Λάθος διπλό: λάθεψαν καταρχήν όσοι γενναιόδωρα με διάλεξαν, για να ανοίξω το επετειακό αυτό σολωμικό συμπόσιο με εισαγωγικού τύπου διάλεξη. Λάθεψα όμως και εγώ, που αστόχαστα δέχτηκα την τιμητική τους πρόταση. Τούτο σημαίνει πως ό,τι θα ακούσετε εφεξής βαρύνεται προκαταβολικώς από δύο λάθη. Μόνη ελπίδα: μήπως κάποτε και από λάθος δρόμο φτάνουμε στον σωστό, όπου μας περιμένουν οι φρονιμότεροι με συμπάθεια, αν όχι με θυμό για την απρόβλεπτη μας καθυστέρηση. Όπως κι αν έχει το πράγμα, η διάλεξη αυτή δεν θα είχε καν περατωθεί δίχως τη βιβλιογραφική υποστήριξη της Κατερίνας Τικτοπούλου, την οποία και δημοσίως ευχαριστώ. Δεν είμαι βέβαιος ότι το θέμα της ομιλίας μου συμφωνεί με τον γενικότερο σκοπό της συμποσιακής αυτής αναζήτησης, όπως αρχικώς τουλάχιστον την φαντάστηκε η Εταιρεία Σπουδών Μωραΐτη υπό τον τίτλο `Επιδράσεις του Σολωμικού Έργου`. Στο μεταξύ ο επίτιτλος άλλαξε και έγινε: `Διονύσιος Σολωμός: `Κανών` νεοελληνικού πνευματικού βίου;`. Ομολογώ ότι τώρα αισθάνομαι κάπως πιο βολικά, δεδομένου μάλιστα ότι η θεωρία και η πρακτική των επιδράσεων στον χώρο της λογοτεχνίας έχουν στο μεταξύ διασαλευθεί, αν όχι διαβληθεί. Με την επιφύλαξη του ερασιτεχνικού μου ρόλου στα πράγματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, η σημερινή ομιλία μου υπόσχεται να σχολιάσει την ποίηση και την Ποιητική του Σολωμού, διατυπώνοντας ορισμένες, κοινότοπες ίσως, απορίες, και καταλήγοντας σε κάποιες ανοιχτές προτάσεις. Στο βάθος ωστόσο της υπόσχεσης λανθάνει ένα απλούστερο, μπορεί και αφελές, ερώτημα: πόσο και πώς διαβάζεται σήμερα η ποίηση του Σολωμού; Το μέγεθος του σολωμικού έργου, που πολλαπλώς κατοχυρώθηκε στα Γράμματα και στις Γραμματολογίες μας, ευνοεί ή δυσχεραίνει την ανάγνωση των σολωμικών ποιημάτων και τη διάγνωση της σολωμικής Ποιητικής; Μήπως ο διαμορφωμένος ήδη, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, σολωμικός μύθος τροφοδοτεί τον πρόχειρο θαυμασμό, εμποδίζει όμως την αδιαμεσολάβητη πρόσληψη της σολωμικής ποίησης, από όπου θα μπορούσαν να προκύψουν προσεκτικότερες ίσως αποφάσεις;
Σκέφτομαι λοιπόν να αρχίσω την ομιλία μου, ανακινώντας κάποια ερωτήματα, τα οποία, αμέσως ή εμμέσως, παραπέμπουν στην, υποθετική έστω, σολωμική μυθολογία· υπό τον όρο βέβαια ότι σε αυτές τις περιπτώσεις τα όρια μεταξύ μύθου και πραγματικότητας συγχέονται ή μετακινούνται, αναλόγως κάθε φορά προς τη γνώση ή την άγνοια μας για κρίσιμες όψεις του σολωμικού βίου και έργου.[. . .]
[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]