Πολεοδομία στο ελληνικό κράτος 1833-1890
Αθήνα, Ερμούπολη, Μεσολόγγι, Αγρίνιο, Αίγιο, Σπάρτη
Urban Planning in the Greek State 1833-1890
Athens, Ermoupoli, Mesolonghi, Agrinio, Aegio, Sparta
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-93-4009-0
1η έκδ.
Γλώσσα: Αγγλικά || Ελληνική, Νέα
€ 29.86 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 22 εκ., 879 γρ., 238 σελ.
Περιγραφή

Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει την πολεοδομική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας στη διάρκεια του 19ου αιώνα (1833-1890) εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στις παρεμβάσεις του κράτους με στόχο την οικιστική αναδημιουργία και στις διαδικασίες εφαρμογής τους. Παρακολουθεί τις κρατικές πρωτοβουλίες και τις δραστηριότητες των δημοτικών αρχών για την ανασυγκρότηση του χώρου των πόλεων, φωτίζοντας τις συμπεριφορές των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε αυτές. Επιχειρεί να αποκαλύψει τις προθέσεις, τις επιθυμίες και τις επιδιώξεις που εκφράζονται μέσω της πολεοδομικής νομοθεσίας. Στόχος της μελέτης δεν είναι μόνο η καταγραφή των σχετικών ζητημάτων αλλά και η ερμηνεία τους: προσπαθεί να εξηγήσει πώς εξελίχθηκαν οι αλλαγές που οδήγησαν το χώρο των πόλεων σε προσαρμογή στο ευρωπαϊκό περιβάλλον, παρά τις μακροχρόνια αυθόρμητες διαμορφώσεις του. Δεν γίνεται μια `γραμμική` καταγραφή των οικιστικών γεγονότων αλλά επισημαίνονται, αναλύονται και ερμηνεύονται βασικές τομές στην οικιστική εξέλιξη.
Η έρευνα διαρκεί από την έναρξη της οθωνικής βασιλείας (1833) μέχρι το 1890, παρουσιάζοντας στοιχεία που αφορούν τόσο την Παλιά Ελλάδα όσο και τις εδαφικές ενότητες που προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος το 1864 (Επτάνησα) και 1881 (Θεσσαλία και τμήμα της Ηπείρου). Ο χώρος της πόλης εξετάζεται μέσα στο ευρύτερο ιστορικό του περιβάλλον, σε συνάρτηση με τα τεκταινόμενα στο ελληνικό βασίλειο: Η πολεοδομία και η αρχιτεκτονική εντάσσονται στον γενικότερο προβληματισμό που θέτουν οι ιστορικές συνθήκες.
Ο τίτλος Πολεοδομία στο Ελληνικό Κράτος είναι μια βραχυλογία, η οποία πάσχει, όπως όλες οι βραχυλογίες, από την απλούστευση. Η πολεοδομία είναι ένα κέντρο εστίασης της κοινωνίας την οποία παρατηρεί. Η αμφίδρομη κίνηση μεταξύ χώρου και κοινωνίας καθοδηγεί τις περιγραφές και τις ερμηνείες.
Η μελέτη επιχειρεί να απαντήσει σε ερευνητικά ερωτήματα, ορισμένα από τα οποία είναι:
-Ποιες ήταν οι πολιτικές θέσεις του νεαρού βασιλείου για την οργάνωση του χώρου των πόλεων; Γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο πρότυπο ανάπτυξης και είχε άλλες επιλογές;
-Ποιες ήταν οι πολεοδομικές αντιλήψεις της εποχής και πώς εφαρμόστηκαν στα σχέδια των ελληνικών πόλεων;
-Ποιες ήταν οι ιδεολογικές παράμετροι της δημιουργίας της νέας πρωτεύουσας, όπως αυτές προκύπτουν από τα πρώτα Διατάγματα;
-Ποιες ήταν οι αρμοδιότητες των δημοτικών αρχών στη διαχείριση του χώρου;
-Υπήρξε και από πότε συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στα ζητήματα σχεδιασμού των πόλεών τους;
-Ποιες ήταν οι συνέπειες της εφαρμογής της πολεοδομικής πολιτικής του νεοελληνικού κράτους στην υφιστάμενη διάρθρωση του χώρου;
-Προσπάθησε το κράτος μέσω της μορφής της πόλης να συγκροτήσει μια ταυτότητα;
-Χαρακτηρίστηκε από ιδιαιτερότητες ή από ομοιογένεια ο πολεοδομικός σχεδιασμός;
-Ποιες ήταν οι διαδικασίες εφαρμογής των σχεδίων;
-Πώς προσαρμόστηκαν τα σχέδια στην πραγματική κατάσταση;
-Πώς αποκτήθηκαν οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι;
-Πώς ρυθμίστηκαν τα ζητήματα αρτιότητας, κατάτμησης, προσκύρωσης και τακτοποίησης των οικοπέδων;
-Πώς αποζημιώθηκαν οι ιδιοκτησίες που απαλλοτριώθηκαν; [...]


[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 'ΕΚ ΤΟΥ ΜΗΔΕΝΟΣ'
Η οικιστική ανασυγκρότηση. Στόχοι, μέσα και ιδεολογικές επιλογές
Νομοθεσία και διοικητική πρακτική για την αναμόρφωση του αστικού χώρου
Η δημιουργία των συνοικισμών στην ελληνική επικράτεια (1835-1882)
Ρυμοτομικό σχέδιο για κάθε πόλη και κωμόπολη. Από το αρχικό σχέδιο στις πολυάριθμες μικρές τροποποιήσεις
Η διαχείριση των εθνικών γαιών (1833-1871)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Οι αρμοδιότητες των δημοτικών συμβουλίων στη διαχείριση του αστικού χώρου
Ο κάτοικος μετατρέπεται σε πολίτη: Η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην πολεοδομική πολιτική
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΜΙΑ ΠΛΗΘΩΡΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΤΗ ΝΕΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ
Η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα. Τα πρώτα Διατάγματα και οι ιδεολογικές τους παράμετροι
Οι πολυάριθμες τοπικές αλλαγές των σχεδίων
Οι διαδικασίες εφαρμογής των πολεοδομικών ρυθμίσεων
Οικοδομικές άδειες και άδειες ευθυγραμμίας ως προϋποθέσεις οικοδόμησης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η (ΑΝΑ)ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ
Από την έγκριση των σχεδίων στην εφαρμογή
Ρυθμίσεις για τη δόμηση των κτηρίων
Τα ακίνητα στις δικαιοπραξίες
Από τα ξύλινα παραπήγματα στη νεοκλασική Ερμούπολη
Κτηματολόγιο και σχέδιο πόλης για το Αγρίνιο
Πολεοδομικά του Μεσολογγίου
Τα σχέδια για τη Βοστίτσα - το Αίγιο της σταφίδας
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ
Βασική πολεοδομική νομοθεσία
Συνοικισμοί
Σχέδια πόλεως Αθηνών-τα πρώτα διατάγματα
Σχέδια πόλεων (1833-1873)
Αγρίνιο, Αίγιο
Άνδρος, Αμοργός, Άργος
Άρτα, Βόλος
Γαύριο, Γύθειο
Ερμούπολη
Θήβα, Καλαμάτα
Καρδίτσα, Κόρθι
Κόρινθος, Λαμία
Λάρισα, Λιβαδειά
Μεσολόγγι
Ναύπλιο
Πάτρα
Πύλος, Πύργος
Σπάρτη
Τήνος, Τρίκαλα, Τρίπολη
Χαλκίδα
ΠΗΓΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εικόνες
Illustrations

TABLE OF CONTENTS
Introduction
CHAPTER ONE: THE STATE AND URBAN PLANNING POLICY 'FROM NOTHING'
Ekistic reform. Aims, means and ideological choices
Legislation and administrative practice in shaping urban space
The creation of New Towns on Greek territory (1835-1882)
Street plan for every city and town. From the initial plan to the numerous minor amendments
CHAPTER TWO: THE ROLE OF CITY COUNCILS AND LOCAL COMMUNITIES
The responsibilities of city councils in managing urban space
The inhabitant becomes a citizen: The participation of local communities in urban planning policy
CHAPTER THREE: A PLETHORA OF DECREES SHAPES THE NEW CAPITAL CITY
Transfer of the capital to Athens. The first decrees and their ideological parameters
The many local changes to the plans
Procedures for implementing the urban planning regulations
Building permits specifying straight lines as prerequisites for building
CHAPTER FOUR: THE (RE)CREATION OF THE GREEK CITY
From approval of the plans to implementation
Regulations for the construction of buildings
AFTERWORD
Ευρετήριο ονομάτων
Index of names

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2014-01-01 00:00:00