Το έργο του αγίου Ειρηναίου "΄Ελεγχος και ανατροπή της ψευδωνύμου γνώσεως" είναι σπουδαιότατο για να γνωρίσουμε τα γνωστικά συστήματα και την θεολογία της πρώιμης Εκκλησίας. Η ακριβής παρουσίαση των γνωστικών συστημάτων, την οποία βρίσκουμε στο έργο του, αποτελεί σήμερα σίγουρη πηγή της ιστορίας των αιρέσεων. Ο άγιος Ειρηναίος ανέλαβε τον τεράστιο αγώνα προς καταπολέμηση των αιρετικών και ασφάλεια των πιστών. Δικαίως θεωρείται ο θεμελιωτής του αντιαιρετικού αγώνος της Εκκλησίας. Ο αγώνας του και η προσφορά του τον καταξίωσαν στην Εκκλησία, ώστε ενωρίς να αποκτήσει μεγάλη φήμη και όνομα αγίου, η δε επιρροή του στην Εκκλησία να είναι καθολική και καθοριστική για τη νικηφόρο και ένδοξη πορεία της. Πόσο σεβαστή και επιβλητική υπήρξε η προσωπικότητα του Ειρηναίου φαίνεται από την γενική εκκλησιαστική αναγνώρισή του, σε σημείο που και αυτός ακόμη ο Βίκτωρ Ρώμης να παραμερίζει τις πρώιμες τάσεις παπικού πρωτείου μπροστά στις ειρηνικές διαθέσεις και επεμβάσεις του Ειρηναίου, "το της ειρήνης επωνύμου". Γι` αυτό ορθώς ειπώθηκε ότι "ο άγιος Ειρηναίος υπήρξε για την εποχή του ό,τι ο Μ. Αθανάσιος για την δική του εποχή" (Brunner).