Ως φαινόμενο και ως διαδικασία, η μετανάστευση σφράγισε την Ελλάδα και την Ευρώπη και συνέβαλε αποφασιστικά στην διαμόρφωση της κοινωνικής, δημογραφικής, οικονομικής, πολιτικής και πολιτισμικής πραγματικότητας της εποχής μας. Από την άλλη μεριά, το μεταναστευτικό φαινόμενο και οι μεταναστευτικές διαδικασίες αναφέρονται σε συγκεκριμένες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές κλπ. συνθήκες. Όταν οι συνθήκες αυτές αλλάζουν, τόσο το φαινόμενο όσο και η διαδικασία της μετανάστευσης μεταβάλλονται. Η αρχή της τελευταίας δεκαετίας του αιώνα μας χαρακτηρίζεται από εξελίξεις που ήδη διαμορφώνουν και, πάντως, διαγράφουν μια μεταναστευτική πραγματικότητα διαφορετική από αυτήν που η Ευρώπη γνώρισε. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]