Κτη­ματολογικών Μελετών                  XXI  ............................................................................................................

1η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΩΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ

ΣΕ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ

Πρόεδρος: Νικόλαος Νίκας

Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής
Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Χάρης Πογιατζής

..... Το Κυπριακό Κτηματολόγιο: από τις οθωμανικές γαίες στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ιστορική και δικαιοσυγκριτική θεώρηση ..................................................................................         3

     Ι. .. Εισαγωγή.................................................................................................................         3

     ΙΙ. Περίοδος Τουρκοκρατίας (από τη θέσπιση του Οθωμανικού Κώ­δικα Περί Γαιών το 1857 μέχρι το 1878) ...................................................................................................................................         5 

          1. Κτήματα κατηγορίας Αραζί Μεμλουκέ ή Μουλκ..............................         6

          2. Κτήματα κατηγορίας Αραζί Μιριέ.........................................................         6

          3. Κτήματα κατηγορίας Αραζί Μεφκουφέ...............................................         7

          4. Κτήματα κατηγορίας Αραζί Μετρουκέ.................................................         7

          5. Κτήματα κατηγορίας Αραζί Μεβάτ.......................................................         7

ΙΙΙ. Περίοδος Αγγλοκρατίας (1878-1960)..........................................................         8

ΙV. ................................................................................................................................... Περίοδος Ανεξαρτησίας (1960-σήμερα)....................................................................................................................       12

Χρίστος Κληρίδης

Οι αρχές που διέπουν το Κυπριακό Κτηματολόγιο. Ειδικώς η αρχή της επιείκειας και της κτηματολογικής αναγκαιότητας............................................................................................................       13

     Ι. .. Ιστορική ανασκόπηση.......................................................................................       13

     ΙΙ. Εγγραφή ακίνητης ιδιοκτησίας και άλλων περιουσιακών στοιχείων: Κεφ. 224                 14

          1. Εγγραφή ακίνητης ιδιοκτησίας: άρθρα 39-65..................................       14

          2. Εγγραφή μισθώσεων: άρθρα 65Α-65Ε.................................................       14

          3. Εγγραφή εμπιστευμάτων: άρθρο 65ΙΕ.................................................       15

          4. Εγγραφή περιοριστικών συμβάσεων: άρθρα 65ΙΣΤ - 65Κ...........       15

     ΙΙΙ. Εκτίμηση: άρθρα 66-74....................................................................................       15

     IV. ................................................................................................................................... Το δίκαιο της επιείκειας            ................................................................................................................................... 15

          1. Ιστορικό πλαίσιο...........................................................................................       15

              Α. ........................................................................................................................ Εξ επαγωγής καταπίστευμα      ........................................................................................................................ 17

              Β. Περιουσιακό κώλυμα: proprietary estoppel (περιουσιακός αποκλεισμός)                  20

              Γ. Ειδική εκτέλεση πωλητηρίων εγγράφων........................................       25

          2. Ειδική εκτέλεση στη νομολογία των Κυπριακών δικαστηρίων.       27

              Α. Η νομολογία επί Αγγλοκρατίας και η φιλοσοφία της ειδικής εκτέλεσης                    27

              Β. Η νομολογία επί ανεξαρτησίας..........................................................       30

     V. Επίμετρο..................................................................................................................       36

Τατιάνα-Ελένη Συνοδινού

Η κτηματολογική εγγραφή στο κυπριακό δίκαιο...........................................       37

     Ι. .. Εισαγωγή.................................................................................................................       37

     ΙΙ. Το καθεστώς κτήσης και μεταβίβασης δικαιωμάτων στο άρθρο 4 του κεφ. 224               38

     ΙΙΙ. Τα εμπιστεύματα και το περιουσιακό κώλυμα αναφορικά με ακί­νητη ιδιοκτησία στην κυπριακή έννομη τάξη..........................................................................................................................       40

     ΙV. Η αρχή της συστατικής εγγραφής στη μεταβίβαση της ακίνητης ιδιοκτησίας                   46

     V. Η δύναμη της κτηματολογικής εγγραφής.................................................       48

     VI. ................................................................................................................................... Επίλογος                       50

Νικόλαος Ζαπριάνος

Ελληνικό Κτηματολόγιο: αρχές που το διέπουν, καταχωριστέες πρά­­ξεις και αποδεικτική δύναμη των κτηματολογικών εγγραφών...................................................................................       51

     I. .. Αρχές του Εθνικού Κτηματολογίου..............................................................       51

          1. Αρχή της κτηματοκεντρικής οργάνωσης............................................       51

          2. Αρχή της νομιμότητας................................................................................       53

          3. Αρχή της χρονικής προτεραιότητας.....................................................       54

          4. Αρχή της δημοσιότητας.............................................................................       55

          5. Αρχή της δημόσιας πίστης........................................................................       56

          6. Αρχή του ανοικτού Κτηματολογίου......................................................       57

     II. Καταχωριστέες πράξεις....................................................................................       58

          1. Εμπράγματες δικαιοπραξίες.....................................................................       59

          2. Λοιπές πράξεις που επιφέρουν εμπράγματη μεταβολή................       60

          3. Δικαστικές αποφάσεις που αναγνωρίζουν κτήση δικαιώματος λόγω έκτακτης χρησικτησίας  ............................................................................................................................. 62

          4. Αποδοχές κληρονομίας ή κληροδοσίας και κληρονομητήρια...       63

          5. Υποθήκες και προσημειώσεις υποθηκών............................................       63

          6. Αγωγές και ανακοπές..................................................................................       65

          7. Κατασχέσεις και άλλες δεσμεύσεις της εξουσίας διάθεσης..........       67

          8. Μισθώσεις........................................................................................................       69

          9. Άλλες καταχωριστέες πράξεις..................................................................       69

          10. Έννομες συνέπειες της καταχώρισης...................................................       70

     III. Αποδεικτική δύναμη κτηματολογικών εγγραφών................................       73

          1. Μαχητό τεκμήριο ακρίβειας των επιγενόμενων εγγραφών.......       73

          2. Ανατροπή του τεκμηρίου..........................................................................       76

              Α. ........................................................................................................................ Περιπτωσιολογία ανακριβών εγγραφών....................................................................................................       77

              Β. Ανατροπή του τεκμηρίου έναντι πάντων κατόπιν αγωγής  διόρθωσης                    79

              Γ. Ανατροπή του τεκμηρίου έναντι πάντων κατόπιν κοινής αγωγής  83        

              Δ. Παράκαμψη του τεκμηρίου κατά τη διενέργεια επιγενόμενων εγγραφών                83

     IV. ................................................................................................................................... Επίμετρο                       85

2η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΕΝΔΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΥΠΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΣΕ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ

Πρόεδρος: Καλλιόπη Μακρίδου

Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Λεμονιά Καουτζάνη

Η ένδικη προστασία της ακίνητης ιδιοκτησίας στην Κύπρο και η έφεση κατά απόφασης του Διευθυντή του κτηματολογίου.............................................................................................................       87

     I. .. Εισαγωγή.................................................................................................................       87

     ΙΙ. Η παράβαση του δικαιώματος της ακίνητης ιδιοκτησίας..................       91

          Α. Αστικό αδίκημα της ιδιωτικής οχληρίας.............................................       91

          Β. Αστικό αδίκημα παράνομης επέμβασης σε ακίνητη ιδιοκτησία           93

     ΙΙΙ. Το Κτηματολόγιο.................................................................................................       94

     IV. ................................................................................................................................... Κτηματολόγιο και εκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας.............................................................................................................      96

     V. Εφέσεις εναντίον αποφάσεων του διευθυντή (άρθρα 80, 81 & 85 του Κεφ. 224)              97

          Α. Άρθρο 80 Κεφ.224: εφέσεις κατ' αποφάσεων του Διευθυντή.....       98 

          Β. Το άρθρο 81 του Κεφ. 224........................................................................     104

     VI. ................................................................................................................................... Παράρτημα - Νομολογία          ................................................................................................................................... 104

          Α.. Charalambos Christodoulou Peyiotis a.o. v. Andreas Chri­sto­doulou Polemitis (1982) 1 C.L.R. 442           ............................................................................................................................. 104

          Β. Μοss Benita Diane ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Μέσω Διευθυντή Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 566.......................................................................................     105

          Γ. Θεονίτσα Σοφρωνίου Σολομώντος ν. Παναγιώτας Παπανεοκλή, (1992) 1 Α.Α.Δ. 906                 106

          Δ. Ελένη Χριστοφόρου Χατζηϊωάννου v. Ανδρέα Σοφοκλέους Κωνσταντίνου κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 844       ............................................................................................................................. 108

          Ε. Γιάλλουρου Kυριακού Aντωνίου κ.ά. ν. Eλλάδας A. Mιχαηλίδη  κ.ά., (1998) 1 Α.Α.Δ. 31             108

          Στ. Κωμοδρόμου ν. Κόκου (2013) 1 ΑΑΔ 1442........................................     110

          Ζ. Αντωνίου ν. Αριστοκλή κ.α. (Πoλιτική Έφεση αρ. 213/2011, ημερομηνίας 29.6.2016)                110

          Η. Χαραλάμπους ν. Αντρέου (Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 474/2012 και 474Α/2012, ημερομηνίας 5.12.2018)       ............................................................................................................................. 111

Σαλώμη Γιάλλουρου

Εγκλωβισμένοι αγοραστές: το πρόβλημα, η ρύθμιση και η συν­ταγ­μα­τικότητα                         113

     Ι. .. Εισαγωγικά.............................................................................................................     113

     ΙΙ. Το πρόβλημα.........................................................................................................     113

          Α. Η περιγραφή....................................................................................................     113

          Β. Η μνημονιακή υποχρέωση........................................................................     118

     ΙΙΙ. Η ρύθμιση...............................................................................................................     119

          Α. Σεπτέμβριος 2014 - Σεπτέμβριος 2015................................................     120

          Β. Σεπτέμβριος 2015 - Ιούλιος 2019...........................................................     120

          Γ. . Ιούλιος 2019 - Σήμερα.................................................................................     128

     IV. ................................................................................................................................... Η συνταγματικότητα                130

          A. Δικαίωμα στην ιδιοκτησία.........................................................................     131

          Β. Δικαίωμα στην εργασία..............................................................................     137

          Γ. . Δικαίωμα του συμβάλλεσθαι ελευθέρως.............................................     139

          Δ. Δικαίωμα στην ισότητα..............................................................................     142

          Ε. Διάκριση των εξουσιών..............................................................................     142

     V. Επίμετρο..................................................................................................................     144

Χρίστια Μίτλεττον

Η εκπρόθεσμη κατάθεση σύμβασης στο Κτηματολόγιο και η δι­καιο­­δοσία του Δικαστηρίου                  145

     Ι. .. Προδιάθεση...........................................................................................................     145

     ΙΙ. Το άρθρο 12.........................................................................................................     145

     ΙΙΙ. Ο λόγος για σύμβαση με την έννοια του Νόμου....................................     147

     IV. ................................................................................................................................... Η σύμβαση να παραμένει σε ισχύ        ................................................................................................................................... 148

     V. Η σύμβαση να μπορούσε να κατατεθεί στο Κτηματολόγιο εάν δεν υπήρχε το ζήτημα του χρόνου, με βάση τις λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 3........................................     149

   VI. Ουσιαστικές προϋποθέσεις (δίκαιο και εύλογο)....................................     150

   VII. Το ζήτημα της επίδοσης της αίτησης για εκπρόθεσμη κατάθεση στους προγενέστερους εμπράγματους πιστωτές................................................................................................................     150

   VIII. ................................................................................................................................. Η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και το σύστημα Κτηματολογίου και τις εγγενείς παθογένειές του     ................................................................................................................................. 156

   IX. . Αντί επιλόγου.......................................................................................................     159

Άννα Πλεύρη

Ένδικη προστασία στο πεδίο του Εθνικού Κτηματολογίου. Τα έν­δικα βοηθήματα των άρθρων 6 και 7 ν. 2664/1998.......................................................................................................................     161

     Ι. .. Αντί εισαγωγής: Από το προσωποκεντρικό σύστημα των Υπο­θηκο­φυλα­κείων στο κτηματοκεντρικό σύστημα τήρησης κτη­ματολογικών βιβλίων, άλλως η επενέργεια της εισαγωγής του Εθνικού Κτηματολογίου στο εμπράγματο δίκαιο...................................................    161

          Α. Ο ν. 2308/1995...............................................................................................     166

          Β. Ο ν. 2664/1998...............................................................................................     172

     ΙΙ. Η προστασία των εγγραπτέων δικαιωμάτων κατά το στάδιο της κτηματογράφησης πριν την λειτουργία του Κτηματολογικού Γρα­φείου......................................................................     184

     ΙΙΙ. Η ένδικη προστασία για τη διόρθωση ανακριβών πρώτων κτη­ματο­λογικών εγγραφών επί λειτουργούντος Κτηματολογικού Γρα­φείου.............................................     186

          Α. Αγωγή κατά το άρθρο 6 § 2 ν. 2664/1998 για τη  διόρθωση ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής..........................................................................................................     190

              1. Νομική φύση και χαρακτήρας της αγωγής...................................     192

              2. Διαδικαστικές προϋποθέσεις της δίκης..........................................    193

                   α. Δικαιοδοσία πολιτικών δικαστηρίων.......................................     193

                   β. Καθ’ ύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα..................................     193

                   γ. Νομιμοποίηση....................................................................................     194

                   δ. Ορισμένο της αγωγής και αίτημα αυτής................................     197

              3. Προθεσμία άσκησης................................................................................     199

              4. Προδικασία.................................................................................................     201

                   α. Καταχώριση της ασκηθείσας αγωγής στο κτηματολογικό φύλλο                      201

                   β. Προσάρτηση στην αγωγή του αποδεικτικού ηλεκτρονικής υποβολής στη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου, του τοπογραφικού διαγράμματος ή του διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών..............................................................     203

                   γ. Κατάργηση της υποχρέωσης τήρησης προδικασίας σε αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου    ................................................................................................................ 204

              5. Ζητήματα παραδεκτού της αγωγής ή της συζήτησης αυτής           205

                   α. Προσκόμιση αντιγράφου κτηματολογικού φύλλου και αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος ή τοπογραφικού διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών με τεχνική εισήγηση του Φορέα...........................................................................................     205

                   β. Καταβολή δικαστικού ενσήμου...................................................     206

                   γ. Προσκόμιση πιστοποιητικού φόρου ιδιοκτησίας...............     207

                   δ. Υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης................     207

              6. Υποκειμενικά σύνθετη κτηματολογική δίκη επί αγωγής του άρθρο 6 § 2 ν. 2664/1998 (ομοδικία, παρέμβαση).................................................................................................     210

              7. Προϋποθέσεις της νομικής βασιμότητας της αγωγής..............     211

              8. Βαθμός δικονομικής ωριμότητας της απόφασης, η οποία διατάσσει τη διόρθωση               212

          Β. Αίτηση κατά το άρθρο 6 § 3 ν. 2664/1998 για τη διόρθωση ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής με την ένδειξη  «άγνωστος ιδιοκτήτης».........................     213

              1. Φύση υπαγόμενων υποθέσεων - Διαδικασία εκούσιας δικαιοδοσίας                        215

              2. Τήρηση προδικασίας...............................................................................     216

              3. Παραδεκτό της συζήτησης...................................................................     217

              4. Νομιμοποίηση και έννομο συμφέρον..............................................     217

              5. Αίτημα και αντικείμενο της δίκης - Ορισμένο της αίτησης....     218

              6. Παρεμβάσεις ............................................................................................     219

              7. Βαθμός δικονομικής ωριμότητας της εκδοθησομένης απόφασης και έννομες συνέπειες αυτής       ........................................................................................................................ 221

          Γ. . Αίτηση κατά το άρθρο 6 § 8 ν. 2664/1998 για τη διόρθωση  ανα­κριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής, ως προς περι­γραφικά και γεωμετρικά στοιχεία........     222

          Δ. Αγωγή του άρθρου 13 § 2 ν. 2664/1998..............................................     225

     ΙV. Ένδικη προστασία του αληθούς κυρίου για την προστασία των δικαιωμάτων του μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών..................................................     226

          Α. Οριστικοποίηση πρώτων εγγραφών....................................................     226

          Β. Προστασία αληθούς δικαιούχου μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών                231

     V. Επίλογος..................................................................................................................     234

Μαρία Περτσελάκη

Ο ρόλος του κτηματολογικού δικαστή στο Εθνικό (ελληνικό) Κτη­ματολόγιο   235

     Ι. .. Πρόλογος................................................................................................................     235

     ΙΙ. Ορισμός καθηκόντων........................................................................................     235

     ΙΙΙ. Νομική φύση.........................................................................................................     241

     IV. ................................................................................................................................... Αρμοδιότητα κτηματολογικού δικαστή....................................................................................................................     242

     V. Επίλογος..................................................................................................................     253

3η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ
ΕΠΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΄Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΓΑΙΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΣΕ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ

Πρόεδρος: Ήρα Ιωάννου-Αιμιλιανίδου

Δικηγόρος, Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου
Κέντρου Κτηματολογικών Μελετών

Γεώργιος Ιωάννου

Εχθρική κατοχή (χρησικτησία) επί δημοσίων γαιών στο κυπριακό δίκαιο       257

     Ι. .. Το καθεστώς της εχθρικής κατοχής πριν τη νομοθετική καθιέρωση του  Κεφ. 224                      257

     ΙΙ. Το καθεστώς της εχθρικής κατοχής μετά τη θέσπιση του Κεφ. 224 (άρθρο 9)                  259

     ΙΙΙ. Τρόποι κτήσης ιδιοκτησίας λόγω εχθρικής κατοχής (άρθρο 10 Κεφ. 224)             263

     IV. ................................................................................................................................... Οι προβλέψεις των άρθρων 2 και 10A του Κεφ. 224 για την εχθρική κατοχή.........................................................     268

     V. Εγγραφή της χρησικτησίας στα μητρώα του Κτηματολογίου.........     269

Έλενα Γεωργίου-Ταλιώτου

Διοικητικές πράξεις αφορώσες την ακίνητη ιδιοκτησία στην Κύπρο. Ειδικώς η αναγκαστική απαλλοτρίωση και η επίταξη................................................................................................................     271

     Ι. .. Προδιάθεση...........................................................................................................     271

     ΙΙ. Η προστασία του δικαιώματος της ακίνητης ιδιοκτησίας.................     271

     ΙΙΙ. Η διοικητική πράξη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, όροι και προϋποθέσεις               275

     IV. ................................................................................................................................... Η διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης....................................................................................................     284

     V. Αρμοδιότητα δικαστηρίου για την εκδίκαση των εν λόγω δια­φο­ρών      289

     VΙ. ................................................................................................................................... Η επίταξη ως άλλη μορφή επέμβασης στην ακίνητη ιδιοκτησία..................................................................................     290

Κώστας Κατσαρός

Κτηματολόγιο και θρησκευτικές γαίες (εκκλησιαστική και βακουφική γη) στην Κύπρο             299

     Ι. .. Το Κτηματολόγιο της Κύπρου........................................................................     299

          1. Το Κτηματολόγιο της Κύπρου κατά την Τουρκοκρατία έως το 1878     299

          2. Το Κτηματολόγιο της Κύπρου κατά την Αγγλοκρατία (1878-1960)       300

          3. Το Κτηματόλογιο από την εποχή της ανεξαρτησίας έως σήμερα            300

     ΙΙ. Το νομικό καθεστώς των θρησκευμάτων στην Κύπρο.......................     301

          1. Το νομικό καθεστώς της Ορθόδοξης Εκκλησίας...............................     301

          2. Το νομικό καθεστώς της Ισλαμικής Κοινότητας..............................     304

     ΙΙΙ. Θρησκευτικές περιουσίες. Εκκλησιαστική και βακουφική γη...........     304

          1. Σχετικές διατάξεις για την ακίνητη περιουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας                     304

              Α. ........................................................................................................................ Μίσθωση                      304

              Β. Πώληση........................................................................................................     304

              Γ. Αγορά............................................................................................................     305

          2. Τα βακούφια, βασικές έννοιες και τρόποι αφιέρωσης...................     305

              Α. ........................................................................................................................ Εγγραφή βακφιέ στο Κτηματολόγιο      ........................................................................................................................ 307

              Β. Αμετάκλητη εγγραφή, αναπαλλοτρίωτο του βακουφίου και  εξουσία ανταλλαγής               309

              Γ. Διορισμός διαχειριστή (Μουτεβελλή), περιορισμοί στην πώληση ή υποθήκευση και εξουσία μίσθωσης.....................................................................................................     309

              Δ. ........................................................................................................................ Η εγκαθίδρυση του τμήματος βακουφίων και θρησκευτικών ζητημάτων νόμου.....................     310

     IV. ................................................................................................................................... Διάφορες νομοθετικές διατάξεις σχετικά με τις θρησκευτικές γαίες (εκκλησιαστική και βακουφική γη) και το Κτηματολόγιο          ................................................................................................................................... 311

          1. Ο Περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας Νόμος, Κεφ. 224................................     311

              Α. ........................................................................................................................ Ακίνητη ιδιοκτησία που καθίσταται Βάκουφ (Vakf)............................................................................................     312

              Β. Εγγραφή Βάκουφ (Vakf) στο όνομα εμπιστευματοδόχου (trustee)       312

              Γ. Εγγραφή ακίνητης ιδιοκτησίας στο όνομα θρησκευτικού λειτουργού                       313

          2. Ο περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμος, Κεφ. 195...........................     315

              Α. Κληρoδoσίες σε θρησκευτικούς oργαvισμoύς..............................     315

          3. Ο περί Φόρου Ακίνητης Ιδιοκτησίας Νόμος, Κεφ. 322.................    315

              Α. ........................................................................................................................ Εξαίρεση από τη φορολογία     ........................................................................................................................ 315

          4... Ο περί Φορολογίας Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμος του 1980 (24/ 1980)             316

          5. Ο περί Κοιμητηρίων (Ταφή και Εκταφή) Νόμος του 2004 (257(I)/ 2004)                       316

              Α. ........................................................................................................................ Δωρεάν παραχώρηση γης        ........................................................................................................................ 316

Γεώργιος Αποστολάκης

Η εκκλησιαστική περιουσία και η πρόκληση του Εθνικού Κτημα­τολογίου στην Ελλάδα                        317

     Ι. .. Προδιάθεση...........................................................................................................     317

     ΙΙ. Το Κτηματολόγιο και η εκκλησιαστική ακίνητη περιουσία................     317

          Α. Έννοια εκκλησιαστικής περιουσίας........................................................     317

          Β. Η εκκλησιαστική περιουσία δεν είναι δημόσια.................................     318

          Γ. . Οι ιστορικοί τίτλοι κυριότητας και το Κτηματολόγιο....................     319

          Δ. Η χρησικτησία ως τίτλος κυριότητας...................................................     320

          Ε. Τα αρχειακά ιστορικά έγγραφα ως αποδεικτικά τεκμήρια νομής        321

          Στ. Νομικό θεμέλιο διαχρονικού δικαίου..................................................     322

     ΙΙΙ. Το νομικό πλαίσιο της ακίνητης μοναστηριακής περιουσίας...........     322

          Α. Το προ των νόμων 1700/1987 και 1811/1988 ισχύσαν δίκαιο..     322

          Β. Το ισχύον νομικό καθεστώς.....................................................................     324

          Γ. . Καθεστώς ιερών μονών που δεν συμβλήθηκαν...............................     324

          Δ. Το άρθρο 55 ν. 2413/1996.........................................................................     325

              α. ........................................................................................................................ Η έννοια του άρθρου 55          ........................................................................................................................ 326

          Ε... Οι διαχειριστικές εξουσίες της Εκκλησίας της Ελλάδος επί της  μοναστηριακής περιουσίας μετά τους ν. 1700/1987, 1811/1988 και  το άρθρο 55 ν. 2413/1996.............     328

          Στ. Καθεστώς ιερών μονών που συμβλήθηκαν.......................................     331

              α. ........................................................................................................................ Σε επίπεδο κυριότητας              333

              β. Σε επίπεδο διοίκησης και διαχείρισης..............................................     336

     IV. ................................................................................................................................... Πορίσματα                   336

4η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ΕΙΔΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ

ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

Πρόεδρος: Γεώργιος Διαμαντόπουλος

Καθηγητής Νομικής Σχολής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 
Πρόεδρος Κέντρου Κτηματολογικών Μελετών

Αντώνιος Λαχανόπουλος

Το ειδικό ιδιοκτησιακό (εθιμικό) καθεστώς των Κυκλάδων νήσων........     341

     Ι. .... Προδιάθεση.........................................................................................................     341

     ΙΙ. ... Η Ιστορία..............................................................................................................     342

     ΙΙΙ. . Η αγροτική και δασική γη.............................................................................     345

     IV. . Η αστική γη και η δόμηση.............................................................................     351

     V. .. Η επιφάνεια.........................................................................................................     353

     VI. . Η ιδιόρρυθμη κυκλαδική οριζόντια ιδιοκτησία....................................     354

     VII. Κυκλαδικό έθιμο, οριζόντια ιδιοκτησία και εισαγωγή του ΑΚ......     361

     VIII. Το Κυκλαδικό έθιμο και το Κτηματολόγιο..............................................     365

Κατερίνα Ηλία

Ζητήματα από το δίκαιο της υποθήκης στο Κυπριακό Κτηματολόγιο

     Ι. .. Εισαγωγή.................................................................................................................     367

     ΙΙ. Ορισμός της υποθήκης......................................................................................     367

     ΙΙΙ. Η φύση της υποθήκης ως εμπράγματο βάρος.......................................     368

     IV. ................................................................................................................................... Η υποθήκη ως εξασφάλιση       ................................................................................................................................... 373

     V. Εκποίηση υποθήκης............................................................................................     375

          Α. Μέρος VI, Ν. 9/1965 - Πώληση ενυπόθηκου ακινήτου..................     376

          Β. Μέρος VIΑ, Ν. 9/1965 - Πώληση ενυπόθηκου ακινήτου από τον ενυπόθηκο δανειστή             ............................................................................................................................. 377

     VI. ................................................................................................................................... Συμπεράσματα              380

Αχιλλεύς Αιμιλιανίδης

Ζητήματα από το δίκαιο των δουλειών στην Κύπρο...................................     381

     Ι. .. Εισαγωγή.................................................................................................................     381

     ΙΙ. Απόκτηση δικαιώματος δουλείας επί ακινήτου.....................................     382

     ΙΙΙ. Απόκτηση δουλείας μέσω χρησικτησίας...................................................     388

     ΙV. ................................................................................................................................... Απόκτηση δουλείας μέσω έγγραφης επιφύλαξης.............................................................................................................     391

     V. Υποχρεωτική παροχή διόδου........................................................................     394

     VΙ. ................................................................................................................................... Απόσβεση ή τροποποίηση δικαιώματος..........................................................................................................     403

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Γεώργιος Διαμαντόπουλος
Επιστημονικός Διευθυντής ΚΕΚΤΗΜΕ, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Πορίσματα εργασιών 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Κέντρου Κτηματο­λογικών Μελετών, με θέμα: «Κυπριακό και Ελληνικό Κτηματολόγιο.
Δικαιοσυγκριτική επισκόπηση».............................................................................     407

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΤρΕφΑθ 1128/2019........................................................................................................     421

ΤρΕφΑθ 247/2019                      446