Κριτική εισαγωγή στην κοινωνική ψυχολογία
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-458-324-9
Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 1/2012
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 17.92 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 547 γρ, 248 σελ.
Περιγραφή

Η κοινωνική ψυχολογία -όπως και όλη η ψυχολογία γενικότερα- έχει απαξιώσει και αγνοήσει σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, τόσο την ιστορικότητα του αντικειμένου της, όσο και την ιστορικότητα της ίδιας της ανάδυσης και σταδιακής διαμόρφωσής της ως επιστημονικού κλάδου. Αυτή η συσκότιση της ιστορικότητάς της, άλλοτε μεθοδευμένη και άλλοτε απλώς αποτέλεσμα θεσμικής αμέλειας, μεταδιδόταν -και συνεχίζει να μεταδίδεται- από εγχειρίδιο σε εγχειρίδιο, αγγίζοντας επίπεδα πανδημίας. Η εκπαίδευση και κοινωνικοποίηση του σπουδαστή μέσα σε μία κοινωνική ψυχολογία που λαβαίνει χώρα σε ένα χωρο-χρονικό κενό, αποτελούμενο μόνο από πειράματα και θεωρητικά μοντέλα και απαλλαγμένο από οποιαδήποτε ουσιαστική αναφορά στις ευρύτερες κοινωνικές συνθήκες, αποδείχτηκε ορθή τακτική για την επιβολή ενός συγκεκριμένου μοντέλου πειραματικής κοινωνικής ψυχολογίας ως της μόνης Κοινωνικής Ψυχολογίας. Με άλλα λόγια, η έλλειψη ουσιαστικής ιστορικής τοπογραφίας στον κλάδο επέτρεπε και επιτρέπει στην πειραματική (τώρα γνωστική πειραματική) σχολή να μονοπωλεί τον όρο κοινωνική ψυχολογία και να αυτοτιτλοφορείται ως η μόνη επιστημονική προσέγγιση στο χώρο. Πρόκειται, δηλαδή, για μία ιδεολογική πρακτική που προβάλλει ένα πολύ συγκεκριμένο μοντέλο για τον άνθρωπο: ένα απομονωμένο άτομο-ιδιώτη μέσα σε ένα μηχανιστικό, εργοστασιακό, βιομηχανικό πλαίσιο. [...]


[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Η ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ
Εισαγωγή
Ι. Οι 'ανάγκες' της κοινωνίας και η διττή φύση των κοινωνικών επιστημών/ψυχολογιών
Η εξειδικευμένη γνώση και η πολιτική λειτουργία των κοινωνικών επιστημών
II. Κοινωνιακές ανακατατάξεις ως προϋποθέσεις για τη γέννηση των κοινωνικών επιστημών και
της κοινωνικής ψυχολογίας
1. Θεσμική εδραίωση και συγκρότηση των κοινωνικών επιστημών μέσα στα πανεπιστήμια
2. Τα μαζικά κινήματα και η ψυχολογία του 'όχλου'
3. Η βιομηχανία, ο στρατός και η (κοινωνική) ψυχολογία
4. Από τη μεταφυσική του κοινωνικού στη μεταφυσική του μοναχικού ατόμου
5. Διαλεκτική του 'εξαμερικανισμού' και η εξαφάνιση του κοινωνικού
6. Κρίση και αναδιοργάνωση του δυτικού κόσμου - κρίση και αναδιοργάνωση των κοινωνικών επιστημών
III. Μετά την κρίση, τι; - 'business as usual' και η διαλεκτική της κριτικής
'Business as usual'
Διαλεκτική της κριτικής: διαζύγιο ή σύμφωνο συμβίωσης;
1. Η κριτική ως άρρητος 'εκσυγχρονισμός'
2. Η κριτική ως αγκάθι - το αγκάθι της κριτικής
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΤO ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Εισαγωγή
Ι. Το πρόβλημα του (προσδιορισμού και η 'λύση' των πολλαπλών ορισμών
1. Η κοινωνική ψυχολογία ως η μελέτη της συμπεριφοράς
α) Συμπεριφορά και 'κοινωνία'
β) Συμπεριφορά και βιώματα
γ) Δράση και πράξη - όχι συμπεριφορά
2. Η κοινωνική ψυχολογία ως η μελέτη των σχέσεων
α) Σχέσεις μεταξύ ατόμων - και μέσα σε ένα 'πλαίσιο'
β) Σχέσεις επιρροής και αλληλόδρασης
3. Η κοινωνική φύση του ανθρώπου και η κοινωνικοποίησή του
4. Η 'υπέρβαση' του ατόμου ως οριοθέτηση του αντικείμενου της κοινωνικής ψυχολογίας
α) Η ομαδική πράξη ως δυναμικό σύνολο και συντονισμένη 'συμπεριφορά'
β) Κοινωνική ψυχολογία: δι-ατομική και κοινωνιακά διαφορική ψυχολογία
γ) Τα προϊόντα των πράξεών μας ως αντικείμενο της κοινωνικής ψυχολογίας
II. Άλλες απόπειρες 'επίλυσης' του προβλήματος
1. Δεν δίνεται κανένας ορισμός
2. Απόπειρα τυποποίηση του ορισμού
3. Εμπλουτισμός και σχετικοποίηση της γνώσης των υπόλοιπων κλάδων της ψυχολογίας
4. Αθροιστική διεύρυνση του ορισμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ι. Η ιστορικότητα της κοινωνίας
II. Αλλαγές στην οργάνωση των κοινωνιών - στροφή στη 'κουλτούρα'
Η 'κοινωνία' ως πολιτικό πρόταγμα και ως παράδειγμα των κοινωνικών επιστημών
Ο κόσμος που άλλαξε και αλλάζει, ο 'μετα-κόσμος'
Η προφανής γοητεία της 'κουλτούρας'
Ποια κοινωνία σήμερα;
III. Η ιστορικότητα του ατόμου: το εγκιβωτισμένο 'Εγώ'
Η σχέση ατόμου και κοινωνίας
IV. Εκδοχές της σχέσης ατόμου-κοινωνίας στην κοινωνική ψυχολογία
1. Χωρίς σχέση
α) δύο παράλληλοι κόσμοι
β) το άτομο ως αφετηρία
γ) η κοινωνία ως αφετηρία
2. Σχέση αλληλόδρασης
α) αρμονική σχέση
β) συγκρουσιακή σχέση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΨΥΧΙΣΜΟΥ
Εισαγωγή
Ι. Η ψυχολογία ως επιστήμη και η απο-κοινωνικοποίηση του ψυχισμού
II. Το μεταβαλλόμενο περιεχόμενο της συνείδησης
1. Η γλώσσα... της ψυχολογίας
2. Η τοξικότητα του ψυχισμού
3. Η ιστορικότητα του ψυχισμού
Στο χάνι (16ος αιώνας)
Το πιρούνι της πριγκίπισσας (11ος αιώνας)
4. Η τοπικότητα του ψυχισμού
Ο Δυτικός 'εαυτός'
Ο Έλληνας 'εαυτός'
Φιλότιμο και εγωισμός
Ο 'εαυτός' δεν είναι αυτόνομος
Αλλαγή του εαυτού και το 'κέντρο ελέγχου'
Οι ευθύνες βρίσκονται 'έξω' από τον εαυτό
Ο εαυτός δεν πρέπει να εκτίθεται
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
ΤΑ NAGUALS ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΟΥΣ: Η ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΩΣ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
Εισαγωγή
Ι. Η δομή του ινδιάνικου ψυχισμού
II. Η γλωσσική διάσταση
Δι-υποκειμενικότητα στη γλώσσα
De por si
III. Επιστημολογία Maya
Η πραγματικότητα και ο άνθρωπος
Ο Ναγκουαλισμός στην ιστορία των εξεγέρσεων
Ο Marcos και ο Quetzalcoatl
IV. Ρήξη με το παρελθόν
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ