Το ονομαστικόν στη Μακεδονία (1750-1900)
Διαφωτισμός και ονοματοδοσία
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-458-373-7
Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 11/2012
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 16.92 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
224 σελ.
Περιγραφή

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη του ονομαστικού της Μακεδονίας από το 1750 έως και το 1900, με έμφαση στην αλλαγή που συντελείται υπό την επίδραση του Διαφωτισμού, στην επανεμφάνιση δηλαδή των αρχαίων ελληνικών ονομάτων. Σε πρώτο επίπεδο προβαίνουμε σε μία ιχνηλασία, με βασικό συνέκδημο τις πηγές, της επαναφοράς των αρχαίων ελληνικών ονομάτων στο πλαίσιο του Διαφωτισμού. Σε δεύτερο επίπεδο προβαίνουμε σε παρατηρήσεις επί των ονομάτων της συλλογής μας.
Το σύνολο των ονομάτων που αλιεύσαμε από τις πηγές βρίσκεται στο παράρτημα της εργασίας, σε δύο αναλυτικούς καταλόγους. Στον πρώτο καταγράφονται μόνο τα αρχαία ελληνικά ονόματα και στον δεύτερο το σύνολο των ονομάτων. Τα αρχαία ελληνικά ονόματα συνοδεύονται από την ετυμολογία τους, τη μυθολογική και την ιστορική τους διάσταση, αλλά και την παραπομπή στις επιγραφές, που πιστοποιούν την παρουσία τους στην αρχαία Ελλάδα, με έμφαση στη Μακεδονία. Σημειωτέα και η παραπομπή στην υστεροβυζαντινή παρουσία ή απουσία του ονόματος. Επεξηγηματικές πληροφορίες προσφέρουμε και για τα υπόλοιπα ονόματα, εφόσον άνευ αυτών η παρουσία και η διάδοσή τους θα παρέμεναν ακατάληπτες.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ι. Σ. ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Η του ονόματος επίσκεψις
II. Η της χώρας επίσκεψις
III. Βιβλιογραφική Επισκόπηση
IV. Οι των ονομάτων πηγές
V. Η δομή της εργασίας
Β. ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΣΤΟ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ
Ι. 'Των αγίων ανδρών των αρετή διαλαμψάντων' προσηγορίαι
ΙΙ. Αρχαία Ελλάδα - Ευρώπη - Έλληνες: Μια σημαίνουσα τριλογία
III. Διαφωτισμός και Ιστορία
IV. 'Ιδού τώρα, δεν είναι το όνομά σου πλέον Ιωάννης, ή Παύλος κτλ. αλλ' είναι Περικλής, ή Θεμιστοκλής ή και Ξενοφών...'
V. 'Ταλαίπωρον γένος! εξ οίων εις οία!'
Γ. ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝΥΜΙΑ
Ι. Γενικές παρατηρήσεις
ΙΙ. Τα αρχαία ελληνικά των Μακεδόνων ανθρωπωνύμια
III. Ιστορία και μυθολογία δια της Εκκλησίας
IV. Οι μεταμορφώσεις του Πρωτέως
V. 'Ειδωλοσκόπιον εθνικοτήτων' προς εξελληνισμό 'εντέχνως και βαθμιαίως'
Δ. ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΡΧΑΙΩΝΥΜΙΚΕΣ
Ι. Αρχή ονομάτων η παίδευσις
ΙΙ. Ανώνυμες στην υπηρεσία της οικογένειας και του έθνους
III. 'Το όνομα δεν κάνει το πράγμα· ξεχωριστά τ' ασυνήθιστα ονόματα στ' αυτιά του λαού, είναι σαν τ' ασυνήθιστα φορέματα στα μάτια;'
IV. Πορείες παράλληλες
V. Συμπτώματα, συμπτώσεις και αναιρέσεις
Ε. ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Α. Των Μακεδόνων τα αρχαία ελληνικά ανθρωπωνύμια
Β. Των Μακεδόνων τα ανθρωπωνύμια
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ι. Εκδεδομένες πηγές
ΙΙ. Βοηθήματα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ