Ελευθερία και ιστορία

Με βασική αναφορά στις θέσεις "Για την έννοια της ιστορίας" του Walter Benjamin

Γκιούρας, Θανάσης

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-6750-64-9

ΚΨΜ, Αθήνα, 2/2012

1η έκδ.

Γλώσσα: Ελληνική, Νέα

€ 21.90 (περ. ΦΠΑ 6%)

Βιβλίο, Χαρτόδετο

16 x 24 εκ., 831 γρ., 475 σελ.

Περιγραφή

Στο βιβλίο αυτό γίνεται η απόπειρα μιας κριτικής γενεαλογίας των Θέσεων για την ιστορία του Walter Benjamin. Χωρώντας από τη βασική αφετηρία της αξίωσης του Διαφωτισμού, η οποία διατυπώθηκε από τον Immanuel Kant, ότι το ανθρώπινο ον πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τις δικές του δυνάμεις για να χειραφετηθεί, η ανάλυση προχωρά στον Schiller, τον Goethe και τον Hegel διερευνώντας τόσο λογοτεχνικά όσο και φιλοσοφικά εγχειρήματα αναφορικά με την ανθρώπινη ιστορία. Ακολούθως αναλύονται διεξοδικά οι δύο μεγάλες κριτικές συλλήψεις του 19ου αιώνα για την ιστορικότητα: αφενός του Marx, ως μια βαθυδομική θεωρία της ανθρώπινης χειραφέτησης, και αφετέρου του Nietzsche, ως μια οντολογική κριτική στις ιστορικές επικαλύψεις και στρεβλώσεις της ανθρώπινης ταυτότητας. Τέλος, εξετάζεται πώς οι προαναφερθείσες κλασικές αντιλήψεις συνδυάζονται στο έργο του Benjamin με αισθητικές και θεολογικές προσεγγίσεις, αξιολογώντας επίσης σχετικά πρόσφατες ανακαλύψεις της αντίστοιχης έρευνας. Η μελέτη κλείνει με μια διεξοδική αναδρομή στο ζήτημα της ιστορικής βίας, όπως αυτό δεν έχει πάψει να απασχολεί τη σύγχρονη ανθρωπότητα.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Συντομογραφίες
Πρόλογος
Κεφάλαιο πρώτο
Το τέλος της ιστορίας, οι δυνάμεις και ο 'ενθουσιασμός'
1.1. Η πορεία του Διαφωτισμού
1.2. Η δυναμική του ορθού Λόγου και ο αναπροσδιορισμός της δυνατότητας
1.3. Ανωριμότητα και ετεροκαθορισμός
1.4. Ο ενθουσιασμός
1.5. Το πρόβλημα μιας ιστορικής δυναμολογίας
Κεφάλαιο δεύτερο
Η αναζήτηση της 'πλήρους στιγμής' και της ατομικής θέσης
2.1. Η απάρνηση ως βιοτικός καθορισμός
2.2. Η εξατομίκευση ως πεπρωμένο και ως απώλεια
2.3. Πέντε σημεία για τον Hegel και την ιστορία
Κεφάλαιο τρίτο
Οι ζωντανοί, οι νεκροί και τα φαντάσματα. Le mort saisit le vif!
3.1. Η υλική αφετηρία της κριτικής και οι 'παραγωγικές δυνάμεις'
3.2. Εργασιακή δυναμολογία και τελεολογία
3.3. Οι κοινωνικές σχέσεις και η βία
3.4. Συνείδηση: Αντιστροφή και διαφώτιση
3.5. 'Κανονικά παιδιά ήταν οι Έλληνες'
3.6. Σχήματα της ιστορίας
3.7. Απροσδιοριστία και επανάληψη
3.8. Η ιστορία ως δικαστήριο
3.9. Για μια υλιστική θεωρία της χειραφέτησης
Κεφάλαιο τέταρτο
Ο βίος ως αξία, η δυναμική της γενεαλογίας και η στιγμή της αιωνιότητας
4.1. Ο βίος ως (ιστορική) αυταξία
4.2. Η ιστορία ως χειραγώγηση
4.3. Ο πολιτισμός ως αποσάθρωση
4.4. Προς αναζήτηση μιας 'ζωτικής' αρετολογίας
4.5. Η ζωή για μια στιγμή
Κεφάλαιο πέμπτο
Ο νάνος, ο άγγελος, ο χρόνος και η κρίση
5.1. Οι νεανικές αναζητήσεις για την ιστορικότητα, θρησκεία και αισθητική
5.2. Η δόμηση των θέσεων. Διαλεκτική και μηχανές
5.3. Η θρησκευτική προοπτική και οι νάνοι
5.4. Ευτυχία και 'αποκατάσταση'
5.5. Η εσωτερική τροπικότητα της ιστορίας
5.6. Τοπογραφία της νεωτερικότητας
5.7. Η μέθοδος της ιστορίας και η 'διάσωση' των νεκρών
5.8. Συναίσθηση και κριτική
5.9. Ακηδία και μελαγχολία
5.10. Αγγελολογία
5.11. Η χαρτογράφηση των αντιπάλων
5.12. Ο ιστορισμός ως αντίπαλος
5.13. Απόπειρες ιστορικής αξιοθεμελίωσης (Troeltsch, Bloch, Lukacs, Marcuse, Broch, Kofler, Adorno-Horkheimer, Lowith)
5.14. Η βία στην ιστορία. Γλώσσα και δικαιοσύνη
5.15. Η βία στην ιστορία. Δίκαιο και πράξη
5.16. Η βία στην ιστορία. Πολιτικό σύστημα και απεργία
5.17. Η βία στην ιστορία. Μύθος και τιμωρία
5.18. Η βία και η πρόκληση του παρόντος
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2020-10-23 13:46:21