Ο τουρκικός εθνικισμός του Ζιγιά Γκιοκάλπ και ο Κεμαλισμός
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-02-2592-1
Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 1/2012
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 50.88 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 1,390 γρ, 836 σελ.
Περιγραφή

Ο Ζιγιά Γκιοκάλπ αν και είναι σε γενικές γραμμές γνωστός στον στενό επιστημονικό χώρο, εντούτοις παραμένει άγνωστος στο ευρύτερο ελληνικό κοινό, καθώς απουσιάζει μέχρι σήμερα κάποια εμπεριστατωμένη εργασία που να διαφωτίζει και να αποκαλύπτει τις σημαντικότερες πτυχές του έργου του. Πέρα όμως από την ελληνική μετάφραση του βασικού έργου του `Οι Αρχές του Τουρκισμού` (Turkculugum Esaslari), απουσίαζε μέχρι πρότινος μία ενδελεχής και λεπτομερής ανάλυση του συνολικού του έργου. Επίσης, άγνωστο στο ελληνικό κοινό είναι η συλλογή ποιημάτων του υπό τον τίτλο `Ποιήματα και Λαϊκά Παραμύθια`, (Siirler ve Halk Masallari), η αλληλογραφία με την οικογένεια του από τους τόπους εξορίας της Λήμνου και της Μάλτας `Γράμματα από τη Λήμνο και τη Μάλτα` (Limni ve Malta Mektuplari), αλλά και το εξίσου με τα προηγούμενα σημαντικό του έργο `Εκτουρκισμός - Εξισλαμισμός - Εκσυγ-χρονισμός` (Turklesmek, Islamlasmak, Muasirlasmak), συνθέτουν το corpus του συγγραφέα. Τέλος, για να κατανοηθούν πληρέστερα οι σχε-τικές με τον Τουρκισμό απόψεις του Τούρκου διανοουμένου, ο αναγνώστης-μελετητής πρέπει να έχει υπόψη του και χρειάζεται οπωσδήποτε να ανατρέξει στο τεράστιο σε όγκο γραπτό υλικό των δημοσιευμένων άρθρων του Γκιοκάλπ όπου διαχέονται οι βασικές ιδέες του. Το κενό που υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία και αφορά το έργο του Ζιγιά Γκιοκάλπ, έρχεται σήμερα να καλύψει η παρούσα αξιόλογη και πολύτιμη εργασία του κ. Αριστοτέλη Μητράρα, ο οποίος διοχέτευσε με πλήρη ευσυνειδησία και επιστημονική σοβαρότητα το απόσταγμα των γνώσεων του, τόσο για το έργο του πατέρα του τουρκικού εθνικισμού όσο και για τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της σύγχρονης Τουρκίας. Ο συγγραφέας, ξεκινώντας από το 1850, την περίοδο του Τανζιμάτ, βήμα προς βήμα εκτυλίσσει το κουβάρι της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας επικεντρώνοντας την προσοχή του στους κυριότερους σταθμούς της: Το κίνημα των Νέων Οθωμανών και οι προσπάθειες εγκαθίδρυσης της Α` Συνταγματικής Μεταρρύθμισης (1876), την αμφιλεγόμενη περίοδο του Σουλτάνου Αμπντουλχαμίτ Β` (1876-1908), την άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, την Επανάσταση των Νεότουρκων (1908) και την Β` Συνταγματική Μεταρρύθμιση, τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας και την ίδρυση του Τουρκικού Κράτους από τον Κεμάλ Ατατούρκ (Kemal Ataturk), τον Κεμαλισμό ως πολιτικό σύστημα διοικήσεως και το επιβληθέν αυταρχικό καθεστώς, το πολυκομματικό σύστημα και την επικράτηση του Δημοκρατικού Κόμματος του Αντνάν Μεντερές (Adnan Menderes) και τα, μετά τη δεκαετία του `50, ανά δεκαετία επιβληθέντα στρατιωτικά πραξικοπήματα (196Ο, 1971, 1980, 1997).
Όμως, με την παρούσα εργασία, ο κ. Μητράρας δεν αρκείται μόνο στην απλή καταγραφή των γεγονότων, αλλά επιχειρεί να αποδείξει πώς η τουρκική κοινωνία επορεύθη εδώ και έναν αιώνα, έχοντας ως ιδεολογική πυξίδα τις θεωρίες του Γκιοκάλπ, άσχετα εάν αυτές (εκουσίως είτε ακουσίως) κατά το παρελθόν δεν κατέστησαν αντικείμενο μελέτης από την τουρκική γραφειοκρατική ελίτ της `επισήμου διανοήσεως`. Παράλληλα, στο ανά χείρας πόνημα ο αναγνώστης θα γνωρίσει τους τρόπους με τους οποίους οι ιδέες του τουρκικού εθνικισμού του Γκιοκάλπ υιοθετήθησαν από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και ενεσωματώθησαν στο Σύνταγμα. Ιωάννης Θ. Μάζης, Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Αθηνών.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Περιεχόμενα
Πρόλογος του Υπεύθυνου της σειράς Καθηγητή Ιωάννη Θ. Μάζη
Πρόλογος Εισαγωγή
Μέρος Πρώτο
Εισαγωγικό κεφάλαιο: Η Αναζήτηση της Τουρκικής Εθνικής Ταυτότητας και η Αφύπνιση του Τουρκικού Εθνικισμού
1.Το κίνημα των Νέων Οθωμανών κατά την περίοδο των μεταρρυθμίσεων του Τανζιμάτ - Δυτικισμός
2. Η απολυταρχία του σουλτάνου Αμπντουλχαμίτ Β' - Το πρώτο Οθωμανικό Σύνταγμα - Πανισλαμισμός
3. Το Σύνταγμα του 1908 και το κίνημα των Νεότουρκων στην εξουσία
4. Η πνευματική κίνηση και το ζήτημα της τουρκικής εθνικής ταυτότητας κατά τις τελευταίες δεκαετίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
5. Η πληγωμένη αξιοπρέπεια
Κεφάλαιο Πρώτο: Από τη Νοοτροπία της Αυτοκρατορίας στη Νοοτροπία του Έθνους-Κρατους
1. Η μετάβαση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο υπό διαμόρφωση Τουρκικό Κράτος
Ο ρόλος των τουρκικών Εστιών (Turk Ocaklari) και των διανοούμενων
2. Οι μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ απαραίτητο στοιχείο ρήξης με το αυτοκρατορικό παρελθόν 3. Η απόφαση του Κεμάλ να ιδρύσει κόμμα. Ο Ζιγιά Γκιοκάλπ θεωρητικός του Κεμαλισμού και του προγράμματος του 'Λαϊκού Κόμματος'
4. Η σύλληψη της κεμαλικής ιδεολογίας στο νέο Τουρκικό Κράτος. Με δημοκρατικό μανδύα το απολυταρχικό καθεστώς και το δόγμα του 'ενός'
5. Οι αρχές του Κεμαλισμού. Πώς οι αρχές του κόμματος μετατρέπονται σε αρχές του κράτους
Κεφάλαιο Δεύτερο: Μία Πρόταση Μοντέλου του Τουρκικού Εθνικισμού κατά τον Ζιγιά Γκιοκάλπ
1.Τρία κυρίαρχα ρεύματα του τουρκικού εθνικισμού κατά τον Ζιγιά Γκιοκάλπ:
2. Γλωσσικός Τουρκισμός:
3. Η έννοια της Αισθητικής στον Τουρκισμό:
4. Η έννοια της Ηθικής στον Τουρκισμό:
5. Οι έννοιες της Φιλοσοφίας και της Πολιτικής στον Τουρκισμό
Μέρος Δεύτερο
Κεφάλαιο Πρώτο: Το κεμαλικό πολιτικό - κοινωνικό πλαίσιο (1924-1999) και οι ιδέες του Ζιγιά Γκιοκάλπ
1.Το μοντέλο διοίκησης του Κεμαλισμού στο σύστημα του μονοκομματισμού. Οι αρχές του Κεμαλισμού και οι αιτίες που δημιούργησαν τον κεμαλικό εθνικισμό
2. Η πολιτική εκτουρκισμού και ομογενοποίησης της κοινωνίας
3. Ο κεμαλικός εθνικισμός και οι πρακτικές εξόντωσης των μειονοτήτων: Ελλήνων, Εβραίων, Αρμενίων, Κούρδων:
4. Η μετάβαση από τον μονοκομματισμό στον πολυκομματισμό. Κοινωνικές και ιδεολογικές αλλαγές στη σύγχρονη Τουρκία. Η έκφραση του Κεμαλισμού μέσα στο πλουραλιστικό πολιτικό σύστημα
5. Κεμαλισμός και δικτατορίες: Οι πολιτικό - κοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν στα στρατιωτικά πραξικοπήματα του 1960, του 1971 του 1980 και του 1997·
Ο τουρκικός στρατός θεματοφύλακας του κοσμικού κράτους και του Κεμαλισμού
Κεφάλαιο Δεύτερο: Κεμαλισμός ή 'Γκιοκαλπισμός' στη Σύγχρονη Τουρκία;
1. Ο Κεμαλισμός και ο Εθνικισμός στο μεταίχμιο του 20ου προς τον 21ο αιώνα
2. Η επιβίωση των ιδεών του Ζιγιά Γκιοκάλπ
3. Η θεωρία της 'Τούρκο - Ισλαμικής Σύνθεσης': Το νέο μοντέλο διακυβέρνησης της Τουρκίας
Επίλογος
Παραρτήματα
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο