Το σχέδιο Μάρσαλ
Ανασυγκρότηση και διαίρεση της Ευρώπης
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-16-3749-5
Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 3/2011
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 25.50 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 628 γρ, 344 σελ.
Περιγραφή

Μετά το τέλος του Β` Παγκοσμίου Πολέμου και την αύξηση της σοβιετικής επιρροής στην Ευρώπη, η υψηλή στρατηγική των ΗΠΑ για τη μεταπολεμική περίοδο απαιτούσε όχι μόνο την ανάσχεση του κομμουνισμού, αλλά και τη δημιουργία ενός κόσμου ανοικτού στην αμερικανική πολιτική, πολιτισμική και οικονομική επιρροή. Οι δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, από την άλλη πλευρά, χρειάζονταν την αμερικανική βοήθεια για την ανοικοδόμηση τους, και μέσω αυτής, για τον περιορισμό της κομμουνιστικής επιρροής. Έτσι, η προσπάθεια διαιώνισης της ευημερίας και της ασφάλειας των ΗΠΑ στηρίχθηκε στην εδραίωση και διαχείριση μιας νέας οικονομικής τάξης. Ως θεμελιώδες συστατικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας, το Σχέδιο Μάρσαλ συνιστούσε μέσο συσχετισμού της αμερικανικής οικονομικής βοήθειας με την αλλαγή των ευρωπαϊκών θεσμών και πρακτικών, και ταυτόχρονα απόπειρα αναδίπλωσης της κομμουνιστικής επιρροής στις χώρες της Δυτικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Αντικείμενο του παρόντος τόμου είναι η συμβολή του Σχεδίου Μάρσαλ στην ανασυγκρότηση και τη διαίρεση της ευρωπαϊκής ηπείρου δύο χρόνια μετά τη λήξη του Β` Παγκοσμίου Πολέμου. Το πρώτο μέρος εστιάζει στις σχέσεις της αμερικανικής εθνικής ιδεολογίας με την αμερικανική εξωτερική πολιτική, στα μακροπρόθεσμα αίτια και τα βραχυπρόθεσμα κίνητρα του Σχεδίου Μάρσαλ, και τις νέες πραγματικότητες που κλήθηκαν να διαχειριστούν οι Αμερικανοί αμέσως μετά το 1945. Το δεύτερο μέρος αφορά τη λειτουργία του Σχεδίου Μάρσαλ ως εργαλείου για την οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανασυγκρότηση της Δυτικής Ευρώπης συνολικά, αλλά και μιας σειράς επιμέρους χωρών - της Ιταλίας, της Δυτικής Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ελλάδας. Στο τρίτο μέρος διερευνώνται οι κραδασμοί που προκάλεσε το Σχέδιο Μάρσαλ στον κομμουνιστικό κόσμο και η διαίρεση της Ευρώπης μετά τον χειμώνα του 1947-1948.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Συντομογραφίες
ΘΑΝΑΣΗΣ Δ. ΣΦΗΚΑΣ
Δώδεκα λεπτά στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, 5 Ιουνίου 1947: Εισαγωγή
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ
ΘΑΝΑΣΗΣ Δ. ΣΦΗΚΑΣ
Η αμερικανική εθνική ιδεολογία και ο 'ιπτάμενος δίσκος' του Σχεδίου Μάρσαλ
HELEN THOMPSON
Από το Bretton Woods στο Σχέδιο Μάρσαλ: το τέλος του πολυμερισμού και η νέα πειθαρχία της αμερικανικής ισχύος
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ
ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Το Σχέδιο Μάρσαλ και η διαμόρφωση της μεταπολεμικής Δυτικής Ευρώπης
ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΙΣΕΡ
Η αγελάδα που έγινε ταύρος: Το Σχέδιο Μάρσαλ - τομή στις δυτικές στρατηγικές περί γερμανικών επανορθώσεων
CHIARELLA ESPOSITO
Πολιτικές πραγματικότητες και οικονομικός πολιτισμός: Η διαχείριση των πόρων του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ιταλία
ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΙΩΣΗΦ
Σχέδιο Μάρσαλ και οικονομικός προγραμματισμός αλά γαλλικά και αλά ελληνικά
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΔΙΑΙΡΕΣΗ
ΑΝΝΑ ΜΑΧΑΙΡΑ
Η σοβιετική πολιτική οικονομία και η πρόκληση του Σχεδίου Μάρσαλ
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Οι κομμουνιστές στο 'διεθνές' 1947
ΝΑΣΗ ΜΠΑΛΤΑ
Η Γαλλία και το μεγάλο σχίσμα του 1947
ΔΕΣΠΟΙΝΑ Ι. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το αίτημα της ειρήνης και οι προβληματισμοί των διανοουμένων: Από το Σχέδιο Μάρσαλ στη σύγκληση του Συνεδρίου για την Ελευθερία στην Κουλτούρα, 1947-1952
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ
Το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο
Σχετιζόμενα προϊόντα