Η "έξοδος" των Ελλήνων του Καρς της Αρμενίας
(1919-21)
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-343-376-7
Κυριακίδη Αφοί, Θεσσαλονίκη, 1996
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 7.77 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
17 x 24 εκ., 151 σελ.
Περιγραφή

Είναι γνωστό ότι ο Α` Παγκόσμιος Πόλεμος και η Οκτωβριανή Επανάσταση, καθώς επίσης και ο νέος διεθνής συσχετισμός δυνάμεων που προέκυψε από τα δύο μεγάλα αυτά γεγονότα, έμελλε να αλλάξει τη μοίρα όλου του κόσμου. Επρόκειτο επίσης, να επηρεάσει κι ένα μικρό κομμάτι του Ελληνισμού που κατοικούσε σε περιοχές της Υπερκαυκασίας.
Το ελληνικό στοιχείο των περιοχών αυτών είχε ήδη, με την έκρηξη του πολέμου, μακρόχρονη ζωή στις νότιες εκείνες κτήσεις των Ρώσων. Ήδη από την περίοδο του Κριμαϊκού Πολέμου (1853-1856) και λίγο μετά, κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου του 1878, Έλληνες από τις επαρχίες της Αργυρούπολης, της Τραπεζούντας και της Σεβάστειας του Πόντου είχαν μεταστανεύσει και εγκατασταθεί κυρίως στις περιοχές του Καρς και του Αρδαχάν, οι οποίες μετά τον πόλεμο παραχωρήθηκαν στη Ρωσία.
[...] Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να καταγράψει τις τραγικές συνθήκες κάτω από τις οποίες οι Έλληνες του Καρς οδηγήθηκαν σε δραματική έξοδο και να εντοπίσει τις ειδικότερες αιτίες που την προκάλεσαν. Η έρευνα βασίστηκε κυρίως σε έγγραφα του Ιστορικού Αρχείου του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, του Μουσείου Μπενάκη και μερικά του Αρχείου του Α.Α.Πάλλη, που βρίσκεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Επίσης, υλικό χρησιμοποιήθηκε από τις εφημερίδες `Εποχή` της Τραπεζούντας και `Ελεύθερος Πόντος` του Βατούμ. Ακόμη, υλικό χρησιμοποιήθηκε από μια σειρά συνεντεύξεων, που πήρε ο ερευνητής, από άτομα που έζησαν τα γεγονότα της `Εξόδου`.


[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η Οκτωβριανή Επανάσταση και οι Έλληνες του Καυκάσου
Α. Η κατάσταση στον Καύκασο πριν από την κατάρρευση του μετώπου
1. Η δημογραφική εικόνα των ελληνικών κοινοτήτων του Καρς
2. Προσπάθειες των εθνοτήτων του ρωσοκρατούμενου Καυκάσου για στρατιωτική οργάνωση και συνεργασία
3. Η Ελληνική Μεραρχία
4. Το Επιτροπάτο της Υπερκαυκασίας
Β. Η αποχώρηση του ρωσικού στρατού από τον Καύκασο. Συνέπειες
1. Η προέλαση των Τούρκων και οι αντιδράσεις του ελλην. πληθυσμού
2. Ένταση ανάμεσα στις εθνότητες
3. Η αποχώρηση του τουρκικού στρατού και οι Δημοκρατίες του Καυκάσου
4. Το Εθνικό Συμβούλιο των Ελλήνων της Αρμενίας
5. Σχέσεις Ελλήνων και Αρμενίων: Το προσφυγικό πρόβλημα και το θέμα της επιστράτευσης
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η 'ΕΞΟΔΟΣ'
Α. Η πολιτική διάσταση του προβλήματος
1. Οι Έλληνες του Καρς και το Ζήτημα του Πόντου
2. Το ενδιαφέρον της ελληνικής κυβέρνησης
3. Η επιθυμία των Καρσιωτών να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα και οι επιπλοκές που προκάλεσε
4. Η Αποστολή Περιθάλψεως στην Υπερκαυκασία και ο ρόλος του Σταυριδάκη
Β. Η πορεία της 'Εξόδου'
1. Η πρώτη φάση της 'Εξόδου'
Η συγκέντρωση των προσφυγών στο Καρς
Η κάθοδος στο Βατούμ. Προβλήματα στη μετακίνηση
Η παραμονή των προσφύγων στο λιμάνι του Βατούμ
Η αναχώρηση από το Βατούμ
Η ανακοπή της μετανάστευσης
2. Η δεύτερη φάση της 'εξόδου'
Οι Έλληνες της Γκιόλας και Όλτης πριν από την 'Έξοδο'
Η πορεία προς το Βατούμ
3. Η τελευταία φάση της 'Εξόδου'
4. Η αναχώρηση και των τελευταίων Καρσλήδων από το Βατούμ
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΟΙ ΚΑΡΣΛΗΔΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Α. Η περίθαλψη των προσφύγων
1. Το πρόβλημα της περίθαλψης
2. Η περίθαλψη των Καρσλήδων στη Θεσσαλονίκη
3. Στο λοιμοκαθαρτήριο της Μακρονήσου
4. Περιοχές εγκατάστασης
Β. Η ενσωμάτωση των Ελλήνων του Καρς στην ελληνική κοινωνία
1. Η αντιμετώπιση του προσφυγικού στοιχείου από τους ντόπιους και το κράτος
2. Η ανταλλάξιμη περιουσία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΠΙΝΑΚΕΣ ΧΑΡΤΕΣ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΙΚΟΝΕΣ

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00