ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ... πάθος: Η ανάπτυξη του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-568-881-3
Ελληνική, Νέα
€ 22.00 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
23 x 15 εκ, 406 σελ.
Σύντομη περιγραφή
Το βιβλίο ανατρέχει σε όλη την διαδρομή, μέχρι το 2018, παρουσιάζοντας και σχολιάζοντας τις εξελίξεις, τα αλλεπάλληλα σχέδια για το Ελληνικό και κάποιες θεωρητικές θέσεις που βοηθούν στην κατανόηση της πορείας και των πολεοδομικών πρωτοβουλιών.
Περιγραφή

Το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού έχει αποκτήσει τελευταία έναν ιδιαίτερο συμβολισμό στον δημόσιο διάλογο. Η ανάπτυξη του απασχόλησε με ένταση κυβερνήσεις, αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, μέσα ενημέρωσης, πολεοδόμους, αρχιτέκτονες και γενικά τους πολίτες. Σταδιακά, πήρε σημασία και συμβολισμό, που ξεπερνούν την σπουδαιότητα ενός μοναδικού πολεοδομικού έργου, διότι συνδέθηκε με γενικότερες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, ιδεολογικές και πολιτιστικές εξελίξεις, που κατέληξε να εκφράζει. Μέσα από ανταγωνισμούς και διαμάχες έγινε η μικρογραφία ή κατοπτρικό είδωλο μιας ευρύτερης πραγματικότητας και των πρόσφατων αναταράξεων της Ελληνικής κοινωνίας. Μπορεί αυτό να ακούγεται υπερβολικό, αλλά ένας στόχος αυτού του βιβλίου είναι να δείξει ότι αληθεύει. Το 1978 είναι η αφετηρία αυτής της διαδρομής, όταν αποφασίσθηκε ότι θα εκποιηθεί για να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή ενός νέου αεροδρομίου. Ένας νόμος του 1995, είναι ο επόμενος μεγάλος σταθμός και η απαρχή ενός, συχνά συγκρουσιακού, διαλόγου, για την δημιουργία στο Ελληνικό μητροπολιτικού πάρκου πρασίνου και αναψυχής. Από το 2010, όταν η χώρα μπαίνει στον αστερισμό των Μνημονίων, επικρατεί μια νέα αντίληψη λόγω της αγωνίας για ενίσχυση των κρατικών ταμείων και προσέλκυση επενδύσεων. Μια συνέπεια ήταν η παγίωση της λογικής ενός παράλληλου ή εναλλακτικού συστήματος πολεοδόμησης. Για το Ελληνικό, το 2012 είναι σημαδιακό, διότι, σε μια χώρα βυθισμένη στην οικονομική κρίση, οι όροι του παιχνιδιού αλλάζουν και το κριτήριο είναι πια η επιχειρηματική αξιοποίηση. Το βιβλίο ανατρέχει σε όλη την διαδρομή, μέχρι το 2018, παρουσιάζοντας και σχολιάζοντας τις εξελίξεις, τα αλλεπάλληλα σχέδια για το Ελληνικό και κάποιες θεωρητικές θέσεις που βοηθούν στην κατανόηση της πορείας και των πολεοδομικών πρωτοβουλιών.

Αεροδρόμια

66Ο ανασχεδιασμός του χώρου του πρώην αεροδρομίου Riem του Μονάχου

Κεφάλαιο 2

2003Περίοδος αποφάσεων για το Ελληνικό και οι εξελίξεις μέχρι το

712.1. Ιστορικό: Ο διάλογος για το Ελληνικό, οι κυβερνητικές εξαγγε­λίες, η οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, οι προτάσεις του ΕΧΟΑ και η στάση της τοπικής αυτοδιοίκησης

71Θέσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης

75Αυξανόμενη οξύτητα

76Πρωθυπουργικές εξαγγελίες

80Η μελέτη της ΑΣ.Π.Α. Α.Ε. για τους δήμους

81Καταιγισμός ιδεών και προτάσεων

83Αττική και παραλιακή ζώνη Σαρωνικού

88Ολυμπιακό Χωριό

88Μια χαμένη ευκαιρία

902.2. Στόχοι, εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης, συστατικά στοιχεία των λύσεων και μεθοδολογική προσέγγιση της μελέτης του ΕΧΟΑ

90Η πορεία του σχεδιασμού

92Η μεθοδολογία της μελέτης

95Κριτήρια διαλογής χρήσεων (Δραστηριότητα Δ7)

96Δομικά στοιχεία των δεσμών χρήσεων και των σεναρίων (Δρα­στη­ριότητα Δ8)

97Πάρκο πρασίνου

98Επιχειρηματικές δραστηριότητες (Δραστηριότητα Δ9)

99Εναλλακτικές δέσμες χρήσεων γης (Δραστηριότητες Δ10 και Δ11)

101Η δομή του χώρου

102Χωρικά «προκαταρκτικά σενάρια» (Δραστηριότητα Δ12)

106Θεματικά πάρκα: Θεματική αναψυχή στο σύνορο της Αθήνας με τον Σαρωνικό Κόλπο

106Τέχνες και λόγος: Δημιουργία πολιτιστικού πόλου

106Κέντρο εκθέσεων και συνεδρίων και διεθνής έκθεση

107Αεραθλητισμός και τηλεπικοινωνιακή - διαστημική τεχνολογία

107Οικονομική αξιολόγηση (Δραστηριότητα Δ13)

109Εναλλακτικά «τελικά χωρικά σενάρια» (Δραστηριότητα Δ14)

1152.3. Σχεδιασμός με χρήση εναλλακτικών σεναρίων στην πολεοδο­μι­κή θεωρία και πρακτική και οι βασικές αρχές της μελέτης του ΕΧΟΑ

115Οι απαρχές της προσέγγισης του scenario planning

118Η πρακτική του πολεοδομικού σχεδιασμού στην Ελλάδα και η χρήση σεναρίων

121Η χρήση των σεναρίων στη μελέτη για το Ελληνικό του ΕΧΟΑ/ ΕΜΠ

124Η οικοδόμηση των σεναρίων

Κεφάλαιο 3

«Διεθνοποίηση» της ανάπλασης του Ελληνικού

και η νέα κυβερνητική προσέγγιση στην περίοδο

1273.1. Ιστορικό: Διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, νέες κυβερνη­τικές προτάσεις, και ανανέωση των αντιδράσεων

127Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός

131Επικαιροποίηση του ερευνητικού προγράμματος του ΕΧΟΑ/ΕΜΠ και ο φορέας ανάπτυξης

133Νέες αντιδράσεις, εντάσεις και αντιπαραθέσεις

137Διάλογος ΥΠΕΧΩΔΕ και δήμων ή έλλειψη διαλόγου;

140Μια συμφιλιωτική τοποθέτηση

1423.2. Η βραβευμένη μελέτη των Γάλλων αρχιτεκτόνων, οι συμπλη­ρωματικές προτάσεις του ΕΧΟΑ και το σχέδιο του ΥΠΕΧΩΔΕ του

142Τα κύρια χαρακτηριστικά της βραβευμένης μελέτης - Softscapes.

145Οι προτάσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ του

151Πολεοδομική οργάνωση και κτήρια

1533.3. Η οικο-συστημική προσέγγιση (ecosystem approach)

153Βασικές αρχές της ecosystem approach

157Οικο-συστημική προσέγγιση και αστικές περιοχές

Κεφάλαιο 4

Μεταβολές στον διάλογο για το Ελληνικό και στροφή προς νέες

θεωρήσεις κατά την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης (2007-2010)

1594.1. Ιστορικό: Πολιτικές εξελίξεις και εναλλακτικές προτάσεις με διαφορετική αφετηρία και στόχευση

159Στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και άλλες εναλ­λακτικές μελέτες

162Αλλαγή κυβερνητικών απόψεων και το Κέντρο Πολιτισμού «Ίδρυ­μα Σταύρος Νιάρχος»

164Η οικονομική κρίση και η επίδραση της στον διάλογο για το Ελ­ληνικό

166Οι «μελέτες Πολλάλη»

169Δημοσιονομικά προβλήματα και αναζήτηση εσόδων

169Το ερευνητικό πρόγραμμα του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλ­λοντος ΕΜΠ

172Νέα πολιτική από πλευράς ΥΠΕΚΑ (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ)

174Οι προτάσεις Ασεμπίγιο: Μια πρόγευση

176Μεταβολή στους όρους του παιχνιδιού και το Κατάρ στον ορί­ζοντα

180Ο αγώνας για την προσέλκυση επενδύσεων και οι αποκρατικο­ποιήσεις

1824.2. Η μελέτη του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ

182Βασικές θέσεις της μελέτης

186Καταγραφή διεθνούς εμπειρίας

187Το πάρκο πρασίνου

188Πολεοδόμηση του χώρου και κτήρια

189Το Ελληνικό στο πλαίσιο της μητροπολιτικής περιοχής

191Προτεινόμενη στρατηγική

1954.3. Στόχοι και σχεδιασμός αστικών πάρκων

195Άνθρωπος και φύση

196Η συμβολή των πάρκων πρασίνου

197Τι είναι ένα πάρκο;

199Η νέα έννοια του πάρκου

202Η διαχείριση των αστικών πάρκων

204Οι στόχοι των αστικών πάρκων

205Λειτουργίες και οργάνωση του αστικού πάρκου

Κεφάλαιο 5

Το έργο του Ελληνικού μέσα στο κλίμα της οικονομικής κρίσης

(2011-2014)

2075.1. Ιστορικό: Η εταιρεία «Ελληνικό Α.Ε.», προσέλκυση επενδύσεων, επιχειρηματική εκμετάλλευση και διαγωνισμός για την υποβο­λή προσφορών

207Μεταξύ Καταλανών και Καταριανών

211Το μοντέλο του Καταλανού αρχιτέκτονα Ασεμπίγιο

215Εξελίξεις σε τοπικό επίπεδο και η «κοινή γνώμη»

216Ευπρόσδεκτοι επενδυτές

217Ίδρυση της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε. και του ΤΑΙΠΕΔ

219Αποκρατικοποιήσεις, επενδύσεις, ιδιωτικοποιήσεις και δημόσια ακίνητα

221Επιχειρηματικός διαγωνισμός για το Ελληνικό

224Ο ρόλος της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε., εξώσεις και μετεγκατα­στάσεις

225Η ανάπτυξη του Ελληνικού και το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας

227Η Lamda Development επί σκηνής

230Σύμβαση: Διαπραγμάτευση και κατακύρωση

233Ο Ν. 4062/2012 για την πολεοδόμηση του Ελληνικού

235Η εναντίωση της αντιπολίτευσης

240Το Ελληνικό στο μάτι του κυκλώνα

2425.2. Ο νόμος για την αξιοποίηση του πρώην Αεροδρομίου Ελληνι­κού και η μελέτη της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε.

242Ν. 4062/2012: Στόχοι για το Ελληνικό

244Ο νόμος για το Ελληνικό και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυ­ξης (ΣΟΑ)

246Πολεοδομικές παράμετροι στο Ν. 4062/2012

247Διαδικασίες κατά το Ν. 4062/2012

249Περιεχόμενα και στόχοι της μελέτης της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε

251Πολεοδομικό πρότυπο της μελέτης της Ελληνικό Α.Ε

253Πολεοδομική σύνθεση

254Χρήσεις γης και περιβάλλον

2585.3. Σχεδιασμός σε εποχή κρίσης, χωρική διακυβέρνηση, και η σύγκρουση τοπικού και μητροπολιτικού επιπέδου

258Ο σχεδιασμός του χώρου σε κρίση

260Οι αδυναμίες του φυσικού σχεδιασμού

261Κοινωνική κριτική και συστημική προσέγγιση

265Ριζοσπαστικές απόψεις και κοινωνική συμμετοχή

267«Επικοινωνιακή δράση» ή νεοφιλελεύθερη λογική;

269Ο πολεοδομικός σχεδιασμός μεταξύ σφύρας και άκμονος

271Και το μέλλον;

Κεφάλαιο 6

Η αποδοχή των προτάσεων των επενδυτών για το Ελληνικό

και οι αναπόφευκτες αναταράξεις (2015-2018)

2736.1. Ιστορικό: Οι περιπέτειες του έργου του Ελληνικού μέχρι την τελική έγκριση των σχεδίων της Hellinikon Global I S.A.

2732015: Κυβερνητική αλλαγή

275Η σύμβαση παραχώρησης του Ελληνικού

279Το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης

282Η γνωμοδότηση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων

283Προεδρικό Διάταγμα και διαδικασία γνωμοδότησης του ΣτΕ

286Καζίνο και μετεγκαταστάσεις από τον χώρο του Ελληνικού

288Το πρόβλημα των αρχαιοτήτων

290Η μάχη στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο

302Καθυστερήσεις, δασική έκταση και νέες αντιδράσεις

308Συμβατότητα της επένδυσης με το περιβάλλον της Πρωτεύουσας

310Έγκριση Προεδρικού Διατάγματος και τελευταίες εξελίξεις

3146.2. Η σύμβαση ΤΑΙΠΕΔ - Hellinikon Global I S.A. και το Σχέδιο Ολο­κληρωμένης Ανάπτυξης

314Σύμβαση μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και Hellinikon Global I S.A

318Hellinikon Global: Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης

321Υπερκείμενος σχεδιασμός και θεσμικό πλαίσιο

322Αρχές σχεδιασμού

323Ταυτότητα του ΣΟΑ

324Πολεοδομικό καθεστώς και όροι δόμησης

326Οικονομικά μεγέθη

327Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

330Η έκθεση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων

332Προεδρικό Διάταγμα έγκρισης του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανά­πτυξης

3406.3. Ο συμβολισμός των μεγάλων πολεοδομικών παρεμβάσεων και έργων, οι συμμετοχικές διαδικασίες και ο ρόλος του κράτους

340Ο προβληματισμός για τις πόλεις

341Υγιείς, συμπαγείς και έξυπνες πόλεις

343Χωρικές συσπειρώσεις, έργα - σημαίες, τοπόσημα και αστική ανα­γέννηση

346Η «νέα πολιτική» για τις πόλεις

349Επιχειρηματική πόλη και αστικό marketing

352Συνεργατικός πολεοδομικός σχεδιασμός και τοπική δημοκρατία.

354Η άκριτη πόλωση των ιδεολογιών

357Επίλογος