Σαχά ισί βαρό νι νάι
Ρόμικες μουσικές και χορευτικές ταυτότητες στη Μακεδονία
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-546-104-1
Πεδίο, Αθήνα, 5/2013
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 19.80 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
14 x 21 εκ., 360 σελ.
Περιγραφή

Σαχά ισί, βαρό νι νάι στη ρομανί, τη γλώσσα των Ρομά, σημαίνει `Τσουκνίδες έχει, αλεύρι δεν έχει`. Το συγκεκριμένο τραγούδι συνοδεύει έναν πολύ παλιό και βαρύ χορό, ο οποίος φέρει την τουρκική ονομασία νταουλαρί τσαλάρ, που σημαίνει τα `νταούλια παίζουν` και χορεύεται σε ποικίλες παραλλαγές από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες της περιοχής. Οι γεροντότεροι Ρομά πληροφορητές ανακαλούσαν πολύ συχνά στη μνήμη τους το συγκεκριμένο τραγούδι/χορό. Τα συναισθήματα αντιφατικά: πόνος, χαρά και νοσταλγία. Πέρα από όλα τα άλλα, με αυτό τον τρόπο είχαν την ευκαιρία να περιγράψουν τις οδυνηρές ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που βίωσε η εθνοτική τους ομάδα και να παρουσιάσουν τις δικές τους θέσεις και εκδοχές για τη συγκρότηση των πολιτισμικών ταυτοτήτων και των εθνοτικών ιεραρχιών στον τόπο τους.
Η παρούσα μελέτη, η οποία προέκυψε μέσα από συστηματική επιτόπια έρευνα, ασχολείται με τις ρόμικες μουσικές και χορευτικές ταυτότητες που καταγράφονται στην περιοχή Ηράκλεια της ανατολικής Μακεδονίας. Σε αυτό το πλαίσιο η μουσική και ο χορός δεν εκλαμβάνονται ως στατικά και παγιωμένα πολιτισμικά φαινόμενα, αλλά ως ιστορικές και ρευστές κατηγορίες που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης συλλογικών ταυτοτήτων και ετεροτήτων. Χορός και μουσική εν προκειμένω αποτελούν ταυτόχρονα προϊόντα και διαδικασίες. Αντίστοιχα, ο τόπος δεν εξετάζεται μόνο ως `γεωγραφία`, αλλά ως μια ιστορική και δυναμική κατηγορία που συναρτάται άμεσα και διαντιδρά με τον πολιτισμό.
Μια γοητευτική απόπειρα αποτύπωσης των προκλήσεων και ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν το εθνογραφικό παράδειγμα των Ρομά της Ηράκλειας και μια αξιόλογη προσθήκη στην αναπτυσσόμενη ελληνόγλωσση βιβλιογραφία.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος
Εισαγωγή: θεωρητικές και μεθοδολογικές αφετηρίες
Το αντικείμενο της έρευνας
Η ιστορία του τόπου
Οι λόγοι για τους Ρομά: η απουσία του τόπου
Πολιτισμός και ταυτότητα
Η εννοιολόγηση της μουσικής
Η εννοιολόγηση του χορού
Ανθρωπολογία οίκοι και αναστοχασμός
Από τον χοροδιδάσκαλο στον εθνογράφο: παράσταση και αναπαράσταση
Ο εαυτός και οι άλλοι: η αρχή του ταξιδιού
1. Τζουμαγιά: τόπος και όψεις των διακρίσεων (1750 - 1916)
Εισαγωγή
Περί του ονόματος: εκδοχές και εθνοτικά συμφραζόμενα
Η ίδρυση της Τζουμαγιάς: εθνοτικές και άλλες αντιγνωμίες
Η αγορά των επαγγελμάτων και των ταυτοτήτων
Το τέλος της Τζουμαγιάς: ξεριζωμός και ομηρία
2. Ηράκλεια: οργάνωση του χώρου και ταυτότητες
Η επιστροφή
Η ανασυγκρότηση του χώρου
Μαχαλάς: ο ρόμικος χώρος
Μαχαλάς και αγορά: Ρομά και Βλάχοι
Ταυτότητες στον μαχαλά
3. Χώρος και εντοπιότητα
Η αναδιάταξη του χώρου και εθνοτικά κριτήρια
Τσιγγάνοι: οι νέες αφίξεις
Φωνές της εντοπιότητας
4. Ρομά και μουσική
Εισαγωγή
Η μουσική ως επάγγελμα
5. Μουσική, τόπος και ταυτότητα
Δίκτυα και πολιτική οικονομία
Μουσικοί και τόποι
Μουσικά τοπία
Οι μουσικοί: μαχαλάς και ταυτότητα
6. Ρομά και ο λόγος για τον χορό
Εισαγωγή
Χορευτικός λόγος και αφηγήσεις
7. Ο γάμος ως χορευτικό γεγονός: πέρα από την τελετουργία
Εισαγωγή
Γάμος, χορός, εντοπιότητα και ταυτότητα
Οι μουσικοί του χορευτικού γεγονότος
Γαμήλια χορογραφία
Γαμήλιο γλέντι και εξωτισμό
8. Οι χορευτικές μορφές στον μαχαλά
Εισαγωγή
Εντόπιες αντιλήψεις και ταξινομήσεις
Το τσιφτετέλι
Περί ύφους
9. Χοροτοπία: μια θεωρητική πρόταση
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων και όρων
Παράρτημα
Α. Σημειογραφία της κίνησης (Labanotation)
Β. Μουσικολογική ανάλυση
Γ. Ρυθμική ανάλυση χορών
Abstract

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2023-08-03 09:50:00