Ο αρχαίος ελληνικός αποικισμός -ιδιαίτερα της περιόδου από τον 8ο π.Χ. έως και τον 6ο π.Χ. αιώνα- θεωρείται ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός και αναμφισβήτητα αποτελεί πολύτιμο κεφάλαιο στην ιστορία του Ελληνισμού. Πράγματι, κατά την περίοδο αυτήν έγινε το πέρασμα `από το μύθο στο λόγο`, γεννήθηκε η ελληνική φιλοσοφία, και η ελληνική γλώσσα μαζί με τα ελληνικά ήθη και έθιμα και τον ελληνικό πολιτισμό απλώθηκαν και έλαμψαν στα παράλια της Μ. Ασίας, στον Ελλήσποντο και στον Εύξεινο Πόντο, στην Κάτω Ιταλία και στη Σικελία, ακόμη και στην Αφρική.
Όλα τα παραπάνω έτσι έχουν και είναι λίγο-πολύ ευρύτερα γνωστά και γενικότερα παραδεκτά. Ωστόσο, για το πλατύ κοινό παραμένουν ουσιαστικά άγνωστες οι συνθήκες υπό τις όποιες πραγματοποιήθηκε αύτη η αποικιστική έκρηξη, όπως αγνοούνται και οι σχέσεις μεταξύ αποικίας και μητρόπολης, και προ πάντων αγνοείται ο καταλυτικός ρόλος και ή συμβολή του μαντείου των Δελφών στην ίδρυση των αποικιών.
Είναι αλήθεια ότι στα νεότερα χρόνια η έννοια του αποικισμού έχει φορτισθεί αρνητικά και είναι σχεδόν ταυτισμένη με την έννοια της αποικιοκρατίας, σύμφωνα με την οποία οι αποικίες π.χ. της Αγγλίας ή της Ισπανίας αποτελούσαν αγγλικές ή ισπανικές κτήσεις
και αγγλικό ή ισπανικό έδαφος αντίστοιχα. Αυτό όμως, καθώς σημειώσαμε, χαρακτήριζε τις αποικίες των νεότερων χρόνων. Στο μακρινό παρελθόν της Ελλάδας, αντίθετα, τα πράγματα παρουσιάζονται μέσα από ένα πλέγμα σχέσεων πιο περίπλοκα και οπωσδήποτε πολύ διαφορετικά.
Στην αρχαία Ελλάδα οι πόλεις-κράτη ιδρύσαν αποικίες, οι όποιες με τη σειρά τους αποτελούσαν και αυτές ξεχωριστές πόλεις-κράτη. Και, φυσικά, οι σχέσεις ανάμεσα σε αποικία και μητρόπολη κατά κανόνα ήταν διαφορετικές από τις σχέσεις τους με τις άλλες ελληνικές πόλεις, ωστόσο είναι βέβαιο ότι η αποικία δεν αποτελούσε συνέχεια και προέκταση της μητρόπολης. Το γεγονός, άλλωστε, ότι ο ισχυρότερος και διαρκέστερος δεσμός μεταξύ αποικίας και μητρόπολης ήταν όχι ο πολιτικός αλλά ο θρησκευτικός, νομίζω πώς μάς δείχνει από τη μία την πολιτική τους χαλαρότητα, ενώ, παράλληλα, μάς προϊδεάζει για το ρόλο του μαντείου των Δελφών.

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]