Η παρούσα συλλογή εμπεριέχει τα βασικά κανονιστικά κείμενα που συγκροτούν το πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο καθώς και το κείμενο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Συμπεριλαμβάνεται και ο Κανονισμός της Διαδικασίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να καταστεί έτσι προσιτός ο τρόπος οργάνωσης και λειτουργίας αυτού του κομβικού δικαιοδοτικού οργάνου με την όλως εξέχουσα συμμετοχή στη συγκρότηση, εμπέδωση και εξέλιξη του δικαιικού συστήματος της Ένωσης. Ο παρών τόμος δίδει συνεπώς μια σφαιρική εικόνα της κανονιστικής θεμελίωσης του εν ευρεία εννοία ευρωπαϊκού δικαίου.
Στόχευση της παρούσας έκδοσης δεν είναι απλώς η συλλογή των προαναφερθέντων κανονιστικών κειμένων στην επικαιροποιημένη, σήμερα ισχύουσα μορφή τους. Η επιδιωκόμενη προστιθέμενη αξία του παρόντος βιβλίου συνίσταται στον προσεκτικό εντοπισμό και επιλογή της κατ’ άρθρο ενδεικτικής βιβλιογραφίας, της ανά εκάστη κανονιστική ρύθμιση σχετικής βασικής νομολογίας των ενωσιακών δικαστηρίων αλλά και του επίσης κατ’ άρθο σχετικού παραγώγου δικαίου.
Κατά τούτο, το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να βοηθήσει τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές στην κριτική μελέτη και συνδυαστική προσέγγιση του ευρωπαϊκού δικαίου και της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας ευρύτερα. Εξίσου όμως φιλοδοξεί να δράσει υποβοηθητικά και για τον δικηγόρο και δικαστή κατά την εφαρμογή του δικαίου. Η διείσδυση της ενωσιακής έννομης τάξης στις εθνικές έννομες τάξεις και η συνύφανση των ενωσιακών με τους εθνικούς κανόνες δικαίου καθιστούν, ενόψει και των αρχών της υπεροχής και του αμέσου αποτελέσματος, απαραίτητη τη γνώση του ενωσιακού δικαίου, κατά μείζονα λόγο του πρωτογενούς, το οποίο και παρατίθεται εν προκειμένω στην ανά χείρας έκδοση.
Πρόλογος............................................................................................................................... V
Συντομογραφίες................................................................................................................. VII
ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΠΡΟΟΙΜΙΟ............................................................................................................................. 1
ΤΙΤΛΟΣ Ι. ΚΟΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ............................................................................................... 3
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ.................................................... 10
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ............................................... 13
ΤΙΤΛΟΣ IV. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ............................... 21
ΤΙΤΛΟΣ V. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ............................................ 22
Κεφάλαιο 1. Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης............. 22
Κεφάλαιο 2. Ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας 24
Τμήμα 1. Κοινές διατάξεις.......................................................................... 24
Τμήμα 2. Διατάξεις σχετικά με την κοινή πολιτική ασφαλείας και άμυνας 37
ΤΙΤΛΟΣ VΙ. ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ.......................................................................................... 42
ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΠΡΟΟΙΜΙΟ........................................................................................................................... 49
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. ΟΙ ΑΡΧΕΣ.............................................................................................. 50
ΤΙΤΛΟΣ Ι. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟΜΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ............ 50
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ.................................................... 54
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 60
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ. ΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ................... 67
ΤΙΤΛΟΣ Ι. Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ........................................................................................ 67
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ................................. 68
Κεφάλαιο 1. Η τελωνειακή ένωση...................................................................... 69
Κεφάλαιο 2. Η τελωνειακή συνεργασία............................................................. 71
Κεφάλαιο 3. Η απαγόρευση των ποσοτικών περιορισμών μεταξύ των κρατών μελών 72
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ. Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΑΛΙΕΙΑ................................................................................ 74
ΤΙΤΛΟΣ ΙV. Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ, ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 78
Κεφάλαιο 1. Οι εργαζόμενοι............................................................................... 78
Κεφάλαιο 2. Το δικαίωμα εγκαταστάσεως........................................................ 83
Κεφάλαιο 3. Οι υπηρεσίες................................................................................... 89
Κεφάλαιο 4. Κεφάλαια και πληρωμές................................................................ 93
ΤΙΤΛΟΣ V. Ο ΧΩΡΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ......................... 96
Κεφάλαιο 1. Γενικές διατάξεις............................................................................. 96
Κεφάλαιο 2. Πολιτικές σχετικά με τους ελέγχους στα σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση 101
Κεφάλαιο 3. Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις.......................... 107
Κεφάλαιο 4. Δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις......................... 109
Κεφάλαιο 5. Αστυνομική συνεργασία............................................................. 116
ΤΙΤΛΟΣ VΙ. ΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ............................................................................................ 119
ΤΙΤΛΟΣ VΙΙ. ΚΟΙΝΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ, ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΩΝ ................................................................................................................... 124
Κεφάλαιο 1. Κανόνες ανταγωνισμού............................................................... 124
Τμήμα 1. Κανόνες εφαρμοστέοι επί των επιχειρήσεων.................... 124
Τμήμα 2. Κρατικές ενισχύσεις............................................................... 130
Κεφάλαιο 2. Φορολογικές διατάξεις................................................................ 134
Κεφάλαιο 3. Η προσέγγιση των νομοθεσιών................................................. 136
ΤΙΤΛΟΣ VΙΙΙ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ........................................ 140
Κεφάλαιο 1. Οικονομική πολιτική.................................................................... 141
Κεφάλαιο 2. Νομισματική πολιτική.................................................................. 149
Κεφάλαιο 3. Θεσμικές διατάξεις....................................................................... 154
Κεφάλαιο 4. Ειδικές διατάξεις για τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ...... 156
Κεφάλαιο 5. Μεταβατικές διατάξεις................................................................. 157
ΤΙΤΛΟΣ ΙΧ. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ.............................................................................................. 163
ΤΙΤΛΟΣ Χ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ................................................................................. 166
ΤΙΤΛΟΣ ΧΙ. ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ...................................................... 173
ΤΙΤΛΟΣ ΧΙΙ. ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ 175
ΤΙΤΛΟΣ ΧΙΙΙ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.............................................................................................. 177
ΤΙΤΛΟΣ ΧΙV. ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ........................................................................................ 178
ΤΙΤΛΟΣ ΧV. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ.......................................................... 181
ΤΙΤΛΟΣ ΧVΙ. ΔΙΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΔΙΚΤΥΑ.............................................................................. 182
ΤΙΤΛΟΣ ΧVΙΙ. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ............................................................................................ 184
ΤΙΤΛΟΣ ΧVΙΙΙ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΔΑΦΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ.......................... 185
ΤΙΤΛΟΣ ΧΙΧ. ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΑ................... 188
ΤΙΤΛΟΣ ΧΧ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΑΛΛΑΓΗ ΚΛΙΜΑΤΟΣ)...................................................... 194
ΤΙΤΛΟΣ ΧΧΙ. ΕΝΕΡΓΕΙΑ.................................................................................................... 198
ΤΙΤΛΟΣ ΧΧΙΙ. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ.............................................................................................. 199
ΤΙΤΛΟΣ ΧΧΙΙΙ. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ............................................................................ 200
ΤΙΤΛΟΣ ΧΧΙV. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ...................................................................... 200
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΥΠΕΡΠΟΝΤΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΕΔΑΦΩΝ....... 201
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ. Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ............................................ 205
ΤΙΤΛΟΣ Ι. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ.............. 205
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. Η ΚΟΙΝΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ................................................................... 205
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ. Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ 208
Κεφάλαιο 1. Η συνεργασία για την ανάπτυξη.......................................... ..... 208
Κεφάλαιο 2. Η οικονομική, χρηματοοικονομική και τεχνική συνεργασία με τρίτες χώρες 210
Κεφάλαιο 3. Η ανθρωπιστική βοήθεια............................................................ 211
ΤΙΤΛΟΣ ΙV. ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ.................................................................................. 212
ΤΙΤΛΟΣ V. ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ........................................................................... 213
ΤΙΤΛΟΣ VΙ. ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ................................................................................................................... 217
ΤΙΤΛΟΣ VΙΙ. ΡΗΤΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ............................................................................... 218
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ............................... 220
ΤΙΤΛΟΣ Ι. ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ.................................................................................... 220
Κεφάλαιο 1. Τα θεσμικά όργανα...................................................................... 220
Τμήμα Ι. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο................................................... 220
Τμήμα 2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο..................................................... 225
Τμήμα 3. Το Συμβούλιο......................................................................... 226
Τμήμα 4. Η Επιτροπή.............................................................................. 230
Τμήμα 5. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης............................. 233
Τμήμα 6. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.......................................... 251
Τμήμα 7. Το Ελεγκτικό Συνέδριο.......................................................... 254
Κεφάλαιο 2. Νομικές πράξεις της Ένωσης, διαδικασίες θέσπισης και άλλες διατάξεις 257
Τμήμα 1. Οι νομικές πράξεις της Ένωσης............................................ 257
Τμήμα 2. Διαδικασίες θέσπισης των πράξεων και άλλες διατάξεις 261
Κεφάλαιο 3. Τα συμβουλευτικά όργανα της Ένωσης.................................... 266
Τμήμα 1. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή............................... 267
Τμήμα 2. Η Επιτροπή των Περιφερειών.............................................. 269
Κεφάλαιο 4. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.......................................... 270
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ................................................................... 272
Κεφάλαιο 1. Οι ίδιοι πόροι της Ένωσης........................................................... 273
Κεφάλαιο 2. Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο............................................. 274
Κεφάλαιο 3. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της Ένωσης................................... 275
Κεφάλαιο 4. Εκτέλεση του προϋπολογισμού και απαλλαγή........................ 278
Κεφάλαιο 5. Κοινές διατάξεις............................................................................ 280
Κεφάλαιο 6. Καταπολέμηση της απάτης......................................................... 282
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ. ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ..................................................................... 283
ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ................................................. 288
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ
Πρωτόκολλο (αριθ. 1) σχετικά με το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση 300
Πρωτόκολλο (αριθ. 2) σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας 303
Πρωτόκολλο (αριθ. 3) περί του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης 307
Πρωτόκολλο (αριθ. 4) για το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας............................................................................................................... 330
Πρωτόκολλο (αριθ. 7) περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 352
Πρωτόκολλο (αριθ. 8) σχετικά με το άρθρο 6, παράγραφος 2, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση για την προσχώρηση της Ένωσης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.......................................................................................................... 359
Πρωτόκολλο (αριθ. 9) σχετικά με την απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή του άρθρου 16, παράγραφος 4, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και του άρθρου 238, παράγραφος 2, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ της 1ης Νοεμβρίου 2014 και της 31ης Μαρτίου 2017, αφενός, και από της 1ης Απριλίου 2017, αφετέρου.................................................................................................. 360
Πρωτόκολλο (αριθ. 12) σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος 361
Πρωτόκολλο (αριθ. 14) σχετικά με την ευρωομάδα................................................. 363
Πρωτόκολλο (αριθ. 25) σχετικά με την άσκηση των συντρεχουσών αρμοδιοτήτων 364
Πρωτόκολλο (αριθ. 26) σχετικά με τις υπηρεσίες γενικού συμφέροντος.............. 365
Πρωτόκολλο (αριθ. 27) σχετικά με την εσωτερική αγορά και τον ανταγωνισμό 366
Πρωτόκολλο (αριθ. 36) σχετικά με τις μεταβατικές διατάξεις................................. 367
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Πίνακας προβλεπόμενος στο άρθρο 38 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ................................................................................................................... 373
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. Υπερπόντιες χώρες και εδάφη στις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του τέταρτου μέρους της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης............................................................ 377
ΔΗΛΩΣΕΙΣ
οι οποίες προσαρτώνται στη τελική πράξη της διακυβερνητικής
διάσκεψης η οποία υιοθέτησε τη Συνθήκη της Λισσαβώνας
που υπογράφηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2007
Α... ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ......................................... 378
1.... Δήλωση σχετικά με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης 378
2.... Δήλωση όσον αφορά το άρθρο 6, παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση 378
6.... Δήλωση όσον αφορά το άρθρο 15, παράγραφοι 5 και 6, το άρθρο 17, παράγραφοι 6 και 7 και το άρθρο 18 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση................................................................................ 378
7.... Δήλωση όσον αφορά το άρθρο 16, παράγραφος 4, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 238, παράγραφος 2, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 378
13.. Δήλωση σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας 381
14.. Δήλωση σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας 381
17.. Δήλωση σχετικά με την υπεροχή.................................................................... 382
18.. Δήλωση σχετικά με την οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων............................ 382
24.. Δήλωση σχετικά με τη νομική προσωπικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 383
30.. Δήλωση όσον αφορά το άρθρο 126 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 383
36.. Δήλωση όσον αφορά το άρθρο 218 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη διαπραγμάτευση και τη σύναψη, από τα κράτη μέλη, διεθνών συμφωνιών όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης.................................................................................................. 385
42.. Δήλωση όσον αφορά το άρθρο 352 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 385
Πίνακες αντιστοιχίας........................................................................................................ 386
ΧΑΡΤΗΣ
ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΠΡΟΟΙΜΙΟ........................................................................................................................... 411
ΤΙΤΛΟΣ Ι. ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ.................................................................................................... 412
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ..................................................................................................... 413
ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ. ΙΣΟΤΗΤΑ.......................................................................................................... 417
ΤΙΤΛΟΣ ΙV. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ................................................................................................. 418
ΤΙΤΛΟΣ V. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ........................................................................ 421
ΤΙΤΛΟΣ VΙ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.................................................................................................. 423
ΤΙΤΛΟΣ VΙΙ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ 424
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ..................................................................................................... 429
Άρθρο 1. Ορισμοί................................................................................................ 429
Άρθρο 2. Αντικείμενο του παρόντος κανονισμού.......................................... 430
ΤΙΤΛΟΣ 1. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ.................................................................... 430
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ....................................................... 430
Άρθρο 3. Έναρξη της θητείας των δικαστών και των γενικών εισαγγελέων 430
Άρθρο 4. Ορκωμοσία......................................................................................... 430
Άρθρο 5. Επίσημη δέσμευση............................................................................ 430
Άρθρο 6. Απαλλαγή δικαστή ή γενικού εισαγγελέα από τα καθήκοντά του 431
Άρθρο 7. Σειρά αρχαιότητας............................................................................. 431
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ, ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ................................................................................................................... 431
Άρθρο 8. Εκλογή του προέδρου και του αντιπροέδρου του Δικαστηρίου 431
Άρθρο 9. Καθήκοντα του προέδρου του Δικαστηρίου................................. 432
Άρθρο 10. Καθήκοντα του αντιπροέδρου του Δικαστηρίου........................ 432
Άρθρο 11. Συγκρότηση τμημάτων............................................................. ..... 432
Άρθρο 12. Εκλογή των προέδρων τμήματος.................................................. 433
Άρθρο 13. Κώλυμα του προέδρου και του αντιπροέδρου του Δικαστηρίου 433
Άρθρο 14. Ορισμός του πρώτου γενικού εισαγγελέα................................... 433
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ ΔΙΚΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΟΥΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ 434
Άρθρο 15. Ορισμός εισηγητή δικαστή............................................................. 434
Άρθρο 16. Ορισμός γενικού εισαγγελέα......................................................... 434
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΒΟΗΘΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ.................................................................................. 434
Άρθρο 17. Βοηθοί εισηγητές............................................................................. 434
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ............................................................................................. 435
Άρθρο 18. Διορισμός του γραμματέα.............................................................. 435
Άρθρο 19. Βοηθός γραμματέας.................................................................. ..... 436
Άρθρο 20. Καθήκοντα του γραμματέα............................................................ 436
Άρθρο 21. Τήρηση του πρωτοκόλλου............................................................. 436
Άρθρο 22. Πρόσβαση στο πρωτόκολλο, στις αποφάσεις και τις διατάξεις 437
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ.............................................................. 437
Άρθρο 23. Τόπος των συνεδριάσεων του Δικαστηρίου................................ 437
Άρθρο 24. Οργάνωση του δικαστικού έτους.................................................. 437
Άρθρο 25. Γενική συνέλευση............................................................................ 438
Άρθρο 26. Τήρηση πρακτικών.......................................................................... 438
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ...................................................................... 438
Τμήμα 1. Συγκρότηση των δικαστικών σχηματισμών.................................................. 438
Άρθρο 27. Συγκρότηση του τμήματος μείζονος συνθέσεως....................... 438
Άρθρο 28. Συγκρότηση των πενταμελών και τριμελών τμημάτων............. 439
Άρθρο 29. Συγκρότηση των τμημάτων σε περίπτωση συνάφειας ή αποχής από την εκδίκαση 440
Άρθρο 30. Κώλυμα προέδρου τμήματος........................................................ 440
Άρθρο 31. Κώλυμα μέλους του δικαστικού σχηματισμού............................ 440
Τμήμα 2. Διασκέψεις......................................................................................................... 441
Άρθρο 32. Κανόνες διέποντες τις διασκέψεις................................................. 441
Άρθρο 33. Αριθμός των μετεχόντων στις διασκέψεις δικαστών................. 441
Άρθρο 34. Απαρτία του τμήματος μείζονος συνθέσεως............................... 442
Άρθρο 35. Απαρτία των πενταμελών και τριμελών τμημάτων.................... 442
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ.............................................................................. 442
Άρθρο 36. Γλώσσες διαδικασίας....................................................................... 442
Άρθρο 37. Καθορισμός της γλώσσας διαδικασίας......................................... 442
Άρθρο 38. Χρήση της γλώσσας διαδικασίας................................................... 444
Άρθρο 39. Ευθύνη του γραμματέα στον γλωσσικό τομέα........................... 445
Άρθρο 40. Γλώσσα των δημοσιεύσεων του Δικαστηρίου............................ 445
Άρθρο 41. Αυθεντικά κείμενα........................................................................... 445
Άρθρο 42. Μεταφραστική υπηρεσία του Δικαστηρίου................................. 445
ΤΙΤΛΟΣ 2. ΚΟΙΝΕΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ............................................................... 446
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ, ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ 446
Άρθρο 43. Προνόμια, ασυλίες και διευκολύνσεις.......................................... 446
Άρθρο 44. Ιδιότητα των εκπροσώπων των διαδίκων.................................... 446
Άρθρο 45. Άρση της ασυλίας............................................................................ 447
Άρθρο 46. Αποκλεισμός από τη διαδικασία.................................................... 447
Άρθρο 47. Καθηγητές και διάδικοι της κύριας δίκης..................................... 447
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ.................................................................................................. 448
Άρθρο 48. Τρόποι επιδόσεως........................................................................... 448
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ............................................................................................. 449
Άρθρο 49. Υπολογισμός των προθεσμιών...................................................... 449
Άρθρο 50. Προσφυγή κατά πράξεως οργάνου.............................................. 449
Άρθρο 51. Παρέκταση λόγω αποστάσεως...................................................... 450
Άρθρο 52. Καθορισμός και παράταση των προθεσμιών.............................. 450
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΕΚΔΙΚΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ.................................................................. 450
Άρθρο 53. Τρόποι εκδικάσεως των υποθέσεων............................................ 450
Άρθρο 54. Συνεκδίκαση..................................................................................... 450
Άρθρο 55. Αναστολή της διαδικασίας.............................................................. 451
Άρθρο 56. Αναβολή της εκδικάσεως υποθέσεως.......................................... 452
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΕΓΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ............................................................................... 452
Άρθρο 57. Κατάθεση των διαδικαστικών εγγράφων..................................... 452
Άρθρο 58. Έκταση των διαδικαστικών εγγράφων......................................... 453
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΟΥΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥΣ 453
Άρθρο 59. Προκαταρκτική έκθεση................................................................... 453
Άρθρο 60. Παραπομπή στους δικαστικούς σχηματισμούς........................... 454
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΜΕΤΡΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ 454
Τμήμα 1. Μέτρα οργανώσεως της διαδικασίας............................................................. 454
Άρθρο 61. Μέτρα οργανώσεως λαμβανόμενα από το Δικαστήριο............. 454
Άρθρο 62. Μέτρα οργανώσεως λαμβανόμενα από τον εισηγητή δικαστή ή τον γενικό εισαγγελέα 455
Τμήμα 2. Αποδεικτικά μέσα............................................................................................. 455
Άρθρο 63. Απόφαση περί διεξαγωγής αποδείξεων...................................... 455
Άρθρο 64. Καθορισμός των αποδεικτικών μέσων......................................... 455
Άρθρο 65. Συμμετοχή στη διεξαγωγή των αποδείξεων............................... 456
Άρθρο 66. Απόδειξη με μάρτυρες................................................................... 456
Άρθρο 67. Εξέταση των μαρτύρων.................................................................. 456
Άρθρο 68. Όρκος των μαρτύρων..................................................................... 457
Άρθρο 69. Χρηματικές κυρώσεις...................................................................... 457
Άρθρο 70. Πραγματογνωμοσύνη..................................................................... 457
Άρθρο 71. Όρκος του πραγματογνώμονα...................................................... 457
Άρθρο 72. Εξαίρεση μάρτυρα ή πραγματογνώμονα..................................... 458
Άρθρο 73. Έξοδα των μαρτύρων και των πραγματογνωμόνων................. 458
Άρθρο 74. Πρακτικά των συνεδριάσεων διεξαγωγής αποδείξεων............. 458
Άρθρο 75. Έναρξη της προφορικής διαδικασίας μετά τη διεξαγωγή αποδείξεων 459
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ......................................................................... 459
Άρθρο 76. Επ’ ακροατηρίου συζήτηση............................................................ 459
Άρθρο 77. Κοινή επ’ ακροατηρίου συζήτηση................................................. 459
Άρθρο 78. Διεύθυνση των συζητήσεων.......................................................... 460
Άρθρο 79. Συζήτηση κεκλεισμένων των θυρών............................................ 460
Άρθρο 80. Ερωτήσεις......................................................................................... 460
Άρθρο 81. Λήξη της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως...................................... 460
Άρθρο 82. Ανάπτυξη των προτάσεων του γενικού εισαγγελέα.................. 460
Άρθρο 83. Διεξαγωγή προφορικής διαδικασίας ή επανάληψή της............. 461
Άρθρο 84. Πρακτικά των συνεδριάσεων......................................................... 461
Άρθρο 85. Ηχητική εγγραφή της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως................. 461
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ..................................................................... 461
Άρθρο 86. Ημερομηνία δημοσιεύσεως της αποφάσεως.............................. 461
Άρθρο 87. Περιεχόμενο της αποφάσεως.................................................. ..... 462
Άρθρο 88. Δημοσίευση και επίδοση της αποφάσεως................................... 462
Άρθρο 89. Περιεχόμενο της διατάξεως........................................................... 462
Άρθρο 90. Υπογραφή και επίδοση της διατάξεως......................................... 463
Άρθρο 91. Ισχύς των αποφάσεων και διατάξεων.......................................... 463
Άρθρο 92. Δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 463
ΤΙΤΛΟΣ 3. ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ.................................................... 464
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ................................................................................... 464
Άρθρο 93. Πεδίο εφαρμογής............................................................................ 464
Άρθρο 94. Περιεχόμενο της αιτήσεως προδικαστικής αποφάσεως........... 464
Άρθρο 95. Ανωνυμία.......................................................................................... 464
Άρθρο 96. Συμμετοχή στη διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως 465
Άρθρο 97. Διάδικοι της κύριας δίκης............................................................... 465
Άρθρο 98. Μετάφραση και επίδοση της αιτήσεως προδικαστικής αποφάσεως 466
Άρθρο 99. Απάντηση με αιτιολογημένη διάταξη........................................... 466
Άρθρο 100. Διατήρηση της αρμοδιότητας του Δικαστηρίου να αποφανθεί επί αιτήσεως προδικαστικής αποφάσεως ...................................................................................................... 467
Άρθρο 101. Αίτηση παροχής διευκρινίσεων.................................................. 467
Άρθρο 102. Έξοδα της διαδικασίας εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως 467
Άρθρο 103. Διόρθωση των αποφάσεων και διατάξεων............................... 467
Άρθρο 104. Ερμηνεία των προδικαστικών αποφάσεων και διατάξεων..... 468
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΤΑΧΕΙΑ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ....................................................... 468
Άρθρο 105. Ταχεία διαδικασία.......................................................................... 468
Άρθρο 106. Διαβίβαση των διαδικαστικών εγγράφων................................. 469
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ............................................... 469
Άρθρο 107. Πεδίο εφαρμογής της επείγουσας προδικαστικής διαδικασίας 469
Άρθρο 108. Απόφαση επί του επείγοντος...................................................... 470
Άρθρο 109. Έγγραφο στάδιο της επείγουσας διαδικασίας.......................... 470
Άρθρο 110. Επιδόσεις και ανακοινώσεις μετά την περάτωση της έγγραφης διαδικασίας 471
Άρθρο 111. Παράλειψη της έγγραφης διαδικασίας....................................... 471
Άρθρο 112. Απόφαση επί της ουσίας.............................................................. 472
Άρθρο 113. Δικαστικός σχηματισμός............................................................... 472
Άρθρο 114. Διαβίβαση των διαδικαστικών εγγράφων................................. 472
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΡΩΓΗ..................................................................................... 472
Άρθρο 115. Αίτηση δικαστικής αρωγής........................................................... 472
Άρθρο 116. Απόφαση περί χορηγήσεως δικαστικής αρωγής...................... 473
Άρθρο 117. Ποσά που καταβάλλονται στο πλαίσιο της δικαστικής αρωγής 473
Άρθρο 118. Ανάκληση του ευεργετήματος δικαστικής αρωγής.................. 473
ΤΙΤΛΟΣ 4. ΕΥΘΕΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ..................................................................................... 474
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΩΝ............................................................. 474
Άρθρο 119. Υποχρέωση εκπροσωπήσεως..................................................... 474
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΕΓΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ............................................................................... 474
Άρθρο 120. Περιεχόμενο της προσφυγής...................................................... 474
Άρθρο 121. Πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις....................................... 475
Άρθρο 122. Παραρτήματα του δικογράφου της προσφυγής....................... 475
Άρθρο 123. Επίδοση του δικογράφου της προσφυγής................................. 475
Άρθρο 124. Περιεχόμενο του υπομνήματος αντικρούσεως........................ 476
Άρθρο 125. Διαβίβαση εγγράφων................................................................... 476
Άρθρο 126. Υπομνήματα απαντήσεως και ανταπαντήσεως........................ 476
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ..................................................................... 477
Άρθρο 127. Νέοι ισχυρισμοί............................................................................. 477
Άρθρο 128. Προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων και πρόταση αποδεικτικών μέσων 477
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ.............................................................................................. 477
Άρθρο 129. Αντικείμενο και συνέπειες της παρεμβάσεως........................... 477
Άρθρο 130. Αίτηση παρεμβάσεως................................................................... 478
Άρθρο 131. Απόφαση επί της αιτήσεως παρεμβάσεως................................ 478
Άρθρο 132. Υποβολή των υπομνημάτων.................................................. ..... 479
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΤΑΧΕΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ................................................................................... 479
Άρθρο 133. Απόφαση περί εφαρμογής της ταχείας διαδικασίας................ 479
Άρθρο 134. Έγγραφη διαδικασία..................................................................... 480
Άρθρο 135. Προφορική διαδικασία................................................................. 480
Άρθρο 136. Απόφαση επί της ουσίας.............................................................. 480
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΕΞΟΔΑ..................................................................................... 481
Άρθρο 137. Απόφαση για τα έξοδα................................................................. 481
Άρθρο 138. Γενικοί κανόνες για την κατανομή των εξόδων........................ 481
Άρθρο 139. Έξοδα προκαλούμενα χωρίς εύλογη αιτία ή κακοβούλως..... 481
Άρθρο 140. Έξοδα των παρεμβαινόντων....................................................... 481
Άρθρο 141. Έξοδα σε περίπτωση παραιτήσεως............................................ 482
Άρθρο 142. Έξοδα σε περίπτωση καταργήσεως της δίκης.......................... 482
Άρθρο 143. Έξοδα διαδικασίας........................................................................ 482
Άρθρο 144. Έξοδα δυνάμενα να αναζητηθούν............................................. 482
Άρθρο 145. Αμφισβήτηση σχετικά με τα δυνάμενα να αναζητηθούν έξοδα 483
Άρθρο 146. Τρόπος πληρωμής......................................................................... 483
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΦΙΛΙΚΟΣ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ, ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ, ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΠΙΠΤΟΝΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ................................................................................................................... 484
Άρθρο 147. Φιλικός διακανονισμός................................................................. 484
Άρθρο 148. Παραίτηση...................................................................................... 484
Άρθρο 149. Κατάργηση της δίκης.................................................................... 484
Άρθρο 150. Λόγοι απαραδέκτου δημοσίας τάξεως...................................... 484
Άρθρο 151. Ενστάσεις και παρεμπίπτοντα ζητήματα.................................... 485
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΕΡΗΜΗΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ............................................................................... 485
Άρθρο 152. Ερήμην αποφάσεις........................................................................ 485
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 486
Άρθρο 153. Αρμόδιος δικαστικός σχηματισμός............................................. 486
Άρθρο 154. Διόρθωση....................................................................................... 486
Άρθρο 155. Παράλειψη του Δικαστηρίου να αποφανθεί............................. 487
Άρθρο 156. Ανακοπή......................................................................................... 487
Άρθρο 157. Τριτανακοπή................................................................................... 487
Άρθρο 158. Ερμηνεία......................................................................................... 488
Άρθρο 159. Αναθεώρηση.................................................................................. 489
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ................................................................................................................... 490
Άρθρο 160. Αίτηση αναστολής εκτελέσεως ή λήψεως προσωρινών μέτρων 490
Άρθρο 161. Απόφαση επί της αιτήσεως.......................................................... 490
Άρθρο 162. Διάταξη περί αναστολής εκτελέσεως ή λήψεως άλλων προσωρινών μέτρων 491
Άρθρο 163. Μεταβολή των περιστάσεων....................................................... 491
Άρθρο 164. Νέα αίτηση..................................................................................... 491
Άρθρο 165. Αίτηση δυνάμει των άρθρων 280 και 299 ΣΛΕΕ και 164 ΣΕΚΑΕ 491
Άρθρο 166. Αίτηση δυνάμει του άρθρου 81 ΣΕΚΑΕ..................................... 492
ΤΙΤΛΟΣ 5. ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ 492
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΤΥΠΟΣ, ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ 492
Άρθρο 167. Κατάθεση της αιτήσεως αναιρέσεως.......................................... 492
Άρθρο 168. Περιεχόμενο της αιτήσεως αναιρέσεως.................................... 492
Άρθρο 169. Αιτήματα, λόγοι και επιχειρήματα της αιτήσεως αναιρέσεως 493
Άρθρο 170. Αιτήματα σε περίπτωση που κριθεί βάσιμη η αίτηση αναιρέσεως 493
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΠΑΝΤΗΣΕΩΣ ................................................................................................................... 494
Άρθρο 171. Επίδοση της αιτήσεως αναιρέσεως............................................. 494
Άρθρο 172. Διάδικοι που επιτρέπεται να καταθέσουν υπόμνημα επί της αιτήσεως αναιρέσεως 494
Άρθρο 173. Περιεχόμενο του υπομνήματος επί της αιτήσεως αναιρέσεως 494
Άρθρο 174. Αιτήματα του υπομνήματος επί της αιτήσεως αναιρέσεως 494
Άρθρο 175. Υπομνήματα απαντήσεως και ανταπαντήσεως........................ 495
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΤΥΠΟΣ, ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ......... 495
Άρθρο 176. Ανταναίρεση.................................................................................. 495
Άρθρο 177. Περιεχόμενο του δικογράφου της ανταναιρέσεως.................. 495
Άρθρο 178. Αιτήματα, λόγοι και επιχειρήματα της ανταναιρέσεως.......... 496
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ........ 496
Άρθρο 179. Υπόμνημα επί της ανταναιρέσεως.............................................. 496
Άρθρο 180. Υπομνήματα απαντήσεως και ανταπαντήσεως επί ανταναιρέσεως 496
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΑΠΟΦΑΝΣΗ ΕΠΙ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ Ή ΕΠΙ ΑΝΤΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΞΗ 497
Άρθρο 181. Αίτηση αναιρέσεως ή ανταναίρεση προδήλως απαράδεκτη ή προδήλως αβάσιμη 497
Άρθρο 182. Αίτηση αναιρέσεως ή ανταναίρεση προδήλως βάσιμη........... 497
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΝΑΙΡΕΣΗ 497
Άρθρο 183. Συνέπειες, όσον αφορά την ανταναίρεση, της παραιτήσεως του αναιρεσείοντος ή του προδήλως απαραδέκτου της αιτήσεως αναιρέσεως............................................ 497
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΕΞΟΔΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΡΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΙΡΕΤΙΚΗ ΔΙΚΗ..................... 498
Άρθρο 184. Καθορισμός των εξόδων στην αναιρετική δίκη........................ 498
Άρθρο 185. Δικαστική αρωγή........................................................................... 498
Άρθρο 186. Αίτηση δικαστικής αρωγής πριν από την άσκηση αναιρέσεως 499
Άρθρο 187. Απόφαση περί χορηγήσεως δικαστικής αρωγής...................... 499
Άρθρο 188. Ποσά που καταβάλλονται στο πλαίσιο της δικαστικής αρωγής 499
Άρθρο 189. Ανάκληση του ευεργετήματος δικαστικής αρωγής.................. 500
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΕΠΙ ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΝ.......... 500
Άρθρο 190. Λοιπές διατάξεις που εφαρμόζονται επί αναιρέσεων............ 500
ΤΙΤΛΟΣ 6. ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ 501
Άρθρο 191. Τμήμα επανεξετάσεως................................................................. 501
Άρθρο 192. Ενημέρωση σχετικά με τις αποφάσεις ή διατάξεις που δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο επανεξετάσεως και κοινοποίησή τους............................................................................. 501
Άρθρο 193. Επανεξέταση των εκδιδομένων επί αναιρέσεως αποφάσεων και διατάξεων 501
Άρθρο 194. Επανεξέταση των προδικαστικών αποφάσεων και διατάξεων 502
Άρθρο 195. Απόφαση επί της ουσίας κατόπιν αποφάσεως περί επανεξετάσεως 503
ΤΙΤΛΟΣ 7. ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ........................................................................................... 503
Άρθρο 196. Έγγραφη διαδικασία..................................................................... 503
Άρθρο 197. Ορισμός του εισηγητή δικαστή και του γενικού εισαγγελέα 504
Άρθρο 198. Επ’ ακροατηρίου συζήτηση......................................................... 504
Άρθρο 199. Προθεσμία προς έκδοση της γνωμοδοτήσεως......................... 504
Άρθρο 200. Δημοσίευση της γνωμοδοτήσεως.............................................. 504
ΤΙΤΛΟΣ 8. ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ...................................................................................... 505
Άρθρο 201. Προσφυγές κατά των αποφάσεων της επιτροπής διαιτησίας 505
Άρθρο 202. Διαδικασία του άρθρου 103 ΣΕΚΑΕ........................................... 505
Άρθρο 203. Διαδικασίες των άρθρων 104 και 105 ΣΕΚΑΕ........................... 506
Άρθρο 204. Διαδικασία του άρθρου 111, παράγραφος 3, της Συμφωνίας ΕΟΧ 506
Άρθρο 205. Επίλυση των διαφορών που αναφέρονται στο άρθρο 35 ΣΕΕ, όπως αυτό ίσχυε πριν από την έναρξη της ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας................................................ 506
Άρθρο 206. Αιτήσεις του άρθρου 269 ΣΛΕΕ.................................................. 506
ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ............................................................................................................ 507
Άρθρο 207. Συμπληρωματικός κανονισμός.................................................... 507
Άρθρο 208. Εκτελεστικές διατάξεις.................................................................. 507
Άρθρο 209. Κατάργηση..................................................................................... 507
Άρθρο 210. Δημοσίευση και έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού 508
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ
όπως τροποποιήθηκε με τα Πρωτόκολλα Νο. 11 και Νο. 14
Άρθρο 1. Υποχρέωση σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου.......... 512
ΜΕΡΟΣ Ι. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ....................................................................... 512
Άρθρο 2.Το δικαίωμα στη ζωή......................................................................... 512
Άρθρο 3. Απαγόρευση των βασανιστηρίων................................................... 513
Άρθρο 4. Απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων..... 513
Άρθρο 5. Το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια.............. 513
Άρθρο 6. Δικαίωμα στην χρήση και απονομή Δικαιοσύνης......................... 514
Άρθρο 7. Μη επιβολή ποινής άνευ νόμου...................................................... 515
Άρθρο 8. Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής........ 516
Άρθρο 9. Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας............................. 516
Άρθρο 10. Ελευθερία έκφρασης....................................................................... 516
Άρθρο 11. Ελευθερία του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι...................... 517
Άρθρο 12. Δικαίωμα συνάψεως γάμου........................................................... 517
Άρθρο 13. Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής.............................................. 517
Άρθρο 14. Απαγόρευση των διακρίσεων........................................................ 517
Άρθρο 15. Παρέκκλιση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης............................. 518
Άρθρο 16. Περιορισμοί στην πολιτική δραστηριότητα των αλλοδαπών 518
Άρθρο 17. Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώματος....................................... 518
Άρθρο 18. Όρια στην χρήση των περιορισμών σε δικαιώματα................... 518
ΜΕΡΟΣ ΙΙ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.......... 519
Άρθρο 19. Σύσταση του Δικαστηρίου............................................................. 519
Άρθρο 20. Αριθμός δικαστών........................................................................... 519
Άρθρο 21. Όροι άσκησης των καθηκόντων.................................................... 519
Άρθρο 22. Εκλογή δικαστών............................................................................. 519
Άρθρο 23. Διάρκεια θητείας και απαλλαγή από τα καθήκοντα................... 520
Άρθρο 24. Γραμματεία και εισηγητές.............................................................. 520
Άρθρο 25. Ολομέλεια του Δικαστηρίου.......................................................... 520
Άρθρο 26. Σύνθεση μόνου δικαστή, επιτροπές, Τμήματα και Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως 520
Άρθρο 27. Αρμοδιότητα των μόνων δικαστών.............................................. 521
Άρθρο 28. Αρμοδιότητα επιτροπών................................................................ 521
Άρθρο 29. Αποφάσεις των Τμημάτων επί του παραδεκτού και της ουσίας 522
Άρθρο 30. Παραίτηση υπέρ του Τμήματος Ευρείας Συνθέσεως................. 522
Άρθρο 31. Αρμοδιότητες του Τμήματος Ευρείας Συνθέσεως...................... 522
Άρθρο 32. Δικαιοδοσία του Δικαστηρίου....................................................... 523
Άρθρο 33. Διακρατικές υποθέσεις................................................................... 523
Άρθρο 34. Ατομικές προσφυγές....................................................................... 523
Άρθρο 35. Προϋποθέσεις παραδεκτού........................................................... 523
Άρθρο 36. Παρέμβαση τρίτου.......................................................................... 524
Άρθρο 37. Διαγραφή.......................................................................................... 524
Άρθρο 38. Εξέταση της υπόθεσης.................................................................... 525
Άρθρο 39. Φιλικός διακανονισμός.................................................................... 525
Άρθρο 40. Δημόσια συνεδρίαση και πρόσβαση στα έγγραφα.................... 525
Άρθρο 41. Δίκαιη ικανοποίηση......................................................................... 525
Άρθρο 42. Αποφάσεις των Τμημάτων.............................................................. 526
Άρθρο 43. Παραπομπή ενώπιον του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης............ 526
Άρθρο 44. Οριστικές αποφάσεις....................................................................... 526
Άρθρο 45. Αιτιολογία αποφάσεων................................................................... 526
Άρθρο 46. Υποχρεωτική ισχύς και εκτέλεση των αποφάσεων.................... 527
Άρθρο 47. Γνωμοδοτήσεις................................................................................ 527
Άρθρο 48. Αρμοδιότητα για έκδοση γνωμοδοτήσεων του Δικαστηρίου 528
Άρθρο 49. Αιτιολογία των γνωμοδοτήσεων................................................... 528
Άρθρο 50. Έξοδα λειτουργίας του Δικαστηρίου............................................ 528
Άρθρο 51. Προνόμια και ασυλίες των δικαστών............................................ 528
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ.................................................................................... 528
Άρθρο 52. Έρευνες του Γενικού Γραμματέα.................................................. 528
Άρθρο 53. Προστασία των αναγνωρισμένων δικαιωμάτων του ανθρώπου 528
Άρθρο 54. Εξουσίες της Επιτροπής Υπουργών.............................................. 529
Άρθρο 55. Παραίτηση από άλλους τρόπους επίλυσης των διαφορών....... 529
Άρθρο 56. Εδαφική εφαρμογή.......................................................................... 529
Άρθρο 57. Επιφυλάξεις...................................................................................... 529
Άρθρο 58. Καταγγελία........................................................................................ 530
Άρθρο 59. Υπογραφή και επικύρωση.............................................................. 530
Πρώτον Πρόσθετον Πρωτόκολλον εις την Σύμβασιν περί Προασπίσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.......................................................................................................... 532
Άρθρο 1. Προστασία της ιδιοκτησίας............................................................... 532
Άρθρο 2. Δικαίωμα στην εκπαίδευση.............................................................. 532
Άρθρο 3. Δικαίωμα για ελεύθερες εκλογές.................................................... 533
Άρθρο 4. Εδαφική εφαρμογή ........................................................................... 533
Άρθρο 5. Σχέσεις με τη Σύμβαση..................................................................... 533
Άρθρο 6. Υπογραφή και Επικύρωση................................................................ 533
4ο Πρωτόκολλο περί αναγνωρίσεως ορισμένων δικαιωμάτων και ελευθεριών πέραν αυτών που ήδη περιλαμβάνονται στη Σύμβαση και στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο σ΄ αυτήν......................... 535
Άρθρο 1. Απαγόρευση φυλάκισης λόγω χρέους........................................... 535
Άρθρο 2. Ελευθερία μετακίνησης..................................................................... 535
Άρθρο 3. Απαγόρευση απέλασης υπηκόων................................................... 536
Άρθρο 4. Απαγόρευση ομαδικής απέλασης αλλοδαπών.............................. 536
Άρθρο 5. Εδαφική εφαρμογή............................................................................ 536
Άρθρο 6. Σχέσεις με τη Σύμβαση..................................................................... 537
Άρθρο 7. Υπογραφή και επικύρωση................................................................ 537
6ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών σχετικά με την κατάργηση της ποινής του Θανάτου
Άρθρο 1. Κατάργηση της θανατικής ποινής.................................................... 538
Άρθρο 2. Θανατική ποινή σε περίοδο πολέμου............................................. 538
Άρθρο 3. Απαγόρευση παρεκκλίσεων............................................................. 538
Άρθρο 4. Απαγόρευση επιφυλάξεων.............................................................. 539
Άρθρο 5. Εδαφική εφαρμογή............................................................................ 539
Άρθρο 6. Σχέσεις με τη Σύμβαση..................................................................... 539
Άρθρο 7. Υπογραφή και επικύρωση................................................................ 539
Άρθρο 8. Έναρξη ισχύος.................................................................................... 539
Άρθρο 9. Καθήκοντα του θεματοφύλακα....................................................... 540
7ο Πρωτόκολλο της Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών ................................................................................................................... 541
Άρθρο 1. Διαδικαστικές εγγυήσεις σε περίπτωση απέλασης αλλοδαπών 541
Άρθρο 2. Δικαίωμα για διπλό βαθμό δικαιοδοσίας σε θέματα ποινικού δικαίου 541
Άρθρο 3. Δικαίωμα αποζημίωσης σε περίπτωση δικαστικής πλάνης.......... 542
Άρθρο 4. Δικαίωμα κάθε προσώπου να μη δικάζεται ή να τιμωρείται δύο φορές για το ίδιο αδίκημα 542
Άρθρο 5. Ισότητα μεταξύ συζύγων.................................................................. 543
Άρθρο 6. Εδαφική εφαρμογή............................................................................ 543
Άρθρο 7. Σχέσεις με τη Σύμβαση..................................................................... 544
Άρθρο 8. Υπογραφή και επικύρωση................................................................ 544
Άρθρο 9. Έναρξη ισχύος.................................................................................... 544
Άρθρο 10. Καθήκοντα του θεματοφύλακα..................................................... 544
13ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής σε όλες τις περιστάσεις............................ 546
Άρθρο 1. Κατάργηση της θανατικής ποινής.................................................... 546
Άρθρο 2. Απαγόρευση παραβάσεων............................................................... 546
Άρθρο 3. Απαγόρευση επιφυλάξεων.............................................................. 547
Άρθρο 4. Εδαφική εφαρμογή............................................................................ 547
Άρθρο 5. Σχέση με την Σύμβαση..................................................................... 547
Άρθρο 6. Υπογραφή και επικύρωση................................................................ 547
Άρθρο 7. Θέση σε ισχύ...................................................................................... 548
Άρθρο 8. Καθήκοντα του θεματοφύλακα....................................................... 548
14ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών το οποίο τροποποιεί το σύστημα ελέγχου της Σύμβασης............................................. 549
Λημματικό ευρετήριο...................................................................................................... 553
