Από τον 19ο αιώνα το ελληνικό στοιχείο, κυρίαρχο στοιχείο των μεσαίων εγγράμματων κοινωνικών ομάδων της πόλης, επιδόθηκε στην ίδρυση σχολείων, συλλόγων και εφημερίδων και πρωταγωνίστησε όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και εν γένει στη δημόσια ζωή της Σμύρνης. Από την άλλη, ο κόσμος του λιμανιού, των εργατών και μεροκαματιάρηδων, ο κόσμος του σμυρναίικου τραγουδιού και των λαϊκών χοροεσπερίδων, προμήθευε στην πόλη το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό για την ευημερία της.
Η μετεξέλιξη της Σμύρνης σε μια σύγχρονη μητρόπολη προσέκρουσε στις εθνικές αντιπαραθέσεις και την πολεμική δίνη που συνεπήρε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ελληνική εξόρμηση στη Μικρά Ασία, η ήττα, οι σφαγές και η εκδίωξη των Ελλήνων μετά την είσοδο του τουρκικού στρατού στην πόλη, όπως και η εμβληματική πυρκαγιά που ακολούθησε, έγιναν το σύμβολο ενός συλλογικού τραύματος. Η Σμύρνη των Ελλήνων, περνώντας μέσα σε λίγες μέρες από την ευημερία στην καταστροφή, πάγωσε στο χρόνο. Η σημερινή Σμύρνη είναι μια σύγχρονη πόλη, η οποία, αν και έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια, συνεχίζει να είναι ένας τόπος που ανήκει δικαιωματικά στους κραδασμούς της Ιστορίας και στις ιστορίες των ανθρώπων.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Σμύρνη: Διαχρονικό κύτταρο του ελληνισμού
- Εισαγωγή
- Η Σμύρνη δια μέσου των αιώνων
- Ίχνη και τόποι μνήμης
- Ξενάγηση στη Σμύρνη
