Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα
Από την Εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του 20ου αιώνα
Εξαντλημένο
ISBN: 978-960-85142-9-4
2η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 55.79 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Σκληρόδετο
26 x 21 εκ, 1,964 γρ, 480 σελ.
Περιγραφή

Από την πρώτη στη δεύτερη έκδοση, άνοιξη 1991- φθινόπωρο 2001
Όταν το 1986 συγκροτήσαμε την ομάδα μελέτης για τον Ελληνισμό στη Μαύρη Θάλασσα, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της πολιτιστικής εταιρείας `Πανόραμα`, είχαμε ως κύριο στόχο να φωτίσουμε τον ανεξερεύνητο ωκεανό πέρα από τις ψυχροπολεμικές συμπληγάδες, για να αποκτήσει ξανά υπόσταση αυτή η εσωτερική λεκάνη που, μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, τη διάλυση των πολυεθνικών αυτοκρατοριών, την επανάσταση των μπολσεβίκων και τη μικρασιατική καταστροφή, είχε βουλιάξει στα βάθη της απαγορευμένης συλλογικής μνήμης. Θέλαμε να ξαναβρούμε τους οικείους τόπους, τα μνήματα και τα μνημεία, τα ευδιάκριτα και δυσδιάκριτα σημάδια της πυκνής ελληνικής παρουσίας, η οποία υπήρξε συνεχής και συχνά καθοριστική όχι μόνο για τη διαμόρφωση του πολιτισμού των λαών της Μαύρης Θάλασσας αλλά και του αιγαιακού πολιτισμού των Ελλήνων. Η διαπίστωση ότι μελετούσαμε το ζωτικότερο τμήμα του ελληνικού οργανισμού έγινε αργότερα. Πάντως η πρώτη φάση της έρευνας, ένα πρωτοποριακό συλλογικό έργο με όλα τα χαρακτηριστικά του άθλου, κατέληξε το 1990. Εκείνη τη χρονιά γράφτηκε το βιβλίο για να συνοδεύσει την έκθεση `Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα`, που οργάνωσε το `Πανόραμα` σε συνεργασία με το King`s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, με την αρωγή του Hellenic Foundation και των μελών της Ελληνικής και Κυπριακής παροικίας της βρετανικής πρωτεύουσας. Το βιβλίο παρουσιάστηκε στα εγκαίνια της έκθεσης, τον Απρίλιο του 1991, από τον αείμνηστο sir Steven Runciman. Τα κείμενα της καθηγήτριας Averil Cameron και της Κατερίνας Χαριτάτου, που αναδημοσιεύονται εδώ στις σ. 434-435, δίνουν το κλίμα εκείνης της εποχής.
Όλοι εμείς που φέραμε σε πέρας την πρώτη φάση της έρευνας και κοινοποιήσαμε το έργο μας στο ευρύ κοινό νιώθαμε ότι είχαμε ξαναχτίσει την `Αργώ`. Ξεπερνώντας τον γλωσσικό τραγέλαφο της δυσεύρετης, αποσπασματικής και συχνά άκρως εξειδικευμένης εγχώριας βιβλιογραφίας (ρωσική, ρουμανική, βουλγαρική, γεωργιανή, τουρκική), τα επιστημονικά στεγανά, τον πολιτικό και ιδεολογικό απομονωτισμό, τις εθνικές ενοχές, τις προσωπικές αμηχανίες και την παχυλή άγνοια, είχαμε νικήσει τους μηχανισμούς της λήθης και είχαμε κατορθώσει να ξανανοίξουμε τις Συμπληγάδες.
Ακόμα και όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση τέσσερις μήνες αργότερα, το βιβλίο εξακολουθούσε να ανοίγει δρόμους. Ίσως μάλιστα τότε να έγινε πιο φανερή και η χρησιμότητά του, καθώς ήταν ο μοναδικός οδηγός της Μαύρης Θάλασσας. [...]


[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από την πρώτη στη δεύτερη έκδοση, άνοιξη 1991-φθινόπωρο 2001
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η κόψη των μυκηναϊκών σπαθιών και η επιμονή των καθαγιασμένων τοπωνυμίων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Ο Άξενος Πόντος
Ο Άξενος Πόντος των Άθλων
Μύθοι, τοπογραφία και αρχαιολογική τεκμηρίωση
Βόρεια της Καλιάκρας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η Προποντίδα ή Θάλασσα του Μαρμαρά
Βυζάντιον-Κωνσταντινούπολις: τοπογραφία του ευρύτερου χώρου
Η διφυής και δισυπόστατη Κωνσταντίνου πόλις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Ο πολυώνυμος θρακικός Βόσπορος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Ο Εύξεινος Πόντος
-Ο ποταμός Δούναβης: το ορόσημο
Ο ιερός Ίστρος και η μακρινή Ίστρια
-Από τον Ίστρο-Δούναβη μέχρι τον Βόσπορο
Ταξιδεύοντας στον ευξεινοποντιακό ορίζοντα των θρακικών παραλίων
Καταπονημένες πολιτείες, φθαρτά υλικά και αντοχές της μνήμης: Απολλωνία-Σωζόπολις και Μεσημβρία
Αγχιάλη, Αγχίαλος και Αχελώ: η πυρπολημένη πολιτεία
Η διείσδυση στο εσωτερικό της Θράκης και η απαρχή του εξελληνισμού των αρχαίων Θρακών
Ο Αλέξανδρος στον Δούναβη, άνοιξη του 335 π.Χ.
Η ιωνική Τόμις, βυζαντινή Κωνσταντία και Κωνσταντινιανά (σύγχρονη Κωνστάντζα)
Η πρωτοβυζαντινή Διοίκησις Θράκης
Το βυζαντινό σύνορο και η άμυνα στον παρευξείνιο Δούναβη
-Οι σκοτεινοί αιώνες
Και η Μικρά Σκυθία;
Οι Βυζαντινοί επιστρέφουν στον Δούναβη
-Από τις εκβολές του Δούναβη ως τα ριζοβούνια του Καυκάσου
Στις ανώνυμες και πολυσύχναστες ερημιές της σκυθικής στέπας
Ολβία, ή τρισευτυχισμένη πόλη του Βορρά
Η Χερσόνησος της Κριμαίας
Ο Κιμμέριος Βόσπορος, το Παντικάπαιον και η βοσπορινή 'πολυνησία': τα στενά του Κέρτς
Η θάλασσα του Αζόφ
Η βυζαντινή Χερσών
-Τα ορεινά τείχη του Νότου: ο Πόντος
Εκατό ποντιακές γενιές και τρεις προσφυγικές
Τραπεζούντα
Άγιος Θεόδωρος Γαβράς
Η Αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας: 1203/4-1461
-Η ανατολική πλευρά του Εύξεινου Πόντου: ο Καύκασος
OTAR LORDKIPANIDZE, Οι Έλληνες στην Κολχίδα (μετάφραση από τα αγγλικά Ιωάννα Φωκά)
Το Βασίλειο του Πόντου ή Βασίλειο των Μιθριδατών
Οι Ρωμαίοι στην Κολχίδα
Η Ορθόδοξη και φίλη Γεωργία
ALEXANDER ALEXIDZE, Μάρθα-Μαρία: μια εξέχουσα φυσιογνωμία στην ιστορία του βυζαντινού και γεωργιανού πολιτισμού (μετάφραση από τα γαλλικά Ιωάννα Πετροπούλου)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η Μαύρη Θάλασσα (1453-1829)
Η Κωνσταντινούπολη
Η Βλαχία και Μολδαβία
'Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο'
Από την Ηγεμονία της Μολδαβίας έως τις Ποντικές Άλπεις
ΑΝΝΑ ΜΠΑΛΛΙΑΝ, Αργυρούπολη-Gumushane
Η ξενιτιά
Σαν τα διαβατάρικα πουλιά
Η Ελλάδα του Ιώσηπου και η 'πατρίδα' της Σμαράγδας
Superbia Graecorum και η Ελληνική Ιδέα, ρωσική επέκταση και το 'ευξεινοποντιακό' όνειρο της Τσαρίνας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Το Χρυσόμαλλο Δέρας
Ανατολικό Ζήτημα και 'Τανζιμάτ' (1839-1878), πληθυσμιακές αλλοιώσεις και δημογραφικές ανακατατάξεις
Η ανέλιξη του μαυροθαλασσίτικου Ελληνισμού
Κοινοτική και συντεχνιακή οργάνωση
ΛΟΥΪΖΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ-ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ, Αρχαιότητες και αρχαιολογία στα θρακικά παράλια της Προποντίδας
Η παιδεία της Ρωμιοσύνης υπό τη σκέπη, την καθοδήγηση και την εποπτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου
Το απαύγασμα του ευξεινοποντιακού κόσμου
Το ρωσικό Κυβερνείο του Καρς (1878-1918) και οι 75.000 Πόντιοι Καρσλήδες
Ο Άξενος Πόντος
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
ΠΕΤΡΟΣ Ν. ΠΡΩΤΟΝΟΤΑΡΙΟΣ, Η Νομισματοκοπία της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
Η παραδουνάβια Βραΐλα
ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΧΑΡΤΩΝ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ