Σχολική θρησκευτική αγωγή
Μελετήματα
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-333-167-4
Γρηγόρη, Αθήνα, 1998
Ελληνική, Νέα
€ 16.42 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 158 σελ.
Περιγραφή

Η σχολική θρησκευτική αγωγή στην Ελλάδα ως αντικείμενο συστηματικής μελέτης δεν έχει μεγάλη ιστορία. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς -χωρίς το φόβο να θεωρηθεί πώς αυθαιρετεί- ότι η συστηματική ενασχόληση μ` αυτό το αντικείμενο σε πανεπιστημιακό-έρευνητικό επίπεδο είναι πολύ πρόσφατη. Έτσι εξηγείται, μεταξύ των άλλων, η προς το παρόν οφθαλμοφανής έλλειψη συστηματικών μελετών, οι όποιες θα κωδικοποιούν τρόπον τινά τ` αποτελέσματα των ερευνητικών προσπαθειών και επιτευγμάτων πού μέχρι τώρα έχουν συντελεστεί σ` αυτόν το χώρο. Τέτοιου είδους μελέτες αναμφιβόλως θα συμβάλουν στην απαραίτητη και αναγκαία προώθηση των αποτελεσμάτων της ερευνάς προς τη διδακτική πράξη, η όποια σε τελευταία ανάλυση θα πρέπει να είναι και ο τελικός στόχος της έρευνας.
Από την άλλη όμως πλευρά, προκειμένου να καλυφθεί το υφιστάμενο κενό της συστηματικής έκθεσης μιας θεωρίας της σχολικής θρησκευτικής αγωγής, θα πρέπει να λεχθεί ότι καθίσταται απαραίτητη η σε βάθος έρευνα επί μέρους περιόδων και πτυχών της σχολικής θρησκευτικής αγωγής στην Ελλάδα. Ευτυχώς ένας όλο και αυξανόμενος αριθμός τέτοιου είδους ερευνών δημοσιεύεται τα τελευταία χρόνια είτε αυτοτελώς είτε σε διάφορα περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
Ο υπογραφόμενος -ορμώμενος απ` αυτές τις σκέψεις- θεώρησε ότι η συγκέντρωση και δημοσίευση σ` έναν αυτοτελή τόμο πρόσφατων κυρίως μελετών του, πού δημοσιεύτηκαν σε συλλογικούς τόμους και περιοδικά, θα βοηθήσει κάθε ενδιαφερόμενο να διακρίνει μεταξύ των άλλων το εύρος των ερευνητικών θεμάτων πού εμπίπτουν στο χώρο της σχολικής θρησκευτικής αγωγής. Δειγματοληπτικά, το εύρος αυτό άρχεται από την ανάλυση της ιστορικής εξέλιξης και των ποικίλων παραγόντων πού διαμόρφωσαν την ελληνική σχολική θρησκευτική αγωγή, συνεχίζεται με την ανάλυση πτυχών της τρέχουσας ευρωπαϊκής πρακτικής για θέματα σχολικής θρησκευτικής αγωγής και τη σημασία πού έχει η εμπειρική έρευνα και τ` αποτελέσματά της για τη διδακτική πράξη, για να φθάσει μέχρι την κριτική αξιολόγηση πρόσφατων αναλυτικών προγραμμάτων και διδακτικών εγχειριδίων της θρησκευτικής αγωγής.


[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]

Πρόλογος
Α'
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Οριοθέτηση του θέματος
Οι παιδαγωγικές συζητήσεις των ετών 1880-1883 και ο ηθικός προσανατολισμός της σχολικής θρησκευτικής αγωγής
Ο γνωσιολογικός χαρακτήρας της θρησκευτικής αγωγής στ' αναλυτικά προγράμματα των ετών 1913,1914,1931
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του έτους 1964 και ο θεολογικός προσανατολισμός της σχολικής θρησκευτικής αγωγής
Επίλογος - προτάσεις
Βιβλιογραφία
Β'
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Εισαγωγικά: Ορισμένα χαρακτηριστικά κοινωνικά γνωρίσματα και τάσεις της σύγχρονης ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής διαδικασίας
Η θέση της θρησκευτικής αγωγής στο εκπαιδευτικό σύστημα των ευρωπαϊκών χωρών
Σύγχρονα παιδαγωγικά κριτήρια επιλογής και προσέγγισης του χριστιανικού περιεχομένου της ευρωπαϊκής σχολικής θρησκευτικής αγωγής
Το φαινόμενο του ευρωπαϊκού κοινωνικοπολιτιστικού και θρησκευτικού πλουραλισμού και η σχολική εκπαιδευτική διαδικασία
Η διεύρυνση του παραδοσιακού περιεχομένου της ευρωπαϊκής σχολικής θρησκευτικής αγωγής
Επίλογος
Βιβλιογραφία
Γ'
ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (Α.Π.) ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Θεολογικές προϋποθέσεις των Α.Π
Παιδαγωγικές επιπτώσεις των Α.Π
Τα σχολικά εγχειρίδια
Γενικές συμπερασματικές προτάσεις
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Δ'
ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Εισαγωγή
Εμπειρικές έρευνες σχετικές με τη διατήρηση και την απομνημόνευση της θρησκευτικής γνώσης
Εμπειρικές έρευνες σχετικές με την κατανόηση των θρησκευτικών εννοιών
Εμπειρικές έρευνες σχετικές με τη Θ.Α. ως σχολικό αντικείμενο
Σημειώσεις
Ε'
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Εισαγωγή
Λίγα λόγια για την εμπειρική έρευνα
Οι ερωτήσεις θρησκευτικής γνώσης
Παρουσίαση των αποτελεσμάτων
Ανάλυση και συζήτηση των αποτελεσμάτων
Συμπεράσματα και προτάσεις
Σημειώσεις
ΣΤ'
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΕΡΓΟ
Η Κυριακή της Ορθοδοξίας και η σημασία της για το σύγχρονο χριστιανικό παιδαγωγικό έργο
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ζ'
ΣΧΟΛΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Σχολική Θρησκευτική Αγωγή και Ελληνικό Σύνταγμα
Σημειώσεις
ΠΡΩΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ