Με αφορμή την ιστορία τριών γενεών της οικογένειας Φαίμελ, αρχιτεκτόνων σε μια πόλη της Ρηνανίας, ο Χάινριχ Μπελ βιογραφεί την ίδια τη Γερμανία. Το Μπιλιάρδο στις εννιάμισι, που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1959 γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία, παρουσιάζει σε μια αριστοτεχνική σύνθεση τη μεγάλη εικόνα της γερμανικής «πραγματικότητας» κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο του ναζισμού και στις ύστερες επιβιώσεις του. Οι Φαίμελ, δημιουργοί όσο και καταστροφείς, αντιπροσωπεύουν με τη διττή τους αυτή υπόσταση μια θεμελιώδη αντίθεση, που ο Μπελ την ερμηνεύει μέσω των συμβολισμών του «αμνού» και του «βούβαλου»: τη σύγκρουση ανάμεσα στο άτομο με την ακηδεμόνευτη και ελεύθερη σκέψη, από τη μια, και τους καιροσκόπους «πολλούς» που ασκούν ή έστω αποδέχονται τη βία, από την άλλη.

* * *

Θαρραλέα και νηφάλια περιγραφή της μοίρας της Γερμανίας από έναν Γερμανό, μαρτυρία και ομολογία υπέρ του «αμνού», μια οιονεί μυστικιστική έκθεση πενήντα χρόνων ιστορίας, είναι αναμφισβήτητα το μείζον έργο του Χάινριχ Μπελ. (Luc Estang)

Τολμηρό και υπνωτιστικό… ένας εκτενής μονόλογος πάνω στη μνήμη και στις αστήρικτες ελπίδες. (The Wall Street Journal)

Ο Μπελ ξέρει τέλειο σημάδι: τα βέλη του είναι αιχμηρά, τα φτερά του λεία, οι στόχοι αμέτρητοι. (The New York Times)

Το έργο του φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο δημιουργικής πρωτοτυπίας και υφολογικής τελειότητας. (The Daily Telegraph)

Ο ισχυρισμός ότι ο Μπελ είναι ο αληθινός διάδοχος του Τόμας Μαν μπορεί να στηριχτεί απόλυτα στο μυθιστόρημα Μπιλιάρδο στις εννιάμισι. (The Scotsman)

* * *

Ο Χάινριχ Μπελ γεννήθηκε το 1917 στην Κολωνία και πέθανε το 1985 στο Μπόρνχαϊμ-Μέρτεν. Χάρη στις λογοτεχνικές του αρετές, καθιερώθηκε πολύ γρήγορα ως ένας από τους πιο αναγνωρισμένους Γερμανούς συγγραφείς. Τιμήθηκε με τα βραβεία Μπύχνερ (1967) και Νόμπελ (1972).

                Το Μπιλιάρδο στις εννιάμισι μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1965, σε σκηνοθεσία Jean-Marie Straub και Danièle Huillet.

φωτογραφία εξωφύλλου: © Constantinos Pittas