Η καθ' ημάς θάλασσα
Γεωστρατηγική ανάλυση της Μεσογείου
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-14-2619-8
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
€ 17.42 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
24 x 17 εκ, 637 γρ, 350 σελ.
Περιγραφή

Το στρατηγικό περιβάλλον της Μεσογείου διαμορφώνεται κατ` αρχήν από τις πολιτικές, τα συμφέροντα, τις δράσεις και τις συνεργασίες ή τις αντιπαραθέσεις των κρατών που την περιβάλλουν. Επιπλέον, το περιβάλλον αυτό επηρεάζεται από τις πολιτικές, τα αντικρουόμενα συμφέροντα και τους ανταγωνισμούς ισχύος των μεγάλων δυνάμεων, οι οποίες, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είναι παρούσες ή παρεμβαίνουν ή ασκούν επιρροή στη μεσογειακή περιοχή.
Ευρισκόμενη στο κέντρο ενός σχετικά ασταθούς περιφερειακού πλαισίου, η Μεσόγειος διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη μορφή του γεωστρατηγικού περιβάλλοντος ολόκληρης της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής αλλά και ευρύτερα. Στη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, η Μεσόγειος αποτέλεσε κύριο χώρο ενδιαφέροντος των διεθνών συνασπισμών και των μεγάλων διεθνών δρώντων. Παραλλήλως αναπτύχθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες συνεργασίας μεταξύ της βόρειας και της νότιας ακτής, με στόχο τη σταθερότητα και την επίλυση θεμάτων τρομοκρατίας, λαθρομετανάστευσης, ενεργειακών πόρων, ρύπανσης κ.ά.
Κατά τα τελευταία έτη, νέες διεθνείς απειλές και προκλήσεις ανέκυψαν στην ευρύτερη μεσογειακή περιοχή, ενώ οι εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο δημιούργησαν ένα εντελώς νέο γεωπολιτικό σκηνικό. Η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί κύριο αντικείμενο ενδιαφέροντος στην ευρύτερη μεσογειακή περιοχή, δεδομένου ότι σ` αυτήν υπάρχουν τεράστια αποθέματα ενεργειακών πόρων, καθώς επίσης και δίκτυα αγωγών που μεταφέρουν την ενέργεια στις ακτές της Μεσογείου.
Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μία γεωστρατηγική ανάλυση και αξιολόγηση του μεσογειακού περιβάλλοντος με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για την κατανόηση ή ακόμη και την εκτίμηση του τρόπου που σε κάθε περίπτωση ενήργησαν ή αναμένεται να ενεργήσουν οι διάφοροι γεωστρατηγικοί δρώντες. Ένας μεγάλος αριθμός έγχρωμων χαρτών, διαγραμμάτων και πινάκων που ακολουθούν το κείμενο βοηθούν τον αναγνώστη στην πληρέστερη κατανόηση των στοιχείων που παρατίθενται.
Είναι ευνόητο ότι ελήφθησαν υπ` όψιν όλα τα νέα στοιχεία, πληροφορίες, γεγονότα, μεταβολές ισχύος, γεωπολιτικές ανατροπές, απειλές και προκλήσεις που έχουν ανακύψει και έχουν δημιουργήσει νέες συνθήκες στο στρατηγικό περιβάλλον της Μεσογείου. Οι πρόσφατες εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες και οι εξελίξεις που ακολούθησαν -ιδιαίτερα η συριακή κρίση- αποτέλεσαν ξεχωριστό αντικείμενο έρευνας και ανάλυσης. Αναλύονται επίσης θέματα όπως η παράνομη μετανάστευση, η τρομοκρατία, ο θρησκευτικός φανατισμός, η ενεργειακή ασφάλεια, οι ένοπλες δυνάμεις, οι πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας, ενώ παρατίθενται εκτιμήσεις για τις προοπτικές που διαφαίνονται για το μέλλον.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η έννοια του στρατηγικού περιβάλλοντος
Η Μεσόγειος ως γεωπολιτικό φαινόμενο
Η διαμόρφωση του μεσογειακού περιβάλλοντος
1. ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Ιστορική αναδρομή
Τα όρια της Μεσογείου
Γεωγραφική εξέταση
Γεωπολιτικός διαχωρισμός περιφερειών
α) Ευρώπη
β) Βόρεια Αφρική
γ) Μέση Ανατολή
δ) Υποσαχάρια Αφρική
2. Ο ΑΡΑΒΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Η θρησκευτική 'έκρηξη' και η εξάπλωση των Αράβων
Η σύγκρουση με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις
Η αποικιοκρατία
Ο αραβικός εθνικισμός - Η ίδρυση των νέων κρατών
Ο ισλαμισμός - Κύρια ισλαμικά δόγματα
Ο Σουνιτισμός
Ο Σιιτισμός
Άλλες θρησκευτικές ομάδες
Το ισλαμικό φονταμενταλιστικό κίνημα
Το Πολιτικό Ισλάμ
Ενδο-αραβικές και ενδο-ισλαμικές σχέσεις
3. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ
Παραγωγή και διακίνηση της ενέργειας
Διαχείριση της ενέργειας
Η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης
Το πετρέλαιο της Βόρειας Αφρικής
Φυσικό αέριο από τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη
Η έξοδος της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο
Αγωγοί πετρελαίου
Αγωγοί φυσικού αερίου
Φυσικό αέριο στη θάλασσα της Ανατολικής Μεσογείου
Η γεωπολιτική διάσταση
Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη
4. ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ
Οικονομία
Δημογραφία
Μετανάστευση
Το πρόβλημα του νερού
Ένοπλες δυνάμεις
Ευρωπαϊκές αμυντικές δυνατότητες
Οι αμυντικές δυνατότητες στη Νότια και στην Ανατολική Μεσόγειο
Πυρηνικές δυνατότητες
Τρομοκρατία
Η τρομοκρατία στην περιοχή του Μαγκρέμπ
Η Χεζμπολά του Λιβάνου
Παράνομη διακίνηση όπλων
Το πρόβλημα της ισλαμικής τρομοκρατίας στο εσωτερικό της Ευρώπης
Η ισλαμική 'κυβερνο-τρομοκρατία'
Η ενεργειακή ασφάλεια στη μεσογειακή περιοχή
Στρατηγικές της ΕΕ για την αντιμετώπιση των απειλών
5. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Ο ανταγωνισμός των Μεγάλων Δυνάμεων
Υποδομές - Φυσικοί πόροι
Θαλάσσια στενά και προσβάσεις
(1) Στενά Βοσπόρου και Δαρδανελλίων
(2) Στενό του Γιβραλτάρ
(3) Διώρυγα του Σουέζ
Νήσοι στρατηγικής σημασίας
(1) Μάλτα
(2) Παντελαρία και Λαμπεντούσα
(3) Κρήτη
(4) Κύπρος
(5) Ισπανικές νήσοι στην Αφρική
Άξονες γεωστρατηγικής σημασίας
Η στρατηγική σημασία του Αιγαίου
Το 'Τρίγωνο της Κρίσης'
6. ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Πλαίσια συνεργασίας στον αραβικό κόσμο
Αραβικός Σύνδεσμος
Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας
Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου
Ένωση του Αραβικού Μαγκρέμπ
Πρωτοβουλίες Ευρω-Μεσογειακής Συνεργασίας
Ευρω-Αραβικός Διάλογος
Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στη Μεσόγειο
Πρωτοβουλία '5+5'
Μεσογειακό Φόρουμ
Ευρω-Μεσογειακή Εταιρική Σχέση
Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας
Η Ένωση για τη Μεσόγειο
7. ΚΥΡΙΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΑΙΚΤΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Η ΚΠΑΑ στο μεσογειακό περιβάλλον
Η ευρωπαϊκή ισχύς στο Νότο
Εγχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων
Η Κύπρος στο πλαίσιο της ΚΠΑΑ
Ηνωμένες Πολιτείες
Ρωσία
Κίνα
Το ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο
Μεσογειακός Διάλογος
ΝΑΤΟ και ενεργειακή ασφάλεια
8. Η ΑΡΑΒΙΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ: 'ΑΝΟΙΞΗ' Ή 'ΧΕΙΜΩΝΑΣ';
Η ανάπτυξη των κινημάτων
Η διάσταση της ασφάλειας
Η άνοδος των Ισλαμιστών
'Άνοιξη' ή 'Χειμώνας';
Η περίπτωση της Συρίας: μια γεωπολιτική ανατροπή
Περιφερειακές φιλοδοξίες και στρατηγικοί περιορισμοί
Οι κύριοι εμπλεκόμενοι στη συριακή κρίση
Όλοι εναντίον όλων!
Προς ανεξάρτητο Κουρδιστάν;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προ των ευθυνών της
9. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Δυσχέρειες στη συνεργασία
Η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
α) Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως ομογενής οντότητα
β) Ανάγκη συλλογικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Με το βλέμμα στις επόμενες δεκαετίες: εκτιμήσεις για το άμεσο μέλλον
Η εκτίμηση της ισχύος
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ