Κείμενα περί μουσικής και αρχιτεκτονικής
Μετάφραση: Πλυτά, Τίνα
Επιμέλεια κειμένου: Σολωμός, Μάκης
Επιμέλεια σειράς: Ροζάνης, Στέφανος
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-274-534-2
Ψυχογιός, Αθήνα, 5/2001
1η έκδ.
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 18.86 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
14 x 21 εκ., 276 σελ.
Περιγραφή

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη συλλογή κειμένων του Ι. Ξενάκη στα ελληνικά. Τα άρθρα που περιέχει καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της δημιουργικής πορείας του διάσημου συνθέτη (και αρχιτέκτονα). Ο Ξενάκης καταπιάστηκε με θέματα που αφορούν την όλη πορεία της νεότερης μουσικής και γενικότερα, της νεότερης τέχνης.
`Η μουσική δεν είναι επ` ουδενί λόγω ένας κόσμος κωδικοποιημένος και ιεραρχικά οργανωμένος. Εξού και η δυσκολία να την προσεγγίσει κανείς με γρήγορη και συστηματική εκμάθηση. Έξωθεν μοιάζει τόσο σύνθετη και πολλαπλή, ώστε η προσπάθεια να διεισδύσει κανείς και να την ασκήσει κάνει να αδρανούν οι ισχυρότερες θελήσεις, αν όχι και τα ταλέντα, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να φτάνει σε αυτή κανείς από περιθωριακά μονοπάτια και σε ιδιαιτέρως περιορισμένα τμήματά της, παίζοντας ένα όργανο ή προσδενόμενος σε μία μόνο εποχή ή περιοχή, συνθέτοντας με δεδομένα εργαλεία (ορχήστρα, ηλεκτρο-ακουστικές συσκευές ή υπολογιστές), ακολουθώντας ορισμένες αρχές οργάνωσης χωρίς συνολική θεώρηση [...]. Θα έχουμε όμως διαρκώς παρούσα στο μυαλό μας την αέναη κυκλοφορία των ιδεών και των εγχειρηματικών τεχνικών από το ένα σύμπαν στο άλλο. Διότι εάν ένα τέτοιο σύμπαν κυριαρχεί πρόσκαιρα επί των υπολοίπων, δεν είναι παρά επειδή η προσέγγισή μας είναι μερική, από τακτική επιθυμία ή από αδυναμία που αφήνουν στη σκιά τις, συχνά ανέκφραστες αλλά διαισθητικά αντιληπτές, δυσκολίες. Τέτοια ηχητικότητα επάγεται τέτοια αφηρημένη μορφή ή τέτοια φιλοσοφία ή τέτοια τεχνική και το αντίστροφο, ποικιλοτρόπως`. [...] ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ, Ηχητικά σύμπαντα (1977) (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η μουσική του Ιάννη Ξενάκη παίζεται καθημερινά ανά τον κόσμο και ο δημιουργός της ανήκει στον ομάδα των τεσσάρων ή πέντε σημαντικότερων συνθετών της λεγόμενης σύγχρονης μουσικής, η οποία, μετά τον Β` Παγκόσμιο πόλεμο, έδωσε μια ριζικά νέα πορεία στην ιστορία της τέχνης αυτής. Η προσφορά του είναι διπλή· μαζί με άλλους συνθέτες, με μεγαλύτερη όμως οξύτητα, έδωσε ώθηση σε δύο ουσιαστικές αλλαγές της πορείας της μουσικής, αλλαγές οι οποίες δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη. Πρώτον: Άνοιξε τον κόσμο των ήχων. Η μουσική ορίζεται μεν εν γένει ως τέχνη των ήχων, μόνον όμως με την πρόσφατη εξέλιξή της ανταποκρίνεται με ακρίβεια στον ορισμό αυτό. Η τονική μουσική, λόγου χάρη, ήταν μάλλον τέχνη δομών που μιμούνται τη δόμηση της γλώσσας και όπου κατά συνέπεια, ο ήχος ως ήχος δεν παίζει ουσιαστικό ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό μετράει το τι συμβαίνει `μεταξύ` των ήχων κι όχι μέσα τους. Δεύτερον: με τον Ξενάκη, η μουσική συμμετέχει και πάλι στα συμβάντα του κόσμου. Η μουσική της δεκαετίας του `50 είχε καταλήξει σε ένα είδος υπερειδίκευσης που πολλοί συνέχεαν με την πρώην χειροτεχνική της κατάσταση (η οποία εγγυάτο την αυτονομία της) ενώ δεν ήταν παρά μίμηση της γενικής πορείας της βιομηχανικής κοινωνίας - χωρίς βέβαια την αντίστοιχη οικονομική χρησιμότητα! Αποκομμένη από το κοινό και γενικότερα από τα του κόσμου, κινδύνευε να περιπέσει σε πλήρη μαρασμό, να θεσμοποιηθεί με τη χειρότερη έννοια της λέξης. Ενώ η πρώτη αναφερθείσα αλλαγή είναι υπόθεση της ίδιας της μουσικής του Ξενάκη, η δεύτερη αποτελεί ίσως το αντικείμενο των γραπτών του περί μουσικής· γι` αυτό το λόγο και το ενδιαφέρον τους είναι τόσο μεγάλο. [...]


[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]

Πρόλογος για τη μετάφραση
Πρόλογος του επιμελητή
1. Αυτοβιογραφικό
2. Οι σημερινές τάσεις της γαλλικής μουσικής
3. Προβλήματα ελληνικής μουσικής σύνθεσης
4. Η κρίση της σειραϊκής μουσικής
5. Σημειώσεις για μια «ηλεκτρονική κίνηση»
6. Στοιχεία πιθανοτήτων (στοχαστικών) μεθόδων μουσικής σύνθεσης
7. Ο δρόμος της έρευνας και της ερώτησης (Τυποποίηση και αξιωματικοποίηση της μουσικής)
8. Η κοσμική πόλη
9. Αρχαιότητα και σύγχρονη μουσική
10. Επιστημονική σκέψη και μουσική
11. Πολιτιστική παράδοση και δημιουργικότητα
12. Ηχητικά σύμπαντα
13. Οι δρόμοι της μουσικής σύνθεσης
14. Ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη
15. Μουσική και πρωτοτυπία
16. Το σύμπαν είναι μια σπείρα
17. Περί χρόνου
Σημειώσεις
Πηγές
Γλωσσάρι
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2021-03-17 18:20:58