Προλεγόμενα στην ιστορία της ελληνικής αγροτικής οικονομίας του Μεσοπολέμου
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-221-568-5
Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 10/2012
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 27.56 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
17 x 24 εκ., 688 γρ., 390 σελ.
Περιγραφή

Στις αρχές του 20ού αιώνα η ελληνική αγροτική οικονομία σε βορρά και νότο εισήλθε σε μια σταθερή πορεία οικολογικής ενδέλιξης, εισοδηματικής κρίσης, οικονομικής στασιμότητας και διαρθρωτικού κοινωνικού αδιεξόδου. Η παραγωγικότητα της εργασίας και οι στρεμματικές αποδόσεις μειώθηκαν, χωρίς άμεση προοπτική ανάκαμψης. Η υπερατλαντική μετανάστευση επέτρεψε την παροδική επιβίωση του συστήματος αλλά όχι την άρση των αδιεξόδων. Ο συνδυασμός της χρόνιας σταφιδικής κρίσης, των επιδεινούμενων κοινωνικών συγκρούσεων στις μεγάλες γαιοκτησίες και των μεγάλων οικονομικών προκλήσεων που έθετε η οικολογική κατάσταση στα βόρεια πεδινά απαιτούσαν μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις στο κοινωνικό και οικονομικό πεδίο. Οι πολεμικές συγκρούσεις και οι δραματικές οικονομικές και δημογραφικές επιπτώσεις τους, με κορύφωση την γιγάντια ανταλλαγή πληθυσμών, επέτειναν το πρόβλημα και η αγροτική οικονομία εγκλωβίστηκε στο Μεσοπόλεμο σε μια δραματική ύφεση.
Η διέξοδος δεν μπορούσε να έρθει -και δεν ήρθε- από την απομονωμένη δράση των οικονομικών υποκειμένων: παραγωγών, γαιοκτημόνων και εμπόρων. Η κρατική παρέμβαση, άμεση ή έμμεση, ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του συστήματος. Η αγροτική μεταρρύθμιση και τα μεγάλα δημόσια αντιπλημμυρικά και αποστραγγιστικά έργα συνδυάστηκαν με την ίδρυση κρατικών φορέων και ειδικών οργανισμών που, παρά τα πολλά προβλήματα που συνάντησαν, ήταν απαραίτητοι για την ανατροπή του διαρθρωτικού αδιεξόδου. Αυτή όμως η ανατροπή δεν ολοκληρώθηκε παρά μόνο στη δεκαετία του 1960, και μάλιστα παράλληλα με ένα δεύτερο κύμα εξωτερικής μετανάστευσης και αγροτικής εξόδου. Τότε πλέον αναδεικνύεται μια νέα, δυναμική καπιταλιστική αγροτική διάρθρωση, στηριγμένη στην όξυνση των περιφερειακών και κοινωνικών αντιθέσεων και βαθύτερα ενσωματωμένη στο εγχώριο και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Η μελέτη αυτή επεκτείνει τον `Μεσοπόλεμο` της ελληνικής αγροτικής οικονομίας έτσι ώστε να καλύψει την ευρύτερη δημογραφική και οικονομική μετάβαση που περικλείεται από δύο κύματα εξωτερικής μετανάστευσης και συμπυκνώνει σε μία μόνο γενεά την εμπειρία δύο `αγροτικών επαναστάσεων` και το πέρασμα στη σύγχρονη, πλήρως καπιταλιστική γεωργία.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Ευχαριστίες
Συντομογραφίες
Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πως ορίζουμε τον 'Μεσοπόλεμο';
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Ο ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ. ΔΙΑΨΕΥΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ
Η κρίση και τα αδιέξοδα της αγροτικής οικονομίας στο γύρισμα του αιώνα
Η σταφιδική κρίση και οι επιπτώσεις της. Η χρόνια εισοδηματική κρίση και η διαγραφόμενη διέξοδος
Η υπερατλαντική μετανάστευση ως διέξοδος στη χρόνια εισοδηματική κρίση της υπαίθρου
Η επιβολή μονοπωλιακού ελέγχου στην παρακρατούμενη σταφίδα και η διαμόρφωση του πρώτου υποδείγματος επιτυχούς παρέμβασης στη γεωργική οικονομία
Το αγροτικό ζήτημα στην Ηπειροθεσσαλία και η ωρίμανση του αιτήματος για αγροτική μεταρρύθμιση
Το πληθυσμιακό μωσαϊκό των Νέων Χωρών και η αγροτική τους οικονομία: Αδιέξοδα και δυναμικότητα
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
Ο πόλεμος ως καταλύτης
Τα αποτελέσματα του πολέμου στην αγροτική παραγωγή: Κερδοσκοπία και καταστροφές
Η γέννηση των μηχανισμών κρατικής παρέμβασης: Υπουργείο Γεωργίας, ειδικοί οργανισμοί και αγροτικοί συνεταιρισμοί
Η αγροτική μεταρρύθμιση ως πολεμική προτεραιότητα και κοινωνικό διακύβευμα
Η καταστροφή των μειονοτήτων - Μετακινήσεις πληθυσμών και κοινωνικές ισορροπίες
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ (ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΚΑ) ΧΡΟΝΙΑ
Ι. Η 'ΣΙΩΠΗΛΗ' ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1920
Η ελληνική κοινωνία στο χείλος της αβύσσου
Η μακροχρόνια κίνηση του πληθυσμού κατά τον Μεσοπόλεμο
Αγροτική μεταρρύθμιση και αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων
Οι μακροχρόνιοι δείκτες παραγωγής κατά τον Μεσοπόλεμο
Η χρυσή εποχή του καπνού και η αργυρή της σταφίδας
Η αναδιάρθρωση του πιστωτικού κυκλώματος: ΕΤΕ και συνεταιρισμοί
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ (ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ) ΧΡΟΝΙΑ
ΙΙ. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΠΑΙΘΡΟΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΡΙΣΗΣ
Η καπνική οικονομία κατά την κρίση: Όνειρα μονοπωλίου και πραγματικότητα
Η εισοδηματική προστασία κατά τα χρόνια της κρίσης
Τα αδιέξοδα της αγροτικής εκμετάλλευσης: Στροφή στη διατροφική αυτάρκεια και την υπερχρέωση
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: ΤΑ (ΛΙΓΟΤΕΡΟ) ΔΥΣΚΟΛΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΙΙΙ. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ
Τα μεταχρονολογημένα κέρδη - Τα μεγάλα παραγωγικά έργα και οι επιπτώσεις τους
Τα αδιέξοδα της επέκτασης: Η αγροτική οικονομία προς τη στασιμότητα
Η οριακή βελτίωση των αποδόσεων και της παραγωγικότητας
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ. ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ
Η ριζική αναδιάρθρωση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας μετά τους πολέμους
Εισοδηματική κρίση και μετανάστευση
Οι νέες κατευθύνσεις και ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής αγροτικής οικονομίας (1953-1974)
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Μετά τον 'Μεσοπόλεμο'. Η ελληνική συμπύκνωση των τριών αγροτικών επαναστάσεων
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2023-12-15 17:36:49