Οι σημερινές προκλήσεις της ΕΕ έχουν τις ρίζες τους στη μεταπολεμική αφετηρία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Η διαφύλαξη της ειρήνης στην Ευρώπη μπορούσε καλύτερα να επιτευχθεί, σύμφωνα με την ιστορική πλέον διακήρυξη Schumann της 9ης Μαίου 1950, μέσα από τη σταδιακή ενοποίηση των οικονομιών, την εγκαθίδρυση υπερεθνικών πολιτικών θεσμών και την προσέγγιση των λαών της Ευρώπης. Έτσι, η εμβάθυνση, η διερεύνηση και η διεθνής συνεργασία αποτέλεσαν το κεντρικό τρίπτυχο δράσης των χωρών που συμμετέχουν στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Το τρίπτυχο αυτό προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο των σημερινών προκλήσεων της ΕΕ, όπως αυτές σκιαγραφούνται μέσα από το πρόγραμμα δράσης με τον κωδικό Agenda 2000. Τα άρθρα του παρόντος συλλογικού τόμου καλύπτουν και αναλύουν βασικές πτυχές αυτού του τριπτύχου με κύρια αναφορά στη διαλεκτική ``εμβάθυνσης / διεύρυνσης`` και έμφαση στην πολιτική και κοινωνική διάσταση της ΕΕ, καθώς και στη νέα διεύρυνσή της. Στον τόμο περιλαμβάνονται έντεκα άρθρα Ελλήνων πανεπιστημιακών και ερευνητών, που χωρίζονται στις ακόλουθες τρείς θεματικές ενότητες: πολιτική διάσταση της ΕΕ (έλλειμμα δημοκρατίας - προοπτική της δημοκρατίας στην ΕΕ - οικονομική και κοινωνική συνοχή - το μέλλον των κοινοτικών πρωτοβουλιών στις διαρθρωτικές πολιτικές - η διασφάλιση της απασχόλησης και πολιτικές της ΕΕ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις - η συνοχή του αγροτικού χώρου στη δίνη των μεταρρυθμίσεων της ΚΑΠ) και πρόκληση της διερεύνησης της ΕΕ (θεσμικές και γεωπολιτικές προοπτικές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης - πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ - κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της ΕΕ).

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]